در تاریخ 9 فبروری مقالهای به صورت آنلاین منتشر شد که با یک سوال ظاهراً بدون ضرر در مورد تعریف قانونی واکسنها آغاز میشد. سپس با 3400 کلمه بعدی، واکسنهای ویروس کرونا را “یک شیادی پزشکی” اعلام کرد و گفت که این تزریقها از گسترش عفونت کووید-۱۹ جلوگیری نمیکند، مصونیت ایجاد نکرده و انتقال بیماری را متوقف نمیکند.
این مقاله تا جایی پیش رفت که ادعا کرد، واکسنها “کدگذاری ژنتیکی شما را تغییر میدهد، و شما را به یک کارخانه پروتئین ویروسی تبدیل میکند که اصلا کارش متوقف نمیشود. “
ادعاهای این مقاله به راحتی قابل انکار بود. طی چند ساعت بعد، مقاله از انگلیسی به اسپانیایی و لهستانی ترجمه شد. بعد در دهها وبلاگ ظاهر شد و توسط فعالان ضد واکسیناسیون انتخاب شد، و آنها این ادعاهای دروغ را در فضای آنلاین بارها و بارها تکرار کردند. این مقاله همچنین به فیس بوک راه یافت، جایی که بر اساس اطلاعات CrowdTangle، یک ابزار متعلق به فیسبوک، به 400000 نفر رسید.
کل این تلاش از سوی یک نفر بود: ژوزف مرکولا.
مرکولا، یک پزشک ۶۷ ساله است که در کیپ کورال فلوریدا زندگی میکند و مدتهاست که مورد انتقاد و اقدامات نظارتی دولت برای ارتقا درمانهای اثبات نشده یا تأیید نشده قرار گرفته است. به گفته محققان، اخیراً، وی به عنوان عامل اصلی انتشار اطلاعات کذب در مورد ویروس کرونا شناخته شده است.
تجزیه و تحلیل نیویورک تایمز نشان داد که مرکولا، یک کارآفرین باهوش اینترنتی، بیش از 600 مقاله در فیس بوک منتشر کرده است که واکسنهای کووید-۱۹ را از زمان شیوع همه گیری مورد شک و تردید قرار میدهند و مخاطبان بسیار بیشتری در مقایسه با دیگر افراد بدبین نسبت به واکسن دارد. ادعاهای وی به طور گستردهای در توییتر، اینستاگرام و یوتیوب بازتاب یافته است.
مطابق با برآوردها ۱۲ نفر مسئول اشتراک 65٪ پیامهای ضد واکسن در رسانههای اجتماعی هستند. برخی دیگر از افراد حاضر در این فهرست عبارتند از رابرت اف. کندی جونیور، یکی از فعالان قدیمی ضد واکسن، ارین الیزابت، بنیانگذار وبسایت Health Nut News، که دوست دختر مرکولا نیز است.
کولینا کولتای، محقق دانشگاه واشنگتن که نظریههای توطئه آنلاین را مطالعه میکند، گفت: “مرکولا پیشگام جنبش ضد واکسن است. او استاد استفاده از دورههای عدم قطعیت، مانند همه گیری، برای پیشبرد جنبش خود است.”
رئیس جمهور ایالات متحده، جو بایدن نیز اخیرا دروغ و کذب آنلاین را عامل خودداری برخی از دریافت واکسن دانست. اما با اینکه بایدن از شرکتهای رسانههای اجتماعی خواسته است “در مورد اطلاعات غلط کاری انجام دهند”، به نظر میرسد تغییر دادن مرکولا کار سختی باشد.
به گفته محققانی که شبکه او را مطالعه کردهاند، طی دهه گذشته، مرکولا یک فعالیت گسترده برای اشاعه درمانهای طبیعی و انتشار محتوای ضد واکسیناسیون داشته و سود زیادی هم به دست آورده است. در سال 2017، وی اظهار نامه ای را ارائه داد و ادعا کرد که دارایی خالص وی “بیش از 100 میلیون دالر” است.
پستهای مرکولا اغلب به جای اینکه به طور مستقیم بیان کنند که واکسنها موثر نیستند، سوالات بیپردهای درباره ایمنی آنها میپرسند و درباره مطالعاتی که پزشکان دیگر رد کردهاند بحث میکنند. به این ترتیب فیس بوک و توییتر به برخی از پستهای وی اجازه دادهاند تا با برچسبهای احتیاط منتشر شوند.
مرکولا در یک ایمیل گفت که “برای من کاملاً عجیب است که از من به عنوان انتشار دهنده شماره یکِ اطلاعات غلط نام برده میشود.” وی گفت، برخی از پستهای وی در فیس بوک فقط چندصد بار لایک شدهاند، بنابراین او نمیفهمد “چگونه این رقم پایین میتواند باعث چنین مشکلی در کمپین واکسیناسیون چند میلیارد دالری بایدن شود.”
مرکول افزود، این اقدامات علیه وی سیاسی است و او کاخ سفید را به “سانسور غیرقانونی به وسیله تبانی با شرکتهای رسانههای اجتماعی” متهم کرد.
مرکولا درمورد اینکه ادعاهایش در مورد ویروس کرونا واقعی است یا خیر چیزی نگفت. وی گفت: “من نویسنده اصلی مقاله منتشر شده در زمینه ویتامین D و خطر ابتلا به کووید-۱۹ هستم و حق دارم با به اشتراک گذاشتن تحقیقات پزشکی خود، مردم را آگاه کنم.”
مرکولا که اهل شیکاگو است، طبابت خصوصی کوچکش را در سال 1985 در شامبرگ، ایلینوی شروع کرد. او در دهه 1990، به طب طبیعی روی آورد و وب سایت اصلی خود را افتتاح کرد تا درمانها و مشاورههای خود را به اشتراک بگذارد.
مرکولا با افزایش محبوبیتش، چرخه ای را شروع کرد. چرخهای حاوی ادعاهای پزشکی اثبات نشده و بعضاً دور از ذهن من جمله اینکه تشکهای فنری تشعشعات مضر را تقویت میکنند و سپس با فروش محصولات آنلاین – از مکملهای ویتامین گرفته تا ماست ارگانیک – کارش را ادامه داد.
او برای تقویت فعالیتهای خود، شرکتهایی مانند منابع بهداشتی مرکولا و خدمات مشاورهای مرکولا را ایجاد کرد.
مخاطبان وی قابل توجه هستند. صفحه رسمی انگلیسی زبان مرکولا در فیس بوک بیش از 1.7 میلیون دنبال کننده و صفحه اسپانیایی زبان او 1 میلیون دنبال کننده دارد. تایمز همچنین 17 صفحه دیگر در فیس بوک را پیدا کرد که به نظر میرسد توسط وی اداره میشوند یا ارتباط تنگاتنگی با مشاغل وی دارند. در توییتر، او نزدیک به 300000 دنبال کننده دارد، به علاوه تقریبا 400،000 دنبال کننده در YouTube. دونفر از کارمندان سابق مرکولا گفتند که او درک کاملی از آنچه باعث ویروسی شدن یک مطلب در سطح آنلاین میشود، دارد و حتی برای اینکه ببیند چه محتوایی بیشتر ویروسی میشود، دست به آزمایشاتی نیز زده است.
فیس بوک گفته است که بسیاری از پستهای مرکولا را برچسب نادرست زده است، تبلیغات را در صفحه اصلی او ممنوع کرده و برخی از صفحات وی را پس از نقض خط مشیهایش حذف کرده است. توییتر نیز گفته است که برخی از پستهای مرکولا را حذف کرده و به برخی دیگر برچسب زده است. یوتیوب اعلام کرد که مرکولا بخشی از برنامهای نیست که بتواند از طریق آن در تبلیغات روی ویدیوهایش کسب درآمد کند.
در تمام سالهای گذشته، مرکولا دست به تولید و تبلیغ محصولات متنوع زده و از سوی کمیسیون بازرگانی فدرال آمریکا و همچنین سازمان غذا و دارویآمریکا میلیونها دالر جریمه شدهاست.
او با همه گیری ویروس کرونا نیز شروع به انتشار سوالاتی درباره ریشه این بیماری کرد و به شهرت رسید. در ماه دسامبر، وی حتی ادعا کرد که ماسکها مانع گسترش ویروس نمیشوند. او کمی بعدتر، شروع به تبلیغ مکمل ویتامینی کرد که میتواند با کرونا ویروس مبارزه کند!
مرکولا در تازهترین اقدامش در یک پست فیس بوکی میزان اثربخشی واکسن فایزر را در برابر انواع کووید-۱۹ زیر سوال برد. در یکی از عناوین موجود در این پست آمده است که این واکسن تنها 39٪ اثرگذار است! و بعد نوشته است: “چطور چنین چیزی ممکن است؟ به ما گفته شده است که 95 درصد کارآیی دارد! ”
نکته جالب اینکه، در عرض چند ساعت، این پست او بیش از 220 بار به اشتراک گذاشته شده بود.