«رهف محمد القنون» زندگی سختی را با خانوادهاش تجربه کرده است؛ طوری که او از این زندگی به عنوان یک زندان یاد کرده و خود را برده و زندانی خوانده است. او در مصاحبهای با یک رسانه خارجی گفته که حتی اختیار موهای خود را نیز نداشته و یک بار به دلیل اینکه موهایش را با سلیقه خود و خلاف گفتههای خانواده اصلاح کرده، 6 ماه در اتاقش زندانی شده است.
این تنها دلیل او نیست که از آن زندگی خسته شده و پا به مسیری مبهم گذاشته، بلکه او همیشه توسط خانواده و به خصوص برادرش مورد لتوکوب قرار گرفته است.
رهف محمد القنون، دختر فراری است که چندی قبل خانوادهاش را درکویت به مقصد استرالیا ترک کرد و برای همیشه آنها را رها نمود.
اینکه دلیل ترک او و انتخاب این مسیر دشوار چه بوده است، با مسائل و عناوین گوناگون در صفحات اجتماعی نشر شده که منشأ آن تنها اسارت و بردگی همراه با خشونت از سوی خانوادهاش گفته شده است.
رهف محمد القنون کیست؟
رهف محمد القنون 18 ساله، شهروندی عربستانی است که هفته گذشته از کویت به تایلند فرار کرده بود. این دختر که در منطقهای به نام هیل در شمال غربی عربستان سکونت داشته، با رفتار خشن و شکنجه خانوادهاش روبهرو بوده است.
او در 16 سالگی نیز دست به خودکشی زده، اما موفق نشده بود. خانم القنون زمانی که دید در رفتار خانوادهاش هیچگونه تغییری نمی آید، برنامه فرارش را طرحریزی میکند. اما با این حال نیز نمیتوانست به تنهایی از عربستان خارج شود، زیرا حتی زنانی که در صدر حکومت هستند، نمیتوانند بدون سرپرست به سفر بروند.
او در نهایت از فرصتی که در سفر به کویت برایش پیش آمد، استفاده کرد و خود را به تایلند رساند تا از این کشور به استرالیا رفته و پناهندگی آن را دریافت کند.
ورود رهف به تایلند
رهف از سفر کویت به قصد تعطیلات که توسط خانوادهاش برنامهریزی شده بود و قرار بود چند روزی را به دور از دغدغههای روزمرگی در این کشور به سر ببرند، استفاده کرده و به سوی تایلند فرار می کند.
ولی این فرار از آنچه رهف تصور میکرد، سختتر بود. او هنگام ورود به تایلند، در فرودگاه بانکوک دستگیر و پاسپورتش گرفته شد.
در گزارشهای مختلف در مورد این دختر سعودی آمده است که چند نفر که رهف فکر کرده پولیس بودند، نزد او آمده و گفتهاند که پدرش میخواهد او به عربستان بازگردد و او بسیار عصبانی است.
اما رهف محمد در واکنش به این اقدام، مقاومت کرده و متنی را در صفحه توییترش مبنی بر اینکه اگر به کشور و نزد خانوادهاش برگردد، قطعا کشته خواهد شد، منتشر کرد. او در این متن نوشته بود که “من در عربستان سعودی هیچ حقی ندارم و خانوادهام با من بسیار بد رفتار میکند”. او از کشورهای آمریکا، کانادا و استرالیا درخواست پناهندگی کرد.
در گزارش ایرنا نیز آمده است که رهف علت فرار خود را تهدید جانی از سوی عوامل آل سعود خوانده که تن به ازدواج اجباری نداده و از آنجا فرار کرده است.
با اینکه مقامات تایلندی برای برگشتاندن رهب محمد القنون مصمم بودند، اما توییتهای نشر شده از رهف از اتاق او در هوتل، توجه جامعه جهانی را به خود جلب کرد و باعث شد که دیدهبان حقوق بشر از مقامات تایلند بخواهد تا به این زن جوان اجازه دهد به استرالیا سفر کند.
همچنین این نهاد حقوق بشری از سازمان ملل خواست تا با اعمال فشار بر کسانی که مسئول وضعیت فعلی این دختر هستند، این امکان را به او بدهند تا آزادانه به سفرش به استرالیا ادامه دهد.
Rahaf Mohammed's full statement pic.twitter.com/GOWuhYvmit
— Jessica Murphy (@Murphy_Jessica_) January 15, 2019
کدام کشور به رهف پناهندگی میدهد؟!
این دختر عربستانی گفته بود که اگر او به عربستان بازگردانده شود، خانوادهاش به بهانه “خروج از اسلام” او را خواهد کشت.
القنون مشخصات خود و پروازش را در شبکههای اجتماعی منتشر کرده بود؛ کاری که میگوید پدرش را به سرحد جنون رسانده بود: “من در کشور خودم نمیتوانم درس بخوانم و کار کنم. برای همین میخواهم آزاد باشم و درس بخوانم و کاری را انجام دهم که میخواهم.”
او گفته بود که همه چیزش را باخته و برای همین است که ابایی از انتشار مشخصاتش ندارد. در زمان اقامت رهف در هوتل، پدر و برادرش برای دیدن و صحبت کردن برای بازگشتاندن او به تایلند رفته بودند، اما رهف محمد حاضر به دیدن آنها نشده بود.
رئیس دفتر امور مهاجرین تایلند در این مورد گفت: “تایلند کشور لبخند است و ما هرگز کسی را به سوی مرگ نخواهیم فرستاد”.
در نهایت حمایتهای مقامات تایلندی و دیدهبان حقوق بشر از رهف محمد القنون باعث شد که استرالیا در مورد دادن پناهندگی به این دختر اعلام موافقت کند، اما همزمان با این تصمیم، کانادا نیز از او حمایت کرده و او را به این کشور فراخواند.
پناهندگی سیاسی برای دختر سعودی در کانادا
با همه این اتفاقات، پناهجوی سعودی تایلند را به مقصد کانادا ترک کرد. یک مقام در فرودگاهی در تایلند گفته بود که دختر پناهجوی سعودی جمعهشب گذشته این کشور را ترک کرد تا سرانجام به کانادا برود.
او در ۲۱ ماه جدی، از بانکوک با هواپیما به کوریای جنوبی پرواز کرد و از آنجا راهی کانادا شد. کریستیا فریلند، وزیر خارجه کانادا در میدان هوایی تورنتو از این دختر استقبال کرد.
رئیس دفتر امورمهاجرین تایلند گفته که رهف محمد از کانادا پناهندگی سیاسی گرفته است.
در فاصله چند ساعت پس از انتشار این خبر، “جاستین ترودو“، نخست وزیر کانادا این خبر را تأیید کرد و گفت که رهف تحت حمایت دولت کانادا است.
جاستین ترودو حامی حقوق بشر
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا همیشه در پی حمایت از حقوق بشر به خصوص زنان بوده است. او سال گذشته در تماس تلفنی از وضعیت وبلاگنویس سعودی ابراز نگرانی کرده و با ملک سلمان، پادشاه عربستان در باره وضعیت رائف بداوی صحبت کرد. ترودو در این گفتوگو بر لزوم رعایت حقوق بشر در عربستان تاکید کرده بود.
رائف بداوی در سال ۲۰۱۲ به اتهام “توهین به مقدسات” به ۱۰ سال زندان و هزار ضربه شلاق محکوم شد. اما اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ جایزه حقوق بشری ساخاروف را به وی اعطا کرد. همسر این وبلاگنویس سعودی به همراه ۳ فرزندش در ایالت کبک کانادا زندگی میکنند.
و اینبار با قبول پناهندگی سیاسی این دختر سعودی، بازهم ترودو به وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی توجه کرده است.
درخواست پناهندگی این دختر عربستانی در حالی مطرح می شود که براساس گزارش رسانههای خارجی، بسیاری از فعالان مدنی و مخالفان عربستانی در زندانهای این کشور زیر انواع شکنجهها قرار دارند.
آخرین اقدام نقض حقوق بشر از سوی عربستان به موضوع قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد این کشور برمیگردد که دوم اکتوبر(10 میزان) به طرز فجیعی در قونسلگری ریاض در استانبول ترکیه کشته شد.
آزادی از بردگی در مقابل سختیها
رهف در گفتههایش از اینکه هیچ وقت در کشورش نتوانسته به دلخواه خود زندگی کند و حتی برای ازدواج نیز با اجبار رو به رو بوده است، سخن میگوید، اما او خوشحال است که شاید سرگذشت او باعث تشویق زنان کشورش شود تا در مقابل قوانین زنستیزانه در این کشور مبارزه کنند.
در حالی که سال گذشته قوانین جدیدی برای زنان عربستان ماننده اجازه رانندگی، ورود به ورزشگاه و حقوق دیگری وضع شده، اما هنوز هم این کشور برای زنان محدود بوده و آنان با مشکلات زیادی زندگی میکنند که باعث میشود تعدادی مانند رهف که نمیتواند این وضعیت را تحمل کنند، دست به اعتراض زده و زندگی خود را برای آنچه میخواهد، به خطر انداخته و برای آیندهای متفاوت، هر کاری انجام دهند.
این اقدامات هرچند با ریسک های زیادی روبهرو است، اما شاید مانند “رهب محمد” شانس آورده، باعث زندگی بهتری برای آنان شود.
خانواده رهف پس از رسیدن دخترشان به کانادا، نامهای به او نوشته و گفتهاند که دیگر او را عضو این خانواده نمیدانند. رهف نیز روز دوشنبه در واکنش به این نامه اعلام کرد که از این پس نام خود را به “رهف محمد” تغییر داده و دیگر از نام خانوادگی “القنون” استفاده نمیکند.
رهف محمد دو روز پس از رسیدنش به کانادا، روز دوشنبه(۲۴ جدی) برای نخستینبار با یک شبکه تلویزیونی استرالیایی گفتگو کرد و در مورد وضعیت زندگی زنان در عربستان سخن گفت: “با ما زنان در عربستان مانند برده رفتار میشود و من نیز در عربستان مانند یک برده بودم.”
رهف محمد پس از این میخواهد از حقوق و مشکلات زنان دفاع کرده و برای آزادی آنان مبارزه کند. او از این پس زندگیاش را وقف از بین بردن خشونت و دفاع از حقوق زنان میکند.