پس از چند ماه سخت و طاقت فرسا برای نیروهای امنیتی و مردم افغانستان که در آن حملات گسترده طالبان به ولایت های مختلف کشور، شدت یافته بود، به نظر می‌رسد حالا با توجه به نزدیک شدن فصل سرما، جنجال تازه‌ای برای مردم افغانستان در راه است.
اگر چه فرا رسیدن زمستان، فصل کاهش نبرد در افغانستان است؛ اما زمستان پیش رو و سرمایش، برای خانواده‌هایی که در نتیجه جنگ‌ها از خانه و شهرشان آواره شده اند، شاید تحملش سخت تر از آتش جنگ باشد.
در ماه‌های اخیر ولایت های فاریاب، هلمند، فراه، قندوز، ارزگان، ننگرهار، غزنی، بغلان، سرپل، پکتیا، میدان وردک، بادغیس شاهد جنگ‌های طولانی میان نیروهای امنیتی و طالبان بودند که بر اثر آن قندوز برای مدتی به دست طالبان افتاد و مراکز برخی ولایت‌های دیگر نیز، تا آستانه سقوط پیش رفت.
اما حالا نگرانی اصلی برای دولت و مردم، چگونگی رسیدگی به بیجا شده‌گانی است که دور از شهر و خانه‌های شان، با زمستان سرد افغانستان نیز روبرو هستند.
یکصد هزار خانواده بیجا شده
طبق آمار اعلام شده از سوی ریاست جمهوری افغانستان، در جریان جنگ های اخیر در 11 ولایت، 95575 خانواده از مناطق شان آواره شده اند.
به گفته هارون چخانسوری سخنگوی ریاست جمهوری، از این تعداد 29456 خانواده دوباره به خانه‌های شان برگشته اند که در حدود 31 درصد مجموع کل بیجا شده‌گان جنگ را تشکیل می دهند. هر چند این برگشتن به خانه، خیلی هم بی درد سر نیست. زیرا آنها تمامی دار و ندار شان را از دست داده اند.
او گفته است که تلاش ها برای مهیا نمودن شرایط برای بازگشت 69 درصد باقی‌مانده همچنان ادامه دارد.
ولایت های قندوز، فراه، هلمند و فاریاب به دلیل شدت جنگ‌ها، بیشترین آواره را نیز داشته اند.
ولایت قندوز
محمود دانش سخنگوی والی قندوز می‌گوید که در نتیجه جنگ‌های اخیر، نزدیک به 18 هزار خانواده از این این ولایت آواره شده بودند و بیشترشان به این ولایت برگشته اند.
اما به گفته سخنگوی والی قندوز، خانه‌های زیادی در این جنگ‌ها آسیب دیده و یا به صورت کامل تخریب شده اند.
آقای دانش می‌گوید که نزدیک به 10 هزار خانواده، به ولایت‌های تخار، بدخشان، بغلان، مزار و کابل مهاجر شده و 17300 خانواده دیگر نیز به ولسوالی‌های دیگر قندوز رفته بودند.
تا اکنون 70 میلیون افغانی برای بیجاشده‌گان قندوز کمک نقدی شده است که به 6200 خانواده توزیع شده است.
او کمک های توزیع شده به مردم را کافی نمی‌داند و می‌گوید که با توجه فصل سرما، خواست ما از حکومت مرکزی و نهادهای خارجی این است که برای خانواده های نیازمند، کمک‌های بیشتری صورت گیرد.
ولایت هلمند
در جنوب افغانستان، سخنگوی والی هلمند نیز از مشکلات مهاجرین جنگ در این ولایت خبر می‌دهد و می‌گوید که این خانواده‌ها نیاز جدی به کمک‌های بیشتری دارند.
به گفته عمر زواک سخنگوی والی هلمند، با شدت یافتن حملات طالبان در این ولایت، بیش از 10 هزار خانواده از ولسوالی‌های مختلف به شهر لشکرگاه مرکز این ولایت یا ولایت‌های اطراف رفته اند.
به گفته او 33 میلیون افغانی از سوی دولت به این مهاجران کمک نقدی شده و از سایر موسسات هم کمک‌هایی رسیده است؛ اما کافی نیست.
آقای زواک به خبرنامه می‌گوید : “در برخی ولسوالی‌ها که هنوز به صورت کامل امن نیست، تلاش نیروهای امنیتی برای پاک‌سازی کامل این مناطق از وجود طالبان جریان دارد تا زمینه بازگشت این خانواده‌ها نیز به خانه‌های شان فراهم شود.”
ولایت فراه
مسوولان محلی در ولایت فراه هم، از آمار بالای بیجاشده‌گان در نتیجه جنگ در این ولایت خبر می‌دهند.
آقای محمد ناصر مهری سخنگوی والی این ولایت به خبرنامه می گوید: ” در جنگ‌های اخیر در ولایت فراه، به صورت تخمینی بیش از 13 هزار خانواده بیجا شده اند.”
او می گوید که با توجه به میزان بالای آسیب دیده‌گان و کمبود امکانات، آنها مجبور شده اند به خانواده هایی اولویت بدهند که هنوز هم در مناطق شان، جنگ جریان دارد و به مناطق اطراف پناه برده اند.
آقای مهری تأکید می‌کند که مواد غذایی، پوشاک زمستانی، خیمه و پول نقد در میان خانواده‌های بیجا شده توزیع شده است.
ولایت فاریاب
مقامات محلی در ولایت شمالی غربی فاریاب، ارقام ابتدایی بیجا شده‌گان جنگ را، نزدیک به 14 هزار خانواده می‌دانند؛ اما می‌گویند که با توجه به شدت نا امنی ها، ارقام نهایی بیشتر از این خواهد بود.
احمد جاوید بیدار سخنگوی این ولایت می گوید که : “از این میان، کمیته حالات اضطرار این ولایت تنها به 723 خانواده، توانسته است کمک‌های لازم را برساند.”
او می گوید که مسوولین محلی در حال ارزیابی نیازمندی‌های این بیجاشده‌گان هستند تا با توجه به فصل سرما از دولت مرکزی بخواهند که کمک‌های لازم را نیز در اختیارشان قرار دهد.
همه ساله جنگ میان دولت و گروه‌های تروریستی شمار زیادی از غیرنظامیان را آسیب می‌رساند؛ اما گسترش جنگ در سال روان خورشیدی، آمار بیجاشده‌گان را، آن‌هم در شرایطی که حکومت افغانستان با اختلافات شدید درونی رو به رو است، بیشتر ساخته است.
پیش بینی می‌شود در صورتی که یک برنامه جامع و گسترده برای رسیدگی به بیجاشده‌گان جنگ در افغانستان در زمستان پیش رو صورت نگیرد، این غیرنظامیان به شدت آسیب خواهند دید.