5 روز از کمپاین‌های انتخاباتی می‌گذرد اما هنوز هم حضور نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در کارزار انتخابات کمرنگ است.
روز نخست کارزارهای انتخاباتی حاشیه‌ها و اتفاقات مختلفی را به همراه داشت. اکنون اما پس از 5 روز انتخابات با موضوعات جدیدی دیگری نیز رو به رو است.
برخورد دوگانه جامعه جهانی
پیش از این ۹۰ درصد هزینه انتخابات به دوش جامعه جهانی بود اما اکنون ۳۶ درصد آن از سوی جامعه جهانی و ۶۴ درصد آن از طرف حکومت افغانستان پرداخت می‌شود که این بودجه برای هزینه‌های کمیسیون انتخابات و کمیسیون شکایات انتخاباتی تعیین شده است.
اما اکنون آن چه دیده می‌شود، نقش کمرنگ جامعه جهانی در مسائل مالی، تخنیکی و سیاسی انتخابات می‌باشد.
جامعه جهانی چنانچه در گذشته با قاطعیت در مورد مسائل انتخابات صحبت می‌کرد اکنون به گفته فیفا برخورد آنان دوگانه می باشد. رییس فیفا با ابراز نگرانی در این زمینه گفت: “این نیز یکی از نگرانی ما است زیرا جامعه جهانی در این عرصه حضور کمرنگ‌تری دارد. اگر فردا انتخابات ناکام شود، ما در این خرابی و ناکامی جامعه جهانی را نیز دخیل خواهیم دانست.”
ایجاد منشور از سوی فیفا
فیفا به خاطر نگرانی‌هایش نسبت به انتخابات، منشور اجرایی را تهیه کرده که در آن پیش‌فرض‌ها و نگرانی‌های را درج نموده و راهکارهای را نیز بیان داشته است.
تعدادی از نامزدان انتخابات مانند شهاب حکیمی، نورالحق علومی، محمد حکیم تورسن، رحمت الله نبیل، عنایت الله حفیظ، فرامرز تمنا، غلام فاروق نجرابی، عبدالطیف پدرام، محمد ابراهیم الکوزی، اشرف غنی و عبدالله عبدالله از این منشور استقبال کرده و آن را قابل قبول عنوان کردهاند اما عده‌یی دیگر به دلایل مختلفی از توافق با آن سرباز زده‌اند.
رییس فیفا در نشست مطبوعاتی خود امروز چهارشنبه (9 اسد) با بیان این که اکثر اوقات با انتقاداتی مبنی براین که نقش سازنده در روند انتخابات نداشته روبرو بوده اما این بار با تهیه این منشور سعی کرده تا برنامه‌هایی را با توافق نامزدان انتخاباتی ایجاد کند.
در این منشور بسیاری از موارد بررسی و درج شده است. اما نامزدان انتخابات مانند تیم شیدا محمد ابدالی، سید نورالله جلیلی، نورالرحمان لیوال، زلمی رسول، گلبدین حکمتیار، حنیف اتمر و احمد ولی مسعود با این منشور موافقت نکرده اند.
چرا منشور فیفا مورد تایید کاندیدا نیست؟
دلایل رد این منشور از سوی تعدادی از کاندیداهای ریاست جمهوری متفاوت است. به گفته رییس فیفا، عده‌یی از این نامزدان خواهان بررسی قضیه عزل و نصب‌های اخیر رئیس جمهور شده‌اند. به گمان آنان اگر این منشور را بپذیرند به این معنا است که این کار حکومت را قبول کردهاند.
این منشور به ایجاد کمیته نظارتی با حضور نمایندگان با صلاحیت تیم‌های انتخاباتی بر علاوه ناظرین داخلی و حضور حداقل 20 نفر از جامعه جهانی نیز اشاره داشته که تعدادی از کاندیداها حضور جامعه جهانی را نپذیرفته اند.
تعدادی نیز در پی تحریم انتخابات بوده و با این فکر که با قبول این منشور نمی‌توانند انتخابات را تحریم کنند، از قبول این منشور سرباز زده اند.
بعضی نیز به اجرائی شدن این کار باور نداشته و هیچ پاسخی به درخواست فیفا نداده‌اند.
بررسی تنها 30 هزار تذکره جعلی
در حالی که کمیسیون مستقل انتخابات فهرست رای‌دهندگان را به اداره احصائیه کشور فرستاده و زمان بررسی آن در 28 اسد پایان میابد، اما به گفته برخی از نهادهای ناظر انتخابات بخش بزرگ این اسناد دارای خلاء معلوماتی است.
به گفته فیفا، اداره احصائیه اکنون 1.7 میلیون سند را بررسی و کامل کرده که می‌تواند در اختیار کمیسیون انتخابات قرار دهد و قادر به بررسی تمامی فهرست رای دهندگان تا پایان زمان مقرر نیست زیرا بسیاری از اطلاعات تذکره‌ها از لحاظ اسامی، جلد، صفحه و سال توزیع آن مطابق به سیستم اداره مرکزی نیست تا ثبت و بررسی شود. فیفا میزان بررسی تذکره‌ها را تنها 25 الی 30 هزار تذکره جعلی تا پایان زمان این کار می‌داند.
استخدام 190 هزار کارمند موقت
نهاد فیفا از کمیسیون مستقل انتخابات خواهان اجرای دقیق استفاده موثر از دستگاه‌های بایومتریک می باشد تا به گفته این نهاد، در نهایت بتواند نتیجه شفاف‌تری را به مردم گزارش دهد.
کمیسیون مستقل انتخابات همچنان باید حدود 190 هزار کارمند موقت را در 29 هزار محل رای دهی استخدام نماید.
اما به گفته فیفا چالش این جا است که در شماری از ولسوالی‌ها و ولایات این افراد دست چین شده و به صورت اجباری از سوی مقامات محلی، وکلای شورای ولایتی و پارلمانی به کمیسیون‌ها معرفی می‌شوند تا آرا را به نفع خود جمع آوری نمایند.
هشدار به تحریم انتخابات
شورای نامزدان از ماه‌ها به این سو خواسته‌های زیادی را برای تامین شفاف انتخابات مطرح کردهاند و طی اعلامیه‌ها، ابلاغیه‌ها، نشست‌های خبری و… پیشنهادات خود برای برگزاری انتخابات شفاف، عادلانه و با اعتبار را به حکومت و کمیسیون‌های انتخاباتی و جامعه جهانی ارایه کرده است.
اما این شورا شام جمعه (6 اسد) در اعلامیه‌ی به حکومت وحدت ملی هشدار داده که در صورت عدم توجه به خواسته‌های آنان، انتخابات پیش رو را تحریم خواهند کرد.
اما کمیسیون مستقل انتخابات کشور در واکنش به این هشدار به خبرنامه گفته که انتخابات در 6 میزان برگزار خواهد شد.
کمرنگ بودن کمپین انتخاباتی
بعضی از کاندیدای انتخابات ریاست جهموری با این که 5 روز از شروع کارزارهای انتخابات گذشته است اما هنوز هم برگزاری مجالس کمپینی خود را به تاخیر انداخته‌اند.
تا کنون تیم دولت ساز به سرپرستی محمد اشرف غنی رئیس جمهور کشور، ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله رئیس اجرائی کشور به صورت رسمی با تدویر جلسه ای وارد کمپین های انتخاباتی شده و گزارش ها نیز می رساند که تیم صلح و اعتدال با حضور محمد حنیف اتمر از سه گروهی بوده که در مرکز و بعضی از ولایات دست به کمپین زده‌است.
اکثر این نامزدان انتخاباتی نگرانی‌های امنیتی خود را دلیل به تاخیر انداختن کمپین‌های انتخاباتی خود می‌دانند و تعدادی با صحبت در مورد مذاکرات صلح، باورمندی خود به برگزار نشدن انتخابات را دلیل اقدام نکردن برای کمپین عنوان کردهاند.
محمد یوسف رشید، رئیس فیفا امروز در یک نشست مطبوعاتی در کابل از این موضوع یاد کرده گفت: “موضوعات صلح و انتخابات گاهی در مواجه با هم قرار می‌گیرند و با رو در رو شدن این دو مورد اولویت‌بندی‌های این پروسه انتخابات و صلح تغییر کرده و هم از پیشرفت صلح و نیز از کامیابی در برگزاری انتخابات کاسته می‌شود.”
افزودن دیدگاه