مقامهای کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان امروز پنجشنبه(20 ثور) اعلام کردند که بر اساس خواستهای مکرر نهادهای مدنی، احزاب سیاسی و شهروندان افغان، مدت ثبتنام رأیدهندگان در شهرها(مراکز ولایات) برای یک ماه دیگر تمدید شد.
گلاجان عبدالبدیع صیاد، رئیس این کمیسیون، در یک نشست خبری در کابل گفت که آنان در تلاش برگزاری انتخابات شفاف، عادلانه و سرتاسری اند. او افزود که رأیدادن حق هر شهروند واجد شرایط است و کمیسیون انتخابات برای زمینهسازی ثبتنام رأیدهندگان مسئولیت دارد.
آقای صیاد تأکید کرد: «کمیسیون تصویب کرد که مرحلۀ اول ثبتنام رأیدهندگان در شهرها یک ماه دیگر تمدید گردد تا برای هموطنان این فرصت داده شود که برای انتخابات آینده اسامیشان را در مراکز تعیینشده انتخابات ثبت کنند».
مرحله اول ثبتنام رأیدهندگان انتخابات پارلمانی و شورای شهرستانهای افغانستان در ۲۵ ماه حمل آغاز شد و قرار بود که به مدت یک ماه ادامه یابد، اما در برخی ولایات، نهادهای مدنی، احزاب سیاسی و ناظران انتخابات این مدت را اندک خوانده و خواستار تمدید آن شدند.
از سوی دیگر، بر اساس تصمیم کمیسیون انتخابات، مرحلۀ دوم ثبتنام رأیدهندگان قرار است که در ۲۵ ماه ثور در شهرستانها و روستاها آغاز گردد.
مقامهای کمیسیون مستقل انتخابات میگویند که از آغاز روند ثبتنام در مراکز ولایات تا اکنون، بیش از یکونیم میلیون تن ثبتنام کردهاند. رییس این کمیسیون در نشست خبری امروز پنجشنبه گفت: «در مراکز ثبتنام به سطح کشور یک میلیون و ۵۰۰ هزار و ۸۴۸ نفر ثبت نام کرده است.»
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در این نشست به نامزدان انتخاباتی هشدار دادند که شماری از این نامزدان پیش از وقت به مبارزات انتخاباتی پرداختهاند که خلاف قوانین انتخاباتی است. این کمیسیون تأکید کرد که این نامزدان باید به مبارزات انتخاباتی غیرقانونی خود پایان داده و تا وقتی که زمان مبارازت انتخاباتی از سوی این کمیسیون اعلام نشود، هیچ نامزدی حق کمپاین ندارد.
مشکلات فنی در تقویم انتخاباتی
با این حال، نهاد انتخابات آزاد و عادلاهی افغانستان یا فیفا در تازهترین گزارش از کمیسیون مستقل انتخابات خواسته که در تقویم انتخابات مجلس نمایندگان و شورای شهرستانها تعدیل بیاورد.
تعیین تاریخ شکایات دربارۀ چگونگی ثبتنام رأیدهندگان پس از نهاییشدن فهرست رأیدهندگان، ادامه روند نامنویسی نامزدان مجلس نمایندگان و شورای شهرستانها تا پایان ماه جوزا، ادامه ثبت اعتراضها درباره فهرست ابتدایی نامزدان، دقت کمیسیون مستقل انتخابات در اعلام فهرست نهایی نامزدان، تدابیر پیشگرانه برای جلوگیری از کارزارهای پیش از وقت نامزدان و نهاییسازی فهرست مراکز رأیدهی، از پیشنهادهای فیفا برای کمیسیون انتخابات است.
یوسف رشید، رییس اجرایی فیفا گفته است، این پیشنهادها بهدلیل مشکلاتی که در تقویم انتخابات مجلس نمایندگان و شوراهای شهرستانها وجود دارد، ارائه شده است. هرچند به گفته آقای رشید، بهرغم وعده مسئولان کمیسیون انتخابات مبنی بر بررسی این پیشنهادها، تاکنون خبری از عملیشدن این وعده نیست.
رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان میگوید، بر اساس قانون، کمیته رسانههای انتخابات باید یک ماه پیش از نامنویسی نامزدان، آغاز به کار کند، اما تاکنون این امر تحقق نیافته است.
با آنکه مقامهای کمیسیون انتخابات تا هنوز در این مورد اظهار نظر نکردهاند، اما مقامهای اتحادیه اروپا در افغانستان به تازگی اعلام کردهاند که این اتحادیه حاضر است که در بخش مشکلات فنی انتخابات با این کمیسیون همکار باشد.
مقامهای اتحادیه اروپا در کابل اعلام کرده که برای اجرای برنامههای اصلاحاتی حکومت افغانستان، 200 میلیون یورو را به وزارت مالیه این کشور کمک کرده است.
پیری مایدون، سفیر اتحادیه اروپا در افغانستان گفته است که این اتحادیه نهتنها در پروژههای توسعهیی، بلکه در مسائل سیاسی نیز ملزم به حمایت از افغانستان و تحکیم یک حکومت دموکراتیک در این کشور است. از این منظر، انتخابات برای تحکیم دموکراسی و صلح، امری اساسی است و اتحادیه اروپا حاضر است بهصورت مالی و فنی از انتخابات افغانستان حمایت کند.
به گفته آقای مایدون، این سهمگیری در بخش انتخابات کمک میکند که اتحادیۀ اروپا در حمایت از پروسه صلح افغانستان مفید واقع شود، اگرچه نقش این اتحادیه همیشه حمایتی خواهد بود.
استفاده از کاپی تذکرهها برای ثبتنام
به دنبال افزایش نگرانیها از «خطرساز بودن نصب استکیر در تذکرهها»، رییس کمیسیون مستقل انتخابات میگوید، این کمیسیون به دنبال راهحلی در این زمینه است.
عبدالبدیع صیاد، رییس کمیسیون انتخابات گفته است که کارمندان فنی کمیسیون انتخابات روی این موضوع کار میکنند تا اگر ممکن باشد، پس از این در روند ثبت نام از کاپی تذکرهها استفاده شود و استیکر نیز در کاپی تذکرهها نصب شود.
رییس کمیسیون انتخابات افزود، مهمترین نگرانی کمیسیون این است که مبادا استفاده از کاپی تذکرهها برای ثبت نام، فرصت تقلب را بیشتر سازد. به گفته وی، کارمندان کمیسیون انتخابات از روز چهارشنبه(۱۹ ثور)، بررسیهایشان را در این مورد شروع کردهاند. او گفت که به زودی در این مورد تصمیم گرفته میشود.
این درحالی است که در هفتههای پسین، نمایندگان مجلس و مردم از کمیسیون انتخابات خواستند از نصب نشان ثبتنام در تذکرههای رأیدهندگان خودداری کنند. در حال حاضر مردم با تذکرههای کاغذی به مراکز ثبتنام میروند و این تذکرهها برای شناسایی، نشانهگذاری میشود و در آن «استیکر» یا برچسب نصب میشود.
استدلال نمایندگان مجلس و شهروندان افغانستان این است که نصب این برچسب، خطر بزرگی را برای زندگی کسانی که تذکرههایشان نشان دارد، به وجود میآورد. شهروندان کشور نگرانی دارند که طالبان با استفاده از این نشانه، آنها را آزار و اذیت خواهد کرد.
از سویی هم بخش بزرگی از شهروندان کشور برای اینکه از تهدید طالبان در امان بمانند، از ثبتنام خودداری میکنند؛ زیرا این نشان میتواند زندگی مردم را با خطر مواجه سازد.
زمان طرح حوزهبندی گذشته است
به دنبال نشر گزارشهایی مبنی بر کوچککردن حوزههای انتخاباتی از سوی کمیسیون انتخابات، اکنون برخی از اعضای مجلس نمایندگان از آوردن تغییر در سیستم برگزاری انتخابات انتقاد میکنند و آن را چالشبرانگیز میدانند.
بر اساس قانون انتخابات، چگونگی تعیین حوزههای انتخاباتی باید شش ماه (۱۸۰ روز) قبل از انتخابات مشخص شود که این فرصت، حدود یک ماه قبل به پایان رسیده است.
با این وجود ارگ ریاست جمهوری میگوید که کابینه به زودی در این مورد تصمیم میگیرد. دو روز پیش، ارگ ریاست جمهوری افغانستان گفته بود که قرار است در جلسهیی با حضور کمیشنران کمیسیون انتخابات، در این مورد بحث شود، اما تا اکنون جزئیات بیشتری در این مورد داده نشده است.
با این حال مسئولان کمیسیون انتخابات موضوع کوچکشدن حوزههای انتخاباتی را تأیید نمیکنند، اما شماری از نمایندگان مجلس در جلسه روز چهارشنبه(19 ثور)، به این موضوع واکنش نشان دادند و آوردن تغییر در روند برگزاری انتخابات را چالشبرانگیز خواندند.
این نمایندگان میگویند که کوچکشدن حوزههای انتخاباتی نیازمند آمار، سروی و زمان بیشتر است که به گفته آنها، در حال حاضر کمیسیون انتخابات این فرصت را از دست داده است.
خلیل احمد شهیدزاده، نماینده مردم هرات، گفت: «امروز خودم ثبتنام کردم و اگر فردا بخواهم در حوزه دیگر برای خود رای بگیرم، سرنوشت شخص خودم چه خواهد شد؟.»
با این حال مقامهای کمیسیون مستقل انتخابات میگویند که کمیسیون کار خود را به وقت و زمانش انجام داده و حدود یک سال پیش، طرح حوزهبندی و کوچکساختن حوزههای رأیدهی را به کابینه فرستاد، اما حکومت در این مورد تصمیم نگرفت و فرصت تغییر در این مورد را از دست داد.
معاذالله دولتی، یکی از کمیشنران کمیسیون انتخابت به خبرنامه گفت: «انتخابات پارلمانی پیشرو نیز همانند انتخابات قبلی برگزار میشود. در انتخابات قبلی هر ولایت یک حوزهی انتخاباتی بود و برای انتخاب ده نماینده کوچیها و یک نماینده سیکها و هندوها، کل کشور به عنوان یک حوزه در نظر گرفته شده بود”.