افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون با خوردن غذاهای سرشار از مواد مغذی کلیدی از جمله آهن، اسید فولیک و ویتامین B12 امکانپذیر است. پرهیز از الکل نیز اهمیت زیادی دارد. در این نوشتار بهترین راههای افزایش گلبول های قرمز خون را خواهید دید. با ما همراه باشید!
کم خونی و تعداد گلبولهای قرمز
آیا احساس ضعف یا خستگی میکنید؟ اینها میتوانند علائم کم خونی باشند. کم خونی زمانی رخ میدهد که تعداد گلبولهای قرمز (RBC) خون کم باشد. اگر تعداد گلبولهای قرمز کم باشد، بدن باید سخت تلاش کند تا اکسیژن را به سراسر بدن برساند.
گلبولهای قرمز شایع ترین سلولهای خون انسان هستند. بدن هر روز میلیونها گلبول قرمز تولید میکند. گلبولهای قرمز در مغز استخوان تولید میشوند و حدود 120 روز در بدن گردش میکنند. سپس به سمت کبد و طحال میروند.
کم خونی میتواند شما را در معرض خطر برخی عوارض قرار دهد، بنابراین در صورت مشاهده علائم این اختلال مهم است که به پزشک یا متخصص مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنید. اگر کم خونی در شما تشخیص داده شود، پزشک یک برنامه درمانی ارائه میدهد تا به شما کمک کند سطح RBC را در اسرع وقت به حالت عادی برگردانید.
۵ ماده مغذی که به افزایش تعداد گلبول های قرمز کمک میکنند
بدن شما برای ساخت گلبولهای قرمز به مواد مغذی کلیدی خاصی نیاز دارد. برآورده کردن نیازهای روزانه شما برای این مواد مغذی از تولید گلبولهای قرمز بدن پشتیبانی میکند. با این حال، افزای تعداد RBC بالاتر را تضمین نمی کند.
کم خونی دلایل زیادی دارد و درمان کم خونی بر اساس علت ایجاد آن متفاوت خواهد بود. بسیاری از علل کم خونی به عادات غذایی شما مرتبط نیستند. به عنوان بخشی از برنامه درمانی کلی خود، صحبت با یک پزشک یا متخصص تغذیه را در نظر بگیرید تا مطمئن شوید رژیم غذاییتان با مقدار توصیه شده از این مواد مغذی مطابقت دارد یا نه:
آهن
آهن برای تولید گلبولهای قرمز ضروری است. غذاهای غنی از آهن عبارتند از:
- گوشت بدون چربی
- غذای دریایی
- پرندگان
- نانها و غلات غنی شده با آهن
- آجیل
- لوبیا
- عدس
- کشمش
اسید فولیک
دریافت ویتامین B کافی در رژیم غذایی نیز میتواند به افزایش تعداد گلبول های قرمز خون کمک کند. غذاهای سرشار از ویتامین B9 (اسید فولیک) عبارتند از:
- نان و غلات غنی شده
- اسفناج
- جگر
- کلم بروکسل
- مارچوبه
ویتامین B12
غذاهای سرشار از ویتامین B12 عبارتند از:
- گوشت
- پرندگان
- ماهی
- محصولات لبنی مانند شیر و پنیر
- تخم مرغ
- محصولات غنی شده مانند غلات و مخمرهای تغذیه ای
فلز مس
مصرف مس مستقیماً از تولید RBC پشتیبانی نمیکند، اما میتواند به گلبولهای قرمز کمک کند تا به آهن مورد نیاز برای تکثیر دسترسی پیدا کنند. غذاهای سرشار از مس عبارتند از:
- صدف
- جگر و سایر گوشتهای ارگانها
- محصولات غلات کامل
- سبوس گندم
- شکلات
- آجیل
- دانهها
ویتامین A
ویتامین A (رتینول) هم به آهن کمک میکند تا به گلبولهای قرمز برسد. غذاهای غنی از ویتامین A عبارتند از:
- ماهی
- تخم مرغ
- جگر
- محصولات لبنی
- سبزیجات برگ سبز
- سبزیجات نارنجی و زرد
۸ مکمل که تعداد گلبولهای قرمز را افزایش میدهد
اگر مواد مغذی کلیدی کافی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت نمیکنید، با پزشک در مورد مصرف مکملها صحبت کنید. برخی مکملها میتوانند به افزایش تولید گلبولهای قرمز کمک کنند یا از فرآیندهای مرتبط در بدن حمایت کنند.
با توجه به موسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا، درمان برخی از انواع کم خونی ممکن است شامل مکملهای تجویزی برای آهن و ویتامین B12 باشد. پزشک بر اساس وضعیت بدنتان این موضوع را با شما در میان میگذارد.
برخی از مکملها میتوانند با داروهایی که مصرف میکنید تداخل داشته باشند، بنابراین قبل از افزودن هر کدام به رژیم غذاییتان، حتماً تأیید پزشک را دریافت کنید. همچنین مهم است بدانید مقدار توصیه شده برای برخی از مواد مغذی ممکن است در طول بارداری یا در دوران شیردهی تغییر کند.
نکته دیگر اینکه، هرگز بیش از دوز توصیه شده موجود در برچسب محصول مصرف نکنید.
مکملهایی که ممکن است پزشک پیشنهاد کند عبارتند از:
- آهن: کمبود آهن معمولاً باعث کاهش گلبولهای قرمز میشود. مقدار آهن توصیه شده (RDA) برای زنان 19 تا 50 ساله 18 میلی گرم (میلی گرم) در روز است. برای مردان 19 تا 50 ساله، مقدار توصیه شده روزانه تنها 8 میلی گرم در روز است.
- ویتامین C: این ویتامین میتواند به جذب بهتر آهن در بدن کمک کند. مقدار توصیه شده این ویتامین ۹۰ میلی گرم برای مردان و 75 میلی گرم برای زنان 19 ساله و بالاتر است.
- مس: ممکن است بین تولید کم RBC و کمبود مس ارتباطی وجود داشته باشد. برای بزرگسالان 19 ساله و بالاتر، مقدار توصیه شده روزانه مس 900 میکروگرم (mcg) در روز است.
- ویتامین A (رتینول): برای زنان 19 ساله و بالاتر، مقدار توصیه شده روزانه برای ویتامین A ۷۰۰ میکروگرم در روز است. برای مردان 19 ساله و بالاتر، مقدار توصیه شده به 900 میکروگرم افزایش مییابد.
- ویتامین B12: مقدار توصیه شده روزانه برای افراد 14 ساله و بالاتر 2.4 میکروگرم در روز است.
- ویتامین B9 (فولات): برای افراد 14 ساله و بالاتر، مقدار توصیه شده روزانه فولات 400 میکروگرم است. با یک پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید تا مطمئن شوید که مقدار مناسب را دریافت میکنید.
- ویتامین B6: این ویتامین نقش مهمی در سنتز یکی از پروتئینهای موجود در گلبولهای قرمز دارد. مقدار توصیه شده این ویتامین برای بزرگسالان 19 تا 50 ساله 1.3 میلی گرم است.
- ویتامین E: برای افراد 14 ساله و بالاتر، مقدار توصیه شده این ویتامین ۱۴ میلی گرم در روز است. ویتامین E ممکن است به محافظت از سلولهای خون در برابر آسیب کمک کند.
تغییرات سبک زندگی برای افزایش تعدداد گلبول های قرمز خون
اگر یک رژیم غذایی خوب را دنبال میکنید و هر مکملی را که پزشک تجویز کرده است مصرف میکنید، شروع خوبی دارید. سایر تغییرات سبک زندگی نیز ممکن است به افزایش تعداد گلبول های قرمز کمک کند.
به خاطر داشته باشید که این استراتژیها جایگزینی برای درمانهای پزشکی نیستند. همچنین مهم است که در مورد اعمال تغییرات عمده در سبک زندگیتان ابتدا با پزشک صحبت کنید.
الکل باید از برنامه غذاییتان حذف شود. ورزش منظم نیز میتواند مفید باشد. یک مطالعه قدیمی در سال 2012 نشان داد که ورزش میتواند گلبولهای قرمز را افزایش دهد، اما شواهد کافی برای دانستن اینکه آیا این روش ایمن و مؤثر است وجود ندارد.
ورزش شدید میتواند مفید باشد زیرا باعث میشود بدن شما به اکسیژن بیشتری نیاز داشته باشد. هنگامی که به اکسیژن بیشتری نیاز دارید، مغز به بدن سیگنال میدهد تا گلبولهای قرمز بیشتری تولید کند. با این حال، این رویکرد ممکن است برای همه افراد مبتلا به کم خونی مناسب نباشد. بهتر است با یک پزشک صحبت کنید تا بفهمید چه چیزی برای شما مناسب است.
برخی از گزینهها برای انجام تمرینات شدید عبارتند از:
- دویدن
- شنا کردن
پزشک چطور میتواند به افزایش تعداد گلبولها کمک کند؟
در برخی موارد، تغییر در رژیم غذایی یا سبک زندگی به تنهایی برای افزایش تعداد گلبولهای قرمز کافی نیست. پزشک ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه کند:
دارو برای درمان یک بیماری زمینه ای: اگر کمبود RBC شما ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند یک بیماری خود ایمنی باشد، ممکن است دارو درمانی لازم باشد. درمان بیماری زمینه ای ممکن است به بازگشت تعداد گلبولهای قرمز شما به حالت عادی کمک کند.
دارو برای تحریک تولید گلبول قرمز: هورمونی به نام اریتروپویتین در کلیهها و کبد تولید میشود و مغز استخوان را برای تولید گلبولهای قرمز تحریک میکند. اریتروپویتین میتواند به عنوان یک درمان برای برخی از اشکال کم خونی استفاده شود. این درمان ممکن است برای کم خونی ناشی از بیماری کلیوی، شیمی درمانی و سایر عوامل تجویز شود.
انتقال خون: اگر داروها موثر نباشند، پزشک ممکن است تزریق خون را برای تقویت گلبولهای قرمز توصیه کند.
جراحی: اگر کم خونی مربوط به خونریزی باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
کلام پایانی
گلبولهای قرمز برای بدن اهمیت زیادی دارند. اگر پزشک مشکوک باشد که تعداد گلبولهای قرمز شما کاهش یافته است، تست شمارش تعداد گلبولهای قرمز را برای بررسی سطوح شما تجویز میکند.
اگر تعداد گلبولها کم تشخیص داده شود، پزشک ممکن است ترکیبی از مکملهای تجویزی، داروها یا سایر درمانها را برای بازگرداندن آن به حالت عادی توصیه کند.