نویسنده: شریف حسن
منبع: واشنگتن پست
بلاندی، افغانستان- یک کاروان وسایل زرهی به سمت این روستای گِلی در ولایت فراه حرکت کرد. تفنگداران بهصورت بیوقفه شلیک میکردند.
یک سرهنگ ارتش افغانستان از فرماندهی در همان نزدیکی، با دوربینش دید زده و موقعیتهای دشمن را نام گرفت. در بیرون، سربازان و افسران پولیس با بیحوصلگی در گرد و غبار نشسته و منتظر فرمان حرکت بودند.
جنگجویان طالب چند هفته قبل یک ایستگاه پولیس در یک روستا را گرفتند. حالا ۲۵۰ سرباز افغان به اینجا آمدهاند تا آن را باز پس گیرند.
سرهنگ عبدالجلال جلال پس از آنکه یک مرمی ۱۲۲ میلی متری به منطقه گلی اصابت کرده و ترکیبی از گرد و دود را ایجاد کرد گفت: «صد متر دیگر.» در کنار او، جنرال فاضل احمد شیرزاد، فرمانده پولیس محلی کمکها برای حمله هوایی احتمالی را در تلفنش فهرست میکرد.
در میان صداهای ناشی از آتشسوزی، یک بمب جاسازی شده در کنار دیوار گِلی منفجر شد. دو افسر پولیس به عقب پرتاب شدند، اندکی زخم برداشتند و به زودی به شفاخانهای در مرکز شهر فراه که در هشت مایلی جنوب آنجا واقع بود، منتقل گردیدند. این جنگ در اواسط فبروری در اول صبح شروع شده بود.
از زمانیکه طالبان نبردهای شان را برای کنترل مناطق مختلف افغانستان آغاز کردهاند یکی از اهداف حیرتآور و موفقتر آنها ولایت فراه بوده است؛ منطقهی دورافتاده غربی که هممرز با ایران میباشد. این در حالی است که نیروهای جدید امریکایی نیز به این ولایت رسیده تا نیروهای امنیتی افغانستان را آموزش داده و آنها را قویتر سازند.
شورشیان بخشهایی از ولایاتی مانند قندوز و هلمند که در مرزهای استراتژیک قرار دارند را گرفتهاند اما با وجود تلاشهای مکرر موفق به کنترول مراکز این ولایتها نشدهاند. حالا آنان بازگشتهاند تا ولایات دورافتاده با تدابیر دافاعی اندک چون فراه و بدخشان را بگیرند. فراه ولایت زراعتی و دورافتاده دارای کمتر از یک میلیون نفوس بوده و خبرنگاران به ندرت از آنجا دیدن میکنند.
طالبان برای چندین سال در ولایت فراه فعال بودهاند اما حملات شدید فعلی آنان از دو ماه به این سو شروع شده است. در ماه جنوری این گروه شاهراههای فراه را مسدود کردند. بخشهای بزرگ ولسوالی پشت رود این ولایت را تصاحب کرده و به چندین ایستگاه پولیس حمله کردند و دستکم ۴۳ پولیس را کشته و بیش از ۵۰ تن دیگر را زخمی کردند. طالبان جسورانه از دریاچه یخشک فراه که مانعی به داخل این شهر پنداشته می شودف عبور کرده و به ایستگاههای پولیس در حومههای شهر حمله کردهاند.
معاون رییس پولیس این ولایت که فرمانده یک واحد تقویتی دفاعی نیز بود، پس از آنکه یک بمب کنارجادهای در نزدیکی هاموی او منفجر گردید، کشته شد. در قضایای دیگر، قبل از اینکه کمکها به ایستگاههای پولیس برسد، آنان سقوط میکنند.
امیر محمد ایوبی یکی از بزرگان مرکز این شهر میگوید: «طالبان به دروازههای شهر رسیدهاند. یک یا دو هفته است که آنان هر شب به ایستگاههای پولیس حمله میکنند.» او گفت که نیروهای محلی انگیزهای برای جنگیدن ندارند و دزدی و سرقت در مرکز این شهر افزایش یافته است. خانوادهها به ولایات مجاور فرار کرده و اعتراضات خشمگینانه شان را شروع کردهاند.
واکنش رسمی بسیار سریع بود. والی این ولایت استعفا داد و رییس پولیس آن برکنار شد. رییس جمهور اشرف غنی جایگزینها را تعیین کرد و صدها تن از نیروهای امنیتی به آنجا فرستاده شدند تا از سقوط شهر جلوگیری کنند. این نیروها شامل کماندوهای ارتش افغانستان و نیروهای مشاورهای امریکایی و ایتالیایی می شدند.
در هفتههای پسین نیروهای زمینی افغان با پشتیبانی نیروهای هوایی برای بازپس گرفتن قلمروهای از دست رفته و باز کردن راههای کلیدی، نبردهایی را انجام دادهاند اما مدت زیاد است که طالبان به این ولایت داخل شدهاند و آزادانه در ساحات دورافتاده و دور از دسترس پولیس عملیاتهای شان را انجام میدهند.
براساس برخی حدث و گمانها، شورشیان اکنون ۶۰ درصد از ولایت فراه را در اختیار دارند درحالی که دولت تنها مرکز این ولایت و ۱۰ درصد از برخی از ولسوالیهای مرکزی آن را تحت کنترل دارد. بازدید از برخی از این مناطق برای مقامات کاری خطرناک است.
در سرتاسر افغانستان شورشیان دست کم ۱۳ درصد از ۴۰۷ ولسوالی کشور را در اختیار دارند و این روند همچنان در حال افزایش است تا این رقم را به یک سوم برساند. هرچند مقامات در فراه از ارایه آمار دقیق خودداری کردند اما اسناد ارایه شده از سوی شفاخانهها نشان میدهد که در ده ماه گذشته اجساد ۲۲۵ پولیس، ۵۲ سرباز و ۳۹ غیرنظامی به همراه دهها پولیس و سرباز دیگری که زخمی شده بودند، به آنجا فرستاده شدهاند.
باوجود اقدامات شدید قوای کمکی، بازهم درگیریها در برخی از ولسوالیها ادامه دارند. بخش عمدهای از شهر فراه به حالت عادی بازگشته است. در اوایل این ماه، در جریان بازدید از این شهر بهوسیله یک گزارشگر واشنگتن پست، در سرکهای این شهر ازدحام افراد وجود داشته و مغازههایش باز بوده است. وسایل نقلیه پولیس و ارتش بهصورت منظم گشتزنی میکرده و هلیکوپترهای تهاجمی بهصورت دورانی بر فراز این شهر میچرخیده.
گشت شبانه نیز در اینجا دیده شده بود و ناوقت شام یک روز میوند الکوزی رییس محافظان والی جدید این شهر، در کامیون هایلکس تویوتای خود در اطراف این شهر میگشته است، در حالی که صدای موسیقی از بلندگوها بلند بود، درکنار یک ایستگاه بازرسی پولیس برای صحبت با آنان توقف کرده بود.
او از یکی از افسرانی که یک تفنگ کلاشینکوف بردوش داشت، پرسید: اوضاع چطور است؟ آن مرد جواب داد: همه چیز خوب است. اما مردم هنوز درحالت دفاعی بودند و شورشیان در همان نزدیکی فعال اند. عبدالله صافی ۶۰ساله، یک فروشنده میوه و سبزی میگوید: «درحال حاضر امنیت در شهر خوب است. اما ما دو دولت داریم- یکی در آن سوی دریاچه و یکی هم در این سو.»
مقامات و ساکنان این شهر میگویند که حملات طالبان تنها دلیل ناامنی مداوم این شهر نیست. تنها حدود ۶۰۰۰ نیروی امنیتی برای حفاظت از این ولایت بزرگ وجود دارد. این میزان، کمتر از نصف تعداد موجود نیروها در دروازه هلمند می باشد که برای سالها مرکز ناامنی و درگیریها بوده است.
رهبران سیاسی محلی همچنان میگویند که فساد و رقابتها میان افراد پرقدرت طرفدار دولت امنیت این شهر را ضعیف کرده و قوای پولیس پر از مقامات «خیالی» است؛ عنوان جعلی که برای افراد پایین رتبه که اصلا وجود خارجی ندارند اما معاش و امتیازات شان به جیب افسران بلندرتبه میرود.
عبدالصبور خدمت، یک عضو پارلمان از ولایت فراه میگوید: «باورکنید ۶۰ درصد پولیس، افسران خیالی هستند.»
جنرال شیرزاد، رییس جدید پولیس فراه میگوید که او در تلاش است که در بخش خودش اصلاحاتی را انجام دهد. پرداخت معاشات برای ۱۶۰ افسر را متوقف کرده و ۲۵۵ افسر دیگر را که مشغول حفاظت از سیاستمداران محلی اند، فرا میخواند. او همچنان از رهبری قبلی پولیس برای ناکامی در امر جلوگیری از تلفات بلند انتقاد کرد.
محمد اسماعیل حسرت، پولیس ۲۷ ساله ماه گذشته زمانی که جنگجویان طالب بر واحد تقویتی او در بیرون از شهر حمله کردند،کشته شد. در اوایل این ماه، عبدالغفار پدر او، به حوزه پولیس در این ولسوالی آمده بود؛ جایی که دیوارهایش پر عکسهای پولیسهای کشته شده می باشد. او آمده بود تا اکرامیه دولت را دریافت کند اما حکومت را بهخاطر مرگ پسرش محکوم میکرد. او گفت: « (وضعیت) همانندی آن است که در این جا یک چوپان به دنبال یک گوسفند گمشده در میان رمه میگردد.»
دیگر باشندگان، به شمول رییس شورای ولایتی، از گسترش فساد شکایت کرده و میگویند که رهبران محلی طالبان سریعتر عدالت را اجرا کرده و اختلافات را حل میکردند. از سوی دیگر آنان میگویند که نیروهای طالبان از تولید و قاچاق مواد مخدر در فراه منفعت بهدست میآورند. بر اساس آمارهای اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل کشت کوکنار از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ چهل درصد افزایش یافته است.
برخی از مقامات همچنان میگویند که بمبها و سلاحهای ساخته شده بهوسیله ایران در این اواخر بهدست شان رسیده است اما مقامات محلی میگویند که هیچ مدرک معتبری در دست ندارند که نشان دهنده ارتباطی میان ایران و شورشیان باشد.
آنان میگویند که طالبان آشکارا از مجاورت با ایران سود میبرند. آنان از ایستهای بازرسی در بزرگراههای ولسوالی قلعه کاه استفاده میکنند تا از رانندگان موترهایی که در مرز کالاهایی را حمل میکنند، مالیه بگیرند.
نورالدین جمالی، تاجری که سمنت و کود از ایران وارد میکند، میگوید که رانندگان کامیونهای او تنها در ماه گذشته مجبور به پرداخت حدود ۴۰۰۰ دالر شدهاند. عمدهترین تهدید برای فراه همچنان استقرار و قدرت شورشیان در میدان جنگ است. به روز شنبه، یک حمله انجام شده در ناوقت شب بهوسیله طالبان ۱۸ تن از سربازان را در پایگاهی در غرب فراه به قتل رساند و هفته گذشته، مقامات گفته بودند که طالبان دو حمله جداگانه را بر ایستگاههای امنیتی انجام دادند که یکی از آنان در بیرون از شهر فراه بوده است. مقامات میگویند که در این حملات دستکم ۲۰ پولیس و ۱۳ جنگجوی طالب کشته شدهاند. شماری از سربازان پولیس نیز به گروگان گرفته شده بودند و سلاح و هاموی آنان نیز به دست شورشیان افتاده بود.