کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری از اولین دقایق بامداد روز یک‌شنبه(۶اسد) رسما در سراسر کشور آغاز شد. در این دور از انتخابات ریاست جمهوری، ۱۸ نامزد ریاست جمهوری با هم رقابت می کنند. پیش از این کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده بود که مدت کارزارهای انتخابی ۶۰ روز کاری است و ۴۸ ساعت قبل از روز برگزاری انتخابات پایان می یابد.
اما در اولین واکنش ها به آغاز کارزاهای انتخاباتی، بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان یکی از معتبرترین نهادهای ناظر انتخاباتی کشور می‌گوید، فصل کمپاین انتخاباتی ریاست جمهوری افغانستان بسیار سرد آغاز شده است. یوسف رشید رئیس این بنیاد دلیل این سردی را رو در رو قرار گرفتن انتخابات و صلح و همچنان عدم آمادگی نامزدان عنوان کرد.
در روز اول کارزارهای انتخاباتی محمد اشرف غنی رئیس جمهور کشور، عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه و عنایت الله حفیظ با برگزاری گردهمایی و سخنرانی در میان هواداران‌شان به صورت رسمی کمپین های شان را در کابل آغاز کردند. کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده که سقف هزینه دو ماه کارزار انتخاباتی برای هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری، حدود ۴۴۲ میلیون افغانی معادل حدود ۵ میلیون دالر تعیین شده است.
مصارف و امنیت کارزارهای انتخابات
سقف مصارف انتخاباتی هر کاندیدا در مقایسه با دوره های گذشته به شدت تغییر کرده است. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۳ برای هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری حدود ۱۰ میلیون افغانی مصارف تعیین شده بود. همزمان با این کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان مجموع مصارف انتخابات ریاست جمهوری را ۱۴۹ میلیون دالر اعلان کرده است. از این مجموع، ۹۰ میلیون دالر آن از سوی حکومت افغانستان پرداخت می شود و ۵۹ میلیون دیگر آن توسط نهادهای بین‌المللی تامین می گردد.
در همین حال، یک روز قبل از آغاز به کار رسمی کارزارهای انتخاباتی، نهادهای امنیتی افغانستان از تامین امنیت کل این دوره انتخابات اطمنیان داده بود. اما روز اول شروع کمپین ها با حمله پیچیده ای به همراه بود؛ حمله ای که نگرانی های شدیدی را نسبت به کل تامین امنیت کل دوره کمپین های انتخاباتی به میان آورده است. ظهر روز اول کارزارهای انتخاباتی، شماری از مهاجمان انتحاری که تا کنون مقام های امنیتی شمار دقیق آن را مشخص نکرده بر دفتر روند سبز مربوط به امرالله صالح معاون اول تکت انتخاباتی محمد اشرف غنی در مربوطات حوزه چهارم کابل حمله کردند. در این حمله با زخم برداشتن سطحی آقای صالح، ۲۰ نفر کشته و ۵۰ نفر دیگر زخم برداشته اند.
حاشیه های فربه تر از متن
محمد اشرف غنی اولین نامزد بود که کارزارهای انتخاباتی را با ایراد سخنرانی طولانی آغاز کرد. او در این سخنرانی از فعالیت‌های 5 سال گذشته خود یادآوری کرده گفت: “سلطه زر، زور و ظلم را ضعیف ساخته” است و از مردم خواست که به “او صلاحیت بدهند تا قانون و عدالت را در این کشور پیاده کند.”
او از دوره جدید ریاست جمهوری صحبت کرده گفت که اگر دور بعد رئیس جمهور شود، در 5 سال آینده وابستگی خارجی افغانستان را قطع و منابع داخلی برای تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان پیدا خواهد کرد.
عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی کشور و رقیب انتخاباتی آقای غنی دومین نامزدی بود که کمپین های انتخابات اش را آغاز کرد. او در سخنرانی کمپاینی خود ضمن آن که به آقای غنی به صورت غیرمستقیم تاخت، گفت که تیم انتخاباتی اش متشکل از اقوام مختلف بوده و نمایندگی از جامعه‌ی افغانستان می‌کند و به این دلیل نام آن را «ثبات و همگرایی» انتخاب کرده اند. عبدالله عبدالله، اظهار داشت که در حکومت آینده، ریاست اجرایی و سه معاون خواهد داشت که یکی آنها زن خواهد بود و این تیم با انگیزه‌های شخصی تشکیل نشده است.
آقای عبدالله با کنایه، از سیاست‌های اشرف غنی در حکومت وحدت ملی انتقاد کرد و گفت که آقای غنی به اعتبار افغانستان آسیب رسانده است.
همزمان با این ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی اعلام کرده است که هر نوع تقلب و خلاف کاری در انتخابات و دستبرد به آرای مردم در این مرحله‌ی سرنوشت ساز، می‌تواند پیامدهای ناگواری برای ثبات کشور داشته باشد.
با این که روز گذشته اولین روز کارزارهای انتخاباتی بود اما بیشتر عکس‌ها و بیلبوردهای سطح شهر نمایش دهنده تیم “دولت ساز” و “ثبات و همگرایی” در پایتخت افغانستان بوده است.
اما آغاز به کار کارزارهای انتخاباتی در روز اول با حاشیه های خبرسازی نیز به همراه بود. پررنگ ترین این حاشیه ها روز گذشته از نی در یک خبرنامه اعلام شد. نی گفته است که در جریان برنامه‌ی کارزار انتخاباتی تیم دولت ساز، در خیمه لویه جرگه، زمان اعتراض یکی از اشتراک کننده ها، محافظان ویژه ریاست جمهوری با برخورد توهین آمیز مانع تصویربرداری خبرنگاران شدند. به گفته نی، این برخورد محافظان رییس جمهور سبب شده که خبرنگاران ادامه‌ی پوشش این برنامه را تحریم کنند. حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان از ریاست جمهوری خواسته است که تعهد خود نسبت به حمایت از آزادی بیان را در عمل نشان دهد.
تحریم انتخابات
با همه این ها، اما شام گذشته در اولین روز آغاز کمپین های انتخاباتی، شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در اعلامیه‌ی به حکومت وحدت ملی هشدار داده که در صورت توجه نکردن به خواسته‌های آنان، انتخابات پیش رو را تحریم خواهند کرد.
در اعلامیه‌ی شورای نامزدان آمده است که این شورا پیش از این نیز طی اعلامیه‌ها، ابلاغیه‌ها، نشست‌های خبری و… پیشنهادات واضح و قابل تطبیق خود برای برگزاری انتخابات شفاف، عادلانه و با اعتبار را به حکومت و کمیسیون‌های انتخاباتی و جامعه جهانی ارایه کرده است.
شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در اعلامیه خود، انتخابات ششم میزان را “از قبل مهندسی شده، پر از تقلب و بحران آفرین” خوانده و تاکید کرده که “در صورتی که تیم حاکم تا یک هفته دیگر به درخواست‌های قانونی آنان رسیدگی نکند انتخابات را تحریم خواهند کرد.”
این شورا همچنان در اعلامیه خود آورده است که “ما کاندیدان ریاست جمهوری رفتارهای غیردموکراتیک و مداخله‌های متداوم تیم حاکم را به شدت تقبیح می‌کنیم و با تأکید بر خواسته‌های قبلی خویش بنا بر دلایل مستند و موجه که در ذیل از آنها یادآوری می‌شود، صحنه کمپین‌های انتخاباتی را غیرهموار، ناعادلانه و یک‌جانبه دانسته و جهت رسیدن به هدف برگزاری انتخاباِت آزاد، عادلانه و با اعتبار با این انتخابات از قبل مهندسی شده، تحت اشراف حکومت وحدت ملی، مقاطعه نموده و آن را تحریم می‌کنیم و از ملت عزیز و هواخواهان خویش می‌خواهیم که در این انتخابات بحران‌ساز سهیم نشوند.”
در واکنش به این اعلامیه عبدالعزیز ابراهیمی، معاون سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات در گفتگو با خبرنامه گفت: “چنانچه می‌دانیم مطابق به ماده 33 قانون اساسی کشور، هر شهروند حق کاندیدا شدن و رای دهی را دارد که نه اجبار است و نه اکراه، کسانی که شرایط کاندیداتوری را داشته‌اند، ما به آنان اعتبار نامه دادیم که ورق‌های رای دهی نیز طراحی آن تمام شده و برای چاپ فرستاده شده است که در روز انتخابات هر شهروند می‌تواند در انتخابات شرکت کنند و کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است تا انتخابات را در ششم میزان برگزار نماید.”
همزمان با این صدیق صدیقی سخنگوی ریاست جمهوری نیز به صورت غیرمستقیم به این اعلامیه واکنش نشان داده و امروز دوشنبه (7اسد) در جمع خبرنگاران در کابل گفته است که “افغانستان وارد یک مرحله مهم انتخاباتی شده. ما امید وار هستیم که تمام کاندیدان ریاست جمهوری صلابت این پروسه را در نظر بیگرند.”
او افزوده که برای ثبت شکایات کاندیدان ریاست جمهوری میکانیزم مشخص در کمیسیون های مستقل انتخاباتی وجود دارد و به چالش کشیدن این پروسه ملی کاری درست نیست.
سوال مشروعیت انتخابات
اما واکنش برخی از نهادهای ناظر به اعلامیه شورای نامزدان متفاوت است. صغرا سعادت، سخنگوی نهاد تیفا، یکی از نهادهای ناظر انتخابات در این مورد گفت: “هر کسی می‌تواند در مقابل انتخابات موقفی را اختیار کند، اما اراده واقعی و کار اصلی را کمیسیون انتخابات انجام می‌دهد که به اساس قانون اساسی و انتخابات تصمیم می‌گیرند که انتخابات برگزار شود یا خیر، همچنان به غیر از این کمیسیون، جامعه جهانی نقش عمده را برای برگزاری و عدم برگزاری انتخابات بازی می‌کنند.”
با توجه به همه حاشیه ها و متن مرتبط با انتخابات در روز اول آغاز به کار کارزارهای انتخاباتی، به نظر می رسد که انتخابات ریاست جمهوری سال جاری چشم انداز روشن، دست کم تا کنون، ندارد. این کارزارها تنها در روز اول با حاشیه های سیاسی و امنیتی پررنگی به همراه بوده که نشان می دهد در روزها و هفته های آینده چالش های انتخاباتی جدی تر خواهد بود. به این جهت، به نظر بسیاری از آگاهان امور، نیاز است تا توجه جدی به متن انتخابات و خواسته های نامزدان ریاست جمهوری گردد، تا از خلق بحران در دو ماه آینده جلوگیری شود.
افزودن دیدگاه