حوادث طبیعی با انواع گوناگون مانند زلزله، طوفان، رعد و برق، سیلاب، برف‌کوچ، خشک‌سالی، افزایش درجه حرارت، سردی و .. اتفاق می‌افتند.
در کل، همه حوادث طبیعی، پیش‌آمدهای ناگواری است که همه‌ساله در گوشه و کنار جهان به اشکال مختلف اتفاق می‌افتد و باعث خسارات مالی و جانی سنگینی می‌شود. هرچند جلو این‌گونه رویدادها گرفته نمی‌شود، اما دستورالعمل‌های مقابله با این‌گونه رویدادها و اقدامات پیش‌گیرانه‌یی وجود دارد که تهدیدها و زیان‌های چنین حوادث ناگوار طبیعی را کاهش می‌دهد.
اما در افغانستان حوادث مرگ‌بار طبیعی همه‌ساله مردم این کشور را متأثر کرده، خسارات و آسیب‌های زیادی را وارد می‌کند، به شمار بی‌جاشد‌گان داخلی و آسیبدیدگان می‌افزاید و آن‌ها را با مشکلات گوناگون دیگر مواجه می‌کند.
کاهش ۷۰ درصدی باران و خشک‌سالی
افغانستان زمستان سال گذشته را با کم‌ترین میزان بارندگی پشت سرگذارند؛ طوری که بهار امسال بسیاری از ولایت‌های افغانستان شاهد خشک‌سالی شدید بود.
دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه یا اوچا به تازگی گفته است که میزان بارندگی در بسیاری از مناطق افغانستان تا ۷۰ در صد کاهش یافته که در نتیجه برای پنجمین سال متواتر فصل کاشتن گندم را متأثر ساخته است.
دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه یا اوچا در این گزارش خود گفته است که امسال حدود چهار میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های فوری بشردوستانه نیازمند می‌باشند.
در طرح بازنگری‌شده، اوچا خواستار ۵۴۷ میلیون دالر شده تا کمک‌های عاجل بشردوستانه را در طول سال ۲۰۱۸ به 4.2 میلیون افغان برساند.
عمر محمدی، سخنگوی وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی از ادامه خشک‌سالی در کشور ابراز نگرانی کرده، می‌گوید که بیست ولایت کشور با خطر جدی خشک‌سالی روبرو هستند.
به گفته وی، میزان خشک‌سالی در ۳۴ ولایت از کم‌ترین مقدار آن از ۲۰ درصد شوع تا ۶۰ درصد می‌رسد و این خشک‌سالی کم سابقه است.
محمدی خاطرنشان کرد: ولایت‌های جوزجان، بادغیس، فاریاب، غور، زابل، قندهار، هلمند و ارزگان با ۶۰ درصد در بالاترین سطح تهدید قرار داشته و ولایت‌های غزنی، دایکندی، بامیان و پنجشیر با ۲۰ درصد پایین‌تر تهدیدات خشک‌سالی را نشان می‌دهد.
سخنگوی اداره مبارزه با حوادث طبیعی بیان داشت که این اداره در هماهنگی با وزارت‌های زراعت و انکشاف دهات، مواد غذایی و غیرغذایی را به این ولایت‌ها انتقال داده‌اند و همچنان ۱۴۵ میلیون افغانی برای کمک به نیازمندان اختصاص داده شده است.
وی تأکید کرد که نهادها و سازمان‌های بین‌المللی نیز در زمینه رسیدگی به بحران خشک‌سالی، متعهد شده‌اند که به نیازمندان کمک و همکاری کنند.
بر اساس گزارش بانک جهانی، از سال ۲۰۰۰ میلادی تاکنون، در حدود 6.5 میلیون نفر در افغانستان از خشک‌سالی‌ها زیان دیده‌اند. در این گزارش آمده است: «خشک‌سالیِ شدید می‌تواند بخش زراعت افغانستان را در حدود ۳ میلیارد دالر زیان‌مند ساخته و این کشور را با کمبود جدی مواد خوراکی مواجه سازد».
باران و سیلاب
هرچند در طول هفته‌های گذشته شاهد بارش‌های گسترده باران و وقوع سیلاب در ولایات مختلف افغانستان بودیم، اما مقام‌ها می‌گویند که این بارندگی‌ها تأثیری برکاهش خشک‌سالی در بهار و تابستان پیش روی نداشته و برعکس، بر زمین‌های زراعتی مردم آسیب وارد کرده است.
مقام‌های وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی افغانستان می‌گوید که باران‌های اخیر در بسیاری از ولایت‌ها سبب سرازیر شدن سیلاب شد. این سیلاب‌های ناشی از باران در بسیاری از ولایت این کشور، تلفات جانی و خسارات هنگفت مالی را برای شهروندان به بار آورده است.
بنابر گفته مسئولان وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی، ولایت‌های تخار، بادغیس، جوزجان، سرپل، سمنگان، فاریاب، کاپیسا، غور، تخار، پروان، بغلان، هرات، پنجشیر، بلخ و غزنی بیشترین آسیب را از سیلاب‌های اخیر دیده‌اند.
اسلم سیاس، معاون وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی می‌گوید: «در نتیجه سرازیر شدن سیلاب در ولایت‌های مختلف کشور، ۸۵ نفر شهید، تعدادی زخمی و تعدادی هم ناپدید شده‌است.»
آقای سیاس همچنان اضافه کرد که در این سیلاب‌ها ۲ هزار خانه مسکونی کاملاً ویران شده و یک‌هزار و ۶۹۵ خانه قسماً تخریب شده که باشندگان آن در فضای باز به سر می‌بردند.
وی افزود: «بر علاوه این خسارات در سیلاب‌ها، ۶۱۷ رأس مواشی تلف شده و ۲۹۶ جریب زمین زراعتی نیز به کلی تخریب شده است. »
آقای سیاس همچنان گفت: «این تنها آمار خسارات نیست، امسال بر اثر سیلاب‌ها، مساجد و مکاتب نیز آسیب دیده‌است.»
اما با این حال، این آمار واقعی از آسیب‌های سیلاب نیست. باشندگان مناطق مرکزی افغانستان می‌گویند که امسال افزون بر خشک‌سالی، سیلاب‌ها و سردی‌ها نیز به شدت زارعان را متأثر کرده است.
مسئولان ریاست رسیدگی به حوادث طبیعی در بامیان در گفتگو با خبرنامه می‌گویند که افزون بر خشک‌سالی شدید، امسال شهرستان‌های کهمرد، سیغان، مرکز، ورس و پنجاب را سیلاب‌ها و سرمای هوا به شدت متأثر کرده‌است.
رضا رفعت، رییس رسیدگی به حوادث طبیعی بامیان می‌گوید: «افزون بر خشک‌سالی پیش‌بینی شده، امسال باران‌های شدید و سرما در بامیان خسارات هنگفت مالی را برجای گذاشته است. سرازیر شدن سیلاب‌ها صدها جریب زمین زراعتی را تخریب کرده، به حدی که پاک‌کاری آن از توان مردم بیرون است. این سیلاب‌ها نه تنها مزارع را امسال تخریب کرده، بلکه این‌خرابی‌ها سال‌ها در زارعت بامیان و حاصلات زراعتی این ولایت اثرگذار است.»
بنابر گفته این مقام مسئول، سیلاب‌ها بیشتر از ۵۶ خانه را به طور کلی و شماری را به گونه قسمی تخریب کرده و بیشتر از ۱۵۰۰ خانواده آسیب‌دیده، به کمک فوری بشردوستانه نیاز دارد.
آقای رفعت اضافه می‌کند، شهرستان پنجاب و مرکز بامیان که کمتر از سیلاب آسیب دیده، اما از سرما آسیب دیده و محصولات زراعتی به ویژه کچالو را سرما زده است.
این در حالی است که پیش از این پیش‌بینی شده بود که شهرستان‌های سیغان، ورس و کهمرد بامیان با خشک‌سالی مواجه است و بیش از ۱۵۰ هزار خانواده به دلیل این خشک‌سالی آسیب‌پذیر‌اند و به کمک‌های غذایی نیازمند اند.
ریاست رسیدگی به حوادث طبیعی بامیان می‌گوید: «برای مبارزه با خشک‌سالی، پیش از این ما بررسی کرده‌ایم و بیش از ۱۵۰ هزار خانواده به کمک نیازمند اند. برای این خانواده‌ها مواد خوراکی سهمیه‌بندی شده که هر سه ماه برای خانواده‌ها، در صورتی که مرکز آن را منظور کند، توزیع می‌شود.»
اما با تلاش زیاد موفق نشدیم دیدگاه وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان را در مورد خسارات به جا مانده از سیلاب‌ها داشته باشیم.
با این حال، معاون وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی می‌گوید: «خشک‌سالی، سیلاب‌ها و سردی هوا در فصل کشت و کار، بر زراعت و محصولات زراعتی تأثیر گذاشته، اما این تأثیرات به مرور و در فصل برداشت محصولات زراعتی مشخص خواهد شد.»
مسئولان وزارت دولت در امور رسیدی به حوادث طبیعی می‌گویند که امسال برای مبارزه با حوادث طبیعی به ویژه خشک‌سالی، یک‌صدهزار تن گندم را در کنار بودجه اختصاصی سهمیه‌بندی‌شده، به ولایت‌های آسیب‌پذیر توزیع کرده و این روند همچنان ادامه دارد.
اسلم سیاس، معاون وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی اضافه می‌کند: «افزون بر این مقدار گندم، مواد ارتزاقی کمکی از کشور‌های چین، ازبکستان، ترکمنستان و هند نیز برای ولایت‌ها توزیع شده و در کنار آن برای مواشی نیز علوفه حیوانی هم توزیع شده است.»
به گفته این مقام مسئول، امسال حوادث طبیعی خسارات هنگفت مالی برجا گذاشته، اما این وزارت تلاش می‌کند بر این خسارات غلبه کرده و در کنار مردم باشد.
برف بهاری در افغانستان
برخلاف زمستان خشک در افغانستان، فصل بهار، بسیاری از مناطق افغانستان سردی کم‌سابقه‌یی را تجربه کرد.
سردی که موجب شد در مناطق سردسیر افغانستان، امسال بهار با بارش برف به همراه شود. در ماه آخر فصل بهار، مناطق مرکزی افغانستان بار دیگر برف‌باری را شاهد بود.
ولایت غزنی، میدان وردک، دایکندی، بامیان و…. ولایت‌هایی اند که برف‌باری و سردی هوا در کنار سرازیر شدن سیلاب و خشک‌سالی، مردم را متأثر کرد.
غزنی
غزنى يکى از ولايات مهم و مرکزى افغانستان محسوب مي‌شود. این ولایت، به اساس توزيع ادارى، داراى ١٨ شهرستان است؛ مرکز آن شهر غزنى و شهرستان‌های اندر، مقر، قره باغ، گيلان، واغظ، گيرو، ده يک، ناور، جاغورى، مالستان، رشيدان، آب بند، خوگيانى، ناوه، جغتو، زنخان، اجرستان و خواجه عمرى.
ریاست رسیدگی به امور حوادث طبیعی غزنی می‌گوید: «ولسوالی‌های ناور، مالستان، قره باغ و مناطق مرکزی که از مناطق سردسیر هستند، در جریان وسط ماه بهار شاهد برف‌باری بودند. هرچند مقدار این برف کم بود، اما به یک شمار از محصولات زارعتی این مناطق آسیب رسانده است.»
اکثر باشندگان ولايت غزنی مصروف دهقانى اند و از این درک، امرار معیشت می‌کنند. انگور یکی از مشهور‌ترین محصولات زارعتی این ولایت است و در کنار آن، زردالو، شفتالو، ناک، بادام، چهارمغز، آلو بخارا، سيب، انجير، آلو، گيلاس و ميوه‌هاى ديگر نيز زياد است. علاوه بر آن، زمين‌هاى غزنى حاصلات خوبى مانند گندم، پياز، کچالو، هندوانه، خربوزه، بادرنگ و ديگر حبوبات و سبزيجات نيز مي‌دهد.
ریس زراعت ولایت غزنی می‌گوید که باران‌های یک ماه پیش، کمکی برای رفع خشک‌سالی نکرده، اما سبب شده که در بعضی از ساحات این ولایت، محصولات زراعتی را متأثر بسازد. در ولسوالی‌های، ناهور، مالستان و قره باغ برف‌باری‌ها محصولات زراعتی و میوه‌ها را آسیب زده است.»
بامیان
باميان ولايتى است که به گفته مسئولان ریاست زراعت این ولایت، از سال‌هاى متمادى بدين‌سو در آن کوکنار کشت نمى‌شود و تعداد دهاقين اين ولايت، بيش از ٦٠ هزار تن تخمين زده مى‌شود.
همچنان حدود یک ميلیون رأس مواشى شامل بز، گوسفند و گاو در ولايت بامیان وجود دارد، اقتصاد ٩٠ درصد مردم آن متکى به زراعت و مالدارى است و بيشترين محصولات آن‌را کچالو تشکيل مي‌دهد.
کچالوی بامیان به سطح کشور مشهور بوده و علاوه بر ساير ولايات، به پاکستان و تاجیکستان نيز صادر مى‌گردد. حاصلات کچالوی بامیان بیش از نصف حاصلات کچالو در سطح کل افغانستان می‌باشد .
حاصلات زراعتی ديگر آن شامل گندم، مشونگ، جو و میوه‌هایی مانند زردآلو، سیب و آلوبالو می‌باشد که از زردآلو ميوه خشکی به نام «کشته چپه‌نمک» به دست مى‌آيد و منبع عایداتی خانواده‌ها است.
با این حال رضا رفعت، رییس رسیدگی به حوادث طبیعی بامیان می‌گوید که شهرستان پنجاب و مرکز بامیان و شهرستان ورس از مناطقی است که افزون بر سیلاب‌ها، از سرما و برف باری نیز آسیب دیده است. بنابر گفته آقای رفعت، محصولات زراعتی به ویژه کچالو را در این مناطق سرما زده‌است.
اما باشنده‌های این ولایت می‌گویند که باران‌ها توام با برف و شدت سرما در بامیان درختان میوه و دیگر محصولات زراعتی را نیز متأثر کرده و سرما زده است.
با این حال به گفته مقام‌های مسئول، تاکنون فقط برای حیوانات علف رسیده و منتظر رسیدن مواد غذایی برای ساکنان این ولایت‌اند. به گفته رییس رسیدگی به حوادث طبیعی بامیان، نزدیک به ۲ هزار خواده در اثر سیلاب‌ها در این ولایت آسیب دیده‌اند.
سیلاب‌ها در بامیان شماری از راه‌های مواصلی این ولایت را را نیز تخریب و مسدود کرده است. وزارت دولت برای رسیدگی به امور حوادث طبیعی برای ولایت‌های درجه دو، ۳.۵ میلیون افغانی اختصاص داده و رضا رفعت می‌گوید، از هزینه اختصاص داده شده برای پاک‌کاری و رسیدگی به وضعیت آسیب‌دیده‌ها استفاده می‌کند و منتظر است نهاد‌های مددرسان برای آسیبدیدگان حوادث طبیعی بامیان اقدام کنند.
میدان وردک
میدان وردک در همسایگی بامیان نیز از حوادث طبیعی در امان نبوده است. اعضای شورای ولایتی این ولایت می‌گویند که در کنار خشک‌سالی، سیلاب‌ها نیز مردم را متضرر کرده است.
اعضای شورای ولایتی میدان وردک می‌گویند، بیشتر از ۶۰ درصد مردم میدان وردک از خشک‌سالی متضرر شده‌اند و در ساحاتی که میزان خشک‌سالی کم بوده، باران‌های اخیر به کشاورزی و زندگی مردم آسیب زده است.
بنابر گفته مسئولان میدان وردک، شهرستان‌های چک، بهسود، میدان شهر و… از جمله مناطقی اند که بارش باران و سرما، به شدت به محصولات زراعتی آسیب رسانده است.
شریف‌الله هوتک، یکعضوی شورای ولایتی میدان وردک می‌گوید: «در کنار خشک‌سالی، سیلاب‌ها ۳۰۰ جریب زمین زارعتی را در ساحات مختلف میدان وردک کاملا تخریب کرده‌است. در کنار آن سردی به محصولات زراعتی آسیب رسانده است.»
میدان وردک از جمع ولایت‌هایی است که بهار امسال شاهد برف‌باری بود. رییس رسیدگی به امور حوادث طبیعی این ولایت می‌گوید: «سرد هوا درختان میوه‌دار، محصلات زراعتی، گندم، علفچر‌ها کوهی و زمینی را آسیب زده و در نقاطی از میدان وردک امسال هیچ نوع محصول زراعتی نخواهد بود.»
بنابر گفته مسئولان، شهرستان‌های بهسود، چک، میدان شهر و جلریز از مناطقی است که محصولات زراعتی آن را سرما زده است.
نجیب‌الله اکبری، مسئول ریاست رسیدگی به امور حوادث طبیعی در میدان وردک می‌گوید: «امسال ما در میدان وردک ۲۸۰۰ خانواده سیلاب‌زده داریم که از این جمله تنها برای ۳۵۹ هزار خانواده متضرر، کمک‌های عاجل صورت گرفته‌است.»
بنابر گفته این مقام مسئول، برای خانواده‌های سیلاب‌زده، بسته‌های کمک‌های غذایی و غیرغذایی توزیع شده و خانواده‌هایی که خانه‌های‌شان را به کلی در نتیجه سیلاب‌ها از دست داده، ۱۵ هزار پول نقد از سوی ریاست رسیدگی به حوادث طبیعی توزیع شده است.
این در حالی است که وزارت دولت در اموررسیدگی به حوادث طبیعی، برای آسیبدیدگان این ولایت، مبلغ ۳.۵ میلیون افغانی اختصاص داده، اما بنابر گفته مسئولان محلی، این مقدار کافی نیست.
نجیب‌الله اکبری می‌گوید: «در ساحات امن و ساحاتی که تا کنون ما توانسته‌ایم در آن‌جا سروی کنیم، حدود ۶۰ درصد مردم یا از خشک‌سالی آسیب دیده و یا هم از سردی هوا. ما تنها در ساحات امن، ۶۰۰ هزار خانواده آسیب‌دیده را تشخیص کرده‌ایم و روند کمک‌رسانی برای آن‌ها به زودی آغاز خواهد شد و خواهیم دید که مبلغ اختصاص داده شده به این ولایت چقدر نیازمندی مردم را رفع خواهد کرد.»
بنابر گفته این مقام مسئول، در شهرستان‌ها و مناطق ناامن میزان آسیب‌دیدگی بسیار است، اما دولت نمی‌تواند برای آن‌ها کمک‌رسانی کند.
با این حال منابعی در ولایت میدان وردک می‌گویند که به دلیلی حوادث طبیعی به خصوص خشک‌سالی، در بعضی از نقاط مردم به دلیل خشک‌سالی مواشی‌شان را فروخته و خانه‌های‌شان را ترک کرده‌اند.
دایکندی
دایکندی نیز یکی دیگر از ولایت‌هایی است که از حوادث طبیعی اخیر در امان نبوده و خشک‌سالی، سیلاب‌ها و سردی هوا، به شدت محصولات زراعتی این ولایت را متضرر کرده است.
افزودن دیدگاه