به دنبال تلاش‌های منطقه‌ای زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان، لیزا کرتیس، مسوول امور آسیای جنوبی و آسیای میانه در شورای امنیت ملی امریکا نیز دیدارهای خود را از روز سه‌شنبه(25 جدی) با مقام‌های پاکستان در مورد صلح افغانستان آغاز کرده است. سفر این مقام ارشد امریکایی به اسلام‌آباد در حالی صورت می‌گیرد که اخیرا تعامل هیأت امریکایی با طالبان متوقف شده است.
منابع دیپلوماتیک امریکایی گفته‌اند که هدف سفر خانم کرتیس به پاکستان این است که آنان از طریق این کشور بالای طالبان برای حاضر شدن در گفت‌وگوهای مستقیم با مقام‌های افغانی، فشار آورند.
یک منبع دیپلوماتیک به روزنامه “دان” پاکستان گفته است: «طالبان گفت‌وگوهای مستقیم با حکومت افغانستان را رد کرده است. امریکا از پاکستان می‌خواهد که بالای طالبان فشار بیاورد که آنان به میز مذاکره با مقام‌های افغان حاضر شوند.»
پیش از این، روزنامه دان گزارش داده بود که همراه با خانم کرتیس، زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان نیز در ادامه سفرهای منطقه‌ای‌اش، روز سه‌شنبه از پاکستان بازدید می‌کند. اما برنامه آقای خلیل‌زاد تغییر کرد و هواپیمای او روز سه‌شنبه به جای اسلام‌آباد، در کابل بر زمین نشست.
در عین حال، منابعی از طالبان گفته‌اند که پاکستان طرحی را پشنهاد کرده که بر اساس آن چهارمین دور مذاکرات میان هیأت امریکایی و نمایندگان طالبان، در پاکستان صورت گیرد.
با این حال منابع امریکایی گفته‌اند که آقای خلیل‌زاد بعد از دیدار با مقام‌های افغان در کابل، در طول این هفته برای یک سفر پنج روزه وارد اسلام‌آباد می‌شود.
تلاش برای افغانی کردن مذاکرات
زلمی خلیل‌زاد بعد از برگشت از سفر به کشورهای منطقه به کابل، روز سه‌شنبه(۲۵ جدی) جزئیات سفرش را با محمد اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان و دیگر رهبران حکومتی و سیاسی این کشور شریک ساخت.
در یک بیانیه ارگ ریاست جمهوری در این مورد آمده است، در این دیدار با خلیل‌زاد که در ارگ انجام شد، عبدالرشید دوستم معاون اول رئیس‌جمهور، سرور دانش معاون دوم رئیس‌جمهور، داکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت، اعضای تیم مذاکره‌کننده حکومت با طالبان و شماری از شخصیت‌های ملی و رهبران احزاب سیاسی حضور داشتند.
در این دیدار زلمی خلیل‌زاد جزئیات سفرش را به کشورهای منطقه(هند، چین و امارات متحده عربی) ارائه کرد، و تاکید نمود که هدف از سفر به این کشورها ایجاد اجماع منطقه‌ای به منظور آغاز پروسه صلح در افغانستان بوده است. وی در ادامه گفته که پس از سفر به کابل، به این سفرها ادامه خواهد داد.
نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان هم‌چنان در صفحه توییترش در مورد ملاقات با رهبران و مقام‌های افغانستان نگاشته است: «یک بحث خوب داشتیم. ما روند گفت‌وگوهای صلح را به بحث گرفتیم و همه توافق کردند که پیشرفت‌ها متکی به آن است که افغان‌ها با هم بنشینند و در مورد یک آینده برای همه‌ی افغان‌ها گفت‌وگو کنند.»
سفارت امریکا در کابل نیز روز سه‌شنبه در یک بیانیه نوشت که هدف زلمی خلیل‌زاد و حکومت ایالات متحده، حمایت مذاکرات میان افغان‌هاست تا آنها خود‌شان به بحران در افغانستان پایان دهند.
از سویی هم شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید که دیدگاه رهبران سیاسی و مذهبی پاکستان تغییر کرده و حالا آنها عملا از گفت‌وگوهای مستقیم طالبان با حکومت افغانستان حمایت می‌کنند.
عمر داوودزی، نماینده ویژه رییس جمهوری افغانستان در امور اجماع منطقه‌ای برای صلح و رییس دبیرخانه شورای عالی صلح روز سه‌شنبه(25 جدی) در یک نشست خبری، از دیدارش با مقام‌های پاکستانی ابراز خوش‌بینی کرد.
او می‌گوید، در دیدار با رهبران سیاسی و مذهبی پاکستان در زمینه صلح افغانستان، دریافته که دیدگاه آنان تغییر جدی کرده و جانب پاکستان عملا اعلام نموده که از گفت‌وگوهای مستقیم طالبان با حکومت افغانستان حمایت می‌کند.
در عین حال مولانا فضل الرحمان از رهبران مذهبی و از حامیان سرسخت طالبان در پاکستان هم در گفت‌وگویی تازه با رسانه‌ها، از طالبان خواسته برای تأمین صلح در افغانستان با جانب حکومت افغانستان مذاکره کند.
هشدار طالبان برای توقف گفت‌وگوها
در اوج تلاش‌های واشنگتن و کابل برای گفت‌وگوهای صلح، طالبان در اعلامیه‌ای، هشدار داده‌اند که اگر امریکا بحث خروج نظامیان خود از افغانستان را به موضوع اصلی مذاکرات تبدیل نکند، تماس‌های خود را با امریکا متوقف خواهند کرد.
این گروه ادعا کرده که نمایندگان امریکا در نشست دوحه تعهد کرده بودند که در نشست بعدی، روی خروج نظامیان امریکایی از افغانستان صحبت خواهند کرد، در حالی که به نقل از اعلامیه، امریکا تمایلی برای ادامه‌ی این بحث نشان نداده است.
پیش از این گزارش‌های نیز پخش شده بود که دو پیشنهاد مهم امریکایی‌ها به طالبان این بوده که شمار نیروهای خارجی در افغانستان به حداقل آن در قالب چند پایگاه نظامی کاهش خواهد یافت و در صورتی که تضمین شود از خاک افغانستان علیه امریکا اسفتاده نمی‌شود، واشنگتن کمک‌های مالی را به دولت آینده افغانستان پس از صلح نیز ادامه خواهد داد.
اما سفارت امریکا در پیوند به این موضوع، دو خواست مهم کشورش را راه‌حل سیاسی بحران در افغانستان و جلوگیری از برگشتن افغانستان به پناه‌گاه هراس‌افگنی عنوان کرده است.
اختلاف‌ها روی مکان برگزاری نشست چهارم
پیش از این قرار بود زلمی خلیل‌زاد به تاریخ نهم و دهم ماه جاری میلادی با نماینده‌های طالبان در قطر دیدار کند، اما این دیدار پس از برملا شدن برخی اختلاف‌ها میان دو طرف، به تعویق افتاد.
در نشست ماه دسمبر میان طالبان و هیات امریکایی توافق شد که نشست بعدی به میزبانی عربستان سعودی در شهر جده برگزار شود، اما یک هفته پس از آن، طالبان اعلان کردند که به‌خاطر پافشاری مقام‌های سعودی بر حضور نماینده‌های حکومت افغانستان در نشست جده، این ملاقات را لغو می‌کنند.
هم‌چنان یک دیپلومات خارجی مستقر در کابل که نامش افشا نشده، به خبرگزاری رویترز گفته است که عربستان سعودی و امارات متحده عرب این را واضح کرده‌اند که اگر دور چهارم مذاکرات میان طالبان و هیات امریکایی در قطر دایر شود، این دو کشور شرکت نمی‌کنند. اما طالبان تأکید دارند که این مذاکرات باید در قطر دایر شود.
عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج در ماه جون سال ۲۰۱۷ روابط دیپلوماتیک‌شان را با قطر به طور ناگهانی قطع نموده، این‌کشور را متهم به تمویل تندروان و رابطه‌ی نزدیک با ایران کردند.
هم‌زمان با این، منابع طالبان به رادیو آزادی گفته‌اند که پاکستان یک طرح را پشنهاد کرده که بر اساس آن، چهارمین دور مذاکرات میان هیأت امریکایی و نماینده‌های طالبان، در پاکستان صورت گیرد.
به گفته این منابع، پاکستان تاریخ هجدهم ماه جاری میلادی (روز جمعه پیش‌رو) را برای برگزاری این ملاقات پیشنهاد کرده است.
آغاز سفرهای منطقه‌ای مقام‌های افغان
در یک هفته گذشته دو سفر مهم مقام‌های افغان برای صلح افغانستان در منطقه انجام شد. حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان به هند، چین، امارات و عربستان سعودی سفر کرد و محمد عمر داوودزی، رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح و نماینده خاص رئیس جمهوری افغانستان در امور اجماع منطقه‌ای برای صلح به اسلام‌آباد رفت.
مشاور امنیت ملی افغانستان در سفر خود به ریاض با همتای سعودی خود و مسوولان نظامی ارتش عربستان سعودی و ایتلاف عربی دیدار و گفت‌وگو کرد. آنها پیشنهاد معرفی یک نماینده از سوی افغانستان به ایتلاف عربی را مطرح کردند و مقام افغانستانی هم از همکاری‌های مشترک برای مبارزه با تروریسم استقبال کرد.
محب پس از سفر رسمی به چین، در ابوظبی با مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی و در دوبی با زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور صلح افغانستان نیز به‌شکل جداگانه دیدار کرد و سپس به عربستان سعودی رفت.
او در ریاض با مساعد العیبان، همتای سعودی‌اش، جنرال خالد الحمیدان، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات نیروهای نظامی و انتظامی عربستان سعودی و جنرال عبدالله بن عثمان الصالح، دبیرکل ائتلاف عربی دیدار و در رابطه با مبارزه علیه تروریسم بحث و تبادل نظر کرد.
جنرال الصالح در این دیدار با اشاره به اهمیت و جایگاه افغانستان در منطقه و جهان اطمینان داد که ائتلاف عربی در سطوح مختلف در کنار افغانستان خواهد ماند.
ائتلاف نظامی اسلامی یا ائتلاف عربی به‌رهبری عربستان سعودی برای مبارزه با تروریسم در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت و ۴۱ کشور در آن عضو هستند. افغانستان نیز در اکتبر ۲۰۱۶ به این ائتلاف پیوست. ائتلاف عربی در همان سال دخالت نظامی خود را در یمن آغاز کرد و به دفاع از دولت یمن، با شیعیان حوثی مورد حمایت ایران جنگید. دخالت نظامی این ائتلاف در یمن هم‌چنان ادامه دارد.
نمایندگان ائتلاف عربی در دیدار با مشاور امنیت ملی افغانستان پیشنهاد دادند که افغانستان نماینده‌ای را برای حضور در ائتلاف معرفی کند. حمدالله محب ضمن تأکید بر همکاری‌های مشترک در راستای مبارزه علیه تروریسم، از این پیشنهاد ائتلاف کشورهای اسلامی استقبال کرد.
در این دیدار توافق شد که ائتلاف عربی و افغانستان برنامه‌های عملی را برای مبارزه مشترک علیه تروریسم تهیه و جهت اجرایی کردن آنها اقداماتی را هماهنگ کنند.
دو طرف همچنین درباره پیشبرد صلح در افغانستان گفت‌وگو کردند و طرف سعودی از رهبری دولت افغانستان در روند صلح حمایت کرد.
تشدید فشارها بر طالبان
گفته می‌شود که در کنار افغانستان و امریکا، اکنون عربستان سعودی، امارات متحده عرب و پاکستان روی حضور نماینده‌های حکومت افغانستان در مذاکرات طالبان با هیأت امریکا پافشاری دارند.
در میان همین پافشاری‌ها، پاکستان یک عضو ارشد طالبان را برای فشار آوردن بر این گروه از شهر پشاور بازداشت کرد و برای چند روز در قید بود. این عضو گروه طالبان حافظ محب‌الله نام دارد و در زمان رژیم طالبان در افغانستان، وزیر حج و اوقاف بود.
از سویی‌هم شماری از نمایندگان مجلس افغانستان تاکید دارند که روند صلح در افغانستان زمانی به نتیجه می‌رسد که فشار های نظامی بر گروه طالبان بیشتر شود و هم‌چنان سیاسیون پاکستان به تعهدات‌شان عمل کنند.
کرام‌الدین رضازاده، نماینده مردم در مجلس خطاب به طالبان می‌گوید: «در مورد صلح، پاکستان به این باور رسیده که جنگ افغانستان نامشروع است؛ طالبان، دیگر برادران‌تان را نکشید و صلح کنید و به حرف‌های سیاسیون پاکستان عمل کنید».
قاضی عبدالرحیم، نماینده دیگر مردم در مجلس نمایندگان نیز می‌گوید که پاکستان حالا پذیرفته طالبان را به میز مذاکره حاضر کند، اما چرا در طول 17 سال این را درک نکرده که در افغانستان “کشتارهای بی‌جا” صورت گرفته است؟!
این نماینده مردم در مجلس نمایندگان تاکید کرد: «فضل‌الرحمن وعده کرده که بر طالبان فشار بیاورد تا به صلح حاضر شوند، اما فضل الرحمن درک نکرد که در هفده سال قتل‌های بی‌جا صورت گرفته است و طالبان باید رو در رو با حکومت قضیه را حل و فصل نمایند.»
با این حال رییس مجلس نمایندگان افغانستان بر افزایش عملیات علیه گروه‌های هراس‌افگن تأکید دارد و می‌گوید که این فشارها سبب می‌شود آنان به میز گفت‌وگوهای صلح با حکومت حاضر شوند.
عبدالرووف ابراهیمی در نشست عمومی امروز چهارشنبه(26 جدی) این مجلس گفت: «عملیات‌های اخیر که از سوی وزارت‌های داخله و دفاع صورت گرفته، مطلوب است و این عملیاتها بالای مخالفان بیشتر شود تا ناگزیر شوند به روند صلح بپیوندند و صلح آبرومند و ختم جنگ، نیاز اساسی کشور است.»
افزودن دیدگاه