اگر فردی خجالتی هستید که در مواجهه با آدم‌ها دستپاچه می‌شوید، احتمالا در جمع افراد دچار مشکل می‌شوید و نمی‌دانید باید چه بگویید یا چه رفتاری از خود نشان دهید. برای غلبه بر دستپاچگی، ابتدا باید با هرگونه حالت خجالت یا اضطراب که شما را از تعاملات اجتماعی، دور نگه می‌دارد، مقابله کنید. سپس می‌توانید برای بالا بردن اعتماد به نفس، مهارت‌های اجتماعی‌تان را تقویت کنید و یاد بگیرید که چگونه بدون مشکل صحبت کنید. مسلما ابتدا باید کمی تمرین کنید، اما در نهایت از شر احساس خجالت، اضطراب و کمرویی رها خواهید شد.
غلبه بر کمرویی و اضطراب
به نکات زیر توجه کنید:
-
تفاوت بین خجالتی بودن، اضطراب اجتماعی و دستپاچگی را بدانید
مردم اغلب این سه اصطلاح را به جای هم استفاده می‌کنند، اما در واقع معنای خجالتی بودن، اضطراب اجتماعی و دستپاچگی خیلی متفاوت از همدیگر هستند. خجالتی بودن و اضطراب داشتن می‌توانند هر دو سبب ناراحتی شما شوند، به همین دلیل از نظر اجتماعی فردی بی دست و پا دیده خواهید شد.
-
کمرویی صرفا حس ناراحتی است که شما در جمعی از افراد دارید
آدم‌های خجالتی در موقعیت‌های خاص اجتماعی یا در جمعی از افراد، همواره احساس ناراحتی می‌کنند، اما در زندگی روزمره هیچ مشکلی ندارند. اگر فردی خجالتی هستید، می‌توانید به سادگی با حضور در جمع خیلی زود از این وضعیت عبور کنید.
-
اضطراب اجتماعی شبیه خجالت شدید است
افرادی که از اضطراب اجتماعی رنج می‌برند معمولا ترس بی دلیل از حس خجالت درونی شان در موقعیت‌های اجتماعی دارند که باعث ایجاد اختلال در توانایی آن‌ها برای عملکرد اجتماعی شان می‌شود.
اگر از اضطراب اجتماعی رنج می‌برید، یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شما در غلبه بر این حس کمک کند. در صورت ابتلا به این اختلال، احتمالا فکر می‌کنید همه در حال تماشای شما هستند و همین امر باعث دستپاچگی شما می‌شود. هرچند این احساس ممکن است در هر سنی به وجود بیایید، اما نوجوانان بیشتر با این احساس دست و پنجه نرم می‌کنند.
-
برای ایجاد اعتماد به نفس، خود را بپذیرید
وقتی اعتماد به نفس داشته باشید، هیچ وقت احساس خجالت یا دستپاچگی را تجربه نخواهید کرد. به جای نگرانی در مورد آنچه دیگران فکر می‌کنند، می‌توانید بر لذت بردن از حس اعتماد به نفس تمرکز کنید. اعتماد به نفس یک شبه اتفاق نمی‌افتد، اما می‌توانید به تدریج با یادگیری نحوه پذیرش و قبول خود به آن دست یابید.
وقتی افکار منفی در مورد خود دارید، سعی کنید این احساس را جایگزین حس متفاوتی کنید. مثلا زمانی که احساس خجالت و شرم دارید، به جای سرزنش خود، سعی کنید به خود بقبولانید که احساس آرامش می‌کنید زیرا هیچ مشکلی وجود ندارد. باید بدانید که در دنیا برای آدم‌های کم حرف نیز جا وجود دارد، پس مهم نیست اگر فردی آرام و کم حرف هستید.
-
خود را همانگونه که هستید قبول کنید
شما نیز مانند هر کسی دیگر حق دارید ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی داشته باشید و در این بین نقص‌هایی نیز وجود دارد که نیاز نیست از آن‌ها خجالت بکشید یا برای پنهان کردنش از مراودات اجتماعی دست بردارید. گاهی اوقات همه اتفاقات بر وفق مراد نیست، اما این موضوع به معنای پایان دنیا نخواهد بود.
-
در سرگرمی‌های جمعی شرکت کنید
برای این که در موقعیت‌های اجتماعی راحت‌تر حاضر شوید و حس بهتری داشته باشید، سرگرمی‌های جمعی را انتخاب کنید. اگر میخواهید بر کمرویی یا اضطراب اجتماعی غلبه کنید، به کارهای مورد علاقه تان که به صورت گروهی و جمعی انجام می‌شود، بپردازید. مثلا می‌توانید به کلاس نقاشی بروید، یا یک کلاس ورزشی انتخاب کنید تا بیشتر با دیگران در تعامل باشید. انجام کارهای گروهی شما را با افراد پیوند می‌دهد و باعث می‌شود از حس خجالت دور شوید.
-
نیازی نیست رفتار خاصی داشته باشید
اکثر افراد خجالتی، در برخورد با افراد اضطراب دارند، به همین دلیل دست به رفتارهای خاصی می‌زنند که این حس را به خوبی نمایان می‌کند. افراد خجالتی از نگاه به چشمان افراد دوری می‌کنند، یا در حضور دیگران مدام به ساعتشان نگاه می‌کنند یا حتی دست به مصرف مواد مخدر می‌زنند.
این کارها باعث می‌شوند کمتر احساس خجالت کنند. اگر واقعاً میخواهید بر دستپاچگی خود غلبه کنید، با شناسایی این نوع رفتارها از انجام دوباره آن‌ها دست بکشید. هرچه بیشتر با افراد در ارتباط باشید، این کار آسان تر خواهد شد.
-
بپذیرید که افکار شما نادرست است
اگر در طول تعاملات اجتماعی همیشه فکر می‌کنید هر اتفاق بد برای شما می‌افتد و همیشه بدشانسی می‌آورید، باید طرز فکر خود را تغییر دهید. دفعه بعد که چنین فکرهایی به سرتان زد، باید از خود بپرسید، چقدر احتمال دارد افکارتان به واقعیت تبدیل شود، بعد از سنجش احتمالات بهتر می‌توانید تصمیم گیری کنید. مثلا اگر فکر می‌کنید ممکن است در قرار ملاقات با دختر مورد علاقه خود حرف ناسنجیده ای بزنید، به خود بگویید که شما باهوش تر از آن هستید که چنین کاری انجام دهید. بنابراین افکار نادرست را از ذهن خود بیرون کنید.
بهبود مهارت‌های اجتماعی برای غلبه بر دستپاچگی
-
تقویت مهارت‌های مکالمه
افراد دستپاچه اغلب فکر می‌کنند توانایی صحبت یا پاسخ به سوالات دیگران را ندارند. اگر شما نیز چنین فکری دارید، می‌توانید با تمرین بر این احساس غلبه کنید. سعی کنید با افراد مختلف در مورد موضوعات مختلف صحبت کنید تا مهارت‌های مکالمه خود را تقویت کنید.
برای این که واقعا بر ترس‌های تان غلبه کنید، باید به جای این که در یک مهمانی فقط با دوستان خود حرف بزنید، با افرادی که نمی‌شناسید، ارتباط برقرار کنید. با این کار می‌توانید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.
-
کتاب‌های داستانی بخوانید
افرادی که داستان می‌خوانند مهارت ارتباطی قوی تری نسبت به افرادی که کتاب‌های غیرداستانی می‌خوانند دارند. زیرا افراد کتاب خوان به خصوص کسانی که کتاب‌های داستانی می‌خوانند، طیف گسترده ای از موقعیت‌های اجتماعی را از دید شخصیت‌های داستانی تجربه کرده اند. اگر احساس می‌کنید نیاز دارید تا در موقعیت‌های مختلف قرار بگیرید، فقط کافی است رمان بخوانید.
-
شرکت در کلاس‌های آموزشی
اگر میخواهید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود را بهبود ببخشید، در دوره‌های آموزشی شرکت کنید. این کلاس‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و یاد بگیرید، در موقعیت‌های غیرمنتظره چطور برخورد کنید.
-
از دستپاچگی تان ناراحت نباشید
حتی اگر فکر می‌کنید در موقعیت‌های مختلف، دستپاچه می‌شوید، سعی نکنید از دیگران دوری کنید. به این فکر نکنید که مردم دوست ندارند با فرد گوشه گیر یا خجالتی در ارتباط باشند، بلکه شما نیز برای دیگران جذاب و دوست داشتنی هستید. با اضطراب کنار بیایید، آن وقت می‌بینید که چقدر زود می‌توانید از شر این احساس خلاص شوید.
به این نکات توجه کنید
-
لبخند
لبخند نه تنها افراد را جذاب جلوه می‌دهد بلکه به هم نزدیک تر هم می‌کند. هنگام مکالمه، هنگام پیاده روی و حضور در مکان‌های عمومی به کسانی که به شما نگاه می‌کنند، حتی تصادفی لبخند بزنید. حتما متوجه خواهید که خیلی‌ها تمایل دارند با شما صحبت کنند.
-
حفظ تماس چشمی
افراد خجالتی سعی می‌کنند از تماس چشمی دوری کنند در حالی که این رفتار می‌تواند به فرد مقابل تان احساس بدتری القا کند. او فکر نمی‌کند که شما فردی خجالتی هستید، بلکه احساس می‌کند مورد بی احترامی قرار گرفته است. بنابراین سعی کنید هنگام صحبت، تماس چشمی را حفظ کنید و نشان دهید که به موضوع مکالمه علاقه دارید تا بین تان صمیمیت بیشتری ایجاد کنید.
-
چند موضوع احتمالی انتخاب کنید
اگر فکر می‌کنید، نمی‌دانید در مورد چه چیزی صحبت کنید، پس قبل از حضور در جمع یا مهمانی‌ها، چند موضوع احتمالی را انتخاب کنید. آن وقت می‌توانید خیلی راحت کنترل صحبت را به دست گرفته و راحت تر ارتباط برقرار کنید.
-
سوالات باز بپرسید
یک راه عالی برای ادامه مکالمه، پرسیدن سوالات باز است، به سوالاتی فکر کنید که جواب آن می‌تواند طولانی باشد. مثلا به جای این که از طرف مقابل تان بپرسید، آیا مدرسه را دوست داری؟ بپرسید، کلاس مورد علاقه تان چیست؟ سپس می‌توانید بپرسید، “چرا به این کلاس یا درس علاقه دارید؟ یا بپرسید چه موضوعاتی در این کلاس می‌آموزید؟ و خیلی چیزهای دیگر که می‌توانید با پرسیدن آن‌ها مکالمه را ادامه دهید. سعی کنید بیش از حد در مورد خودتان صحبت نکنید، زیرا این کار خوشایند دیگران نیست.
-
سکوت طولانی ناخوشایند است
مکث‌های طولانی در مکالمه سبب ناراحتی افراد می‌شود. به خصوص اگر فرد خجالتی و مضطربی هستید باید سعی کنید با صحبت کردن از مکث و سکوت طولانی جلوگیری کنید. بنابراین تلاش کنید، مکالمه دوامدار داشته باشید. سعی نکنید بر اتفاقاتی که می‌افتد تمرکز کنید، فقط کافی است بر موضوع بحث تسلط داشته باشید، تا رشته موضوع از دستتان در نرود.
اگر برای ادامه صحبت، چیزی به ذهنتان نمی‌رسد، در مورد محیطی که در آن حضور دارید، حرف بزنید. مثلا آب و هوا، غذای مهمانی یا خیلی چیزهای ساده که می‌توانید در مورد آن‌ها صحبت کنید. همه این موارد می‌توانند به شما در غلبه بر دستپاچگی کمک کنند.
شما می توانید از طریق شبکه های اجتماعی ما در اینستاگرام و فیسبوک نظرات و پیشنهادات خود را مطرح کنید.