وزارت معادن و پترولیم از راه اندازی فابریکه سمنت جبل السراج در ماه آینده خبر داده است. داوود شاه صبا وزیر معادن و پترولیم افغانستان، از وارد کردن اولین بستهی سمنت جبلالسراج خبر میدهد.
این فابریکه با حفظ ظرفیتهای موجود داخلی آن، توسط وزارت معادن بازسازی شده است. به گفته آقای صبا، با شروع کار این کارخانه، علاوه بر عرضه شدن محصول آن به بازار، برای دهها شهروند افغان اشتغالزایی خواهد شد.
افغانستان سالانه حدود شش میلیون تُن سمنت مصرف میکند. اما تولیدات داخلی سمنت این کشور پاسخگوی نیازهای مصرفی آن نیست. نبود کارخانههای فعال سمنتسازی در افغانستان باعث شده تا این کشور، روزانه حدود 32 هزار تُن سمنت را از کشورهای همسایه وارد کند.
علاوه بر کارخانه سمنت جبل السراج، در عرصه تولید سمنت، کارخانه فعال دیگر در بغلان است که حدود 400 تُن ظرفیت تولیدی روزانه آن می باشد. کارخانه سمنت غوری که یک تصدی دولتی بود، حدود شش سال قبل از طرف بخش خصوصی، بازسازی و راه اندازی شده است. به گفتهی آقای صبا مشکل اصلی این کارخانهها در سالهای گذشته، تامین انرژی بوده است. او گفت که بعد از این از گاز تصفیهخانهی شبرغان که بهزودی ساخته میشود، برای تولید برق کارخانههای صنعتی استفاده خواهد شد.
کیفیت بالا
تصدی سمنت جبل السراج دارای یک باب کوره (کوره گردان) میباشد که برای تولید سمنت از روش مرطوب استفاده میشود. این تصدی در گذشته ظرفیت تولیدی صدها تُن کلینکر را داشته و روزانه 1200 تُن سمنت کلینکر تولید میکرد.
مواد خام تولید سمنت (سنگ آهک، سنگ گچ و خاک) به مقدار وسیع در نزدیک تصدی موجود میباشد. به طور کلی، تصدی سمنت جبل السراج دارای 86 جریب زمین می باشد. کارخانه و ساحات تولیدی تصدی در ساحه 17 جریب زمین موقیعت دارد. همچنان تصدی سمنت جبل السراج دارای 43 باب ساختمانهای رهایشی است. پیش از این در این تصدی، 186 نفر کار میکردند که از آن جمله 36 تن آن کارمندان اداری و باقی، کارگران عادی بودند.
فابریکه سمنت جبل سراج، اولین فابریکه تولیدی سمنت در افغانستان است که در سال ۱۳۳۷ خورشیدی ایجاد شد. این فابریکه تا سال ۱۳۷۵ فعالیت تولیدی پایداری داشت. اما پس از آن، با کاهش تولیدات رو برگشت و سود اقتصادی آن رو به کاهش شد که در سال ۱۳۸۳ به دلیل نبود انرژی برق، به رکود کامل مواجه شد این فابریکه بعد از 11 سال دوباره فعالیتهای تولیدی خود را از سر میگیرد.
رقابت منطقهای
سمنت افغانستان، در بازار رقابت منطقهای از جایگاه خاصی برخوردار بود. در جریان دهه چهل و پنجاه خورشیدی، ایران یکی از خریداران عمده و پر طرفدار سمنت افغانستان بود. این در حالی بود که سمنت ساخت ایران نیز به مقدار قابل توجهی تولید میشد. وزیر معادن دلیل کیفیت سمنت افغانستان را مرتبط با موادهای سازنده آن میداند که از معادن این کشور به دست میآید. آقای صبا، تاکید کرد که سمنت جبل السراج حوزه رقابتی را در بازار تنگتر خواهد کرد.
با این حال، سمنت ساخت افغانستان مطابق به شرایط آب و هوایی این کشور تولید میگردد که کیفیت آنرا نسبت به سمنت تولیدی پاکستان، به شدت متفاوت میسازد. به نظر آگاهان، سمنت که در پاکستان عرضه میشود، برای شرایط آب و هوایی گرم در نظر گرفته میشود؛ امری که کاربرد آن را در افغانستان تحت تاثیر قرار میدهد.
علی شیر شهیر و علی اکبر همکار این گزارش بوده است.