حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان روز سهشنبه این هفته(29 عقرب) گفتوگویی را با تلویزیون شمشاد انجام داده است. خبرنامه به نکات مهم این گفتوگو پرداخته است.
اولویتها
حمدالله محب در مورد اولویتهای خود بهعنوان مشاور امنیت ملی افغانستان که به تازگی در این مقام برگزیده شده، میگوید که حکومت افغانستان چند وظیفه عمده برای این مقام در نظر گرفته است؛ ایجاد هماهنگی میان نهادها و نیروهای امنیتی، هماهنگی با متحدان بینالمللی افغانستان در بخش تجهیزات و تمویل و همچنان ساختن پالیسی و استراتژیهای امنیتی از جمله وظایف مهم مشاوریت امنیت ملی افغانستان است.
وظایف دیگر شورای امنیت ملی افغانستان، تمرکز روی اتفاقهای روزمره است. به گفتهی آقای محب، برای برررسی این رویدادهای روزانه، آنان معاونتی در این شورا دارند که یک جنرال نظامی در آن گماشته شده است. تمرکز این بخش بیشتر این است که هماهنگی روزمره را ایجاد کند؛ معلومات را واحد ساخته و بعد از تجزیه و تحلیل به طور دقیق به رهبری حکومت گزارش دهد.
چالش هماهنگی میان نیروهای امنیتی
مشاور امنیت ملی افغانستان در پاسخ به انتقادهایی که بر عدم موجودیت هماهنگی نهادها و نیروهای امنیتی افغانستان وجود دارد، میگوید که نظام افغانستان در زمان جنگ ساخته شده است؛ حکومت افغانستان از یکسو در حال ساختن سیستم است و از طرف دیگر عملا در میدانهای جنگ با “دشمنان” میجنگد.
آقای محب تأکید دارد که در بیشتر کشورها، نیروهای امنیتی آنان نخست آموزش کافی نظامی را فرا میگیرند و بعد داخل میدانهای جنگ میشوند، اما نیروهای نظامی افغانستان این فرصت را ندارند و عملا یادگیری آنان در جبهههای جنگ با سنگر اصلی صورت میگیرد.
او تأکید دارد، با وجود این چالشها، بازهم حکومت افغانستان پیشرفتهای خوبی در بخش ایجاد هماهنگی میان نیروهای امنیتی داشته و در حال حاضر نیز روی آن کار میشود.
تعریف جنگ و صلح
حمدالله محب میگوید که قانون افغانستان مشخص کرده که حکومت در کدام موارد و با چه کسانی وارد جنگ شود و از نیروهای مسلح این کشور برای آن استفاده کند. به گفتهی او، دفاع از تمامیت ارضی، استقلالیت، شهروندان و نوامیس کشور، نجات افغانستان از دشمنان، از موارد مشخصی است که بخش امنیتی، توجه بیشتری به آن دارد و به خاطرش مبارزه میکند.
وی در بخش صلح میگوید: «همان قسمی که رییس جمهوری افغانستان در آغاز کار خود گفته بود که تمرکزش روی صلح دایمی و با ثبات برای افغانستان است، پس تعریف ما از صلح همین است؛ نه صلح چند روزه».
به گفتهی مشاور امنیت ملی افغانستان، کابل برای رسیدن به این هدفش، تلاشهایی زیادی کرده که اجماع ملی، منطقهای و بینالمللی را ایجاد کند. او تاکید دارد که باید مفهوم صلحی که حکومت افغانستان میخواهد، به همگی رسانده شود و مشخص شود که “ما” با دادن کدام قیمت برای صلح آماده هستیم. آقای محب تاکید دارد که تلاشهای ملی و بینالمللی آنان سبب شده که افغانستان امروز بیشتر از هر روزی به صلح نزدیکتر شود.
دستور افزایش حملات تهاجمی
حکومت افغانستان همزمان با نزدیک شدن به مذاکرات صلح با طالبان، چند روز قبل دستور افزایش حملات تهاجمی را به نیروهای امنیتی خود داد، اما برخی پرسشهایی مطرح شده که آیا افزایش این حملات به معنی سبوتاژ کردن روند صلح نیست؟ پاسخ مشاور امنیتی ملی افغانستان در این مورد منفی است؛ انجام حملات تهاجمی حق مردم افغانستان است. شهروندان افغانستان حق دارند که حکومتش از نوامیس، جان و مال آنان دفاع کند.
آقای محب در این مورد تأکید میکند که «به هیچکس حق نمیدهیم امنیت مردم ما را تهدید کند.»
مشاور امنیت ملی افغانستان میافزاید که حکومت توانایی این را دارد که با طالبان افغانی صلح کند؛ “ما در حکومت افغانستان نمونهی خوبی از صلح داخلی داشتیم. روند صلح با حزب اسلامی خیلی هم موفق بود”. اما آقای محب میگوید که علاوه بر طالبان افغانی، “باید بپذیریم کسانی هستند که نمیخواهند در افغانستان صلح و امنیت بیاید، با این وجود کسانی که به آنان مشروعیت میدهند، باید از جنگ دست بکشند”.
وی محب تأکید میکند که 90 درصد از عاملان جنگ در افغانستان، تروریستان بینالمللی و قاچاقبران اند.
سرنوشت گروههای تروریستی دیگر
مشاور امنیت ملی افغانستان تأکید دارد که گروههای تروریستی از حکومت افغانستان چیزی نمیخواهد و نه حکومت چیزی دارد که به آنان بدهد، اما آنان ادامه جنگ در افغانستان را به نفع خود میدانند.
به گفتهی آقای محب، این نوع گروهها میخواهند از طریق جنگ به هدفهای خود برسند. اما حکومت افغانستان هرگز با این نوع تروریستان نمیتواند صلح کند و این گروههایی است که جنگ و ناامنی بستر حضور آنان را در افغانستان فراهم کرده است.
حضور نیروهای خارجی معلول جنگ است، نه علت جنگ
شماری از نمایندگان طالبان در نشست مسکو که بر محوریت صلح افغانستان برگزار شده بود، تأکید کردند که حضور امریکاییها دلیل اصلی جنگ در افغانستان است. به گفتهی آنان اگر نیروهای خارجی از افغانستان بیرون شود، آنان نیز دست از جنگ برخواهد داشت، اما مشاور امنیت ملی افغانستان در این مورد میگوید که حضور نیروهای امریکایی “معلول” جنگ است، نه علت جنگ.
آقای محب میگوید: «در سال 2014 بیش از 90 درصد از سربازان خارجی از افغانستان خارج شدند. آیا در جاهایی که نیروهای خارجی از آن خارج شد و در آنجا حضور نداشت، آنجا امنیت آمد. آیا وحشت طالبان و قاچاق آنجا بیشتر از پیش زیاد نشد؟»
او تاکید میکند که در جنگ قندز، ارزگان و فراه هیچ خارجی در این ولایتها وجود نداشت، اما طالبان بر این ولایتها حمله کردند و صدها غیرنظامی را متضرر و آواره و بیخانمان کردند. بهگفتهی محب، برعکس در ولایتهایی که خارجیان حضور دارند، آرامی نسبی وجود داشته است.
مشاور امنیت ملی افغانستان تصریح میکند که نیروهای خارجی تصمیم گرفته بودند که افغانستان را ترک کنند، حتی حضور خود را میخواستند در حد یک سفارت بسنده کنند، اما یگانه دلیل حضور آنان تاکنون در افغانستان موجودیت جنگ است. او تاکید میکند، خارجیها برای خروج شان تقسیم اوقات داشتند، اما با وخیم شدن امنیت افغانستان، حکومت مجبور شد از آنان خواستار کمک و حضور بیشتر شود.
به گفتهی آقای محب، شرط خروج نیروهای خارجی برای آنان یک بهانه است. اگر خواست آنان خروج نیروهای خارجی است، پس جنگ را ختم کنند.
دلیلیکه نشست مسکو از سوی کابل به رسمیت شناخته نشد
مشاور امنیت ملی افغانستان میگوید، هر نشست صلحی که به مالکیت افغانها نباشد و استقلالیت افغانستان را زیر سوال ببرد، حکومت افغانستان در آن اشتراک نمیکند و آن را به رسمیت نمیشناسد. او تاکید دارد: «این معنی ندارد که یک نشست بر محوریت افغانستان گرفته شود و افغانستان بهعنوان مهمان در آن شرکت کند».
اما آقای محب تصریح میکند که حکومت افغانستان از هر نوع تلاش برای صلح افغانستان به رهبری و مالکیت افغانها استقبال میکند. او تاکید دارد که «کابل نشست تاشکند را به صورت رسمی شناخت، چون به صورت مشترک با کابل برگزار شده بود. ما به هیچکس این حق را نمیدهیم استقلالیت ما را زیر سوال ببرد.»
وی میافزاید که به نظر او، نشست مسکو همکاری برای صلح افغانستان نبود، چون کسی که میخواهد با افغانستان همکاری کند، باید از رهبری و نظام حکومت افغانستان حمایت مثبت کند.
اداره موقت
به گفتهی آقای محب، «حکومت موقت» را کسانی میخواهند که آنان از راه مشروع، قانونی و مردمسالاری نمیتوانند به قدرت برسند.
آقای محب تاکید دارد، افراد دیگری که طرفدار دولت موقتاند، کسانی هستند که میخواهند نظام کنونی را تخریب کنند. او تصریح میکند: «من اشاره کردم که یکی از دستآوردهای بزرگ افغانستان در چندین سال اخیر، نظام است. این نظام، جان و مال مردم را حفاظت کرده و از تمامیت ارضی افغانستان دفاع میکند. نظام بهمیان آمده، آینده افغانستان را تضمین میکند.»
انتخابات
حمدالله محب در مورد چگونگی برگزاری انتخابات افغانستان میگوید، با وجودیکه مردم افغانستان از برگزاری انتخابات نگرانی داشتند، اما دیده شد که انتخابات پارلمانی افغانستان برای اولینبار با مدیریت افغانها برگزار شد که نسبت به گذشته، هم امنیت آن خوب بود و همچنان تکنالوژی جدیدی که در این انتخابات از آن کار گرفته شد، برای انتخابات ریاست جمهوری یک امتحان خیلی خوب شد.
او تءکید میکند که «ما میتوانیم با استفاده از تجاربی که در انتخابات پارلمانی داشتیم، شفافیت بیشتری در انتخابات ریاست جمهوری بیاوریم.»
آقای محب در مورد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تاکید دارد که حکومت حاضر است امکانات و آمادگی لازم را برای برگزاری این انتخابات در هر تاریخی که کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کند، فراهم نماید.