رولا غنی، بانوی نخست افغانستان شب گذشته با شبکه طلوعنیوز در مورد مسایل مختلف بهویژه در بخش زنان گفتوگو کرده است. خبرنامه به نکات مهم حرفهای رولاغنی در این مصاحبه پرداخته است.
معلوم نبودن مسئولیتها و صلاحیتهای بانوی اول در افغانستان
رولا غنی، بانوی نخست افغانستان میگوید که در این کشور از نگاه قانونی برای بانوی نخست هیچ مسئولت و صلاحیتی تعریف نشده است. او تأکید میکند که نخستینبار که به ارگ آمد، نمیدانست کدام کارها متوجه بانوی اول میشود، چون در کدام کتابی و نه در کدام قانونی در مورد مسئولیتها و صلاحیتهای بانوی اول گفته نشده بود.
با این وجود، او برای چند وقتی فکر کرد که بهعنوان بانوی اول میتواند چه کارهایی را انجام دهد و کجای درد این جامعه را دوا کند. خانم غنی در این مورد با رییسجمهور غنی حرف میزند و آقای غنی به او یک دفتر میدهد که در آنجا بتواند کارها و برنامههایی که در ذهن دارد، انجام دهد.
رولا غنی تأکید میکند: «به خاطری که مسئولیتهای من مشخص نبود، من بیشتر با موسسه «آشیانه»، نهادی که برای اطفال کارگر کار میکند، مصروف بودم و همراهشان کمک میکردم.»
او میگوید که در حال حاضر نیز نقشش بیشتر معنوی است و نقش سیاسی که قانون اساسی برای او تعریف کرده باشد، ندارد.
محصور در ارگ
بانوی اول در مورد اینکه از زمان تأسیس دفتر بانوی اول افغانستان، چقدر توانسته با خانواده شهدا و مادرانی که فرزند سرباز خود را در صفهای نبرد با مخالفان مسلح از دست میدهد، غمشریکی کند، تصریح میکند که او در ارگ محصور است و نتوانسته در طول همه این سالها به بیرون از ارگ برود.
او تأکید دارد: «مسئول امنیتی من هیچ تشویق نمیکند که من بیرون بروم، یگان دفعه سرشان زور دارم و میروم، ولی بسیار کم. هر دو ماه شاید یکبار بیرون بروم. اما مشاورانی که دارم، آنان مثل نماینده من اند، آنان همیشه به نمایندگی از من در هر رویداد رفته و پیام مرا رساندهاند. فقط توانستهام یکبار به جلالآباد، یکبار به هرات و یکبار دیگر همراه با رییسجمهور به غور و قندز بروم.»
عدم حضور خانمهای وزیران در افغانستان
روزی که رولا غنی برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ در کارزارهای انتخاباتی در کنار محمد اشرفغنی، یکی از نامزدهایهای پیشتاز انتخابات ظاهر شد، برای زنان یک امیدواری خلق شد که ممکن حضور او سبب شود زنهای افغان در جامعه نقشی بهتر از گذشته داشته باشند، اما در چهار سال که خانم غنی بهعنوان بانوی نخست افغانستان کار کرد، مردم کمتر شاهد این نقش بودهاند.
او در مورد اینکه چقدر توانسته نقش زنان افغانستان را برجسته کند و حداقل چقدر توانسته وزیران کابینه را تشویق کند که زنان خود را در انظار عامه بیاورند و به آنها نقش بدهند، میگوید که او یکبار خواسته که یک نشست و گفتوگو با خانمهای وزیران کابینه افغانستان داشته باشد، اما تعداد بیشتر آنان در داخل نبودند.
بزرگترین اشتباه غنی؛ پذیرفتن ریاست اجراییه
رولا غنی در مورد بزرگترین دستاورد و بزرگترین اشتباه رییسجمهور غنی میگوید که بزرگترین دستاورد آقای غنی در پنج سال حکومتاش این بوده که برای افغانستان مرفه و عاری از جنگ تلاش کرده است.
اما بزرگترین اشتباهش این بوده که برای خود شریک سیاسی پذیرفته است. او تأکید میکند که البته این اشتباه بر او از سوی خارجیها تحمیل شده است. خانم غنی تأکید دارد که ریاست اجراییه سبب شده که بهنوعی کارها به کندی پیش برود.
او بهعنوان مثال به مساله انتصاب دادستانی کل افغانستان اشاره میکند و میگوید که دادستان کنونی افغانستان کسی است که خیلی تغییراتی را در حال حاضر در بخش قضای افغانستان آورده است، اما دو نیم سال طول کشید که شریک قدرت رییسجمهور قبول کند که او به عنوان دادستان کل در افغانستان معرفی شود.
توانمندی پایین زنان
بانوی نخست افغانستان در مورد اینکه طرح او برای افزایش نقش زنان و مشارکت سیاسی آنان در افغانستان چیست، میگوید که باید اعتراف کنیم توانمندی زنان افغان در حال حاضر بسیار کم است. در صورتی که زنان افغان در عرصههای مختلف توانمندی داشته باشند، او همواره این زنان را تشویق به یک کاری کرده است.
خانم غنی میگوید: «در خیلی موارد که از آنان پرسیده شده برنامه و پلان شما برای این کار چیست، میگویند که پلانی نداریم.»
او تأکید میکند که تلاش دفتر بانوی نخست افغانستان این بوده که همراه خانمهای افغان ببیند، حرف بزند و آنها را تشویق کند و همچنان برای مشکلاتی که دارند. تسهیلات بیاورد.
همسر رییسجمهور افغانستان میگوید که «این را میپذیرم که مشارکت زنان افغان در عرصههای مختلف کمرنگ است، اما پررنگ کردن نقش آنان به وقت نیاز دارد.»
رولا غنی تأکید دارد که دفتر او در بخش توانمندسازی زنان بهویژه در بخش توانمندسازی اقتصادی، تلاشهای زیادی را انجام داده است. از جمله دفتر او یک سال پیش اتاقی را بهنام «اتاق تجارت و صنایع زنان» راهاندازی کرد که یک نمونه از کارهای دفتر او است که برای توانمندسازی زنان تلاش دارد.
زبان تکلم با رییسجمهور
رولا غنی با محمد اشرف غنی، رییس جمهوری کنونی افغانستان در لبنان آشنا شد؛ زمانی که آقای غنی برای تحصیلات دوره لیسانس خود به آنجا رفته بود. آنان در ابتدا نخستین زبان مشترکی که داشتند، انگلیسی بود و بیشتر باهم انگلیسی حرف میزدند.
اما زمانی که آنان بعد از ازدواج از لبنان به افغانستان آمدند، آقای غنی استاد دانشگاه شد و در آنزمان رولا غنی تلاش میکرد که با او فارسی صحبت کند و برخی اوقات هم با زبان پشتو حرف میزد. چون او در خانواده همراه با خشوی خود زندگی میکرد و مجبور بود پشتو نیز صحبت کند.
بعد از زمانی که به خاطر تحصیلات مقطع دکترای آقای غنی، آنان به امریکا رفتند، دوباره به انگلیسی رجوع کردند و باهم انگلیسی حرف میزدند. خانم غنی میگوید، به خاطری که در آنجا فرزندان آنان به دنیا آمد، نمیخواستند آنان در یک بلاتکلیفی باشد؛ به این خاطر تلاش کردند بیشتر به زبان انگلیسی حرف بزنند.
در حال حاضر در افغانستان بیشتر به زبان انگلیسی حرف میزنند و برخی وقتها به فارسی و به گفتهی خودش یگان اصطلاح را هم به پشتو با هم افهام و تفهیم میکنند.
صحت رییسجمهور غنی و نامزدی در انتخابات آینده
بانوی نخست افغانستان در مورد اینکه صحت رییسجمهور غنی چطور است، میگوید که «بسیار خوب است»، او خودش را از چوکی خم کرده و دستی به چوب استدیو زد و تاکید میکند که «نام خدا نظر نشود!»
رولا غنی در مورد این پرسش که آیا آقای غنی آماده است در انتخابات آینده نامزد شود و مشورهاش در مورد نامزد شدن آقای غنی در دور بعد چیست، پاسخش این است که اول آقای غنی به مشوره او نیاز ندارد و دوم مشوره او این است که اینبار رییسجمهور خودش را نامزد نکند، راحتتر است، چون به گفته خودش، ضعیف میشود و نمیتواند پنجسال دیگر را هم مسئولیتهای سنگین را بر دوش بگیرد.
فساد کابل بانک و شرکت لبنانی
رولا غنی تأکید کرد: «در مورد کابلبانک باید بگویم که سوالها در مورد کابلبانک درست است و فساد گسترده و جود داشت، اما من دقیق در مورد آن مساله نمیدانم، همینقدر میدانم که در چندین مورد دستگیری صورت گرفته است.»
او در مورد شرکت لبنانی به نام «خطیب العالمی» که در افغانستان فعالیت دارد و ذهنیتی وجود دارد که این شرکت به خاطری که برادر رولا غنی در آن سهیم است، بیشتر پروژهای افغانستان را به دست آورده، میگوید که «متاسفانه رسانهها در این مورد دروغ گفتهاند، کار خوبی نکردهاند. یک شخص با تخلص برادر من در این شرکت وجود دارد، اما او برادر من نیست».
دین من اسلام و قومم پشتون است
در مورد اینکه قومیت رولا غنی در تذکره الکترونیکی که چند وقت پیش گرفته است، چه نوشته شده، تأکید میکند که «شما میدانید که مرا خداوند در لبنان در یک خانواده عیسوی بهدنیا آورد. بعد از آن خداوند مرا به راه رییسجمهور غنی همراه کرد که بیش از ۴۳ سال است که در یک فامیل مسلمان زندگی میکنم. با این حال در حال حاضر دین من اسلام است و قوم من پشتون».
دادخواهی برای قربانیان خشونت
بانوی نخست افغانستان در مورد این پرسش که دفتر شما برای دادخواهی در بخش قربانیان خشونت مانند فرخنده و رخشانه و امثال آن چه کرد، تاکید میکند که یک بخش در دفترش هست که این کارها را تعقیب میکند.
خانم غنی گفت: «در مورد فرخنده، ریاست جمهوری سه سال زندگی خانواده او را در یکی از کشورهای خارجی ضمانت کرد و در کنار آن کمکهای زیاد نقدی صورت گرفت. ما نمیتوانیم همه مشکلهای این قربانیان را حل کنیم، اما تلاش میکنیم.»
او در در مورد آزار و اذیت خیابانی خانمها میگوید، در صورتی که سطح آزار و اذیت خانمها در سطح خانوادهها کم شود و اگر مبارزه با خشونت در برابر زنان از سطح خانوادهها شروع شود، او باور دارد که در آنصورت ما شاهد کاهش آزارها و اذیت زنان در خیابانها خواهیم بود.
بیطرفی در انتخابات
رولا غنی، بانوی نخست افغانستان میگوید که شماری از خانمهای به دفتر او مراجعه میکنند و میخواهند در پارلمان افغانستان نامزد کنند و از او خواستار کمک در این مورد اند.
او در این مورد تأکید میکند که «ما همه خانمها را تشویق میکنیم که بروند خودشان را برای نامزدی ثبتنام کنند، اما من نمیتوانم از هیچکس پیشتیبانی کنم. هیچکس از طرف من نامزد نیست. من موفقیت همه خانمها را میخواهم، اما بهصورت مستقیم نمیتوانم همراه کسی برای برنده شدن کمک کنم.»