حکومت افغانستان امیدوار است با رویکار آمدن حکومت جدید در پاکستان، رابطهی کابل و اسلامآباد بهتر شود و حکومت جدید پاکستان خواستهای افغانستان را برآورده کند.
روز یکشنبه این هفته(7 اسد)، رییس جمهوری افغانستان در تماس تلفونی با عمران خان، رهبر حزب تحریک انصاف و برندهی انتخابات پارلمانی پاکستان، خواهان بهبود روابط با اسلامآباد شد و عمران خان را برای سفر به کابل دعوت کرده است.
اشرف غنی در این تماس گفته است: «تمرکز ما به گذشته نبوده، بلکه به آیندهی روشن میباشد و بر اساس آن، بنیاد مناسبات را در عرصههای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میگذاریم».
پیش از تماس تلفونی رییس جمهوری افغانستان، عمر زاخیلوال، سفیر این کشور در اسلامآباد، در شرایطی که نتایج انتخابات پارلمانی پاکستان به صورت کامل اعلام نشده بود، به اقامتگاه عمران خان رفت، پیروزی او را تبریک گفت و خواستار روابط نزدیک دو کشور شد.
با این حال مقامهای حکومت افغانستان تأکید میکنند که گفتوگوها برای سفر نخستوزیر جدید پاکستان بهکابل جریان دارد.
صبغتالله احمدی، سخنگوی وزارت امورخارجه افغانستان بهخبرنامه گفت: «گفتوگوهایی که تاکنون در این مورد صورت گرفته، احتمال زیادی وجود دارد که نخستوزیر جدید پاکستان بهزودی به کابل بیاید.»
عمران خان یکی از چهرههای نزدیک به ارتش پاکستان است که در گذشته جنگ افغانستان را جهاد خوانده بود و با حضور نیروهای خارجی در این کشور مخالفت کرده بود.

عمران خان، برندهی انتخابات پارلمانی پاکستان پیش از این گفته بود: «هر ملتی که به خاطر آزادی خود میجنگد، آن جهاد است. کسانی که در افغانستان به خاطر تجاوزی که بر این کشور صورت گرفته، میجنگند، مجاهد اند».
با این همه، وزارت امورخارجه افغانستان امیدوار است تا ادارهی جدید این کشور تعهدهایی که در قبال افغانستان دارد را عملی کند.
عمران خان نیز در نشستی پس از اعلام پیروزی خود در انتخابات، گفته است: «آنها (افغانها) بیشترین رنج را در مبارزه علیه تروریسم و قبل از آن در جهاد افغانستان، متحمل شده اند. صلح در افغانستان به معنای صلح در پاکستان است».
پسر چشمآبی ارتش
عمران خان، رهبر تحریک انصاف پاکستان، نخستین نخستوزیر پشتونتبار این کشور است. عمران خان که در لاهور متولد شده، به لحاظ تباری پشتون و متعلق به قبیلهی نیازی است. پدر او اکرامالدین خان نیازی سالها مأمور دستگاه بروکراسی پنجاب بود. اجداد او از مناطق پشتوننشین به ایالت پنجاب کوچیده بودند. او در دوران مبارزات انتخاباتی و سخنرانیهای سیاسی، همیشه خودش را شهروند پشتونتبار پاکستان معرفی کرده است. تا حال هیچ پشتونی به مقام نخستوزیری پاکستان نرسیده بود.
غیر از نخستوزیری، پشتونها در تمام سمتهای کلیدی نظامی و غیرنظامی پاکستان نقش ایفا کردهاند. مارشال ایوب خان، نخستین فرمانده عمومی ارتش پاکستان و نخستین دیکتاتور نظامی آن کشور پشتونتبار بود. جنرال عبدالوحید کاکر، فرمانده عمومی ارتش پاکستان از ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ نیز پشتونتبار بود. سردار عبدالرب نشتر، کاکای جنرال عبدالوحید کاکر هم بر مبنای روایت دولت پاکستان، یکی از بنیانگذاران این کشور است.
گفته میشود که عمران خان، رهبر تحریک انصاف که حال نخستوزیر منتخب این کشور خوانده میشود، پسر چشمآبی ارتش است و به همین دلیل توانسته احزاب مقتدر سنتی مثل مسلملیگ و حزب مردم را شکست دهد.

با این وجود شماری از آگاهان مسایل سیاسی میگویند که دستهای نامریی مانند سازمان آی.اس.آی که همیشه در پاکستان حکومت کرده، نوازشریف و حزب آن را با مشکلات جدی دچار کرده است. همین دستها بهنوعی زمینه را برای پیروزی عمران خان مساعد نمود. آنان تاکید دارند که نوازشریف یک فکر تجاری داشت و میخواست با هند و افغانستان رابطهی نیکی داشته باشد، اما عمر خان چنین نخواهد بود.
جنگ نیابتی
مقامهای پاکستانی ادعا دارند که جنگ آنان در افغانستان جنگ نیابتی است. این جنگ پاکستان در افغانستان عمر درازی دارد. پرویز مشرف، رییس جمهوری پیشین این کشور در صحبتی با بی.بی.سی میگوید که بلی! این کشور در افغانستان جنگ نیابتی دارد و علت آن هم حضور هند در افغانستان است.
مشکل هند و پاکستان، دیرینه است و هر دو کشور میدان نبردشان را افغانستان انتخاب کردهاند. آقای مشرف در این گفتوگو تأکید میکند که هند در افغانستان حضور «غرضآلود» دارد و با همکاری دستگاه استخباراتی افغانستان، در امور داخلی پاکستان دخالت میکند.
با این حال محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در اوایل حکومتش کوشید که با ارتش پاکستان گفتوگو کند. آقای غنی در شروع کارش بهعنوان رییسجمهور، به پاکستان رفت و در آنجا ضمن گفتوگو با مقامات اسلامآباد، از فرماندهی ارتش این کشور نیز دیدن کرد. این موضوع در مصاحبه پرویز مشرف، رییس جمهوری سابق پاکستان با بی.بی.سی تأیید شده است.
پاکستان متهم است که از هراسافکنان حمایت مالی میکند و به سران آنها در خاک خود پناه میدهد. در یک سال اخیر، روند گفتوگو و مذاکره دولت افغانستان با طالبان شدت گرفته و نشستهایی در کشورهای منطقه به منظور پایان جنگ برگزار شده، ولی در تمام این نشستها، کمتر به نقش پاکستان در جنگ افغانستان اشاره شده است.
از سویی هم، در دو سال اخیر مقامات ارشد امنیتی کابل و سلامآباد به منظور ایجاد روابط بهتر و نابودی هراسافکنان رفت و آمد کردهاند. جنرال جاوید قمر باجوا، رییس ستاد ارتش پاکستان سفرهای متعددی به کابل کرده، ولی تاکنون نتایج روشنی در پی نداشته است.

ترمیم روابط اسلامآباد ـ کابل
عمرانخان در سخنرانی پیروزیاش، یک روز پس از انتخابات، با تشریح سیاست خارجیاش در مورد افغانستان اشاره کرد: «آنها (افغانها) بیشترین رنج را در مبارزه علیه تروریسم و قبل از آن در جهاد افغانستان، متحمل شدهاند. صلح در افغانستان به معنای صلح در پاکستان است».
نخستوزیر جدید پاکستان در توضیح سیاست خارجیاش تأکید کرده که به ثبات و صلح در افغانستان اهمیت زیادی خواهد داد و حتی آرزو دارد که روابط این دو کشور بهحدی نزدیک و دوستانه شود که بتوانند مثل اتحادیهی اروپا، مدیریت مرزهایشان را سازمان دهند؛ آروزیی که رییسان جمهوری افغانستان همواره از حکومت پاکستان داشتهاند. این آرزو را حامد کرزی، رییس جمهوری پیشین و اشرف غنی، رییس جمهوری کنونی افغانستان نیز به نحوی ابراز کردهاند.
پیش از این نیز عمران خان در ماه جنوری سال جاری میلادی در دیدار با عمر زاخیلوال، سفیر افغانستان در اسلامآباد تأکید کرده بود که هیچ کشوری بیشتر از پاکستان به صلح در افغانستان نیاز ندارد.
او همچنان در مورد روابط پر تنش میان کابل و اسلام آباد گفته بود که «بی اعتمادی میان دو کشور وجود دارد» و نیاز است تا پاکستان با افغانستان روابط «مناسب» را ایجاد کند؛ میان دو کشور اعتمادسازی شود.
با این حال محمد اشرف غنی، اولین رییس دولتی است که پیروزی عمران خان و حزبش را در انتخابات 25 ماه جولای تبریک گفته است. این انتخابات با بیقاعدگیها و اتهاماتی مبنی بر دخالت ارتش همراه بوده است.
رییس جمهوری افغانستان در یک پیام تویتری گفته است: «من بار دیگر از آقای خان دعوت کردم و او تمایلش را برای سفر به کابل ابراز داشت».

در ادامه این پیام آمده است: «ما هر دو توافق کردیم که بر گذشته فایق آییم و پایههای جدیدی را برای کامیابی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، برای آینده هر دو کشور ایجاد نماییم».
اما با تمام این خوشبینیهای کابل، شماری از آگاهان مسایل منطقهای به این باورند که در پاکستان بیشتر ارتش روی سیاستهای این کشور در قبال افغانستان تسلط دارد تا حکومت منتخب.
جمال الدین بدر، آگاه مسایل منطقهای به خبرنامه میگوید: «در پاکستان به صورت مستقیم یا غیرمستقم حکومت همواره بهدست ارتش بوده است. آقای عمران خان توسط ارتش به حکومت رسیده است، پس چطور میتواند خلاف سیاستهای ارتش عمل کند؟!»