برنامه جهانی غذای سازمان ملل (WFP) اعلام کرده شمار افرادی که در افغانستان امنیت غذایی ندارند، به ۱۳میلیون تن رسیده است؛ رقمی که حدود 44 درصد افزایش را نسبت به سه سال گذشته نشان میدهد.
بر اساس آمار برنامه جهانی غذا(WFP)، سه سال پیش میزان افرادی که در افغانستان مصونیت غذایی نداشتند، در حدود 9 میلیون تن بود، اما افزایش این میزان، سیر نزولی افغانستان را در بخش تأمین امنیت غذایی نشان میدهد.
مسوولان این برنامه غذایی گفتهاند که از مجموع ۱۳ میلیون جمعیت افغانستان، 8 میلیون آن با عدم امنیت غذایی جدی روبرو هستند و نمیدانند که وعده بعدی غذای آنها چطور فراهم خواهد شد. بااینوجود، مقامهای WFP این شرایط را شکننده خوانده و از وضعیت شکننده امنیت غذایی مردم افغانستان ابراز نگرانی کردهاند.
امنیت غذایی، یکی از اهداف سند توسعه هزاره سوم سازمان ملل متحد است.
افغانستان در سال ۲۰۰۴ این سند را امضا کرده و متعهد شده تا سال ۲۰۲۰ به اهداف هشتگانه این سند دست یابد. بااینوجود، افغانستان در 10 سال گذشته پیشرفت قابل ملاحظهای در تأمین امنیت غذایی نداشته، بلکه وضعیت بدتر نیز شده است.
آمارهایی که از سوی مقامهای صحت عامه افغانستان ارایه شده، نشان میدهد که نزدیک به ۷۰ درصد جمعیت این کشور فاقد امنیت غذایی هستند. بر اساس این آمار، بیش از ۵۰ درصد کودکان زیر پنج سال در افغانستان از اختلال در رشد رنج میبرند و بیشتر از ۳۰ درصد آنها نیز کمبود وزن دارند که هر دو ناشی از عدم تغذیه سالم و مناسب است.
پیش از این نیز گزارشهایی به نشر رسیده که ۳۳ درصد جمعیت افغانستان، یعنی نزدیک به 9.3 میلیون نفر، از عدم مصونیت غذایی رنج میبرند. این آمارها در حالی نشر میشود که در سه سال حکومت وحدت ملی، سطح بیکاری و فقر در این کشور، افزایش چشمگیری داشته است.
عوامل افزایش عدم مصونیت غذایی
امنیت غذایی بر اساس تعریف بانک جهانی به معنای «دسترسی همگان، در همهوقت به غذای کافی و متنوع برای داشتن یک زندگی سالم» است. با اینوجود از دید مقامهای برنامه جهانی غذا، آنچه سبب افزایش میزان نبود امنیت غذایی در افغانستان شده، در قدم اول جنگ و بیثباتی در این کشور است.
«دیوید بیزلی»، مدیر اجرایی این برنامه حین اعلام نتایج این تحقیق در کابل، در مورد عوامل افزایش عدم مصونیت غذایی در طول سه سال گذشته گفت: « بیثباتی، جنگ، خشکسالی، تغییر اقلیم، وضعیت شکننده افغانستان و برگشت مهاجرین از کشورهای دیگر، از جمله عوامل مهم این افزایش بوده است.»
این مقام ارشد سازمان ملل هشدار داد که اگر به این موضوع رسیدگی نشود، نبود امنیت غذایی میتواند باعث ایجاد مشکلات و مهاجرتهای جدید شود.
پیش از این نیز بانک جهانی اعلام کرده بود که عدم مصونیت غذایی و فقر یکی از عوامل بزرگ مهاجرت غیرقانونی افغانها در چند سال اخیر بوده است.
Thank you @AfghanistanCEO for a great exchange about the role of the international community and WFP in achieving food security and development in Afghanistan! pic.twitter.com/by9iHhDCJv
— David Beasley (@WFPChief) April 3, 2018
با اینوجود، مقامهای برنامه جهانی غذا تأکید میکنند که برای مقابله با این پدیده و کمک به حدود ۲.۷ میلیون نفر در افغانستان، این برنامه نیاز به ۱۸۴ میلیون دالر دارد.
آنان تأکید دارند که این پول برای کمکهای اضطراری در نظر گرفته شده و از این مقدار بودجه، تاکنون ۳۰ میلیون آن تأمین و ۳۰ درصد از کل بودجه مطالبه شده نیز باید در شش ماه آینده مصرف شود.
برنامههای افغانستان
همزمان با نشر گزارش برنامه جهانی غذا، مقامهای حکومت افغانستان میگویند، با برنامههایی که روی دست دارند، تا پنج سال آینده این آمار را تغییر خواهند داد و ارقام کسانی که با عدم مصونیت غذایی روبرو اند، به حداقل میرسد.
اکبر رستمی، سخنگوی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان در گفتوگو با خبرنامه ابراز داشت که توسعه برنامههای مالداری، باغداری، سرمایهگذاری در بخش تولید عسل، زعفران، افزایش تولید غلهجات و امثال آن از جمله برنامههایی است که این وزارت برای تأمین مصونیت غذایی در نظر گرفته است.
به گفته وی، با اجرایی شدن برنامههایی که روی دست است، تا پنج سال آینده آمار کسانی که در افغانستان با کمبود غذا مواجهاند، به حداقل خواهد رسید.
مقامهای وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان تأکید میکنند که کاهش میزان نبود امنیت غذایی در افغانستان، یکی از اولویتهای عمده این وزارت در سال جدید خورشیدی است.
رستمی گفت که وزارت زراعت به خاطر رسیدن به این هدف، در سال جدید خورشیدی روی افزایش تولید غله تمرکز بیشتر کرده است. او تأکید کرد که با اجرای برنامههایی که آنان در بخش غله دارند، تولیدات در این بخش بهویژه تولید گندم حدود ۴ درصد نسبت به سالهای قبل افزایش مییابد.
این وزارت همچنان در قالب برنامه ملی باغداری، حدود ۲۵هزار جریب زمین را برای توسعه باغهای میوه و پرورش زردآلو، انار و شفتالو اختصاص داده است.
توسعه تولیدات برنج شالی از برنامههای دیگر وزارت زراعت افغانستان در قالب برنامه «افزایش تولیدات غلهجات» در سال مالی ۹۷ است. بر اساس آمارهای وزارت زراعت افغانستان در سال گذشته، این کشور بیش از ۳۳۸ هزار تُن برنج تولید کرده که حدود ۶۳ درصد نیاز افغانستان را در بخش برنج تأمین میکند. وزارت زراعت تلاش دارد که در سال جاری خورشیدی، میزان تولیدات این محصول را بیشتر از این افزایش دهد.
از سویی هم مقامها در وزارت مالیه افغانستان تأکید میکنند که این کشور در پایان سال جاری میلادی، باید در «نشست ژنو» گزارشی از عملی شدن تعهدات خود در نشست بروکسل را به جامعه جهانی ارایه دهد. یکی از این تعهدات، کاهش در میزان نبود امنیت غذایی بوده است.
اجمل حمید عبدالرحیمزی، سخنگوی وزارت مالیه افغانستان به خبرنامه گفت: «ما تلاش داریم که تا رسیدن زمان برگزاری کنفرانس ژنو، همه تعهداتی که به جامعه جهانی داده بودیم را برآورده کنیم. این تعهدات شامل اصلاحات مالی، کاهش فقر، آوردن مصونیت غذایی، توسعه روستاها، توانمندی زنان و سایر تعهداتی است که ما در کنفرانس بروکسل به جامعه جهانی داده بودیم.»
اما حداقل دیده میشود که افغانستان بر اساس گزارش سازمان جهانی غذا، در بخش تأمین امنیت غذایی با یک سقوط قابل توجه همراه بوده است.