وزارت معارف طی یک دوره 2 ماه نظرخواهی عمومی، طرزالعمل جدیدی را برای مکاتب صادر کرده که با استقبال گرم مردم رو به رو شده و باعث شد تا این طرزالعمل عملی گردد.
راهنمای جدیدی که در اختیار مکاتب از 3 هفته به این سو قرار گرفته، سیستم جدیدی برای کامیابی و ناکامی دانشآموزان در امتحانات میباشد.
سیستم درجه بندی یکی از سیستمهای پیشرفته در جهان است که مورد استفاده قرار میگیرد و این سیستم در سال جاری در مکاتب اجرایی می شود.
وزارت معارف کشور هدف از تغییر سیستم قدیمی و سنتی رتبه بندی شاگردان در امتحانات با سیستم جدید درجه بندی به اساس فیصدی در 5 کتگوری را تقویت روحیه شاگردان عنوان کرده است.
سیستم درجه بندی
بسیاری از دانشآموزان مکاتب در سیستم رایج امتحانی که در آن اول نمره، دوم و تا به آخر کامیاب و ناکام، تعیین میشد، دارای روحیه ضعیف و گاهی موجب بروز مشکلات بزرگتری میشد.
یکی از شاگردانی که در یکی از لیسههای خصوصی کابل در حال تحصیل بوده برای رقابت با دانشآموزان صنف دچار مریضی شده و با استرس شدید و ناراحتی که در دوران مکتب داشته، نتوانسته در دوره کانکور امسال شرکت نماید.
بعضی از معلمین مکاتب از تغییر این سیستم خوشحال بوده و گفتندکه با این دستورالعمل جدید روحیه شاگردان تقویت خواهد شد و هیچ شاگردی به خاطر 1 یا 2 نمره از درس خواندن و رقابت دلسرد نخواهند شد. به باور این معلمان در سیستیم قدیمی بحث نمره دادن و ناکام و کامیاب تاثیرات روانی عمیقی را روی شاگردان می گذاشت.
اما سیستم درجه بندی به 5 بخش “الف، ب، ج، د و ها” تقسیم شده است که در کدام این بخشها با در نظر گرفتن اوسط معین و نمره معین به درجات مختلف بخشبندی شده است.
این سیستم از 3 هفته به این سو با صدور طرزالعملی به مکاتب فرستاده شده تا با رعایت آن سیستم قبلی لغو و امتحان سال روان مطابق آن گرفته شود.
تعیین نمرات و نام به اساس حروف الفبا
اکنون در این بخش نمرات دانشآموزان از “36 الی 40” به بخش الف، از “30 الی 36” به بخش ب، از “24 الی 30 به بخش ج، و از نمره “16 الی 24” به بخش د، و از نمره “0 الی 16” به بخش ها مربوط میشود که در این بین ناکامی از بین رفته است.
نوریه نزهت، سخنگوی وزارت معارف در گفتگو با خبرنامه گفت: “این معیار جدید نمرهدهی و ارزیابی اکنون همه شاگردان را تشویق به درس خواندن کرده، استرس و ناراحتی آنان را از نمرههای امتحانی میکاهد. مطابق به همین دستور نمره دهی و طبقه بندیها در آخر سال نیز به همین شیوه امتحان گرفته میشود و کسانی که از 0 الی 40 نمره را در آخر سال دریافت کنند آنان به تکرار صنف مکلف هستند اما ناکام شناخته نمیشوند.”
همزمان با این غلام حیدر حسینی، مدیر مکتب دولتی عبدالرحیم شهید، در غرب کابل از این سیستم رضایتمندی نشان داده به خبرنامه گفت: “ما در مکتب خود بیشتر اوقات در صنوف 8 الی 9 شاگرد داریم که با اوسط برابر و مشابه لایق اول نمرهگی هستند اما بنا به سیستم گذشته نمیتوانستیم همه آنان را اول نمره معرفی کنیم اما در این سیستم آنان همه در یک کتگوری قرار میگیرند و باعث خوشحالی همه آنان خواهد شد.”
همه مکاتب سطح کابل این طرزالعمل را دریافت کرده و از اکنون به اجرای آن اقدام کردهاند.
این دستورالعمل اکنون نظام حضور و غیاب شاگردان را نیز در مکتب تغییر داده است، پیش از این اسامی دانشآموزان در حاضری مکتب به اساس رتبه و درجه امتحانی آنان از اول نمره الی آخر نوشته میشد اما اکنون به اساس حروف الف با نوشته میشود و اگر کسی با نام مشابه در یک صنف قرار گیرند، نام پدر آنان معیار تعیین نام دانشآموز در دفتر حاضری میباشد.
رقابت گروهی
از سوی دیگر انور آسایی، مدیر مکتب خصوصی معرفت نیز با بیان این که این طرح از دو جنبه میتواند موثر باشد به خبرنامه گفت: “اگر مبنا این طرح با رشتهبندی در دوره لیسه ادامه داشته باشد، میتواند موثر واقع گردد و مطابق به استعداد شاگردان صنف بندی صورت گیرد و از سوی دیگر استرس را بر روی شاگردان کم کرده است چون اگر قبلا رقابت دانشآموزان بر سر اول نمرهگی صنف بود این رقابت گروهی شده است.”
در این لایحه که توسط وزیر معارف کشور امضا شده است 3 فصل و 9 ماده شامل میشود.
آقای آسایی در ادامه گفت: “این لایحه که اکنون عملی میشود نکات مبهمی دارد که ما در جلسه مدیران مکاتب شریک ساختیم و آن این است که اگر شاگردی در یک مضمون نمره نگیرد آیا باید برای سال جدید صنف را تکرار کند یا به صنف بالاتر ارتقا یابد.”
در مقابل سخنگوی وزارت معارف هر چند به صوت واضح از نمره پایین یک مضمون حرفی نزد اما گفت که از نمره 40 به پایین باید صنف را تکرار نماید.
خانم نزهت همچنان یادآور شد که از سال 1397 به این سو تمام لوایح و مقررات وزارت معارف بازنگری شده است و به این نتیجه رسید اند که باید نمرهدهی شاگردان به شکل گذشته به صورت سنتی به سیستم درجه بندی تدیل شود.
این وزارت در نظر دارد پس از این سیستم نصاب تعلیمی را تغییر داده و رشتهبندی در زمان لیسه از صنف 10 را ایجاد کند تا دانشآموزان پس از صنف 12، قدرت و توانایی کار در بازار کاری را داشته باشند.
اصلاح میکانیزم توزیع کتابهای درسی، قوانین انظباتی مکاتب برای جلوگیری از خشونتها و بلند بردن ظرفیت معلمین، و شامل مکتب شدن تمام کودکان در سراسر کشور از جمله برنامههای جدی و جدید وزارت معارف کشور است.
سخنگوی این وزارت در ادامه گفت: “ما از سال 1396 به این سو هیچ محصلی را در تعلیم و تربیه، پیش خدمت معلمین جذب نکردهایم و دلیل آن ارتقای ظرفیت معلمین موجود است که یک برنامه جبری برای رعایت آن میباشد.”
تعدادی از مدیران و اساتید مکاتب از این موضوع استقبال کرده و گفتند که در پی این برنامهها اگر ترمیم و بهبود در نصاب نیز دنبال شود یک گام بیشتر به سوی تخصصی شدن علوم در کشور برداشته خواهد شد. زیرا به باور آن آموزش دارای ابعاد قابل اهمیت زیادی است که نیازمند تغییرات سیستماتیک در سیستم کنونی می باشد.