سرانجام پس از ماهها انتظار دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده آمریکا، استراتژی آمریکا در قبال افغانستان و جنوب آسیا را اعلام کرد. او گفت که برخلاف خواسته اولیهاش، با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان مخالف است زیرا نمیخواهد خلاء ایجاد شده، به قدرت گرفتن گروههای پیکارجو منجر شود.
درحالیکه بسیاریها منتظر بودند تا رییسجمهور آمریکا رقمی را برای افزایش نظامیان این کشور در افغانستان اعلام کند، اما او گفت که تعداد نظامیان آمریکایی در افغانستان براساس شرایط این کشور تعیین خواهد شد.
دونالد ترامپ افزود که خروج عجولانه از افغانستان فضای را ایجاد خواهد کرد که تروریستان، از جمله داعش و القاعده آن را پر خواهند کرد. او گفت که “همانطور که میدانید آمریکا در سال ۲۰۱۱ میلادی، عجولانه و به اشتباه از عراق خارج شد. در نتیجه دستاوردهایی که به سختی بهدست آورده بودیم به راحتی به دست دشمنان تروریست ما افتاد.”
آقای ترامپ به پیروزی در جنگ افغانستان تاکید کرد و گفت که “از این پس، پیروزی تعریف روشنی خواهد داشت. حمله بر دشمنان، نابود ساختن داعش، ضربه زدن به القاعده، جلوگیری از تسلط طالبان بر افغانستان و نیز پایان دادن به حملهها در برابر ایالات متحده.”

اعلام استراتژی جدید آمریکا در قبال افغانستان واکنشهای زیادی را در افغانستان به دنبال داشته است. بسیاری از افغانها از این تصمیم ترامپ استقبال کرده و نسبت به آینده افغانستان ابراز امیدواری کردهاند.
استقبال حکومت افغانستان
ریاست جمهوری افغانستان ضمن استقبال از استراتژی جدیدی آمریکا گفته است که افغانستان و آمریکا رابطه تعریف شده باهم دارند و آنچه که در استراتژی جدید این کشور اعلام شده به نفع منطقه است.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان با نشر اعلامیهای گفته است که استراتژی جدید باعث افزایش ظرفیت در ماموریت حمایت قاطع میشود. در این اعلامیه آمده است که استراتژی جدید آمریکا روی تقویت نیروهای هوایی افغانستان، دو برابر شدن نیروهای ویژه و تقویت توانایی ناتو در آموزش و حمایت نیروهای افغان تاکید کرده است.
رییس جمهور اشرف غنی گفته که “همکاری آمریکا در افغانستان برای غلبه بر تهدید تروریزم که همه ما را تهدید میکند قویتر از همیشه است. قدرت نیروهای امنیتی ما باید به طالبان و دیگر گروهها نشان دهد که آنها نمیتوانند پیروزی نظامی را بهدست آورند. صلح بزرگترین هدف ماست و در اولویت باقی خواهد ماند.”

سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور افغانستان نیز گفته است استراتژی جدید آمریکا که، نه تنها دولت افغانستان بلکه کشورهای منطقه نیز منتظر آن بودند، یک “تحول مثبت سیاسی و نظامی برای دولت و مردم افغانستان” است.
آقای دانش گفته است که “امیدوارم اعلام استراتژی جدید آمریکا به دولت و مردم افغانستان کمک کند تا به چالشهای موجود در عرصه تامین ثبات و مبارزه با تروریزم غلبه کند.”
در همین حال عبدالله عبدالله، رییس اجراییه حکومت وحدت ملی افغانستان در کنفرانس خبری امروزش گفت که با اعلام استراتژی جدید نظامی آمریکا در قبال افغانستان، افغانها شاهد تغییرات مثبت خواهند بود. او گفت نظریات حکومت افغانستان در تهیه این استراتژی ارایه شده است.
به گفتهی رییس اجراییه افغانستان، استراتژی جدید آمریکا نتیجه کوتاه و بلند مدت دارد که باعث میشود نیروهای امنیتی افغانستان به پای خود ایستاده و معادله جنگ به نفع مردم و نیروهای امنیتی این کشور تغییر کند. او افزود که محدود نکردن زمان حضور نیروهای بینالمللی به وقت مشخص، از دیگر نقاط قوت استراتژی جدید آمریکا است که برای افغانستان فرصتی تازه ایجاد میکند.
درحالی که افغانستان با شورشگری روز افزون، از جمله حضور داعش در این کشور روبرو است، عبدالله عبدالله تاکید میکند که اگر طالبان بر ادامه جنگ اصرار کنند، با قوت با آنان مقابله خواهد شد و مبارزه با گروه داعش نیز در این استراتژی کاملا واضح است.
صلاحالدین ربانی، وزیر خارجه افغانستان نیز گفته است که استراتژی جدید آمریکا در قبال افغانستان صفحه جدیدی را در همکاریهای استراتژیک بین دو کشور میگشاید. او گفته امیدوار است که این استراتژی به تحقق اهداف مشترک دو کشور کمک کند.
I welcome the new US strategy for Afg. Marks a new phase in Afg-US strategic partnership, aimed at achieving common objectives.
— Salahuddin Rabbani (@SalahRabbani) August 22, 2017
واکنش اتحادیه اروپا و ناتو
فرانز مایکل ملبین، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در افغانستان نیز از اعلام استراتژی جدید آمریکا در قبال افغانستان استقبال کرده و گفته است که اعلام این استراتژی “حرکت به سمت ثبات و گام بعدی است. مردم افغانستان به قدر کافی رنج دیدهاند. صلح امکان پذیر است.”
جنرال جان نیکلسون، فرمانده کل نیروهای بینالمللی در افغانستان نیز از استراتژی جدید آمریکا در قبال افغانستان استقبال کرده و آن را «رویکرد جدید به افغانستان و منطقه» خوانده است.
او در بیانیهای گفته است که تعهد ائتلاف بینالمللی در قبال افغانستان «قوی و پایدار» است و حضور نیروهای حمایت قاطع در افغانستان مبتنی بر اوضاع و شرایط خواهد بود نه جدول زمانی.
فرمانده کل نیروهای بینالمللی در افغانستان گفته است: «استراتژی جدی ما به معنای این است که طالبان نمیتوانند از لحاظ نظامی برنده شوند. اکنون وقت این است که از خشونت اجتناب نموده و صلح نماییم. یک افغانستان صلحآمیز و با ثبات که کامیابی افغانها در آن نهفته است، هدف نیروهای ائتلاف میباشد.»
https://twitter.com/ResoluteSupport/status/899874323816747009
اعلام استراتژی جدید آمریکا برای افغانستان در شبکههای اجتماعی، بهویژه فیسبوک، بازتاب گسترده داشته است. شماری از مقامهای پیشین دولت افغانستان و تحلیلگران از آن استقبال کرده و نکات برجسته و تفاوت آن با استراتژیهای قبلی آمریکا را بر شمردهاند.
در شبکههای اجتماعی
امرالله صالح، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان و رییس روند سبز، در فیسبوک خود زیر نام «شش عنصر عنصر جدید و دلگرم کننده در استراتژی جدید آمریکا» نوشته است که اعتراف به نقش مخرب پاکستان در صلح و امنیت افغانستان و جستوجوی راهحل واقعبینانه و دیپلوماتیک برای این معضل و آغاز فصل جدید همکاری، آنهم بهصورت علنی با هند در ایجاد صلح، ثبات و توسعه اقتصادی از جمله نکات برجستهای است که پیش از این آمریکا به آن به صورت آشکارا نپرداخته بود.
آقای صالح نوشته است که “امریکا در چهل سال گذشته هیچگاه نقش موثر و مثبت هندوستان را در افغانستان اذعان نکرده بود. این اولین بار است که امریکا هندوستان را شریک استراتژیک خویش خطاب میکند.”
جنرال بازمحمد جوهری، معاون پیشین وزارت دفاع افغانستان در فیسبوک خود نوشته است که افزایش نیروهای پیاده و اعزام سربازان جدید آمریکا در افغانستان، به روند تامین امنیت کمک نمیکند بلکه آمریکا از 2 راه میتواند به ایجاد امنیت پایدار در افغانستان کمک کند: «تقویت و تجهیز قوای دفاعی و هوایی افغانستان و قطع کمک و حمایتهای خارجی و پاکستانیها از گروههای تروریستی.»
آقای جوهری به فعال نمودن قوای زرهی و توپچی ارتش افغانستان، اکمال تانکها و راکتهای مدرن تاکید کرده و گفته است که «با در نظرداشت وضعیت اراضی افغانستان بهترین گزینه، تجهیز و اکمال قوای هوایی است.»
محیالدین مهدی، عضو مجلس نمایندگان افغانستان نیز در واکنش به اعلام استراتژی جدید آمریکا در قبال افغانستان نوشته است که مهمترین دلیل ادامه جنگ در افغانستان، همدلی برخی از رهبران حکومتی دیروز و امروزِ کشور با طالبان بوده است. او نوشته است: «در عین حال شکی نیست که طالبان مورد حمایهی پاکستان نیز هستند.»
این عضو مجلس نمایندگان افغانستان گفته است وقتی این دو «حقیقت» را در کنار هم بگذاریم، گروه کور بحران افغانستان را میشناسیم و با توجه به آن، ترامپ «نیمی از اسباب ناکامی آمریکا در افغانستان را شناسایی کرده است.»
ملک ستیز، تحلیلگر مسایل سیاسی افغانستان نیز در یادداشتی نوشته است که استراتژی ترامپ بر خلاف تصور تحلیلگران، مناسبتر و منطقیتر است و حضور آمریکا را در افغانستان از حالت تزلزل خارج ساخت.
به گفتهی او: «حالا دولت افغانستان باید ابتکار عمل را در دست گیرد. هرچه زودتر باید استراتژی ترامپ پیرامون افغانستان را با فرصتهای پیشرو همآهنگ ساخته و سیاستهای منطقهیی خود را با قدرت بیشتر بیان دارد.»
کریم پاکزاد، پژوهشگر بنیاد مطالعات بینالمللی و استراتژیک فرانسه نیز در یادداشتی در فیسبوک خود نوشته است دونالد ترامپ چیز نو و فوقالعاده را نگفت اما از دولت افغانستان خواست که با مبارزه علیه فساد و قبول وظیفه تامین امنیت، مسوولیت خود را ادا کند؛ دو امری که به باور آقای پاکزاد، حکومت افغانستان تاکنون در آن دستاوردی نداشته است.
جواد ناجی، فعال رسانهای نیز در یادداشتی نوشته است که سخنرانی ترامپ در رونمایی استراتژی آمریکا برای جنوب آسیا و افغانستان جذاب بود، بهویژه برای حکومت لرزان وحدت ملی. به باور آقای ناجی پس از سخنرانی ترامپ برخی امید برباد رفته شان را بازیافتند.
او در بخشی از یادداشت خود نوشته است: «یک نکته دیگر را هم اینجا باز کنم که آمریکا دلش نمیخواهد افغانستان را به این زودیها ترک کند و هر استراتژى که تدوین میشود رفتن امریکاییها را به تاخیر میاندازد. این طوری به نظر میآید که آمریکا از طولانیترین جنگ برون مرزیاش، خوشش میآید.»
و سرانجام احسان قانع، پژوهشگر در شبکه تحلیلگران افغانستان نوشته است که ترامپ در مورد پاکستان حرفهای مردم افغانستان را بیان کرد. او در فیسبوک بهصورت فهرستوار نوشته است: “یکم: پاکستان پناهگاه گروههای تروریستی مثل طالب است؛ دوم: پاکستان در مبارزه با تروریزم صادق نبوده است و دو پهلو بازی کرده است. از یک طرف کمکهای میلیارد دالری آمریکا را گرفته و از طرف دیگر گروههای تروریستی را حمایت کرده است. این گروههای تروریستی، نیروهای مستقر در افغانستان که برای مبارزه با تروریزم آمدهاند را کشتهاند…”
پاسخ طالبان
درحالی که رییس جمهور ترامپ در سخنرانی خود گفت که آمریکا دیگر نمیتواند در قبال حضور گروههایی مانند طالبان در پاکستان ساکت بماند، طالبان اما با نشر اعلامیهای بر ادامه جنگ علیه نیروهای آمریکایی در افغانستان تاکید کردهاند.
گروه طالبان در اعلامیه خود گفته است که استراتژی جدید ترامپ به معنای ادامه جنگ است و این گروه در برابر این استراتژی به جنگ خود ادامه میدهد. اظهارات تازه آقای ترامپ نشان میدهد که آمریکاف گروههای تروریستی در افغانستان و منطقه را تهدیدی جدی علیه خود تلقی میکند.