شماری از احزاب و چهره‌های سیاسی افغانستان از طرح تشکیل حکومت موقت در افغانستان استقبال کرده و تاکید دارند که گزینه حکومت موقت به معنای بازگشت به 17 سال پیش نیست.
دفتر سیاسی عطامحمد نور، یکی از چهره‌های سیاسی و رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی افغانستان اعلام کرده است که «طرح حکومت موقت به‌معنای بازگشت به ۱۷ پیش نیست، بل برای “گذار” از وضع نا بسامان کنونی به یک آینده روشن و به‌تر است».
مرتضی جلالی، معاون دفتر سیاسی آقای نور می‌گوید که این طرح اما پیش‌تر از آن‌که از سوی امریکایی‌ها مورد بررسی قرار گرفته و اعلام گردد، از جانب آقای نور در تبانی با رهبران سیاسی افغانستان، مطرح شده بود.
آقای جلالی گفت: « آقای نور و جمعی از رهبران باورمند هستند که حکومت کنونی و کمیسیون انتخابات افغانستان ظرفیت برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه در کشور که مورد قبول همه‌ی اقشار جامعه باشد را ندارند. نمونه‌ی ناتوانانی حکومت و کمیسیون انتخابات را در برگزاری انتخابات پارلمانی ۲۰ اکتوبر دیدیم.»
دفتر سیاسی آقای نور شرط‌هایی را نیز برای حکومت موقت دارد. آقای جلالی می‌گوید که حکومت موقت که برای یک دوره‌ی دوساله ایجاد خواهد شد، کسی‌که در راس آن قرار می‌گرد، حق نامزد شدن در انتخابات پیش‌رو را ندارد و وظایف مهم و کلیدی را در این دوسال برعهده دارد.
به گفته‌ی معاون دفتر سیاسی آقای نور، اصلاح نظام انتخاباتی و تبدیل کمیشنران کمیسیون، برگزاری لویه جرگه و تعدیل قانون اساسی، ایجاد پست صدارت با یک نخست وزیر و سه معاون، از جمله وظایف عمده دولت موقت در طول دو سال حکومتش می‌باشد.
موافقت به دلیل قطعی شدن صلح
شماری از احزاب و چهره‌های سیاسی افغانستان تاکید می‌کند که اگر تعلیق انتخابات یا تشکیل حکومت موقت سبب صلح دایمی در افغانستان شود، آنان با این طرح موافقت می‌کنند.
گفته می‌شود که صلاح‌الدین ربانی، رییس حزب جمعیت اسلامی افغانستان نیز با مشروط قرار دادن « قطعی شدن صلح» با زلمی خلیلزاد برای تشکیل حکومت موقت، موافقت کرده است.
هارون نجفی‌زاده، خبرنگار ایران‌انترنشنال در صفحه تویتر خود نوشته است که (قطعی شدن صلح، تشکیل حکومت فراگیر، نامتمرکز شدن نظام در دوره موقت) از جمله شرایط این حزب برای تشکیل حکومت موقت است.
از سویی هم مجموعه احزاب و جریان‌های سیاسی نیز گزینه‌ی ایالات متحده امریکا را برای به تعویق افتادن انتخابات ریاست جمهوری و یا هم تشکیل حکومت موقت مشروط بر آن‌که صلح در افغانستان تأمین گردد، به سود افغانستان می‌دانند.
محمد ناطقی، رییس کمیته سیاسی احزاب و جریان‌های سیاسی، می‌گوید که «اگر اداره موقت یا تأخیر انتخابات کمک کند که به صلح جامع برسیم ما از از آن استقبال می‌کنیم، نه این که یک بخشی از کشور را قتل عام کنند و مردم را آواره کند و بگوید ما صلح می‌کنیم.»
با این حال شهزاده مسعود، یکی از نزدیکان حامد کرزی، چهره سیاسی و رییس جمهوری پیشین افغانستان تاکید دارد که برگزاری انتخابات در چنین شرایطی به نفع مردم افغانستان نیست.
آقای مسعود می‌گوید: «وقت زیادی نمانده که از وقت این حکومت پوره شود، خوب است که یک اداره موقت و قابل قبول برای طرفین باشد و آنها بتوانند که برای انتخابات شفاف سرتاسری چاره اندیشی کنند.»
طرح بدون منطق
شماری از فعالان آگاهان سیاسی در واکنش به طرح تشکیل حکومت موقت و تعلیق انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو به‌دلیل پایان جنگ هجده ساله افغانستان این گزینه‌ها را غیر منطقی دانسته و تاکید دارند که عملی شدن آن می‌تواند مشروعیت نظام سیاسی را زیر سوال ببرد.
محمدجواد رحیمی، آگاه سیاسی تاکید دارد که تا مخالفان حکومت و مردم مجبور به پذیرش صلح نشوند، شریک کردن آنان به نظام به نوعی باج‌دهی به این گروه می‌باشد.
آقای رحیمی می‌گوید: « نکته مهم و اساسی این است که ما شدیدا در انتظار تأمین صلح و ثبات در افغانستان هستیم اما تا زمانی‌که مذاکرات و گفت‌وگوهای صلح از موضع قوت و قدرت صورت نگیرد و مخالفین دولت و ملت مجبور به پذیرش صلح نشوند، شریک ساختن آنها در نظام، به تعویق انداختن انتخابات و هر اقدام دیگر، جز باج‌دهی و از دست دادن فرصت ها، چیزی دیگری نخواهد بود.»
او تاکید دارد که شاید خیلی “احمقانه” باشد که مخالفان حکومت همه روزه صدها “هم‌وطن” ما را بی‌رحمانه به خاک و خون بکشانند، نهادهای ملکی و نظامی را هدف قرار دهند و صدها جرم و جنایت را مرتکب شوند، اما ما بخاطر آنها انتخابات را به تعویق اندازیم.
در همین حال، شماری اعضای مجلس سنای افغانستان در پیوند به دیدارهای زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا با رهبران سیاسی این کشور، می‌گویند که روند صلح باید از اتاق‌های بسته بیرون شود.
محمدعلم ایزدیار، معاون مجلس سنای افغانستان در نشست عمومی روز سه‌شنبه (22 عقرب) این مجلس گفت: «افغانستان به ختم جنگ و تامین صلح پایدار نیاز دارد، اما مردم افغانستان خبر ندارد که امریکا با طالبان در مورد صلح، روی کدام نقاط به تفاهم رسیده است».
زلمی زابلی عضو دیگر این مجلس نیز می‌گوید که «آقای خلیلزاد در مورد صلح افغانستان خانه به خانه بزرگان سیاسی می‌رود، ولی مردم و نماینده‌گان مردم افغانستان هیچ اطلاعی از برنامه روند صلح ندارند و این برای مردم افغانستان سوال‌برانگیز است.»
آقای زابلی افزود، گفته می‌شود امریکا خواستار به تعلیق درآمدن انتخابات ریاست جمهوری شده تا روند صلح مختل نشود، «اگر این تصمیم پس از تفاهم با طالبان گرفته شده خوب است در غیر آن منطق ندارد».
واکنش واشنگتن؛ به برگزاری انتخابات متعهد هستیم
همزمان با مجموعه نگرش های مثبت و منفی داخلی نسبت به ایده تشکیل حکومت موقت در افغانستان اما در واشنگتن، هیدر ناورت، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده امریکا در یک نشست خبری در واکنش به گزارش‌ها در باره خواست امریکا برای به تعویق انداختن انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان گفت که واشنگتن به روند انتخابات متعهد است و هرگونه تصمیم در باره تغییر زمان این انتخابات به رهبری و هدایت حکومت افغانستان گرفته خواهد شد.
او که در نشست خبری صبح امروز چهارشنبه صحبت می‌کرد، گفت: «یکی از موارد مهم برای ما این است که ما به روند انتخابات متعهد استیم. اگر هرگونه تغییری در زمان بندی انتخابات به میان بیاید، تصمیم آن به گونه کامل به افغانستان مربوط خواهد بود و این چیزی است که ما در آن مداخله نخواهیم کرد».
او با اشاره به سفر زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای صلح افغانستان، به کابل گفت که سفر آقای خلیلزاد که دوبار انجام شد نشان دهنده تعهد امریکا برای صلح دوامدار در افغانستان است.
خانم ناورت گفت که واشنگتن امیدوار است که بتواند زمینه‌ی توافق برای صلح دوامدار میان افغانان و طالبان را فراهم کرند.
او افزود: «مقام‌های ما مدام گفته اند که راه حل برای افغانستان از راه نظامی نیست. سفیر خلیلزاد در این بخش به گونه جدی کار می‌کند. به نظر من او در یک و نیم ماه پسین زمان بیشتر را در سفر با هواپیما سپری کرده است تا دوباره به واشنگتن بیاید و به کارهایش در این زمینه ادامه دهد».
روزنامه وال استریت ژورنال روز شنبه این هفته در گزارشی نوشت که امریکا گزینه به تعویق انداختن انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را بررسی می‌کند. این طرح ظاهرا به فرصت شش ماه آقای خلیلزاد از سوی واشنگتن ارتباط می‌گیرد.
اما حکومت افغانستان بی درنگ این ادعاها را رد کرد و سخنگوی رییس جمهور اشرف غنی گفت که حکومت افغانستان به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بر اساس قانون اساسی کشور و بر اساس زمان معین شده‌ی ان توسط کمیسیون مستقل انتخابات متعهد است.
هارون چخانسوری، سخنگوی رییس جمهور، در حساب توییتر اش نوشت: «تداوم در یک روند دیموکراتیک یک امر ضروری است که هرگونه پیشنهاد به جز خواست افغان ها که در قانون اساسی ما مشخص شده است قابل قبول نیست.»
از سویی هم عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان نیز تاکید کرده است که « حکومت افغانستان، کمیسیون‌های انتخابات، متحدان افغانستان، سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی در هماهنگی با هم تلاش دارند تا انتخابات ریاست جمهوری در موعد آن و به صورت شفاف و با اعتبار برگزار گردد.»