برای اولین بار در زندان مرکزی ننگرهار کتابخانه ای به هدف مطالعه و کتاب خوانی به نام پاچاخان برای زندانیان به همت شماری از جوانان ایجاد شد است.
در مراسم افتتاحیه این کتابخانه تمیم عارف مومند معاون والی این ولایت، اورنگ زیب صمیم رئیس اطلاعات و فرهنگ این ولایت، شماری از مقامات دیگر ولایتی و مسوولین ارتقاع اصلاحات اجتماعی و شماری از جوانان و کمک کنندگان اشتراک کرده بودند.
عطاالله خوگیانی، سخنگوی والی ولایت ننگرهار در صحبت با خبرنامه گفت: “کتابخانه پاچاخان توسط تعدادی از جوانان از یک کمپاین فیسبوکی شروع شده و با این کار بیش از سه هزار جلد کتاب گرد آورده شده است.”
تهیه اتاق برای این کتاب خانه توسط رئیس و دیگر مسئولین زندان انجام یافته، اما بودجه ساخت و جمع آوری کتاب و تجهیزات ابتدایی این کتابخانه همانند الماری توسط همین جوانان پرداخت شده است.
در کتابخانه این زندان اکنون کتابهای متفاوتی برای هر فرد وجود داشته و همه میتوانند از آن استفاده کنند.
خپلواک شیرزاد
دو ماه قبل جوانی 32 ساله از ولایت ننگرهار که سطح تحصیلاش تا صنف دوازده است و مدت شش ماه محصل رشته خبرنگاری بوده، به فکر زندانیان و محیط اجتماعی آن ها می افتد. او پس از فوت پدر که عهدهدار سرپرستی یک فامیل 17 نفری نیز می باشد، از آنچه که در زندگی روزمره دارد و برایش عادی است، خرسند بوده و می گوید که این آزادی ها را یک زندانی ندارد.
به این جهت، او برای بهبود و سلامت اجتماعی، بازیابی و عدم خشونت افراد پس از طی مرحله زندان، در تلاش ساخت کتابخانهیی برای زندانیان زندان مرکزی ننگرهار می شود. او در ابتدا برای این طرح از دوستانش مشوره خواسته و آنان با تذکر به سختی کار با او هم قدم شدهاند.
دکتر ظاهر عادل یکی از دوستان آقای شیرزاد که خود از او به عنوان بهترین دوست و همکار در این طرح یادآور شده، پیشنهاد راهاندازی یک کمپین در صفحات اجتماعی چون فیسبوک را میدهد.
هر چند در این اواخر ما شاهد کمپینهای متفاوتی در میان جوانان بودهایم و همواره این کمپاین های آنلاین تاثیرگذار بوده، کمپین کتاب نیز در میان مردم پررنگ شده و بسیاری ها از گوشه کنار کشور برای همکاری جواب مثبت داده اند.
آقای شیرزاد در این مورد افزود: “در ابتدای این برنامه من یک نفر بودم، بعد دو نفر شدیم و حالا بیشتر مردم افغانستان با ما است.” پس از آغاز کمپین در اوایل 250 نفر به اندازه سهم خود و تواناییشان به این کتابخانه کمک کرده و در جمعآوری آن سهیم شدهاند.
آقای شیرزاد در ارتباط به همکاری مقامات محلی برای ایجاد این کتابخانه گفت: “زمانی که ما برای انجام کارهای رسمی این کتابخانه به مقام ولایت مراجعه کردیم، آنان دلچسپی به این کار نشان نداده و هیچ سخنی از همکاری و یا عدم همکاری نزدند اما زمانی که عریضه به بخش اطلاعات و کلتور رسید، آمر و رئیس اطلاعات و کلتور 50 جلد کتاب کمک کرده و برای راه اندازی این کتابخانه موافقت صورت گرفت.”
ایجاد کتابخانه پاچاخان
به گفته آقای شیرزاد: “پس از طی مراحل قانونی این کتابخانه و بررسی کتابهای جمعآوری شده که مطابق به قانون کشور و اسلام باشد و در آینده مشکلی ایجاد نشود این کتابها به زندان انتقال پیدا کرد.”
اکنون کتابهای زیادی در کتابخانهیی در کابل مانده و تعدادی نیز در خیبر پشتون خواه پیشاور مانده که در زمانی نزدیک به ننگرهار انتقال پیدا خواهد کرد. اما در مرحله فعلی 850 جلد کتاب وارد این کتابخانه در زندان شده است.
با این که هنوز هیچ کسی برای خرید کتابهای بیشتر و یا کمک مالی به آقای شیرزاد پیدا نشده اما حاجی فاروق، یکی از زندانیانی که در ننگرهار به سر میبرد و تجار است با قبول هزینه ساخت الماریهای این کتابخانه و پرداخت مصارف آن به آقای شیرزاد کمک کرده است.
آقای شیرزاد از عکسالعمل زندانیان پس از تاسیس و بازگشایی این کتابخانه به خبرنامه گفت: “زندانیان بی نهایت خوشحال بودند و زمانی که من 2 روز پس از تاسیس به کتابخانه سر زدم با تصویری مواجهه شدم که هیچ فکرش را نمیکردم، تعداد زیادی از زندانیان مانند کودکانی که برای خرید به دکان میروند رو به روی دروازه اتاق کتابخانه ایستاده بودند تا کتاب بگیرند و این برایم خیلی خوشحال کننده بود.”
کتابخانه پاچاخان در زندان مرکزی ننگرهار، توسط یکی از همین زندانیان اداره میشود. این فرد مکلف است که به همه زندانیان کتاب داده و پس از تحویل آن را در کتابچهیی ثبت و پس از پس گیری کتاب تازهیی به او بدهد.
هیچ کاری غیر ممکن نیست
با این که آقای شیرزاد مسئولیتهای سنگین خانواده را به دوش میکشد اما با پشتکار توانسته یکی از نادرترین ابتکارات را در افغانستان رقم زند.
آقای شیرزاد اکنون در کنار داشتن یک دکان و تجارت کوچک در مرکزی فرهنگی نیز فعالیت دارد.
او اکنون در ننگرهار زندگی میکند و در تلاش است تا با همکاری دیگر مردم بتواند این برنامه را در ولایتهای دیگر نیز پیاده کرده و در زندانهای سراسر کشور کتابخانههای مختص زندانیان بسازد.