خواب رفتن یا مورمور شدن دست چپ از آرنج به پایین از آن علائمی است که می‌تواند از یک مشکل ساده و موقتی تا نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر باشد. بیشتر افراد گاهی این حالت را تجربه می‌کنند؛ اما وقتی این اتفاق مکرر می‌شود، شب‌ها بیدارتان می‌کند یا همراه با درد و ضعف عضلانی است، باید دقیق‌تر بررسی شود. در این مقاله مهم‌ترین علت‌ها، نشانه‌های هشداردهنده و مواردی که نیاز به مراجعه به پزشک دارد را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم.
خواب رفتن دست چیست؟
خواب رفتن یا «پارستزی» یک اختلال حسی موقتی یا گاهی پایدار است که در آن فرد احساساتی غیرطبیعی مانند گزگز، مورمور، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی، تیرکشیدن یا حتی سوزش را در دست تجربه می‌کند. این حالت زمانی رخ می‌دهد که پیام‌های عصبی بین مغز و ناحیه موردنظر دچار اختلال موقت یا طولانی شوند.
در حالت طبیعی، اعصاب به‌صورت منظم اطلاعات حسی را از پوست و عضلات دریافت کرده و به مغز منتقل می‌کنند. اما وقتی به هر دلیلی مثل فشار مکانیکی روی عصب، کاهش خون‌رسانی، التهاب، آسیب عصبی، مشکلات گردنی یا حتی کمبود ویتامین‌ها این مسیر مختل شود، مغز سیگنال‌های نادرست یا ناقص دریافت می‌کند و نتیجه آن همان احساس خواب‌رفتگی است.
این پدیده می‌تواند چند ثانیه تا چند ساعت طول بکشد. در موارد موقتی، معمولا تغییر وضعیت بدن یا حرکت دادن دست باعث برطرف شدن سریع علائم می‌شود؛ اما اگر این حالت مرتب تکرار شود، به‌صورت مداوم احساس شود یا همراه با درد، ضعف انگشتان و کاهش قدرت گرفتن باشد، احتمال وجود یک مشکل عصبی یا عضلانی جدی‌تر مطرح است و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
به‌طور کلی، خواب رفتن دست نشان‌دهنده یک «پیام هشدار» از سوی سیستم عصبی است که می‌گوید یکی از مسیرهای عصبی یا عروقی دچار فشار یا اختلال شده و باید علت آن بررسی شود.
علت خواب رفتن دست چپ از ارنج به پایین چیست؟
علت خواب رفتن دست چپ از آرنج به پایین معمولا به فشار یا اختلال در عملکرد اعصابی مربوط می‌شود که از آرنج عبور کرده و به سمت ساعد و انگشتان می‌روند؛ به‌ویژه عصب اولنار که شایع‌ترین عامل این مشکل است. وقتی این عصب در اثر خم نگه‌داشتن طولانی آرنج، تکیه دادن روی آرنج، التهاب، ضربه یا حتی فعالیت‌های تکراری تحت فشار قرار می‌گیرد، حس مورمور، بی‌حسی یا تیرکشیدن در ساعد و انگشتان ایجاد می‌شود.
البته مشکلاتی مانند اختلال گردش خون، دیسک گردن، کمبود ویتامین B12، بیماری‌های تیروئید یا دیابت نیز می‌توانند این علائم را تشدید کنند. اگر این حالت مکرر، همراه با درد شدید یا ضعف انگشتان باشد، بررسی پزشکی ضروری است.
۱. فشار روی عصب اولنار (Ulnar nerve) در آرنج
شایع‌ترین علت خواب رفتن دست از آرنج به پایین، فشار روی عصب اولنار است؛ عصبی که از کنار آرنج عبور می‌کند و مسئول حس انگشت کوچک و بخشی از انگشت حلقه است.
نشانه‌ها:
- خواب رفتن انگشت کوچک و بخشی از انگشت حلقه
- حساسیت هنگام خم کردن آرنج
- ضعف گرفتن اشیا
- افزایش علائم هنگام تکیه دادن آرنج به میز
این مشکل با نام سندرم تونل کوبیتال شناخته می‌شود.
۲. مشکلات گردن (فشار روی اعصاب گردنی)
گاهی علت اصلی در گردن است، نه در آرنج. بیرون‌زدگی دیسک گردن یا آرتروز می‌تواند روی اعصاب بازو و ساعد فشار وارد کند.
نشانه‌ها:
- انتشار درد از گردن به شانه و بازو
- بی‌حسی یا مورمور هم‌زمان در بازو و ساعد
- تشدید علائم هنگام چرخاندن گردن
۳. اختلال گردش خون
کاهش موقت جریان خون نیز می‌تواند باعث بی‌حسی ناگهانی شود.
دلایل شایع:
- قرارگیری طولانی‌مدت دست در یک وضعیت ثابت
- فشار روی رگ‌ها هنگام خواب
- مشکلات قلبی یا عروقی (کم‌تر شایع اما مهم)
اگر بی‌حسی همراه با سردی، رنگ‌پریدگی یا درد شدید باشد، باید فوراً بررسی شود.
۴. سندرم تونل کارپال
اگرچه بیشتر در مچ دست دیده می‌شود، اما خواب رفتن ساعد نیز می‌تواند رخ دهد.
نشانه‌ها:
- خواب رفتن انگشت شست، اشاره و میانی
- بدتر شدن علائم در شب
- ضعف در گرفتن اشیا
۵. دیابت و نوروپاتی محیطی
در افراد مبتلا به دیابت کنترل‌نشده، اعصاب دست و پا ممکن است آسیب ببینند.
نشانه‌ها:
- مورمور دائمی
- احساس سوزن‌سوزن شدن
- پیشروی علائم از انگشتان به سمت ساعد
۶. کمبود ویتامین‌ها
کمبود برخی ویتامین‌ها مانند B12، B1، B6 یا کمبود منیزیم می‌تواند باعث خواب رفتن دست شود.
دلایل:
- تغذیه نامناسب
- رژیم‌های محدود
- مشکلات گوارشی یا جذب
۷. مشکلات تیروئید
کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث احتباس مایعات و فشار بر اعصاب محیطی شود و در نتیجه مورمور و بی‌حسی ایجاد کند.
۸. استرس و اضطراب
تنش عصبی و اضطراب باعث انقباض عضلات و تغییر تنفس می‌شود و ممکن است مورمور در دست‌ها ایجاد کند.
نشانه‌ها:
- احساس گزگز ناگهانی همراه با تپش قلب
- بدتر شدن علائم در زمان اضطراب
۹. آسیب‌ها و ضربه
آسیب‌های ورزشی، ضربه به آرنج یا تکرار حرکات خاص (مانند کار با کامپیوتر) می‌تواند عصب را تحت فشار قرار دهد.
چه زمانی خواب رفتن دست چپ از ارنج به پایین خطرناک است؟
در موارد زیر مراجعه به پزشک ضروری است:
- بی‌حسی مداوم بیش از چند روز
- ضعف در حرکت دست یا انگشتان
- درد شدید یا ناگهانی
- بی‌حسی همراه با علائم قلبی مثل درد قفسه سینه
- تغییر رنگ یا سردی شدید دست
چگونه می‌توان علائم را کاهش داد؟
- پرهیز از خم نگه‌داشتن آرنج برای مدت طولانی
- اصلاح وضعیت نشستن و کار با کامپیوتر
- استفاده از پَد نرم برای آرنج
- ماساژ ملایم و گرمادرمانی
- تقویت عضلات ساعد و شانه
- کنترل قند خون
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌های گروه B
بیشتر بخوانید: رفع خواب آلودگی فوری
افزودن دیدگاه