گروه طالبان صبح امروز سه‌شنبه(13 سنبله) با ارسال خبرنامه‌ای، خبر مرگ جلال‌الدین حقانی، از اعضای شورای رهبری این گروه، رهبر شبکه حقانی و از مقام‌های ارشد حکومت این گروه پیش از سال 2001 در افغانستان را اعلام کرد.
جلال‌الدین حقانی رهبر شبکه حقانی و کسی است که دولت افغانستان او را مسوول بسیار از حملات خونین در این کشور می‌داند. به دلیل بیماری او، از چند سال پیش به این طرف، رهبری این شبکه عملا در دست سراج‌الدین حقانی، فرزند جلال‌الدین حقانی بوده است.
در خبرنامه طالبان آمده است که حقانی بعد از ایجاد طالبان در کنار ملا محمد عمر، رهبر این گروه که در سال ۱۳۹۴ درگذشت، ایستاد و “خدمات ارزشمندی” را انجام داد.
اما بر اساس این خبرنامه، جلال‌الدین حقانی “از چندین سال به این‌سو سخت بیمار و بستری بوده است. وی چنان‌که در جوانی و صحتمندی مشقت‌های زیادی را برای دین خدا متقبل شد، در اواخر زندگی نیز بیماری طولانی را با صبر کامل و رضاء بالقضاء سپری کرد.”
کشته شدن حقانی
پیش از این اخباری از درگذشت و یا کشته‌شدن جلال‌الدین حقانی منتشر شده بود. گفته می‌شود که از چند سال پیش به این طرف، رهبری شبکه حقانی، عملا در دست سراج‌الدین حقانی، فرزند جلال‌الدین حقانی بوده است.
در سال 1393 یک منبع به شرط ناشناس ماندن به بی‌بی‌سی گفته بود که جلال‌الدین حقانی به دلیل بیماری درگذشته و در یکی از ولایت‌های افغانستان به خاک سپرده شده است.
در آن زمان روزنامه پاکستانی “دان” نیز به نقل از “منابع موثق” نزدیک به گروه طالبان از مرگ جلال‌الدین حقانی خبر داده و نوشته بود که او در ولایت خوست در شرق افغانستان به خاک سپرده شده است.
در آن زمان، ساعاتی پس از انتشار خبر مرگ مولوی حقانی، خبرنگاران محلی گزارش دادند که یکی از بستگان او گفته که رهبر شبکه حقانی نمرده، اما بیمار است.
خبرگزاری رویترز هم به نقل از دو تن از اعضای خانواده حقانی گزارش داده بود که او حدود یک سال و نیم پیش در اثر خونریزی مغزی مرده است.
فعالیت شبکه حقانی پس از مرگش چگونه خواهد بود؟
شبکه حقانی عامل خونین‌ترین و پیچیده‌ترین حملات انتحاری و انفجاری در افغانستان شناخته می‌شود و نهادهای امنیتی افغانستان معتقدند که بیشتر حملات خونین سال‌های اخیر کابل توسط این شبکه سازمان‌دهی شده است.
اکنون سوال این است که مرگ رهبر شبکه حقانی چه تأثیری بر فعالیت این گروه دارد؟ آیا افغانستان بازهم شاهد حملات خونینی همانند حمله چهار راه زنبق خواهد بود که حدود۱۵۰ کشته و دست‌کم ۴۰۰ زخمی برجای گذاشت؟
به نظر می‌رسد که مرگ رهبر شبکه حقانی تأثیر چندانی بر کاهش خشونت‌های سازماندهی‌شده توسط این گروه نداشته باشد. جلال‌الدین حقانی از سال‌ها قبل به دلیل بیماری عملا در رهبری این شبکه حضور فعال نداشت و مدیریت این شبکه بیشتر به دست سراج‌الدین، فرزند ارشد او بوده است.
صاحب‌نظران امنیتی نیز مرگ حقانی را بر کاهش خشونت‌ها در افغانستان بدون تأثیر می‌دانند. رحمت‌الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان نوشته که جانشینان حقانی “خون آشام‌تر و بی‌رحم‌تر” از او هستند.
دولت افغانستان شبکه حقانی را به عنوان نزدیک‌ترین گروه به سازمان اطلاعات ارتش پاکستان(آی.اس.آی) می‌داند. آقای نبیل نیز معتقد است که بعد از جلال‌الدین حقانی، فرزندان او سراج‌الدین حقانی، ابراهیم حقانی، خلیل حقانی، حمزه حقانی، یحیی حقانی و انس حقانی که اکنون در زندان دولت افغانستان است، ذبیح‌الله حقانی و احمد حقانی راه او را ادامه خواهند داد.
به گفته آقای نبیل، این افراد توسط سازمان اطلاعات ارتش پاکستان آموزش داده شده‌اند.
راه‌اندازی حملات تروریستی در کابل
گروه حقانی در سال‌های اخیر بزرگ‌ترین عملیات را در افغانستان علیه ناتو و آمریکا رهبری کرده است.
به گفته دولت افغانستان خونین‌ترین حمله این گروه انفجار تانکر مملو از مواد انفجاری در منطقه چهار راه زنبق در مرکز کابل بود که حدود ۱۵۰ نفر کشته و دست‌کم ۴۰۰ زخمی داشت.
حمله به هتل اینترکنتیننتال کابل، در ماه ژوئن ۲۰۱۱، حمله به سفارت آمریکا در کابل در ماه سپتامبر ۲۰۱۱ و همچنین حمله همزمان به چند هدف مهم در شهر کابل در سال ۲۰۱۲ از اقداماتی است که گروه حقانی مسئولیت آنها را به عهده گرفته است.
حقانی که بود؟
جلال‌الدین حقانی حدود ۷۹ سال پیش در ولایت پکتیا در جنوب افغانستان به دنیا آمد. او از قوم زدران است. این قوم در مرز افغانستان و پاکستان حضور دارد. در افغانستان زدرانی‌ها بیشتر در ولایت‌های خوست، پکتیا و پکتیکا زندگی می‌کنند.
حقانی در زمان حکومت داوود خان، نخستین رئیس جمهوری افغانستان(اوایل دهه ۵۰ خورشیدی) به پاکستان رفت و در آن‌جا به حزب اسلامی به رهبری مولوی یونس خالص پیوست.
سپس در سال‌های ۱۹۸۰ میلادی در برابر شوروی سابق، که در افغانستان حضور داشت، شبکه حقانی را تأسیس کرد. به دلیل فعالیت علیه ارتش شوروی در زمان اشغال افغانستان، این شبکه از محبوبیت بالایی در ولایت‌های جنوب شرقی افغانستان همانند خوست، پکتیا و پکتیکا برخوردار بود و نفوذ سنتی او تاکنون در این مناطق باقی است و به شبکه حقانی امکان می‌دهد تا برای سربازگیری بیشتر بر این مناطق تمرکز کند.
در زمان حاکمیت امارت اسلامی طالبان، جلال‌الدین حقانی عهده‌دار وزارت سرحدات و قبایل بود و تا ۲۰۰۱ میلادی، زمان سقوط حکومت طالبان، در این سمت باقی ماند. او پس از ملا محمد عمر، رهبر پیشین طالبان پرنفوذترین چهره طالبان و دارای روابط تنگاتنگ با اسامه بن لادن، رهبر شبکه القاعده بود.
برای افغانستان، شبکه حقانی یکی از خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی به شمار می‌رود.
دولت آمریکا، برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا کشته شدن سراج‌الدین حقانی می‌شد، ۱۰ میلیون دالر جایزه تعیین کرده بود.
افزودن دیدگاه