پژوهش‌گران در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی برنامه (اپ) سیستم اندروید را رونمایی کرده اند که قابلیت تشخیص را برای مبایلهای هوشمند در‌باره حرکت آن‌ها توسط فعالیت‌های انسانی و یا زلزله را مهیا می‌سازد.
برنامه myshake app که به روز جمعه آغاز به کار کرد، پس از تشخیص، داده‌ها و اطلاعات را به یک مرکز تحلیل اطلاعات می‌فرستد که می‌تواند همراه با استفاده از اطلاعات میلیون‌ها مبایل هوشمند دیگر، به کاربران از پتانسیل لرزه‌های یک زلزله که در نزدیک آن‌ها اتفاق می‌افتد، هشدار دهد.
کوینکای کونگ، پژوهش‌گر ارشد در لابراتوار سیسمولوجیکل در دانشگاه کالیفرنیا برکلی، می گوید “شتاب سنج‌ها در مبایلهای هوشمند شبیه آن نمونه‌هایی است که در زلزله شناسی استفاده شده اند. هر چند آن‌ها از کیفیت پایین‌تری برخوردارند اما ما فکر کردیم زمینه آن است تا از آن‌ها برای تشخیص زلزله استفاده کنیم.”
این برنامه در پشت‌زمینه مبایلهای هوشمند استفاده می‌شود و مصرف برق آن نیز اندک است. به گفته آقای کونگ، “مصرف کم برق آن مهم است و ما تلاش کرده‌ایم که تاثیر آن بر کاربران را بسیار کاهش دهیم.”
سیستم پیش‌بینی‌کننده، نیست
این برنامه (اپ) ظرفیت آن‌را دارد تا از لرزه های قریب الوقوع هشدار دهد اما به گفته روجر موسون زلزله‌شناس در مرکز جیولوژی بریتانیا، این برنامه فقط برای استفاده عملی است زمانی که اجتماع تحت ریسک، فاصله اندکی از زلزله دارد.
آقای موسون گفت که “اگر زلزله در 300 کیلومتری شما باشد، شاید چند دقیقه قبل هشدار آن را شما دریافت نمایید. اما اگر شما در گسل زلزله قرار داشته باشید، فاصله آن خیلی اندک خواهد بود و سوال این است که با یک هشدار چند ثانیه‌یی شما چه کار خواهید کرد؟ ”
اما آقای کونگ می‌گوید پیش‌بینی چند ثانیه نیز بسیار با ارزش خواهد بود، به ویژه زمانی که مکان‌های حساس و یا استراتژیک، برنامه‌ریزی شده تا با دریافت لرزه به صورت خودکار خاموش شود.
به گفته آقای کونگ “این می‌تواند برای توقف قطار تیزرفتار که خطر نابودی آن وجود دارد، خاموش نمودن راکتورهای هسته‌ای، محافظت از ماشین‌های حساس در کارخانه‌ها و حتی جلوگیری از فرود هواپیماها در جریان نشست استفاده نمود.”
پیش از این نیز سیستم هشدار زلزله وجود داشته است مانند سیستمی که در جاپان برای توقف قطار تیزرفتار شینکانسین پیش از وقوع زلزله های بزرگ، استفاده می‌شود.
اما اگر “مای‌شک” به صورت گسترده استفاده شود، می‌تواند حس‌گرهای به مراتب بیشتری نسبت به سیستم های سنتی داشته باشد و از قابلیت بالاتر برخوردار گردد.
آقای کونگ می‌گوید ” بهترین شبکه سنتی زلزله‌سنج تنها می‌تواند 10 کیلومتر تا نزدیک‌ترین ایستگاه‌ها را پوشش دهد اما برای مبایلهای هوشمند، ما حس‌گرها را در هر بخش شهر خواهیم داشت که یک شبکه بسیار متراکم خواهد بود. شبکه های متراکم می‌توانند به سیستم سنتی زلزله سنج کمک کنند تا آن‌ها سریع‌تر و دقیق‌تر زلزله را تشخیص دهند.”
محدودیت این برنامه
پژوهش‌گران تایید می‌کنند که این سیستم دارای محدودیت‌های شامل کیفیت پایین شتاب‌سنج‌های‌آن هستند. هم‌چنان، توانایی تشخیص درست زلزله بستگی به این دارد که برنامه روی شمار زیاد مبایلهای هوشمند در نزدیکی هم دیگر در یک منطقه واقع شده باشد. این تیم پژوهش‌گران می‌گویند که در ساعات مشخص روز زمینه تشخیص دقیق‌تر آن بیشتر است.
آقای کونگ می‌گوید” شب بهترین زمان کار این برنامه می‌باشد. از آن‌جایی که در شب اکثرا تلفن‌ها را روی میز قرار می‌دهند و در حال جابه‌جایی نیست. اما در جریان روز، ما شاید برخی از حس‌گرها را از دست دهیم، زیرا آن‌ها درحال گردش می‌باشند.”
در همین حال، نگرانی از آن وجود دارد، به خاطر که سیستم بر مبنای تحلیل آنی اطلاعات و الگوریتم‌های پیشرفته کار می‌کند، ممکن است هشدار های غلط نیز صادر نماید.
مارتین مای پرفسور زمین شناسی و انجنیری در دانشگاه سایسن و تکنولوژی ملک عبدالله در عربستان سعودی به الجزیره می‌گوید ” برای تشخیص موج ابتدایی و برآورد اندازه زلزله، الگوریتم‌های پیچیده استفاده شده است که هشدارهای غلط می‌تواند یک مشکل آن باشد.”
پژوهش‌گران می گویند که استفاده از الگورتیم درست در این برنامه یک چالش کلان بوده است.
پرفسور مای در باره موفقیت یا ناکامی این برنامه می گوید که بستگی به نوع واکنش مردم نسبت به هشدارها دارد. او می گوید” تصور کنید که تمام یک شهر پس از دریافت پیام هشدار در عرض ثانیه ها وارد عمل شوند و سیستم ها را خاموش کنند و دیده شود که زلزله خفیف می‌باشد. هر کس خاطرجمع به کارهای خود برمی گردد. اگر این موضوع چند بار تکرار شود، بعد آیا مردم همان گونه که در بار نخست آماده بودند و عمل کردند، واکنش نشان خواهند دارد؟”
این نوشته از سوی تارق بازلی، دبیر ساینس و تکنولوژی شبکه الجزیره انگلیسی تهیه شده و در وب‌سایت این شبکه نشر گردیده است.