بیماری خودایمنی آفت عصر مدرن است. در یک بدن سالم، سیستم ایمنی تفاوت بین سلولهای خود و سلولهای خارجی را تشخیص میدهد و از سلولهای سالم در برابر مهاجمان مانند ویروسها محافظت میکند. در صورت بروز بیماری خود ایمنی، بدن نمیتواند بین سلولهای خود و مهاجمان تفاوتی قائل شود. وقتی سیستم ایمنی به اشتباه به بدن خودتان حمله میکند، دچار بیماری خودایمنی میشوید. برخی از اختلالات خود ایمنی، مانند دیابت نوع ۱، فقط یک اندام را هدف قرار میدهند، موارد دیگر مانند لوپوس، کل بدن را تحت تأثیر قرار میدهند.
عوامل بروز بیماریهای خودایمنی
تحقیقات برای درک علت دقیق بروز بیماریهای خود ایمنی هنوز ادامه دارد.
نرخ بروز این دسته از بیماریها در زنان دوبرابر مردان است و اغلب در طی سالهای باروری بین 14 تا 44 سال شروع میشود. برخی از بیماریهای خود ایمنی در بین قومیتهای خاصی شیوع بیشتری دارد. مثلا، لوپوس بین افراد سیاه پوست و اسپانیاییتبار بیشتر دیده میشود.
به نظر میرسد رژیم غذایی، سبک زندگی و عوامل محیطی در افزایش بیماریهای خود ایمنی نقش دارند.
رژیم غذایی سرشار از شکر تصفیهشده، غذاهای فرآوریشده و چربیهای ناسالم، میتواند منجر به التهاب در بدن شود و بیماریهای خود ایمنی را تحریک کند.
مطلب مرتبط: رژیم غذایی مفید؛ ۳ توصیه که سالم تر غذا بخوریم
عوامل محیطی مانند عفونتها و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی نیز میتوانند نقش داشته باشند.
شایعترین بیماریهای خود ایمنی
بیش از 80 بیماری مختلف خودایمنی تاکنون شناسایی شدهاست. شایعترین بیماری های خودایمنی عبارتند از:
– دیابت نوع 1: در دیابت نوع 1، سیستم ایمنی به سلولهای تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین میبرد. انسولین نقش مهمی در تنظیم قند خون دارد. مسائل قند خون میتواند به انواع مشکلات از جمله مشکلات وزن، قلب، کلیه و اعصاب منجر شود.
مطلب مرتبط: ۹ عادت ناسالم که به کلیه ها آسیب وارد می کند
– آرتریت روماتوئید (RA): این بیماری معمولا در افراد مسن بروز میکند، با این حال، میتواند در سنین جوانی، حتی در 30 سالگی هم شروع شود. حمله سیستم ایمنی به مفاصل، منجر به سفتی، درد و برخی علائم دیگر میشود.
– پسوریازیس/ آرتریت پسوریاتیک: پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که سرعت رشد سلولهای پوست را افزایش میدهد و منجر به ایجاد لکههای قرمز، پوسته پوسته و پلاکهای پوستی میشود. در 30 درصد افراد همچنین میتواند منجر به آرتریت پسوریاتیک شود که علائم آن درد، سفتی و تورم مفاصل است.
– مولتیپل اسکلروزیس (اماس): به پوشش محافظ اطراف سلولهای عصبی آسیب میرساند و پیامهای بین مغز و بدن را قطع میکند. این بیماری منجر به بیحسی، ضعف، مشکلات تعادل و مشکل در راه رفتن میشود.
– لوپوس: لوپوس روی کل بدن از جمله مفاصل، کلیهها، قلب و مغز تأثیر میگذارد.
– بیماری التهابی روده(IBD): این بیماری التهاب پوشش روده است. ایجاد التهاب در هر قسمت از دستگاه گوارش، روده بزرگ و راستروده را تحت تأثیر قرار میدهد.
مطلب مرتبط: ۱۰ ماده خوراکی که به مبارزه با التهاب در بدن کمک می کنند
– بیماری آدیسون: بر غدد فوق کلیوی تأثیر میگذارد و منجر به مشکلات هورمونی، کاهش قند خون، خستگی، کاهش وزن و ضعف میشود.
– بیماری گریوز: بیماری گریوز سبب میشود که تیروئید بیش از حد هورمون تولید کند، و علائمی مثل کاهش وزن و ضربان قلب سریع را ایجاد میکند.
– تیروئیدیت هاشیموتو: غده تیروئید تحت تأثیر قرار میگیرد، منجر به تولید کند هورمون، افزایش وزن، حساسیت به سرما، خستگی و ریزش مو میشود.
– سندرم شوگرن: سبب خشکی چشم و دهان و برخی علائم دیگر میشود.
– میاستنی گراویس: روی اعصاب مغز که عضلات شما را کنترل میکنند، تأثیر میگذارد و منجر به ضعف عضلانی، خستگی، مشکلات بلع و مشکلات حرکات صورت میشود.
– واسکولیت: واسکولیت بر رگهای خونی تأثیر میگذارد و باعث کاهش جریان خون میشود.
– کمخونی پرنیشیوز: طی این بیماری، پروتئینی که به جذب B12 کمک میکند، تحت تاثیر قرار میگیرد و منجر به کم شدن تعداد گلبولهای قرمز خون میشود.
– بیماری سلیاک: وقتی افراد مبتلا به سلیاک گلوتن میخورند، سیستم ایمنی بدنشان به رودهها حمله کرده و باعث التهاب میشود. این مشکل را نباید با حساسیت یا حساسیت به گلوتن اشتباه بگیرید.
علائم بیماری های خودایمنی
برخی از علائم بیماریهای خود ایمنی عبارتند از:
خستگی
درد عضلات
تورم و قرمزی
ریزش مو
سوزن سوزن شدن و بیحسی در دست و پا
مشکل در تمرکز
راشهای پوستی
برخی از بیماریهای خود ایمنی نیز علائم خاصی دارند. دیابت نوع 1 ممکن است با تشنگی شدید و کاهش وزن همراه باشد. IBD نفخ، درد شکم و اسهال ایجاد میکند. پسوریازیس منجر به بروز راش میشود.