گفتوگو با چهرههای مطرح سیاسی و صحبت بیپرده آنها با مردم، میتواند تا اندازهای ابهامات در زندگی و کار آنها را در اذهان عمومی از بین ببرد و به خصوص در شرایط کنونی افغانستان، انتخاب را برای مردم آسانتر سازد. داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان در گفتوگویی با تلویزیون یک، به برخی انتقادهای مطرح در سالهای اخیر علیه او پاسخ داده و دیدگاههایش را پیرامون مسائل مختلف و البته جنجالبرانگیز به روشنی بیان کرده است. خبرنامه در این گزارش به 14 نکته در این مصاحبه داکتر عبدالله اشاره کرده است.
سیاستگر با درایت یا مصلحتطلب؟
داکتر عبدالله در این گفتوگو با تلویزیون یک، در پاسخ به این سوال که “موافقان شما را عامل ثبات و سیاستگر با حوصله و با درایت میداند و مخالفان، شما را سیاستگر مصلحتطلب و کمجرات”، گفت: «من بعضی انتقادها را میپذیرم، به خاطری که در برخی موارد انتظارات کسانی که با ما همراه بودند، برآورده نشده و هیچ سیاستمداری نمیتواند ادعا کند که هیچ انتقادی بر او وارد نیست”.
اما به گفته وی، “من میخواهم یک نکته را به عرض برسانم و آن، این است که همیشه در هر عرصه سیاسی و تصمیمگیریهای بزرگ ملی، همیشه منافع مردم خود را را در اولویت قرار دادم. من کوتاهیها و نارساییها را در بعضی موارد میپذیرم، اما من هیچگاهی برای منافع شخصی خود مصالح بزرگ ملی را معامله نکردم و نخواهم کرد”.
جلوگیری از تنش بزرگ داخلی
رییس اجرایی حکومت در مورد تشکیل حکومت وحدت ملی خاطرنشان کرده است: “تصمیم من منجر شد که از تشنج بزرگ داخلی پیشگیری کند، و من میتوانم ساعتها با دوستان در این مورد بحث کنم و به آنها قناعت بدهم. و امروز هم من با قاطعیت میگویم که اگر ما حکومت موازی اعلان میکردیم، به نفع مردم افغانستان نمیبود”.
موجسواری سیاسیون
داکتر عبدالله در بخش دیگر مصاحبه خود در مورد برخی سیاسیون در افغانستان گفته است: “سیاسیون همیشه از فرصتها استفاده کرده است، در برخی موارد عقبنشینی و در برخی موارد موج سواری میکنند که این عملکردهای سیاسیون در تمام دنیا معمول هست. و حتی در مواردی سیاسیون با وجود دانستن واقعیت، اقدام به جلوه دادن واقعیتها به گونهای دیگر به مردم میکند”.
وی در پاسخ به سوال مجدد خبرنگار، تأکید میکند که نمیخواهد از چنین سیاسیون نامی ببرد، ولی خاطرنشان میکند که مردم نگاه عمیق به مسایل دارند و کاملا درک میکنند.
ناکامی در تغییر ساختار نظام
داکتر عبدالله در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر ناکامی او برای “تغییر ساختار نظام” در افغانستان و “ایجاد پست صدراعظم اجرایی” تصریح کرده است: “من به این هدف نرسیدم، به خاطری که در روزهای نخستین حکومت وحدت ملی قرار بود کمیسیون مبنی بر تعدیل قانون اساسی تشکیل شود، ما اعضای خود را معرفی کردیم، ولی این هم به دلیل مشکلات به بن بست خورد و توقع مردم بر آورده نشده است”.
معذرتخواهی از مردم
وی در مورد اینکه آیا حاضر است به خاطر برآورده نشدن توقعات مردم، از آنها معذرت بخواهد، خاطرنشان نمود: “من هیچگاه ادعا نکردم کارهایی که ما کردیم، دیگران نتوانستند، بلکه میپذیرم که توقعات مردم را برآورده نتوانستیم. و اگر مردم با یک معذرتخواهی قناعتشان حاصل شود، من حاضرم در جایی که کوتاهی شده، معذرت بخواهم”.
انتقاد در تعدیل قانون انتخابات
رییس اجرایی حکومت در این گفتوگو تصریح نموده که “انتقادهای مبنی بر تعدیل قانون انتخابات و اصلاحات انتخاباتی داشتم، ولی در آخر همه ناکامیها و دستآوردها به حکومت وحدت ملی برمیگردد”.
به گفته وی، هدف او این نیست که ملامتی را بر یک سمت(ریاست جمهوری) بیندازند.
ناکامی مطلق؟
داکتر عبدالله خاطرنشان کرده است: “نمیتوان حکومت وحدت ملی را ناکام مطلق تلقی کرد، به خاطری که در اوایل امکان ناکامی حکومت وجود داشت. اما تحولات بزرگی نیز با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی پدید آمد که یکی از این دستآوردها گرفتن مسوولیت نظامی از ۱۵۰ هزار نیروی بین المللی توسط نیروهای افغان بود”.
به گفته وی، “دوم اینکه وضعیت اقتصادی کشور به بحران نزدیک شده بود، به خاطری که همان اعلان ۲۰۱۴ و یا خروج نیروهای آمریکایی، تاثیری زیادی بر وضعیت اقتصادی کشور گذاشته بود. ضعف اداره وجود داشت، دیدگاههایی مبنی بر سقوط حکومت وحدت ملی وجود داشت، اما بازهم ما با امکانات اندک خود توانستیم راه درستی پیش برویم، با وجودی که توقعات مردم را به گونه آنچنانی برآورده کرده نتوانستیم. و در کل نمیتوان حکومت وحدت ملی را ناکام مطلق تلقی کرد”.
ترجیح میدادم در این نظام نمیبودم
رییس اجرایی حکومت در عین حال در پاسخ به این سوال که “شما و رئیس جمهور نتوانستید از کشته شدن بیش حدود ۵۰ هزار نیروی امنیتی جلوگیری کنید” تصریح نموده است: “من هم میپذیرم که در دفاع از این نظام چه قربانی سنگینی را مردم داده است. و من هزاران بار ترجیح میدادم که من در نظام نمیبودم، ولی چنین وضعیتی پیش نمیآمد. یکی بخش از این مسوولیتها به ما بر میگردد که در زمان حکومت ما این واقعه پیش آمده، اما یک بخش دیگر که تهاجم تروریستان به کشور ما بود و در زمانی که بیشتر نیروهای خارجی در جنگ دخیل نبودند، مسوولیت ادامه جنگ متوجه طالبان بود”.
بهانهگیری طالبان
داکتر عبدالله در مورد اینکه طرفدار چه صلحی است، گفته است: “ما از حرکت طالبان به سوی صلح استقبال میکنیم، ولی بهنظر من طالبان برای رسیدن به صلح بهانهگیری میکند. و اگر آنها خواهان صلح باشند، چنین مسایل نمیتواند مانعی برای رسیدن به صلح باشد. طالبان و نیروهای امنیتی هر دو طرف روزانه تلفات دارند و طالبان دلیلی ندارد که از گفتوگو با ما ابا بورزد”.
وی در مورد نقش جامعه جهانی در مورد صلح افغانستان افزوده است: “من فکر نمیکنم که جامعه جهانی در فکر توطیه باشد و یا در فکر راه حل باشد که در آن منافع مردم افغانستان نادیده گرفته شود. و این را باید بدانند که نظر حکومت وحدت ملی، در توافق با نظر همه مردم افغانستان است. و با نادیده گرفتن نظر دولت هم راه به جایی نخواهد برد. و در اینسو نمیتوان نظرات بعضی بزرگان که همیشه در تصمیمگیریهای بزرگ سیاسی دخیل بودند را هم در نظر نگرفت؛ باید راه بینالبین را در پیش گرفت و گفتوگوها به حضور اینها ادامه پیدا کند”.
حکومت وحدت ملی؛ عامل بازدارنده صلح
این رهبر حکومت وحدت ملی در پاسخ به سوالی دیگر که “اگر تداوم حضور شما و رئیس جمهور غنی یکی از عوامل بازدارنده صلح باشد، آیا شما حاضر هستید از پستتان کنار بروید؟” گفته است: “بدون شک قبول دارم. بهشرطی که صلحی که روشن باشد و مشخص باشد که مردم افغانستان به کدام راه میروند. و همچنان واضح باشد که ما با این قدمها به صلح پایدار و قابل قبول برای مردم افغانستان میرسیم؛ لذا نباید موقف یک شخص مانعی برای رسیدن صلح باشد”.
صلح یا انتخابات؟
داکتر عبدالله در مورد اینکه صلح یا انتخابات، کدام باید اولویت باشد، گفت: “شما فرضیه را یادآوری میکنید که من هنوز در آن به نتیجهای نرسیدم. به باور من گفتوگوها باید ادامه پیدا کند و در اینسو باید انتخابات نیز برگزار شود، اگر این گفتوگوها به درازا بکشد؛ بنابراین بازهم انتقادها متوجه من و رئیسجمهور غنی خواهد بود که گویا ما انتخابات را برای دوام کرسی خود به عقب انداختیم”.
ادامه کار حکومت وحدت ملی پس از اول جوزای 1398
رییس اجرایی حکومت در بخش دیگر مصاحبه خود با تلویزیون یک، در پاسخ به این سوال که “بر اساس قانون اساسی، دوره کاری حکومت وحدت ملی در ماه جوزای سال پیش رو به پایان میرسد. آیا شما حاضر هستید بعد از پایان دوره کاری، از قدرت کنار بروید، با در نظرداشت اینکه خیلیها به این باورند که رئیسجمهور غنی و شما که نامزد ریاست جمهوری هستید، از منابع دولتی برای کارزارهای انتخاباتی استفاده میکنید؟”، گفت: “استفاده از منابع دولتی برای کارزار های انتخاباتی غیرقانونی است و همچنان پس از انتخابات باید رئیس دولت جای خود را به شخص منتخب بدهد، اما اگر این انتخابات برگزار نشود، در قانون اساسی چیزی ذکر نشده است و این خلا را قانونگذار پیشبینی نکرده است. من فکر میکنم کنار رفتن ما کمکی برای پرکردن این خلا بزرگ سیاسی نمیکند”.
غذا خوردن با طالبان بر یک دسترخوان؟
خبرنگار در ادامه از داکتر عبدالله پرسیده “قبل از آمدن حکمتیار گفته بودید که حاضر اید سر یک دسترخوان با هم غذا بخورید، آیا با طالبان نیز حاضر استید؟” خاطرنشان کرد: “صلح برای ما در اولویت است و برای ما فرق نمیکند که با کدامها بشینیم و با کدامها نشینیم. وقتی ما در آتشبس تاریخی سه روزه با طالبان بودیم، همه مردم فکر میکردند که مسألهای ساده است، اما نخیر، چنان ساده که بهنظر میرسید، نبود”.
به گفته وی، “پیوستن به پروسه صلح به معنای تسلیم شدن نیست، بلکه پیوستن به پروسه همزیستی مسالمتآمیز است و من برای آمدن افراد به پای این دسترخوان، هیچ شرط و شرایط خاصی ندارم”.
لباس پوشیدن و استایل
مجری تلویزیون یک در پایان از داکتر عبدالله در مورد برخی انتقادها پیرامون “لباس پوشیدن و استایل” او سوال میکند که “به واقعیتهای عینی افغانستان همخوانی ندارد”، اما او میگوید: “من میخواهم دو سه مورد را ذکر کنم؛ اول اینکه اگر کسی از امکانات دولتی برای تزینات و لباس استفاده کند، به هیچ وجه قابل قبول نیست و اگر دو یا سه جوره لباس من مشکل افغانستان را حل کند، من این خودگذری را میکنم. و دیگر اینکه، اگر کمی منظم بودن گناه محسوب میشود، من از مردم معذرت خواهم خواست”.