ادیب فهیم، که به مدت چهار سال به عنوان معاون اول ریاست عمومی امنیت ملی ایفای وظیفه مینمود، اخیراً در صفحهی فیسبوک خود نوشته است که؛ «یک بزرگ، برادر و دوست گرامی ما لحاظ یک عمر دوستی، وطنداری و برادری، و صداقت را نکرد. یک مصلحت سیاسی مقطعی را نسبت به ارزشهای تاریخی جهاد و مقاومت ترجیح داد. برود خدا نگهدارش!»
ادیب فهیم، پسر مارشال محمدقسیم فهیم، یکی از فرماندهان جهادی شورای نظار و معاون رییسجمهور کرزی پس از کنفرانس بن، است. او پس از استعفاء از مقاوم معاون اول ریاست عمومی امنیت ملی به عنوان یکی از اعضای ارشد تیم ثبات و همگرایی در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته در کنار عبدالله عبدالله بود. او در یادداشت خود از کسی نام نبرده است. بنابراین، بسیاری از کاربران در شبکههای اجتماعی مخاطب این یادداشت آقای فهیم را، داکتر عبدالله میدانند.
توافق سیاسی
عبدالله عبدالله اینروزها در شرایط سختی قرار گرفته است. او در روز سوگند ریاستجمهوری دولت همهشمول در قصر سپیدار، دست روی قرآن گذاشت و سوگند یاد کرد که علیه تقلب و این وضعیت پیشآمده ایستادگی و مقاومت میکند. اما اکنون عنوان «رییسجمهور دولت همهشمول» را از آخر بیانیههایش برداشته است.
عبدالله، اکنون در شرایطی قرار ندارد که علیه وضعیت فعلی مقاومت و ایستادگی کند؛ او از اول هم طرفدار سازش و همگرایی با رییس جمهور غنی بود، اما اکنون پس از مذاکره و میانجیگری رهبران سیاسی، در یک یادداشت بیعنوان در صفحهی فیسبوک خود نوشت؛ «به مردم افغانستان اطمینان میدهیم که در این مذاکرات به پیشرفتهایی دست یافتهایم و توافقهایی روی اصول صورت گرفته است و اکنون کار روی جزئیات و نهاییسازی توافق میان دو طرف ادامه دارد.»
چالش رهبرزادهها
عبدالله در شرایطی از دستیابی به توافق سیاسی رییسجمهور غنی خبر میدهد که در درون تیم ثبات و همگرایی عملاً با چالش پسرانِ رهبران و فرماندهان جهادی که جایگاه سیاسی را از پدران شان به میراث بردهاند، مواجه شده است. چنانچه قبلاً صلاحالدین ربانی، پسر برهانالدین ربانی، رهبر فقید حزب جمعیت اسلامی که عبدالله عضو آن حزب است، در مخالفت با طرح توافق سیاسی که بر مبنای آن عبدالله مسوولیت شورای مصالحه را بر عهده خواهد گرفت، جریانی را در درون تیم ثبات و همگرایی شکل داده است که در صورتی نهاییشدن توافق سیاسی آقایان عبدالله و غنی، صلاحالدین صف خودش را از همگرایی عبدالله جدا خواهد کرد و به ثبات و مقاومت در برابر وضعیت کنونی ادامه خواهد داد.
قبل از آن نیز، احمد مسعود، پسر احمدشاه مسعود قهرمان ملی، در یک مقالهی با عنوانِ «جای چه چیزهایی در گفتگوی صلح افغانستان خالی است؟» از نیاز به تغییرات ساختاری در سیستم سیاسی و اداری یاد کرده بود که قدرت و منابع مالی را در دفتر رییسجمهور، متمرکز کرده و پاسخگویی بسیار کمی دارد. مسعود نوشته بود که؛ «کمبود مقدمات سازمانیِ تقسیم قدرت میان کابل و ولایتها و سیستم «همه چیز مال برنده است» در دولت مرکزی، باعث پیشبرد رقابت متعصبانهای برای ریاستجمهوری میشود.» او در مقالهاش به طور ضمنی به عبدالله نیز یادآوری کرده بود که طرفدار توافق سیاسی نیست و در صورتی که عبدالله به چنین طرحی رضایت بدهد، او راه پدرش را در پیش خواهد گرفت، که برای عبدالله هزینه خواهد داشت. باآنکه احمد مسعود عملاً وارد بازی سیاست نشده و در حمایت از عبدالله فعالیت نکرده، اما به عنوان میراثدار مسعود برای عبدالله چالش جدی محسوب میشود. بنابراین، عبدالله را اکنون بیش از دیگر مسائل، رهبرزادهها در درون تیم سیاسیاش به چالش کشانده است. با اینهمه، مخالفت ادیب فهیم بیش از دیگر رهبرزادهها نمادین و چالشزا است.
هزینه مارشالی دوستم برای عبدالله
ادیب فهیم در یادداشت کوتاهش از کسی نام نبرده، ولی به طرز آشکاری مخاطب او عبدالله است. او عبدالله را به لحاظ نکردن «یک عمر دوستی، وطنداری و برادری» رها کرده و فرستاده به دنبال منافع خودش. با اینهمه، به نظر میرسد که مسئلهی اصلی عنوان «مارشالی» است، که از سوی تیم ثبات و همگرایی به رییسجمهور غنی برای جنرال عبدالرشید دوستم پیشنهاد شده است. چنانچه محمد اکرام اندیشمند نوشته است که؛ «ادیب فهیم، به خاطر پیشنهاد جنرال دوستم به عنوان مارشال از سوی داکتر عبدالله ناراض شده و با او مقاطعه کرده باشد. ادیب فهیم قبلاً در یک نشست تیم ثبات و همگرایی که موضوع مارشالی جنرال دوستم مطرح شده بود، ابراز مخالفت کرد.»
طرفداران مارشال محمدقسیم فهیم، همواره او را «یگانه مارشال افغانستان» مینامند و عنوان مارشالی را تنها منحصر به آقای فهیم فقید میدانند. با اینهمه، به نظر میرسد قبول کردن این موضوع که عنوان مارشال به جنرال دوستم نیز اطلاق شود، برای خانواده و طرفداران مارشال فهیم دشوار است. بنابراین، در صورت پذیرفتن عنوان مارشالی برای جنرال دوستم از سوی رییسجمهور غنی، انگار این افتخار انحصاری کاهش مییابد و شاید به همین دلیل، عبدالله به عنوان پیشنهاددهنده این عنوان، از نظر ادیب فهیم لحاظ دوستی و برادری را نکرده است؛ برود خدا نگهدارش!
جهت مطالعه مقاله ها و اخبار سیاسی اینجا را ببینید.