رزماری برای تقویت حافظه چقدر موثر است و علم در این رابطه چه می گوید؟ در سال‌های اخیر، علاقه به روش‌های طبیعی برای ارتقاء سلامت ذهنی و عملکرد شناختی افزایش چشمگیری داشته است. در میان این روش‌ها، آروماتراپی یا رایحه درمانی با استفاده از روغن‌های ضروری به‌طور فزاینده‌ای محبوب شده است. یکی از گیاهانی که در این زمینه توجه زیادی را به خود جلب کرده، رزماری (Rosemary) است.
اما آیا واقعاً عطر رزماری می‌تواند حافظه و تمرکز را بهبود ببخشد؟ تحقیقات علمی پاسخی جالب برای این سؤال دارند و ما در این مقاله به همین تحقیقات پرداخته ایم. با خبرنامه همراه باشید و ببینید که آیا رزماری می تواند بخشی از برنامه تقویتی مغزتان باشد یا نه!
پشتوانه علمی: مطالعه‌ای از دانشگاه نورثامبریا
در سال ۲۰۰۳، پژوهشی مهم در دانشگاه نورثامبریا به سرپرستی دکتر مارک ماس انجام شد. در این مطالعه، محققان به بررسی تأثیر عطر روغن‌های ضروری رزماری و اسطوخودوس بر عملکرد شناختی و خلق‌وخو در بزرگسالان پرداختند.
هدف اصلی این تحقیق، بررسی این بود که آیا استنشاق رایحه این گیاهان می‌تواند بر حافظه، تمرکز، سرعت پردازش ذهنی و حتی احساسات افراد تأثیرگذار باشد یا خیر. اساسا میزات اثرگذاری رزماری برای تقویت حافظه مورد مطالعه قرار گرفت.
طراحی آزمایش و شرکت‌کنندگان
در این مطالعه، ۱۴۴ داوطلب سالم به‌طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند:
-
گروهی در اتاقی با رایحه رزماری
-
گروهی در اتاقی با رایحه اسطوخودوس
-
گروه کنترل بدون استنشاق هیچ‌گونه رایحه‌ای
پنج دقیقه پیش از شروع آزمایش‌ها، اسانس‌ها در اتاق‌ها پخش شدند تا شرایط یکنواختی برای استنشاق رایحه فراهم شود.
آزمایش‌های شناختی و ارزیابی خلق‌وخو
شرکت‌کنندگان تحت مجموعه‌ای از تست‌های روانشناختی قرار گرفتند که مهارت‌هایی مانند حافظه کاری، توجه، دقت ذهنی، و سرعت انجام محاسبات ذهنی را می‌سنجید. همچنین با استفاده از ابزارهای استاندارد روانشناسی، احساسات و خلق‌وخوی آنها مانند هوشیاری، رضایت و آرامش نیز ارزیابی شد.
نتایج چشمگیر: تاثیر رزماری برای تقویت حافظه
نتایج این مطالعه شگفت‌انگیز بود. گروهی که در معرض رایحه رزماری قرار گرفته بودند، در تمامی آزمون‌های حافظه و محاسبات ذهنی عملکرد بهتری نسبت به گروه‌های دیگر داشتند.
به‌ویژه در آزمون‌هایی مانند تفریق‌های سریالی که نیاز به تمرکز بالا و حافظه فعال دارند، عملکرد شرکت‌کنندگان به‌طور قابل‌توجهی ارتقاء یافته بود.
نکته جالب‌تر اینکه، پژوهشگران ارتباطی قوی بین سطح خونی ۱،۸-سینئول (ترکیب فعال موجود در رزماری) و بهبود عملکرد شناختی یافتند. هرچه سطح این ماده در خون بیشتر بود، عملکرد ذهنی نیز بهتر گزارش می‌شد. این یافته‌ها نشان‌دهنده یک رابطه دوز-پاسخ هستند که می‌تواند اثربخشی این ترکیب را اثبات کند.
مقایسه با اسطوخودوس: آرامش در مقابل تمرکز
در حالی که شرکت‌کنندگان در اتاق دارای رایحه اسطوخودوس احساس آرامش و رضایت بیشتری داشتند، عملکرد شناختی آنها در سطح پایین‌تری نسبت به گروه رزماری بود. این موضوع با خاصیت آرام‌بخشی اسطوخودوس مطابقت دارد که گرچه در کاهش استرس مؤثر است، ممکن است در شرایطی که هوشیاری بالا مورد نیاز است، مناسب نباشد.
چگونه رزماری بر مغز اثر می‌گذارد؟
اثر رزماری برای تقویت حافظه به‌ویژه به خاطر ۱،۸-سینئول، ترکیبی از خانواده ترپن‌ها است. این ماده می‌تواند فعالیت آنزیمی که استیل‌کولین (یکی از مهم‌ترین انتقال‌دهنده‌های عصبی مرتبط با حافظه و یادگیری) را تجزیه می‌کند، مهار کند. در نتیجه، استیل‌کولین بیشتری در مغز باقی می‌ماند و عملکرد شناختی بهبود می‌یابد.
این مکانیسم تا حدی مشابه عملکرد برخی از داروهای نوتروپیک است، اما رزماری یک گزینه طبیعی، ایمن و کم‌عارضه برای کسانی است که به دنبال بهبود تمرکز و حافظه هستند.
کاربردهای عملی رزماری در زندگی روزمره
-
در مدارس و کلاس‌های درس، استفاده از رایحه رزماری می‌تواند به افزایش تمرکز دانش‌آموزان کمک کند.
-
در محیط‌های کاری، پخش اسانس رزماری ممکن است بهره‌وری ذهنی، دقت و تصمیم‌گیری را تقویت کند.
-
در مراقبت از سالمندان، به‌ویژه کسانی که از اختلالات شناختی اولیه یا آلزایمر رنج می‌برند، رزماری ممکن است به عنوان روشی کم‌خطر در کنار درمان‌های اصلی مورد استفاده قرار گیرد.
سخن پایانی
تاثیر رزماری برای تقویت حافظه تا حدی اثبات شده است! با این حال استنشاق عطر رزماری گوشه آشپزخانه یا حیاط خانه تان به هر حال بدون ضرر است! از این رو بد نیست این گیاه را در خانه داشته باشید.
اگر روزی احساس کردید ذهن‌تان کند شده یا تمرکزتان پایین آمده، شاید یک رایحه ساده بتواند کمک‌تان کند. استشمام عطر رزماری شاید همان نیروی پنهانی باشد که مغزتان به آن نیاز دارد تا دوباره شفاف فکر کند.
افزودن دیدگاه