افغانستان و پاکستان بار دیگر روزهای پرتنش و البته خونینی را پشت سر گذاشتند. روز یک‌شنبه گذشته(26 حمل)، نیروهای مرزی افغانستان و پاکستان در شهرستان زازی میدان ولایت خوست دست به حملات گسترده علیه یکدیگر زدند. این درگیری‌ها فردای آن روز به شهرستان دند پتان ولایت پکتیا سرایت کرد.
وزارت دفاع افغانستان می‌گوید که در درگیری میان نظامیان افغانستان و پاکستان در شهرستان زازی میدان ولایت خوست، ۱۴ نظامی پاکستانی کشته، ۱۷ تن از مرزبانان این کشور زخم برداشته و یک نفر از آنها به اسارت نیروهای امنیتی افغانستان درآمده است.
پس از آن، روز دوشنبه(27 حمل) درگیری شدید دیگری میان نیروهای مرزی افغانستان و نظامیان پاکستانی در منطقه دند پتان ولایت پکتیا صورت گرفت و دو طرف از جنگ‌افزارهای سنگین در این تنش مرزی استفاده کردند.
مقام‌های امنیتی در ولایت پکتیا گزارش داده‌اند که در درگیری روز دوشنبه گروه طالبان نیز با نظامیان پاکستانی همکاری داشته و در برابر نیروهای مرزی افغانستان به جنگ پرداخته‌اند.
گفته شده که در جریان این درگیری یک سرباز افغانستان کشته شده و دو نظامی این کشور زخم برداشته است.
مسئولان روابط عمومی ارتش پاکستان نیز در بیانیه‌یی اعلام کرده‌اند که در درگیری دو طرف در شهرستان دندپتان پکتیا، 2 تن از نیروهای مرزی پاکستان کشته و شش تن دیگر نیز مجروح شده‌اند.
اما این درگیری‌ها بعد از چاشت روز دوشنبه و در نتیجه نشست مشترک فرماندهان افغانستان و پاکستان در شهرستان دند پتان ولایت پکتیا متوقف شد و دو طرف اعلام آتش‌بس کردند.
در این نشست، مقام‌های امنیتی افغانستان به نظامیان پاکستانی هشدار دادند که اگر بار دیگر بر بخش‌های مرزی افغانستان حمله کنند، عواقب بدی در انتظار آنها خواهد بود.
دگرمن فریدون فیاض، رییس ارکان پولیس مرزی در حوزه جنوب شرق گفت: «هر تحرکی را که شما (نظامیان پاکستان) در مناطق مرزی اجرا می‌کنید، باید جانب مقابل در جریان باشد، اما متأسفانه این کار قطعا نشده است.»
از سوی هم نظامیان پاکستانی نیز نبرد را راه حل ندانسته و بر برقراری آتش‌بس تأکید کردند.
پریکتیر اختر، یک نظامی پاکستان در این‌باره گفت: «اکنون که شما اعتراض دارید نظامیان پاکستان از مرز عبور کرده‌اند، این می‌شد از راه گفت‌وگو حل شود.»
سرپیچی از توافقات
پیرامون درگیری‌های یک‌شنبه و دوشنبه در خط مرزی میان افغانستان و پاکستان که کابل آن‌را «فرضی» می‌خواند، دو طرف یکدیگر را متهم می‌کنند.
نظامیان افغانستان دلیل درگیری روز یک‌شنبه این هفته با نیروهای نظامی پاکستان را ورود نظامیان این کشور به خاک افغانستان و تلاش برای ایجاد یک پاسگاه جدید مرزی می‌خوانند.
اما ارتش پاکستان می‌گوید که نیروهای مرزی افغانستان به سوی نیروهای اردوی پاکستان که در حال نصب سیم‌های خاردار در خط مرزی کرم ایجنسی بودند، شلیک نموده و این سبب یک درگیری بزرگ شده است.
با این حال، مقام در ارگ ریاست جمهوری افغانستان می‌گویند که پاکستان باید برای جلوگیری از مشکلات، موافقت‌نامه مشترک پلان عمل صلح را تطبیق کند.
این مقام‌ها تأکید می‌کنند که تنش در سرحدات نه به نفع افغانستان و نه هم پاکستان است. به گفته آنها، برای بهبود روابط میان افغانستان و پاکستان موافقت‌نامه مشترک «پلان عمل صلح» امضا شده و امید که این پلان در عمل نیز اجرا شود.
ده روز پیش(18 حمل)، شاهد خاقان عباسی، نخست‌وزیر پاکستان به کابل سفر کرد و مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور در رابطه به مبارزه با تروریسم و همکاری در پروسه صلح تأکید کردند. در دیداری که بین نخست‌وزیر پاکستان و رئیس‌جمهور افغانستان صورت گرفت، دو طرف تعهد کردند که از حمله به حریم یکدیگر اجتناب خواهند کرد. ولی در عمل مناسبات دو کشور خوب نبوده است.
شاه‌حسین مرتضوی، سرپرست دفتر سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان به خبرنامه می‌گوید: «موافقت‌نامه با پاکستان امضا شده و تلاش می‌شود تا که مکانیزمهای اصلی برای تطبیق و نظارت اجرای آن تنظیم شود، چون وضعیتی که فعلا جریان دارد، به نفع هر دو کشور نیست.»
آقای مرتضوی تأکید می‌کند که اگر موافقت‌نامه مشترک پلان عمل صلح تطبیق گردد، می‌تواند از بسیاری مشکلات جلوگیری نماید.
از سویی هم مقام‌های امنیتی افغانستان تاکید دارند که نیروهای پاکستانی در این اواخر از تمامی توافقات موجود میان افغانستان و پاکستان سرپیچی کرده‌اند.
محمد رادمنش، سخنگوی وزارت داخله افغانستان به خبرنامه گفت: «ما باید به قانونی که میان یگدیگر وضع می‌کنیم، پای‌بند بمانیم، اما در صورتی که نظامیان پاکستان از این قاعده‌ها سرپیچی کنند، نیروهای افغان و مردم محل با جدیت تمام دفاع خواهند کرد.»
این در حالی است که هم‌زمان با سفر 18 حمل نخست‌وزیر پاکستان به کابل، هیأتی از وزارت دفاع افغانستان به پاکستان سفر کرد و از مقام‌های نظامی این کشور خواسته بود تا جلو اقداماتی را که باعث بروز تنش میان کابل و اسلام‌آباد می‌شود، بگیرند.
محمد رامنش در این مورد گفته بود: «هیأتی که از وزارت دفاع افغانستان به پاکستان رفته، در محور گفت‌وگوهای آن تخطی سرحدی جا دارد که افغانستان را همیشه در مناطق شرقی و جنوبی کشور، نظامیان پاکستانی با تهدیدات روبه‌رو ساخته‌اند. بر علاوه این‌که پاکستان در امر مبارزه با تروریزم با افغانستان همکاری نکرده، این تخطی‌ها هم می‌تواند به نوعی اقداماتی باشد برای آماده‌سازی فعالیت‌های تروریستی».
اما با این وجود، تخلف از توافقات میان دو کشور به خصوص از سوی نظامیان پاکستانی هم‌چنان ادامه دارد.
بحران تنشهای مرزی
تنشهای مرزی و حملات موشکی پاکستان، موضوع تازه‌یی در روابط میان حکومت افغانستان و پاکستان نیست. سال گذشته میلادی پاکستان پس از حمله خونین به زیارتگاه صوفیان در سند، دست کم شش شهرستان را در دو ولایت کنر و ننگرهار افغانستان هدف حملات موشکی قرار داد.
به گفته مقام‌های محلی در ولایت ننگرهار، پاکستان حدود 400 موشک را در یک شب به شهرستان‌های مرزی این ولایت پرتاب کرد که سبب زخمی شدن چهار کودک و آواره شدن بیش از 300 خانواده شد.
با این وجود در ماه فبروری سال گذشته میلادی، صدها تن در ولایت شرقی ننگرهار در اعتراض به موشک‌پرانی‌های پاکستان به شهرستان‌های مرزی ننگرهار و کنر تظاهرات کردند. معترضان از حکومت و سازمان ملل متحد خواستند که مانع ادامه این حملات شوند.
اسلام‌آباد کابل را متهم کرده به جنگجویانی که علیه دولت پاکستان می‌جنگند، در این کشور پناه داده است. اما دولت افغانستان این ادعا را رد کرده و گفته که افغانستان خود قربانی اصلی تروریسم است و پیوسته پاکستان را متهم کرده که به طالبان، شبکه حقانی و دیگر گروه‌های مسلح مخالف دولت این کشور در خاک خود پناه داده است.
با این حال در ماه فبروری سال گذشته میلادی، حکومت افغانستان سفیر پاکستان در کابل را احضار کرده و در مورد شلیک‌های این کشور به خاک افغانستان توضیح خواست.
اما این موشک‌پرانی‌ها بعد از یک توقف موقت دوباره ادامه یافت. در ماه قوس سال گذشته خورشیدی، نظامیان پاکستانی بیش از یک هزار موشک را بر بخش‌های مرزی ولایت کنر پرتاب کردند که تلفات آن بیشتر غیرنظامیان بود.
در نهایت، ادامه موشک‌پرانی‌های پاکستان در خاک افغانستان، دولت کابل را مجبور کرد که علیه پاکستان به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کند. دولت افغانستان در متن شکایت‌نامه خود اعلام کرد که در طول 60 روز، بیش از یک هزار و 200 موشک از پاکستان به خاک افغانستان شلیک شده است.
محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان در این شکایت‌نامه تأکید کرده که این حملات پاکستان خطر و تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان است.
اما مقام‌های پاکستان در این مورد گفته‌اند که این حملات در اثر شلیک‌های اشتباه نظامیان ارتش این کشور به مخفیگاه‌های تروریست‌ها در مرزهای مشترک با افغانستان است، یا این‌که حملات موشکی از سوی گروه طالبان با هدف بد نام کردن اسلام‌آباد و ایجاد اختلاف بین دو کشور می‌باشد.
با وجود همه تلاش‌های دیپلماتیک و نظامی افغانستان، حملات موشکی پاکستان بر مناطق شرقی این کشور ادامه دارد.
با ادامه حملات موشکی پاکستان بر مناطق شرقی افغانستان و بخش‌هایی از ولایت کنر، وزارت امورخارجه افغانستان عصر روز دوشنبه(۶ حمل)، شارژدافیر سفارت پاکستان در کابل را به این وزارت احضار کرده و خواستار توقف فوری این حملات شد.
اما این احضار نیز راه به جایی نبرد. تازه‌ترین دور حملات موشکی پاکستان به افغانستان با برنامه سفر نخست‌وزیر پاکستان به کابل هم‌زمان است. یک روز قبل از سفر شاهد خاقان عباسی به کابل، سخنگوی والی کنر اعلام کرد که تنها در یک شب ۶۰۰ موشک از خاک پاکستان بر شهرستان دانگام این ولایت پرتاب شده است.
از سوی دیگر، وزارت خارجه افغانستان اعلام کرد که جت‌های جنگی پاکستان به روز چهارشنبه(16 حمل) چهار بمب را بر شهرستان دانگام ولایت کنر پرتاب کردند.
سایه تنشهای سیاسی بر روابط بازرگانی
هم‌زمان با بالاگرفتن تنشهای مرزی افغانستان و پاکستان، مقام‌ها در اتاق تجارت و صنایع افغانستان اعلام کرده‌اند که نباید تنشهای سیاسی بالای روابط بازرگانی میان دو کشور سایه بیاندازد. این مقام‌ها تأکید کرده‌اند که باید تا یک ماه دیگر روابط بازرگانی میان این دو کشور از سرگرفته شود.
مقام‌های این اتاق تأکید می‌کنند که با رسیدن فصل میوه، اگر دولت افغانستان نتواند به مشکلات صادراتی با پاکستان و شرایطی که از سوی آن کشور وضع گردیده، رسیدگی کند، تمام میوه‌های تازه افغانستان فاسد خواهد شد.
خان جان الکوزی معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت: «از مجموع یک میلیون و 200 تن صادرات کشور، 872 هزار تن آن‌را صادرات به پاکستان تشکیل می‌دهد که قسمت عمده آن میوه تازه و سبزیجات می‌باشند. در این میان دو مشکل اساسی وجود دارد که یکی مشکل انتقال و ترانزیت بوده و دیگری موضع کنترول کیفیت و استندرد است.»
آقای الکوزی مشکل به میان آمده از سوی بخش قرنطین پاکستان و ارایه تست یا آزمایش (پی.آر.ای) را در رابطه به اقلام صادراتی افغانستان ناممکن خوانده و خواهان حل این مشکل از سوی هر دو دولت می‌باشد.
این در حالی است که بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها، حجم مبالادت تجاری بین پاکستان و افغانستان در سال 2017 گذشته با کاهش ۸۰ درصدی، از دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون دالر در سال‌های گذشته، به ۵۰۰ میلیون دالر رسیده است.
افزودن دیدگاه