جنگ، سرما و خشک‌سالی؛ 300 هزار بیجاشده‌ی داخلی زمستان سردی را پیش‌رو دارند!

توسطعلی شیر شهیر

آذر ۱۱, ۱۳۹۷ به روز رسانی : اسفند ۷, ۱۴۰۲ , ,

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل در افغانستان(اوچا) می‌گوید که بیش از 300 هزار نفر از ابتدای سال جاری (میلادی) تا کنون در پی منازعات مسلحانه و حوادث طبیعی در این کشور آواره شده‌اند.

این اداره ملل متحد افزوده که جنگ‌های اخیر در ولسوالی‌های جاغوری و مالستان ولایت غزنی به شمار بیجاشدگان داخلی و بحران بشری در این کشور افزوده است.

در گزارش این اداره به نقل از آمار هیأت ریاست جمهوری افغانستان آمده که در نتیجه این منازعات مسلحانه، ۶۰ تا ۷۰ درصد از باشندگان ولسوالی‌های جاغوری و مالستان آواره شدهاند. این بیجاشدگان هنوز هم در شهر غزنی، مرکز بامیان و کابل حضور دارند.

مقام‌های افغانستان و سازمان‌های بشردوستانه با ابراز نگرانی از افزایش تعداد خانواده‌های آواره در سراسر این کشور، گفته‌اند که این آوارگی‌ها بر زندگی زنان و کودکان تأثیر گذاشته است. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که حدود 270 هزار تن دیگر از اثر حوادث آسیب دیده اند. بر اساس این گزارش، ولایت‌های غزنی، فاریاب، بادغیس، ننگرهار و قندز بالاترین بیجاشدگان داخلی را دارند.

از سویی هم آلیسون لیل پارکر، مدیر بخش ارتباطات صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)، روز سه‌شنبه هفته گذشته(6 قوس) اعلام کرد که شرایط افغانستان برای کودکان بسیار “ترسناک” است و در نیمه نخست سال 2018، حدود 5 هزار کودک کشته و زخمی شده‌اند.

پارکر در یک کنفرانس مطبوعاتی در ژنو سوییس، با بیان این‌که کودکان نیازهای زیادی دارند، تصریح کرد که شمار کودکان قربانی جنگ در نیمه نخست سال جاری در افغانستان، معادل کل آسیب‌دیدگان سال 2017 بوده است.

او تاکید کرد: «در نتیجه خشک‌سالی شدید سال جاری، 6 میلیون شهروند افغانستان، شامل 3میلیون کودک نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند». به گفته‌ی مسوول بخش ارتباطات دفتر یونسیف، جنگ ده ساله افغانستان، ناامنی، و نبود غذای کافی، سبب محروم شدن بیش از 2 میلیون کودک از مکتب شده است.

مقام‌های افغانستان و سازمان‌های بشردوستانه با ابراز نگرانی از افزایش تعداد خانواده‌های آواره در سراسر این کشور، گفته‌اند که این آوارگی‌ها بر زندگی زنان و کودکان تأثیر گذاشته است
مقام‌های افغانستان و سازمان‌های بشردوستانه با ابراز نگرانی از افزایش تعداد خانواده‌های آواره در سراسر این کشور، گفته‌اند که این آوارگی‌ها بر زندگی زنان و کودکان تأثیر گذاشته است

بر اساس آمارهای یونیسیف، 85 درصد دختران در ولایت‌های فقیر افغانستان و مناطقی که امنیت کم‌تری دارند، از تحصیل بازمانده‌اند.

مردمی در گردش

مقام‌های وزارت امورمهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان در نشست ژنو بر محوریت این کشور، از عدم رعایت حقوق پناهندگان در کشورهای مختلف انتقاد کرده و تأکید کردند که برخی از کشورها هیچ توجهی به ارزش‌های مشترک انسانی قایل نشده‌اند.

در روز نخست نشست ژنو در مورد افغانستان، پنلی زیر عنوان «مردمی در گردش» برای گفت‌وگو روی وضعیت مهاجران افغان ایجاد شده بود.

داکتر عالمه، معین امور پناهندگان وزارت امورمهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان در این نشست گفت که بهتر بود عنوان این پنل «مردم در گردش اجباری» نامیده می‌شد. او تاکید کرد که گردش افغان‌ها بر اساس مجبوریت و از روی ناگزیری است.

خانم عالمه با انتقاد از وضعیت بد پناهندگان و اخراج اجباری آنان در این نشست تاکید کرد: «آیا فرستادن مردمان متواری به کوهسارهای افغانستان در فصل سرد زمستان نشان‌دهنده‌ی پیشرفت ارزش‌های مشترک ما می‌باشد؟ آیا برگشت اجباری اطفال زیر سن به افغانستان در حالی‌که خانواده‌های‌شان در خارج از کشور به سر می‌برند، نشان‌گر پیشرفت ارزش‌های مشترک ما است؟ آیا سوء‌استفاده از جوانان مهاجر و فرستادن آن‌ها به جنگ عراق و سوریه، نشان‌گر پیشرفت ارزش‌های مشترک ما می‌باشد؟»

بر اساس آمارهای وزارت مهاجرین افغانستان، در حال حاضر به تعداد 800 هزار شهروند این کشور، بدون اسناد در پاکستان ثبت گردیده که به گفته‌ی این وزارت، روند توزیع پاسپورت برای صدور ویزه توسط حکومت پاکستان و قانونمند ساختن اقامت آن‌ها جریان دارد.

در ایران نیز حدود 700 هزار مهاجر افغان بدون اسناد ثبت شده که به گفته‌ی مقام‌های وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان، برای آنان توسط سفارت و قونسلگری افغانستان پاسپورت توزیع شده و این روند جریان دارد. وزارت مهاجرین افغانستان هم‌چنان از حکومت ایران خواسته که برای قانون‌مند شدن اقامت این مهاجران، ویزه صادر کند.

داکتر عالمه، معین امور پناهندگان وزارت امورمهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان
داکتر عالمه، معین امور پناهندگان وزارت امورمهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان

برگشت اجباری بیشتر از میزان برگشت داوطلبانه

مقام‌های حکومت افغانستان می‌گویند که از سال 2002 تاکنون حدود 6میلیون مهاجر به افغانستان بازگشته اند و بیش از یک چهارم جمعیت این کشور در چهل سال گذشته به یکی از کشورهای خارجی مهاجرت کرده‌اند.

 عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان نیز در نشست ژنو گفت که «افغانستان در حال حاضر سه میلیون مهاجر در کشورهای همسایه و دیگر مناطق جهان دارد.»

دو سال قبل، حکومت افغانستان موافقت‌نامه‌ای را با اتحادیه اروپا امضا کرد که بر اساس آن اتحادیه اروپا عودت داوطلبانه را در اولویت قرار داد، اما مقام‌های وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان تأکید دارند که آمارهای آنان نشان می‌دهد که میزان برگشت اجباری از برگشت داوطلبانه بیشتر بوده است.

به گفته‌ی مقام‌های وزارت مهاجرین افغانستان، حکومت این کشور با اتحادیه‌ی اروپا به توافق رسیده بود که گروه‌های آسیب‌پذیر مانند زنان سرپرست خانواده، کودکان بی‌سرپرست، کهن‌سالان، افراد مریض و سایر افرادی‌ که به حمایت ویژه نیاز دارند، مورد حمایت و توجه بیشتر قرار گیرند، اما به گفته‌ی آنان، عملا این موضوع در نظر گرفته نشده است.

عملی نشدن کمک‌ها در بخش برگشت‌کنندگان بخشی از مشکلاتی دیگری است که بر وخیم شدن وضعیت این بیجاشدگان خارجی و داخلی افزوده است.

 داکتر عالمه، معین امورپناهندگان وزارت امورمهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان در نشست ژنو تأکید کرد که پروژه‌های کوچک و بزرگی که در ارتباط با مهاجران افغانستان از سوی برخی از کشورها در نظر گرفته شده بود نیز اجرایی نشده است.

خانم عالمه در این نشست تأکید کرد: «بدبختانه نتایج اکثریت پروژه‌ها و برنامه‌ها قناعت‌بخش نمی‌باشد. بنابراین، ما از تمویل‌کنندگان و شریک‌های تطبیق‌کننده تقاضا می‌نماییم که پروژه‌ها و برنامه‌های‌شان را با در نظرداشت برنامه‌های ملی دارای اولویت حکومت افغانستان و در جهت تقویت مالکیت حکومت افغانستان تنظیم نمایند تا بتوانیم پروژه‌های پایدار و مؤثر داشته باشیم.».

به گفته‌ی وی، تمویل‌کنندگان بین‌المللی باید 50 درصد از مساعدت بین‌المللی در پیوند به مهاجرت را در جهت برگشت مؤثر و پایدار مهاجرین اختصاص دهند.

عملی نشدن کمک‌ها در بخش برگشت‌کنندگان بخشی از مشکلاتی دیگری است که بر وخیم شدن وضعیت این بیجاشدگان خارجی و داخلی افزوده است
عملی نشدن کمک‌ها در بخش برگشت‌کنندگان بخشی از مشکلاتی دیگری است که بر وخیم شدن وضعیت این بیجاشدگان خارجی و داخلی افزوده است / عکس از آرشیف

او در مورد احتمال بازنگری تفاهم‌نامه مهاجران میان اتحادیه اروپا و حکومت افغانستان که اخراج پناهجویان پذیرفته نشده افغان را تسهیل می‌کند، با درنظر داشت اوضاع افغانستان گفت: «ما روی این گزینه‌ها با همکاران اروپایی‌مان در حال گفتگو هستیم. این یکی از جایگزین‌های ما است که با همکاران بین‌المللی و کشورهای مربوط همواره صحبت می‌کنیم که باید به جای اخراج‌های اجباری، به بازگشت داوطلبانه اولویت بدهند».

بیجاشدگان داخلی و رسیدن فصل سرما

ناامنی و خشک‌سالی دو دلیل عمده‌ در افغانستان است که سبب بی‌جا شدن صدها خانواده در این کشور شده است. به گفته‌ی وزارت امورمهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان، با آن‌که در افغانستان فصل سرما از راه رسیده، اما این بیجاشدگان داخلی شب و روزشان را با کم‌ترین امکانات در خانه‌های به دور از وسایل گرمایشی سپری می‌کنند.

اداره هماهنگی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد قبلا هشدار داده که ۱۰ میلیون افغان با کمبود مواد خوراکی مواجه خواهند شد. خشک‌سالی همچنان باعث به میان آمدن موج بزرگی از آوارگی داخلی شده که بخشی از آنان راه مهاجرت به خارج را در پیش می‌گیرند.

با این حال داکتر عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان در نشست ژنو، مسأله خشک‌سالی را تهدید بزرگی در برابر مردم افغانستان دانست و خواهان کمک‌های عاجل جامعه جهانی در این زمینه شد.

آقای عبدالله گفت، اگر بیجاشدگی در داخل افغانستان و امتداد مرزهای این کشور مطالعه نشود و به نیازهای انسانی آوارگان داخلی رسیدگی نشود، ریشه‌های مهاجرت هم‌چنان باقی می‌ماند.

از سویی هم بر اساس گزارش سازمان ملل، از میان 300هزار نفری که در یک سال گذشته به دلیل ناامنی و جنگ در داخل افغانستان بی‌جا شده‌اند، تنها در دو هفته‌ی گذشته ۴۰ هزار و ۲۰۰ تن ناگزیر به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند.

بیش‌تر بیجاشدگان داخلی افغانستان مانند بیجاشدگان جنگ غزنی، در اتاق‌های سرد و با کم‌ترین امکانات به پذیرایی فصل سرد زمستان می‌روند. شهروندان جاغوری و مالستان غزنی که در اثر ناامنی و جنگ در این ولسوالی‌ها در ولایت‌های بامیان، کابل دایکندی و مرکز غزنی آواره شده‌اند، اکثرا در مساجد زندگی می‌کنند.

ناامنی و خشک‌سالی دو دلیل عمده‌ در افغانستان است که سبب بی‌جا شدن صدها خانواده در این کشور شده است
ناامنی و خشک‌سالی دو دلیل عمده‌ در افغانستان است که سبب بی‌جا شدن صدها خانواده در این کشور شده است

این در حالی است که روز شنبه(10 قوس) دفتر والی غزنی در بیانیه‌ای اعلام کرد که وضعیت امنیتی در ولسوالی‌های جاغوری و مالستان، از دو هفته به این‌سو تحت کنترول کامل نیروهای امنیتی افغانستان و به حالت عادی برگشته است. در این اعلامیه تاکید شده که مکاتب و مراکز صحی به گونه‌ی عادی فعال شده است و از خانواده‌های بیجاشده خواسته شده که دوباره به خانه‌های‌شان برگردند.

اما نصیراحمد فقیری، رییس شورای ولایتی ولایت غزنی به خبرنامه تأکید می‌کند که هنوز هم مردم نگران درگیری دوباره در این مناطق اند و نمی‌توانند بر حکومت اعتماد کنند.

چقدر این پست مفید بود؟

روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!

میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد آرا: 0

تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

توسط علی شیر شهیر

علی شیر لیسانس‌اش را از دانشکده‌ی ژورنالیزم دانشگاه کابل گرفته است. او در چندین رسانه‌ی دیداری- شنیداری و چاپی به‌ حیث خبرنگار، گزارشگر و ویراستار کار کرده است. شهیر اکنون خبرنگار بخش اجتماعی و اقتصادی در خبرنامه است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *