اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا مبنی بر توقف مذاکرات صلح ایالات متحده با طالبان به شمول جلسه کمپ دیوید برای نتیجه گیری این روند، آینده افغانستان را مبهم و بی ثبات ساخته است.
آقای ترامپ بار دیگر به جهانیان نشان داد که چرا او را غیرقابل پیش بینی می دانند. تصور کنید جلسه مخفیانه کمپ دیوید خود می توانست یکی از بزرگترین قضایا در زمان حال باشد؛ موضوعی که در طی سالهای متمادی مورد بحث قرار می گرفت.
اما ترامپ در آخرین لحظه نظر خود را تغییر داد و به جلسه و توافق با طالبان را پایان بخشید.
کشته شدن یک سرباز آمریکایی در یکی از حملات تروریستی اخیر در کابل به عنوان دلیل اصلی لغو یاد شد، اما عوامل دیگری حتماً وجود داشته که در واقع در این تصمیم نقش اصلی را داشته است.
حتی برخی از تحلیل گران آمریکایی گفته اند که اگر قتل یک سرباز آمریکایی دلیل آن بوده، دولت ترامپ در وهله اول وارد مذاکره نمی شد، زیرا تنها امسال دست کم 16 سرباز آمریکایی در حملات طالبان در افغانستان کشته شده اند.
بنا براین، دلیل واقعی این تصمیم رییس جمهور آمریکا چه می تواند باشد؟ یکی از ارزیابی ها نشان داده که برخی در ایالات متحده توافق قریب الوقوع صلح با طالبان را سند تسلیمی آمریکا به این گروه می دانستند.
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ، قاطعانه با مذاکرات صلح با طالبان مخالفت کرده بود. ظاهراً او موفق شد جلسه کمپ دیوید را بر هم بزند. اما به نظر بسیاری ها در آمریکا، برکناری غیرقابل تصور بولتون حاکی از آن است که ترامپ هنوز هم به توافق صلح علاقه دارد.
در حقیقت، نشانه هایی وجود دارد مبنی بر این که ایالات متحده و طالبان برای از سرگیری روند صلح در تماس بوده اند. اما برخی از آگاهان بر این باورند که هر زمانی که مذاکرات از سر گرفته شود، واشنگتن پیش شرط های جدید را ارائه خواهد کرد.
یکی از موارد ممکن است این باشد که طالبان قبل از امضای توافق نامه رسمی با آمریکا، آتش بس و شروع مذاکرات مستقیم با دولت افغانستان را اعلام کند. در حال حاضر، دستیابی به یک توافق سیاسی پایدار در افغانستان هنوز بهترین گزینه سیاست برای تأمین منافع ایالات متحده در افغانستان پنداشته می شود.
بسیاری ها در داخل و خارج از افغانستان باور دارند که حمایت تقریباً همگانی افغانها از صلح ، حتی اگر اختلافات عمده در مورد چگونگی دستیابی به آن وجود داشته باشد، همراه با حمایت بی سابقه منطقه ای برای دستیابی به یک توافق سیاسی مبیین این امر است که به طور فوری روند صلح دوباره روی دست گرفته شود.
ممکن است چشم انداز صلح بسیار ناخوشایند به نظر برسد اما ناامیدی ترامپ مبنی بر نشان دادن جنگ از دست رفته در افغانستان به عنوان پیروزی نشان می دهد که توافق صلح افغانستان هنوز مرده است.
باورها بر این است که مذاکره کنندگان آمریکایی به جای اعلام پایان روند صلح، می توانند مدتی را برای شفاف سازی این استراتژی اختصاص دهند و سپس قبل از این که چیزهای بیشتری از دست برود، سریعاً روند صلح را روی دست گیرند.
تمام فرآیندهای صلح فراز و نشیب های خود را دارند. عناصر اصلی توافق نامه صلح اکنون مشخص است؛ این که آیا مذاکرات در آینده نزدیک یا آینده دور احیا شود، هرگونه تلاش موفق صلح به همین عناصر اصلی بستگی دارد.
این پنهان نیست که بسیاری ها در کابل و واشنگتن در طول چند هفته گذشته در مقابل پیش نویس توافق نامه طالبان و آمریکا مخالفت کردند. اما نگرانی های مطرح شده واقعیت های خاصی را در افغانستان تغییر نمی دهد.
نخست، پس از گذشت 18 سال از جنگ آمریکا در افغانستان، مشخص است که هیچ یک از طرفین نمی توانند به زودی این جنگ را خاتمه دهند. دوم، دولت افغانستان و بویژه نیروهای امنیتی افغانستان به شدت وابسته به حمایت ایالات متحده و متحدان آن ها در ناتو هستند و خروج نیروهای نظامی ایالات متحده احتمالاً به سقوط دولت منجر خواهد شد.
حال، چه اتفاقی خواهد افتاد اگر ایالات متحده به هر حال و بدون توافق از افغانستان خارج شود؟
خطر خروج سربازان امریکایی از افغانستان حتی بدون توافق با طالبان باعث این امر می شود که تمام اهرم های ایالات متحده در مذاکرات صلح از بین برود و به طور جدی ظرفیت دولت و نیروهای امنیتی افغانستان را تضعیف کند.
این می تواند به فروپاشی دولت فعلی افغانستان و بازگشت به هرج و مرج و جنگ داخلی دهه 1990 منجر شود که در وهله اول طالبان شکل یافت و در نهایت به پناهگاه های امن برای حمله تروریست ها به ایالات متحده تبدیل شد. به این دلیل می توان امیدوار بود که تصمیم اخیر ترامپ، پایان روند صلح نباشد، بلکه فرصتی برای مرحله دیگر در قبال صلح سازی در افغانستان باشد.
افزودن دیدگاه