جنرال نیکولسن، در آزمون دشوار

نگاهی به کارنامه فرمانده جدید ماموریت حمایت قاطع

جنرال جان نیکولسن فرمانده جدید نیروهای حمایت قاطع در افغانستان شد. آقای نیکولسن امروز طی محفل بزرگی به اشتراک دکتر عبدالله رییس اجرائیه، مقامات وزارت دفاع افغانستان و جنرال راحیل شریف رییس ستاد مشترک ارتش پاکستان فرماندهی نیروهای آمریکایی و حمایت قاطع را برعهده گرفت. آقای نیکولس یکی از فرماندهان مشهور آمریکا است که برای بار چهارم در طول چهارده سال گذشته به عنوان یک فرمانده نیروهای خارچی وارد افغانستان می شود. خبرنامه زمانی که آقای نیکولسن رای اعتماد خود را از مجلس سنای آمریکا می گرفت، زندگی نامه ی از او را تهیه کرده و اکنون دوباره آن را به عنوان روایت روز نشر می کند.

“من پناهگاه های امن در پاکستان را یک مشکل جدی می بینم. این مشکل بنیادین است. پناهگاه های امن در داخل پاکستان مکان های اند، که دشمنان ما به ویژه گروه حقانی از آن استفاده می کنند.” اظهارات این چنینی، جنرال جان نیکولسن آمریکایی را دو هفته پیش روی زبان ها آورد. این جنرال سه ستاره ارتش آمریکا، نامزد فرماندهی نیروهای حمایت قاطع ناتو و سربازان آمریکایی در افغانستان است. او به تاریخ هفت دلو در کمیته خدمات نظامی سنای آمریکا، به عنوان نامزد فرماندهی ماموریت حمایت قاطع در افغانستان و جایگزین جنرال جان کمپ بیل، به سوالات سناتوران آمریکایی پاسخ گفت.

آقای نیکولسن در بخشی از اظهاراتش به چالش‌های داخلی افغانستان پرداخت و تاکید کرد که ماموریت اول او در صورت رفتن‌اش به عنوان فرمانده نظامی به افغانستان، مبارزه با داعش در ننگرهار و القاعده در قندهار خواهد بود. او اظهار داشت که در نود روز اول فرماندهی خود، بررسی جامعی را در باره‌ی میزان نیروهای خارجی حاضر در افغانستان و چگونگی مبارزه با القاعده و داعش انجام خواهد داد.

این جنرال آمریکایی با اعتماد به نفس کامل، به سناتوران آمریکایی گفت که در فرماندهی حمایت قاطع، او مقامات نظامی افغانستان و پاکستان را متقاعد خواهد کرد، که در مبارزه با شورشی گری و تروریزم همکاری نزدیک نمایند.

اما این اعتماد به نفس یک جنرال، که در آستانه رد و یا تایید برای یک ماموریت مهم تر و بالاتر قرار دارد از کجا نشأت می گیرد؟

جان نیکولسن ستاره‌های جنرالی خود را به عنوان یک جنرال سه ستاره‌ی آمریکایی در جنگ های عراق و افغانستان به دست آورده است. او از جمله باسابقه ترین ماموران ارشد نظامی آمریکا است که در فرماندهی جنگ افغانستان و جنگ جهانی علیه تروریزم دولت آمریکا سهم داشته است. به این جهت، شناخت وسیعی از جغرافیا، فرهنگ، ویژگی های سرزمینی و مردم افغانستان دارد.

روزی که پرواز 77 امریکن ایرلاینز، پنتاگون ساختمان وزارت دفاع آمریکا را به تاریخ یازده سپتامبر هدف قرار داد، جان نیکولسن از روی شانس زنده ماند. او که در دفتر جنرال اریک شینسیکی رییس ستاد ارتش آمریکا، به عنوان استراتژیست خدمت می کرد. همان روز از دفتر کار خود در جنوب غرب پنتاگون جای که در نتیجه برخورد این هواپیما از بین رفت، به خاطر جا به جایی به خانه جدید خود، خارج شده بود.

این شانس او همراه با آغاز جنگ آمریکا علیه طالبان و القاعده در افغانستان، سبب شد تا دانش نظامی، سابقه کاری و دست آورهای دوره خدمت در ارتش آمریکا، او را به مسئولیت های سنگین تر و مدارج بالاتر ارتقا دهد. اندکی بعد از حملات یازده سپتامبر در آغاز سال 2002 میلادی، جان نیکولسن در مقام دستیار ارشد نظامی وزیر ارتش آمریکا گماشته شد؛ مقامی که او را در محور هماهنگی روزمره امور نظامی ارتش آمریکا قرار می داد و بخشی از فعالیت‌اش را در حوزه‌ی جنگ افغانستان متمرکز می ساخت.

او سپس بین سال های 2004 تا 2007 فرماندهی فرقه، موسوم به نیروهای جنگی سپارتن، واحد دهم کوهستان را در نیویورک برعهده داشت. بین سال های 2006 و 2007 لوا 9 گانه و تیم های بازسازی ولایتی هشت گانه آن، مسولیت عملیات های مبارزه با شورش گری را در فرماندهی شرق افغانستان آیساف برعهده داشت، که مسول یازده ولایت و حفاظت از 570 مایل مرز زمینی افغانستان-پاکستان و هفت میلیون شهروند افغان بود.

واشنگتن پست با استناد به منابع خود می نویسد که جنرال نیکولسن در سال 2006، زمانی برای اولین بار وارد جنگ افغانستان شد، که این جنگ فراموش شده بود. اولویت آن زمان آمریکا جنگ عراق و مبارزه با نابسامانی، شورش گری و تروریزم در آن کشور بود. در آن زمان، نیروهای که این جنگ فراموش شده را به پیش می بردند، تنها چند هلی کوپتر و هواپیماهای جستجوگر (تجسسی) بی سرنشین داشتند. 3500 نیروی ویژه آمریکایی او، تنها نیروهای بودند که در جنگ افغانستان حضور داشتند و در جریان کنفرانس های ویدویی هفته وار فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده، فرمانده نیروهای آمریکایی عراق بیش از 50 تا 55 دقیقه از یک ساعت کنفرانس ویدیویی را، قبل از صحبت فرمانده جنگ افغانستان در اختیار داشت. این به آن معناست که اهمیت افغانستان برای آمریکا به اندازه همان پنج دقیقه فرصت صحبت فرمانده آن بود.

پس از آن بین سال های 2007 و 2008 نیکولسن به عنوان معاون رییس عملیات‌ها در مرکز فرماندهی نظامی ملی گماشته شد، تا مسئولیت مستقیم نظارت و فرماندهی از مقر کنترول و فرماندهی نظامی بنیادین و ملی آمریکا را برای ارزیابی جهانی، واکنش بحران و نظارت استراتژیک داشته باشد. در این مقام او پاسخگوی مستقیم برای هماهنگی این واحد فرماندهی به رییس جمهور، وزارت دفاع و ستاد مشترک ارتش آمریکا بود. واشنگتن پست این فرماندهی را در پنتاگون نبض اصلی ارتباطات و هماهنگی نهاد ریاست جمهوری، وزارت دفاع و ستاد مشترک ارتش می داند.

او با اتمام دوره کارش در پنتاگون، دوباره به افغانستان برگشت. این بار اما در جنوب افغانستان مستقر شد. بین اکتبر 2008 تا سپتامبر 2009، جنرال نیکولسن معاونت فرماندهی منطقه یی جنوب افغانستان را در آیساف عهده دار شد. در این مقام، این جنرال آمریکایی فرمانده 40000 نیرو از هفده کشور عضو آیساف و ناتو را عهده دار بود. او در عین حال مسئول مستقیم برنامه ریزی و اجرای استخدام و رهبری 20000 سرباز آمریکایی برای جنوب افغانستان بود که در این نقش، پروژه های حکومت داری، توسعه یی و هماهنگی برنامه های نظامی-ملکی را نیز به پیش می برد.

ساموئل پاپارو یکی از فرماندهان تحت امر آقای نیکولسن به عنوان مسئول تیم بازسازی ولایتی در یکی از ولایات افغانستان در مصاحبه یی گفته است که او هیچ شخصی دیگری را ندیده که به اندازه این جنرال که این قدر صادقانه بخواهد تا افغان ها زندگی بهتری نمایند. او گفته است که “به عنوان رییس‌ام، او را قبل از آمدن به افغانستان هرگز ملاقات نکرده بودم. او در نخستین دیدار به طور کامل به من اعتماد کرد که باعث دلگرمی من شد و برایم الهام بخش بود.”

نیکولسن که ماموریت نزدیک به یک دهه اش در بخش جنگ آمریکا در افغانستان او را جنرال شناخته شده‌ی ساخته بود، پس از اتمام ماموریت دوم‌اش در افغانستان، به واشنگتن برگشت. او این بار نیز در ماموریت جدید خود در پنتاگون برای بیش از یک سال در حوزه هماهنگی نظامی ایالات متحده در افغانستان و پاکستان برای رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا خدمت کرد. بین نوامبر 2009 تا دسامبر 2010، جنرال نیکولسن به عنوان رییس سلول هماهنگی افغانستان-پاکستان گماشته شد. در این نقش او به صورت مستقیم برای رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، در بخش همگام‌سازی سیاست‌ها و فعالیت‌های نظامی ستاد مشترک ارتش با کارمندان بخش امنیت ملی و تمام ساختارهای امنیتی ایالات متحده برای اجرای سیاست ملی آمریکا در منطقه، کار می کرد.

اندکی از ماموریت دوم او نگذشته بود، که نیکولسن این بار در ماموریت سوم و در سطح ملی برای فرماندهی نیروهای ناتو، وارد افغانستان شد. در ماه دسامبر 2010 او ماموریت جدید خود را به عنوان معاون عملیات فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان و معاون رییس عملیاتی فرمانده نیروهای آیساف آغاز کرد. این ماموریت او که تا جنوری 2012 ادامه یافت، این جنرال آمریکایی را مسئول عملیات ها، برنامه ریزی و ارزیابی های ماموریت مبارزه با شورشی گری آیساف که با 140000 سرباز از حدود 50 کشور، در همکاری با حکومت افغانستان انجام می شد، قرار داد.

یکی از ویژگی‌های بارز جان نیکولسن که از موارد مهم موفقیت و ارتقای او در ارتش ایالات متحده شده است، قابلیت ریسک پذیری‌اش در میدان‌های نبرد است. واشنگتن پست از قول یکی از سربازان تحت امر او در زمان خدمت‌اش در افغانستان می نویسد که جنرال نیکولسن برای پشبرد هدف، بیم از ریسک کردن را نداشت. او به عنوان نمونه می گوید ” در یکی از ماموریت ها او به من گفت که برای انجام آن باید از یک گروه عملیاتی به جای دو گروه استفاه کنم. به خاطری که اگر این دو گروه عملیاتی حضور داشته باشد، دشمن به جنگ حاضر نمی شود و ما نمی توانیم آن ها را نابود کنیم.”

این چنین بود که با ویژگی‌های نسبتا متفاوت، جنرال نیکولسن پس از سومین ماموریت خود در افغانستان که مجموع سال‌های خدمت او را نزدیک به چهار سال در این کشور، تشکیل میدهد، به درجه بالاتری در ارتش آمریکا ارتقا یافت. او با بازگشت از افغانستان به عنوان معاون رییس عملیات ادغام عملیات‌ها و استخبارات در سازمان مبارزه با وسایل انفجاری در واشنگتن گماشته شد. او در این مقام، مسئول گردآوری اطلاعات، تحلیل استخباراتی و ارائه ظرفیت‌های مبارزه با مواد انفجاری و حملات شبکه‌یی برای حمایت از تمام فرماندهی‌های در حال جنگ آمریکا بود.

پس از آن در اکتبر 2012 میلادی، جنرال نیکولسن در مهمترین ماموریت نظامی خود قرار گرفت. او در فرماندهی بخش 82 هوابرد آمریکا گماشته شد. این فرماندهی هسته‌ی اصلی نیروهای واکنش جهانی ایالات متحده را تشکیل می دهد و بیشتر سربازان آمریکایی را برای ماموریت آیساف فراهم می آورد. بعد از یک دهه مبارزه با شورش گری، این واحد توانایی آن را پیدا کرده است تا در ظرف 18 ساعت بتواند در هر نقطه جهان حضور یابد و جنگ را آغاز کند.

پس از اتمام ماموریت ریاست واحد 82 هوابرد آمریکا، آقای نیکولسن در ماه اکتبر 2014 به عنوان فرمانده نیروهای زمینی ناتو در اِزمیر ترکیه گماشته شد. او در این مقام که تا اکنون ادامه دارد، مسئولیت فرماندهی واحدهای مختلف نیروهای زمینی ناتو را در صورت وقوع جنگ این پیمان دارد و در نبود جنگ نیز مسئولیت انجام برنامه‌ها وعملیات‌های آموزشی و تمرینی این سربازان را برعهده دارد.

باتوجه به سابقه طولانی فعالیت این جنرال سه ستاره آمریکایی، که از سال 1982 در آکادمی نظامی ویست پوینت آغاز می شود، و دانش نظری او که شامل لیسانس تاریخ از دانشگاه جورج تاون، لیسانس ساینس از آکادمی نظامی ایالات متحده، ماستری در هنر و ساینس نظامی از مکتب مطالعات پیشرفته نظامی و ماستری دیگری در مطالعات امنیت ملی از دانشگاه ملی جنگ آمریکا می شود، امیدواری وجود دارد که فرمانده نخبه و با تجربه ی طولانی جنگ در افغانستان، برای رهبری نظامیان خارجی وارد این کشور می شود. در چنین زمانی، نیاز است تا از شناخت و تجربه این فرمانده از افغانستان و قدرت ریسک پذیری و دانش مبارزه با شورشی گری و تروریزم او، در مهار خشونت‌ها و رشد تروریستان در این کشور استفاده شود.