روز دوشنبه(6 حمل) نخستین کارخانه تولید قطعات پیشساخت ساختمانی در افغانستان با حضور مقامهای حکومتی این کشور در کابل گشایش یافت.
محمد اشرف غنی، رییسجمهور افغانستان در مراسم گشایش این کارخانه گفت که شهروندان افغانستان مدرنترین فنآوری جهان را مدیریت میکنند، که علاوه بر سرعت در کارهای ساختمانی، سبب شفافیت نیز میشود.
به گفته اشرفغنی، تکمیل نشدن به موقع ساختمان مکتبها پیش از این سبب بیاعتمادی شده بود که با گشایش این کارخانه، کار ساخت مکتبها سرعت مییابد و همچنان هزینه دقیق ساخت مکتبها نیز روشن میشود.
وی گفت : «احیای ساختمانهای تاریخی، مسکن قابل استطاعت و مکانهای دولتی در محور توجه حکومت قرار دارد. ما از سکتور خصوصی میخواهیم که در این بخش با ما همکاری کنند که این کارخانه را به یک مجتمع بزرگ در کابل و سایر ولایتها تبدیل کنیم.»
مقامهای وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان میگویند که این کارخانه با هزینه 11.3 میلیون دالر از بودجه دولت این کشور و به کمک شرکت «ویفا» و شماری از شرکتهای داخلی ساخته شده است.
آنان تاکید میکنند که این کارخانه تولید قطعات پیشساخته، روزانه حدود 3 هزار مترمربع قطعات پیشساخته تولید میکند.
سید سعادت منصور نادری، وزیر وزارت شهرسازی افغانستان در برنامه گشایش این کارخانه گفت که با گشایش این کارخانه، هزینه مواد ساختمانی نیز کاهش مییابد. او تأکید کرد: «در حال حاضر هزینه ساخت یک ساختمان با مواد غیرمعیاری، هر متر مربع 300 تا 350 دالر است، در صورتی که اگر از مواد پیشساخته استفاده شود، هزینه هر متر مربع ساختمان، کمتر از 250 دالر خواهد بود.»
مقامهای وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان تأکید دارند که از قطعات پیشساخته این کارخانه در ساخت مکتبها، شفاخانهها و پروژههای عامالمنفعه استفاده میشود.
مدرنیزهسازی صنعت ساختمانی
افغانستان برای اولینبار در سال ۱۳۴۱ خورشیدی، شاهد آغاز فعالیت کارخانه قطعات پیشساخته در کابل بود که تا دهههای۷۰، یک کارخانه مهم و اساسی در بخش ساختمانسازی در این کشور به حساب میرفت و از آن در ساختمان مجتمعهای رهایشی مکروریان استفاده شدهاست.
اما جنگهای ویرانگر داخلی در سال ۱۳۷۱ تمام زیربنای افغانستان به شمول کارخانه تولید قطعات پیشساخت را نابود کرد. اینک پس از نزدیک به ۲۵ سال، این کارخانه توسط حکومت وحدت ملی افغانستان آغاز به کار کرده و دوباره فعال شده است.
در ماه جدی سال گذشته خورشیدی، وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان قرارداد ساخت این کارخانه را در حضور رییسجمهور این کشور، با یک شرکت ترکی در کابل امضا کرد.
بر اساس این قرارداد، شرکت ترکی «ویفا» در مدت یک سال، مکلف به طرح، دیزاین، نصب و فعالسازی کارخانه تولید قطعات ساختمانی پیشساخت و انتقال دانش ساخت این قطعات به شهروندان افغانستان بودهاست.
با این وجود، مقامهای حکومت افغانستان تاکید دارند که هدف از ایجاد کارخانه قطعات ساختمانی پیشساخته، فعالسازی دوباره تصدی خانهسازی با امکانات مدرن و معیاری، توسعه و مدرنیزهسازی صنعت ساختمانی، تسریع روند عملی ساخت و ساز، بلند بردن کیفیت مواد ساختمانی، کاهش قیمت مسکن و ایجاد فضای اشتغال میباشد.
رییسجمهور غنی در برنامه گشایش این کارخانه در کابل گفت: «هدف عمده این فابریکه، این است که طفل افغان در آینده نه در زیر باران، نه در زیر آفتاب، بل در یک مکان و فضای مناسب درس بخواند.»
وی آغاز بهکار کارخانه پیشساخت را تحول بزرگی در بخش ساختمانسازی در افغانستان دانست و افزود که بیش از ۸۰ درصد مهندسان این کارخانه، افغانها اند که بهترین فنآوری را در اختیار دارند.
جلب سرمایهگذاری بخش خصوصی
این کارخانه تولید قطعات پیشساخته، دولتی است و از بودجه حکومت افغانستان ساخته شده است. مقامها در وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان میگویند که این کارخانه پیشساخته در کمتر از یکسال توسط وزارت شهرسازی و به همکاری نهادهای دیگر حکومتی آماده شده و هدف از شروع بهکار دوباره آن، انحصار بخش قطعات پیشساخت در این کشور نیست.
نیلوفر لنگر، سخنگوی وزارت شهرسازی افغانستان به خبرنامه میگوید که حکومت افغانستان میکوشد در این بخش سرمایهگذاری بخش خصوصی را نیز جلب کند. به گفته خانم لنگر، با ایجاد کارخانه پیشساخته در افغانستان، در حال حاضر سه سرمایهگذار داخلی و یک سرمایهگذار خارجی حاضر به ساختن چنین کارخانهای اند.
وی گفت: «به عنوان نمونه شرکت حبیبگلزار، یکی سرمایهگذاران افغانستان، قرار است ۲۰ میلیون دالر را برای ایجاد کارخانه قطعات پیشساخت سرمایهگذاری نماید.»
مقامهای وزارت شهرسازی افغانستان، ظرفیت تولید کارخانه قطعات پیشساخت را در یک سال، 300هزار متر مکعب قطعات پیشساخته برآورد کرده و تأکید دارند که با نصب ۳۷ ماشین جدید در این کارخانه، زمینه تولید مواد ساختمانی پیشساخته را مطابق معیارهای جهانی فراهم خواهند ساخت.
از سویی هم، مسئولان شرکت ترکی، در کنار ایجاد این کارخانه در افغانستان، بر آموزش نیروی فنیِ داخلی آن تاکید میورزند.
«ارهان گونر»، رییس شرکت ساختمانی ویفا در برنامه گشایش کارخانه قطعات پیشساخت در کابل گفت: «پیش از آغاز به کار کارخانه، ما زمینههای لازم آموزشی را برای مهندسان و کارگران فنی افغانستان را که در این کارخانه کار میکنند، فراهم کردیم و این توانایی را داریم که کارگران فنی را برای افغانستان آموزش دهیم.»
صنعت پیشساخته
خانهها در افغانستان و در اکثر کشورها در یک مکان واحد ساخته میشوند، اما ساختمان پیشساخته به بنایی گفته میشود که در محیط اولیه ساخته شده و در محیط دومی مونتاژ گردد و یا بهصورت ساختهشده و آماده، منتقل میگردد. مواد سازنده قطعات پیشساخته ساختمان معمولا متشکل از تیغههای گچی، مواد پلاستیکی، چوب و آلیاژهای سبک، اما مستحکم میباشد.
از مهمترین دلایل استفاده از قطعات پیشساخته در ساختمانها، میتوان به دلایلی نظیر قیمت مناسبتر نسبت به ساختمانهای رایج، سرعت بالا در آماده شدنآن، قابلیت جابجایی، عایق بودن در برابر گرما و صدا، ضد زلزله بودن و امثال آن اشاره کرد.
اندیشه ساخت اجزای ساختمانی و خانههای پیشساخته در آغاز قرن ۱۸ میلادی در اروپا به وجود آمد، ولی تا پیش از قرن نوزدهم میلادی، نتوانست به واقعیت مبدل گردد. پس از رکود ده ساله جنگ جهانی دوم، دوران شکوفایی صنعتی کشورهای اروپایی و امریکای شمالی آغاز گردید.
از سوی دیگر، انگیزه سرعت بخشیدن به ساخت و ساز و روی آوردن به اجزای ساختمانی پیشساخته و خانههای پیشساخته از نیاز به مسکن سریع سرچشمه گرفته است. آمارها نشان میدهد که امروز بیش از ۶۰ درصد ساختمانهای کشورهای پیشرفته بهگونه صنعتی تولید شده و در بیش از ۹۰ درصد ساختمانهای مسکونی و تجاری این کشورها، از اجزای پیشساخته و سیستمهای خشک ساختمانی استفاده میشود.