بسیاری از خانواده‌های کشته‌شد‌گان در جنگ‌ها، حملات انتحاری و انفجاری در افغانستان حتی از خدمات ابتدایی زندگی محروم‌اند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر با نشر گزارش تازه‌یی تحت عنوان «هیچ جایی امن نیست»، گفته است که با افزایش ناامنی‌ها در افغانستان، خانواده‌های قربانیان رویدادها به ابتدایی‌ترین خدمات زندگی دسترسی ندارند.
این نهاد، حکومت افغانستان را به عدم ارایه خدمات و کمک‌رسانی به خانواده‌های کشته‌شد‌گان که بیشترشان غیرنظامیان هستند، متهم کرده و از حکومت خواسته برای این خانواده‌ها که جدا نیازمند کمک هستند، برنامه‌های امدادرسانی را روی دست گیرد.
این در حالی است که بر اساس یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در نتیجه جنگ‌ها و حملات انتحاری گروه طالبان در سال ۱۳۹۶خورشیدی، ۹۴۱۳ غیرنظامی در افغانستان کشته و زخمی شده‌اند.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان تصریح کرده که بیشتر از ۹۰ درصد قربانیان این حملات را غیرنظامیان به‌شمول زنان و کودکان تشکیل می‌دهد.
در همین حال دیده‌بان حقوق بشر، با نشر گزارش تازه خود اعلام کرده که حمله‌های مخالفان مسلح دولت به شهروندان افغانستان افزایش یافته است. به گفته این سازمان، در افغانستان جای امن و مصونی برای غیر نظامیان وجود ندارد.
دیده‌بان حقوق بشر نوشته که حمله‌های بی‌رحمانه طالبان و داعش در افغانستان، هزاران کشته و مجروح داشته که در این گزارش مستند شده است. در این گزارش آمده که خانواده‌های قربانیان به شدت در معرض آسیب اند.
فعالان جامعه مدنی در افغانستان نیز تصریح می‌کنند که به بازماندگان رویدادهای امنیتی در این کشور توجه نمی‌شود.
عزیز رفیعی، رییس شبکه نهادهای جامعه مدنی افغانستان با اشاره به وضعیت زنان و کودکان کار در این کشور به خبرنامه می‌گوید: «با افزایش ناامنی‌ها هر روز به زنان بیوه و کودکان کار افزوده می‌شود که به وضعیت زندگی آنها توجهی نمی‌شوند، در واقع دولت توان توجه و عرضه خدمات و رفع نیازمندی آنها را ندارد و خانواده‌های بازماندگان رویدادها، با مشکلات زیادی گرفتار می‌شوند.»
بیوه‌های افغان و زندگی زیر خط فقر
سه دهه جنگ در افغانستان زنان بسیاری را بیوه کرده و آنها اکنون تنها و بدون حمایت خانواده، با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند. در بخشی گزارش دیدبان حقوق بشر آمده است که بازمانده‌گان قربانیان حتا توانایی پیدا کردن نان روزمره خود را ندارند.
در این گزارش تصریح شده است که شماری از زنانی که در حملات گروه طالبان و داعش در افغانستان، شوهران خود را از دست داده‌اند، مجبور می‌شوند با خانواده شوهرشان زندگی کنند، اما آنان با برخوردهای نادرست و خشن از سوی آنان روبرو هستند و پس از کشته شدن شوهران‌شان، عرصه زندگی خانواد‌گی برای‌شان تنگ شده است.
عزیز رفیعی، رییس شبکه نهادهای جامعه مدنی افغانستان به خبرنامه می‌گوید که قربانیان رویدادهای امنیتی در این کشور تنها به شهدا خلاصه نمی‌شود: «متأسفانه در اکثر رویدادهای امنیتی در افغانستان، خانواده‌ها نان‌آوران‌شان را از دست می‌دهند و در واقع قربانیان دیگر این رویدادها زنان و کودکانی اند از حقوق‌شان محروم می‌شوند.»
این در حالی است که نتایج یک سروی اداره احصائیه مرکزی افغانستان در مورد وضعیت زندگی مردم این کشور، نشان می‌دهد که 54.5 درصد مردم این کشور زیر خط فقر قرار دارند و این رقم از ۱۳۹۱، افزایش 16.2 درصدی را نشان می‌دهد که با افزایش ناامنی در این کشور ارتباط داشته‌است.
در همین حال، عبدالفتاح عشرت، سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان به خبرنامه می‌گوید که این وزارت آمار دقیقی از بیوه‌ها ندارد، اما بر اساس آمار سال‌های گذشته، در سراسر افغانستان بیش از ۶۰۰ هزار بیوه زندگی می‌کنند.
سخنگوی این وزارت تأکید می‌کند که با افزایش ناامنی‌ها، این رقم دقیق بیوه‌ها در افغانستان نیست و این وزارت برای مشخص شدن بیوه‌ها، یک سروی را از دو سال به این‌سو آغاز کرده است.
در افغانستان زنان بعد از ازدواج کاملا تحت تأثیر خانواده شوهر قرار می‌گیرند و چنان‌چه همسرشان فوت کند، مانند ارثیه با آنها برخورد می‌شود. در بسیاری مواقع زنان بیوه مجبور به ازدواج با نزدیکان شوهر درگذشته خود می‌شوند و اگر از این کار سرباز بزنند، از همه حقوق، حتی سرپرستی فرزندان‌شان محروم می‌شوند.
در بسیاری از مواقع به دلیل سختگیری‌های خانواده شوهر، اجازه کار کردن در بیرون از خانه به زن بیوه داده نمی‌شود و او تحت سخت‌ترین فشارها تا پایان عمر در خانه محبوس می‌ماند.
از سوی دیگر، زنان بیوه‌یی که دارای فرزند هستند و به هر دلیل تن به ازدواج مجدد می‌دهند نیز مشکلات خاص خود را دارند. در بسیاری مواقع، مردانی که قصد ازدواج با زنان بیوه را دارند، فرزندان زن را نمی‌پذیرند و یا اگر می‌پذیرند، بعد از ازدواج از تصمیم خود سرباز می‌زنند و زن را مجبور می‌کنند فرزندانش را رها کند.
سختی زندگی پس از مرگ همسر، باعث شده زنان بیوه در افغانستان با مشکلات روحی و روانی بسیاری دست و پنجه نرم کنند. فشارهای معیشتی، تربیت فرزندان، مساله ازدواج مجدد، فشار خانواده همسر و سوء‌استفاده جنسی مشکلاتی است که در بسیاری از مواقع زنان بیوه را تا مرز خودکشی پیش می‌برد.
در همین حال وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان نیز می‌پذیرد که بیوه‌های افغان زیر خط فقر زندگی می‌کنند. سخنگوی این وزارت می‌گوید که برای بهبود زندگی بیوه‌ها، برنامه‌هایی را روی دست گرفته‌اند.
سخنگوی این وزارت اضافه می‌کند: «وزارت کار افغانستان تلاش دارد که با آموزش شغلی به بیوه‌ها، شغل خانگی، خیاطی و صنایع دستی را راه‌اندازی کنند تا بیوه‌های افغانستان بتوانند در خانه به خودکفایی برسند».
کودکان محروم از آموزش
بر اساس یافته دیده‌بان حقوق بشر، افزایش ناامنی و حملات انتحاری در افغانستان منجر به ترک تحصیل کودکان خانواده‌های قربانی شده و این کودکان برای تأمین هزینه زندگی خانواده مجبور به کار شده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود آورده است که در رویدادهای امنیتی در افغانستان، خانواده‌هایی که نان‌آور خانواده‌های‌شان را از دست می‌دهند، به شدت متأثر می‌سازد و آنها را با مشکلات مالی شدید مواجه می‌کند؛ به همین دلیل بازماندگان قربانیان ناگزیرند کودکان‌شان را از مکتب بازدارند و آنان را به کار وادار سازند.
بنابر آمارهای رسمی که وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان ارایه می‌کند، ۱.۲ میلیون کودک کارگر در افغانستان وجود دارند و بیش از سه ملیون کودک هم در این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند که با گسترش فقر و ناامنی در افغانستان، به طور قابل توجهی رقم کودکان کار افزوده شده است.
این در حالی است که افغانستان یکی از آسیب‌پذیرترین کشورها برای کودکان دانسته می‌شود. سوء‌استفاده‌های جنسی، به کارگیری کودکان در باندهای مافیایی، کارهای شاقه و عدم دسترسی به خدمات آموزشی، از جدی‌ترین این مشکلات فرا راه کودکان افغان است.
چندی پیش کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز در گزارش خود درباره وضعیت کودکان کار در این کشور، نوشته که نزدیک به ۱۶ درصد کودکان کار مورد آزار و اذیت جنسی قرار می‌گیرند که بیشتر از ۴۰ درصد این آزارها از نوع تماس بدنی است.
یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد که ۴۰ درصد کودکان کار با فشار و تهدید روبرو هستند، ۳۳ درصد آنان در جریان کار مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند؛ ۳۹ درصد تحقیر و توهین می‌شوند و بیشتر از ۲۸ درصد نیز مجبور به کارهایی می‌شوند که بالاتر از توان آنان است.
صدمات روحی و بهداشتی
تهیه‌کنند‌گان گزارش دیده‌بان حقوق بشر گفته‌اند که اعضای خانواده‌های قربانیان به دلیل مشکلات متعدد، به بیماری‌‌های روانی گرفتار شده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر افزوده که این روند خانواده‌ها و بازماندگان قربانیان به‌شدت نیازمند حمایت مالی، بهداشتی و روانی ـ اجتماعی اند.
پاتریشیا گوسمن، پژوهشگر ارشد دیده‌بان حقوق بشر در افغانستان و نویسنده این گزارش گفته است که خانواده‌های قربانیان و بازماندگان آنها ممکن است درآمد خود را از دست بدهند و آسیب‌های روانی پس از این نوع حمله‌ها تا مدت زیادی درخانواه‌ها باقی می‌ماند.
از سوی دیگر، در افغانستان برای خانواده‌های قربانیان عرضه خدمات بهداشت روانی وجود ندارد و نهاد دیده‌بان حقوق بشر با انتقاد از دولت افغانستان، گفته که تلاش لازم برای رسیدگی به وضعیت قربانیان و کمک به این خانواده‌ها انجام نمی‌شود.
فعالان جامعه مدنی افغانستان نیز تاکید می‌کنند که دولت افغانستان برای بازماندگان رویدادها امنیتی، خدمات بهداشت روانی را عرضه نمی‌کند که این وضع با افزایش قربانیان رویدادهای امنیتی از یک خانواده، به شدت به اعضای خانواده از نظر روانی آسیب می‌رساند.
عزیز رفیعی، رییس شبکه نهادهای جامعه مدنی افغانستان در این مورد تأکید می‌کند که مشکلات زندگی خانواده‌های بازماندگان رویدادها و عدم توجه دولت به آنها، سبب شده که خانواده‌ها دچار مشکلات روحی و روانی شوند.
افزودن دیدگاه