امنیت شبکههای داخلی دیگر موضوعی صرفا فنی نیست، بلکه بخشی حیاتی از بقای هر سازمان است. حتی پیشرفتهترین زیرساختها نیز در برابر تهدیدات مختلف آسیبپذیرند و یک رخنه کوچک میتواند به خسارات جبرانناپذیری منجر شود. شناخت دقیق تهدیدات رایج، اولین قدم برای ایجاد لایه دفاعی موثر است. در مقاله پیشرو به بررسی ۱۰ تهدید امنیتی نفوذ در شبکه های داخلی میپردازیم که هر مدیر شبکه و کارشناس امنیت باید با آنها آشنا باشد تا بتواند پیش از وقوع حادثه، اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهد.
رایجترین تهدید های شبکه های داخلی محلی
شبکههای محلی اگرچه در ظاهر محیطی بسته و امن به نظر میرسند، اما در عمل به دلیل وجود کاربرهای متعدد، دستگاههای متنوع و تعامل مستقیم سیستمها، بستر مناسبی برای حملات و نفوذ هستند.
- حملات شنود (Sniffing) و استراق سمع اطلاعات
در این روش مهاجم با استفاده از ابزارهای شنود شبکه، بستههای داده را رهگیری و اطلاعات حساسی مانند نام کاربری، رمز عبور و محتوای پیامها را استخراج میکند. این نوع حمله بهویژه در شبکههایی که دادهها بهصورت رمزنگاری نشده منتقل میشوند، بسیار خطرناک است. - حملات ARP Spoofing و جعل آدرسهای MAC
مهاجم با ارسال بستههای جعلی ARP، خود را بهجای یک دستگاه معتبر جا میزند و مسیر ترافیک را به سمت خود تغییر میدهد. این کار میتواند منجر به شنود، تغییر یا مسدود کردن دادهها شود و یکی از پیشنیازهای حملات Man-in-the-Middle است. - Man-in-the-Middle یا MITM در شبکه داخلی
در این حمله، مهاجم بین دو دستگاه قرار میگیرد و ارتباطات آنها را کنترل کرده یا تغییر میدهد، بدون اینکه طرفین متوجه شوند. MITM میتواند برای سرقت دادهها، تزریق کد مخرب یا حتی تغییر محتوای تراکنشها استفاده شود.
- اتصال تجهیزات ناشناس یا مخرب به شبکه
اتصال لپتاپ، موبایل یا دستگاه IoT ناشناس به شبکه داخلی میتواند منجر به ورود بدافزار یا ایجاد مسیر نفوذ برای مهاجم شود. چنین تهدیدی اغلب در شبکههایی که فاقد کنترل دسترسی فیزیکی و منطقی هستند، رخ میدهد. - بدافزارها و ویروسهای منتشرشده از طریق یک سیستم آلوده
آلودگی یک سیستم به بدافزار میتواند بهسرعت به سایر دستگاهها در شبکه سرایت کند، بهخصوص اگر اشتراکگذاری فایل فعال باشد. چنین موضوعی میتواند باعث از دست رفتن دادهها و اختلال در سرویسها شود. - باجافزارهای داخلی با انتشار سریع در فایلشیرها
باجافزارها با رمزگذاری فایلها در منابع اشتراکی و درخواست باج، میتوانند فعالیت سازمان را مختل کنند. سرعت انتشار آنها در شبکه داخلی بهویژه در صورت نبود محدودیتهای دسترسی بسیار بالا است. - نبود محدودیت در دسترسی به منابع اشتراکی
دسترسی بدون محدودیت به فایلسرورها یا فولدرهای اشتراکی، هم خطر سرقت اطلاعات را افزایش میدهد و هم احتمال خرابکاری یا حذف عمدی فایلها را بیشتر میکند. - رمز عبورهای ضعیف یا پیشفرض
استفاده از رمزهای ساده یا پیشفرض دستگاهها، راه نفوذی بسیار آسان برای مهاجمان فراهم میکند. این موضوع هم در مورد تجهیزات شبکه و هم حسابهای کاربری صدق میکند. - سواستفاده کاربران داخلی (Insider Threat)
کاربران داخلی به دلیل دسترسی مستقیم به سیستمها و دادهها، میتوانند تهدیدی جدی باشند. سواستفاده عمدی یا حتی سهوی آنها ممکن است منجر به نشت اطلاعات یا تخریب دادهها شود. - باز بودن پورتهای غیرضروری در سرورها و سوئیچها
وجود پورتهای باز بلااستفاده، فرصت مناسبی برای اسکن و نفوذ مهاجمان فراهم میکند. بسیاری از بدافزارها و ابزارهای هک بهطور خاص به دنبال چنین نقاط ضعفی میگردند.
روشهای جلوگیری از تهدید های شبکه های داخلی
امنیت شبکه داخلی هر سازمان بهطور مستقیم با میزان محافظت از دادهها و سرویسهای حیاتی آن گره خورده است. یکی از موثرترین ابزارها برای ایجاد یک لایه دفاعی قدرتمند، استفاده از فایروالهای پیشرفته است. به همین دلیل بسیاری از مدیران فناوری اطلاعات با خرید فایروال سوفوس نهتنها دسترسیهای غیرمجاز را کنترل میکنند، بلکه امکان مانیتورینگ، رمزنگاری ترافیک و جلوگیری از نفوذ بدافزارها را نیز در اختیار دارند. با این حال استفاده از فایروال تنها بخشی از یک استراتژی کامل امنیتی است. در ادامه به روشهای مهم برای جلوگیری از تهدیدهای رایج در شبکههای داخلی اشاره میکنیم.
- تقسیمبندی منطقی شبکه با استفاده از VLAN
ایجاد VLANهای مجزا برای بخشهای مختلف سازمان، مانع از انتشار تهدیدات بین واحدها میشود. این کار بهویژه در صورت آلوده شدن یک سیستم، از گسترش سریع آلودگی به سایر بخشها جلوگیری میکند. - فعالسازی Port Security روی سوئیچها
با استفاده از قابلیت Port Security میتوان تعداد آدرسهای MAC مجاز برای هر پورت را محدود کرد. این روش مانع از اتصال دستگاههای ناشناس یا آلوده به شبکه میشود. - محدودسازی دسترسی با استفاده از ACL (Access Control List)
لیستهای کنترل دسترسی تعیین میکنند که چه دستگاهها و کاربرانی مجاز به استفاده از منابع خاص باشند. این اقدام خطر نفوذ و دسترسی غیرمجاز را به حداقل میرساند. - نصب و تنظیم دقیق فایروال داخلی (Firewall Rules)
فایروال قدرتمندی مانند محصولات سوفوس با پیکربندی دقیق قوانین امنیتی، میتواند ترافیک مشکوک را مسدود و ارتباطات غیرضروری را قطع کند. چنین لایه دفاعی قدرتمندی تا حد زیادی از نفوذ داخلی و خارجی جلوگیری میکند. - رمزنگاری ترافیک شبکه با استفاده از IPSec و SSH
انتقال دادهها بهصورت رمزنگاریشده، شنود و سرقت اطلاعات را تقریبا غیرممکن میکند. استفاده از پروتکلهایی مانند IPSec و SSH امنیت ارتباطات داخلی را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. - غیرفعال کردن پورتهای بلااستفاده در سوئیچها و روترها
پورتهای غیرفعال نقطه ورود بالقوهای برای مهاجمان محسوب میشوند. بستن آنها خطر نفوذ فیزیکی یا اتصال دستگاههای غیرمجاز را کاهش میدهد. - استفاده از احراز هویت دو مرحلهای (MFA) برای منابع حساس
MFA علاوهبر رمز عبور، عامل امنیتی دیگری مانند کد ارسالشده به موبایل یا اپلیکیشن احراز هویت را اضافه میکند. این کار حتی در صورت لو رفتن رمز عبور، دسترسی مهاجم را ناممکن میسازد.
- بروزرسانی مداوم سیستمعامل و فریمور تجهیزات
بروزرسانیها حاوی وصلههای امنیتی هستند که حفرههای شناختهشده را برطرف میکنند. عدم بروزرسانی بهموقع میتواند مهاجمان را قادر به سواستفاده از آسیبپذیریها کند. - نصب آنتیویروس سازمانی و سیستمهای تشخیص نفوذ (IDS/IPS)
آنتیویروسهای سازمانی بدافزارها را شناسایی و حذف میکنند و سیستمهای IDS/IPS الگوهای حمله را تشخیص داده و واکنش مناسب نشان میدهند. - محدودسازی دسترسی به منابع اشتراکی بر اساس نیاز (Least Privilege Access)
کاربران باید فقط به منابعی که برای انجام وظایف خود نیاز دارند دسترسی داشته باشند. چنین رویکردی مانع از سواستفاده یا انتشار ناخواسته اطلاعات میشود.
آنچه درباره تهدید های شبکه های داخلی آموختیم
حفظ امنیت شبکههای داخلی فرآیندی مداوم و چندلایه است که تنها با استفاده از یک ابزار یا راهکار نمیتوان به آن اکتفا کرد. ترکیب روشهای فنی مانند تقسیمبندی شبکه، رمزنگاری ارتباطات و محدودسازی دسترسیها با اقدامات مدیریتی نظیر آموزش کاربران و پایش مستمر ترافیک، میتواند سطح دفاعی سازمان را به شکل قابلتوجهی افزایش دهد. تهدیدهای شبکه های داخلی و خارجی همواره در حال تکاملاند و تنها با بروزرسانی مداوم سیاستهای امنیتی و استفاده از تجهیزات و نرمافزارهای مطمئن، میتوان از دادهها و زیرساختهای حیاتی سازمان در برابر آنها محافظت کرد.
افزودن دیدگاه