دادگاه صحرایی یک زن در ولایت تخار، خشم عمومی را در افغانستان به میان آورده است. در ویدئوی نشر شده از سوی کاربران فیس بوک در افغانستان، زنی که از سوی شماری از مردان ضرب و شتم می شود، دیده شده است.
همزمان با نشر گسترده و بازتاب وسیع این ویدئو، سخنگوی والی تخار در شمال افغانستان می گوید که این زن 22 سال سن داشته و از سوی اعضای خانواده‌اش در قریه روباط مورد لت‌و‌کوب قرار گرفته است. به گفته‌ی سخنگوی والی تخار یکی از فرماندهان محلی نیز عضو خانواده این خانم افغان بوده است.
شک و تردید
سخنگوی والی تخار در مورد انگیزه این رویداد می‌گوید که بر اساس معلومات اولیه: «در خانه این خانم افغان، یک جوان داخل شده و حدود سه ساعت این پسر جوان داخل خانه بوده است و هنگامی که اعضای خانواده خانم، او را با پسر تنها در خانه می‌بینند، دختر را بیرون می‌‌کشند لت‌و‌کوب می‌کنند.»
به گفته مقامات محلی تخار این زن در ولسوالی چاه آب در یک محکمه صحرایی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و تمام کسانی‌که در ویدیو دیده می‌شوند، اعضای خانواده این خانم جوان هستند.
به گفته‌ی سخنگوی والی تخار یک فرمانده مسلح غیرمسول با زیر دستانش که از اعضای خانواده این خانم افغان است، این دادگاه صحرایی را برگزار کرده بودند. از سرنوشت پسری که با این زن دیده شده، خبری در دست نیست. به گفته سخنگوی والی تخار آن پسر جوان در این دادگاه صحرایی مورد ضرب و شتم قرار نگرفته اما میراحمد قسیم عضو شورای ولایتی تخار که باشنده قریه روباط شهرستان چاه‌آب نیز است به خبرنامه می‌گوید که این مرد نیز ابتدا لت کوب شده، اما بعدا موفق شده تا فرار نماید.
حکم روحانیون محلی
سخنگوی والی تخار می‌گوید که بر اساس حکایت شاهدان رویداد، در ماه قوس سال جاری خورشیدی این زن به‌دنبال فتوای شماری از ملا امامان و دستور یکی از فرماندهان محلی زمانی در یک دادگاه صحرایی در قریه روباط شهرستان چاه‌آب تخار ضرب و شتم شده که با یک دانش‌آموز در خانه تنها بوده اند.
سخنگوی والی تخار اضافه می‌کند که شوهر این خانم افغان از مدت‌ها به این سو در ایران به سر می برد و در نبود او، مرد دیگری به خانه‌اش رفته و با این زن مدتی تنها بوده است.
آقای تیموری می‌گوید: «شوهر زن، در ایران بوده. پسر هفده ساله بدون اجازه اعضای خانواده، داخل خانه شده و خانواده پس از ساعاتی از این موضوع خبر شده و شک کرده که این زن با جوان هفده ساله چه کرده. به دنبال آن مردم به ظن داشتن روابط نامشروع آنها را محکمه صحرایی کرده‌اند.»
با این حال سخنگوی والی تخار می‌گوید که در باره وضعیت صحی این زنی که لت کوب شده، چیزی نمی‌داند اما اضافه می‌کند که این زن زنده است و در حال حاضر در خانه شوهرش در ولسوالی چاه آب زندگی می‌کند.
رباط در ٢٥ کيلومترى مرکز ولسوالى چاه آب، هم‌مرز با ولايت بدخشان است. این منطقه دور افتاده‌ای افغانستان راه‌های مواصلاتی دشوارگذر دارد و يک منطقه نا امن است. به گفته اعضای شورایی ولایتی تخار، مسوولان دولتی نیز به این منطقه دورافتاده به راحتی نمی‌توانند، برسند.
یکی از باشنده، قریه گردنه ولسوالی شهر بزرگ بدخشان که در نزدیک محل رویداد بوده، نیز می‌گوید به‌دنبال تنها بودن یک زن با یک پسر جوان در خانه، مردم به آن ها شک کرده، موضوع را به بزرگان و ملا امامان اطلاع داده‌اند که با فتوای شماری از ملا امامان و دستور یکی از فرماندهان محلی، در یک دادگاه صحرایی آنها (زن و مرد) لت‌و‌کوب شده اند.
به گفته‌ی او: «دو ملا امام حکم محکمه این خانم را برای جلوگیری از فسق و فساد و عبرت شدن به مردم داده و قوماندان فیض به عنوان مسوول اجراییه این زن را لت‌و‌کوب کرده‌اند.»
در همین حال نجیب فرخاری، فرمانده پلیس تخار به خبرنامه می‌گوید در یک جرگه قومی تصویب شده تا شوهر این خانم او را طلاق دهد.
نجیب فرخاری می‌گوید: «این خانم جوان ۲۲ ساله افغان، همراه پسر مامایش عروسی کرده است که شوهرش از چندی به این به ایران رفته و او در خانه خسرش (که خانه مامایش نیز است) زندگی می‌کرد که در نبود او پسری جوانی که از خویشاوندان شان بوده به خانه او رفت آمد داشته است و سبب شک مردم شده است. در جرگه قومی و بزرگان محلی تصمیم گرفته اند که شوهر این خانم، او را طلاق بدهد و در عقد پسر متهم که در حال حاضر فرار است و به گونه مخفیانه زندگی می‌کند، در بیاورند.”
همزمان با این، فعالان مدنی تخار می‌گویند که این اقدام قربانی کردن یک قربانی برای بار چندم است و فعالان مدنی تخار اجازه نخواهند داد تا طلاق و عقد مجدد این زن با مرد متهم صورت گیرد.
خشم مردم
محاکم صحرایی در افغانستان بی‌پیشینه نیست. دو سال پیش مخالفان مسلح دولت افغانستان رخشانه را در ولایت غور به جرم فرار از خانه دادگاه صحرایی نمود. رخشانه با اجرای حکم این محکمه کشته شد. پیشتر از آن، فرخنده دختری در کابل به اتهام سوختاندن قرآن زیر مشت و لگد شماری از مردان جان باخت.
برگزاری این دادگاه ها در افغانستان، خشم کاربران رسانه‌های اجتماعی را برانگیخته است. بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی افغانستان خواهان مجازات عاملان و روحانیونی هستند که زمینه ساز برگزاری چنین محاکم می شوند.
بلال صدیقی سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز در واکنش به این رویداد گفته است که هر چه زودتر باید عاملان ضرب و شتم این زن در ولسوالی چاه آب تخار از سوی حکومت این کشور بازداشت شوند.
بلال صدیقی تاکید کرده که: «ما نگران هستیم و امیدوار هستیم که دولت افغانستان به‌خاطر تحکیم حاکمیت قانون و جلوگیری از محاکم خودسر اقدامات همه جانبه را انجام دهد و هیچ کس را اجازه ندهد که به محاکم صحرایی اقدام کند.»
هییت بررسی کننده
با این حال مقام‌های محلی تخار در شمال افغانستان می‌گویند به دلیل ناامن بودن این ولسوالی، دشوارگذر بودن مسیر و عدم شکایت کسی، از محاکمه صحرایی یک زن در این ولایت به تازگی آگاه شده اند و آن را به گونه جدی بررسی خواهند کرد.
سنت‌الله تیموری سخنگوی والی تخار می‌گوید، به دلیل دور افتاده بودن محل رویداد تا هنوز دولت اقدام نکرده است اما به ولسوال چاه آب، دستور داده شده تا هیئتی را برای بررسی این رویداد به محل بفرستد و برای بازداشت کسانی‌که در ویدئو دیده می‌شوند، اقدام صورت گیرد و مطابق قانون آنها را به جزای اعمال شان برسانند.
عبدالمتين بيگ رييس عمومى ارگان هاى محل افغانستان نیز در خبرنامه‌ای گفته است: «اداره‌ی محلى ولايت تخار، مکلف است که موضوع محکمه‌ی صحرايى يک زن در ولسوالى چاه آب را با جديت بررسى نمايند و عاملين آن را به چنگ قانون بسپارند.» اما ولسوال چاه اب می‌گوید که به دلیل مسدود بودن راه‌ها و طوفان شدید، کار این هیئت نیز معطل است.
منشأ افراطیت
با این حال تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی در افغانستان نیز خواستار شناسایی عاملان محکمه صحرایی شده‌اند و شماری هم نوشته اند که مقصر اصلی شهروندان افغان است.
نظر میرزا یکی از کاربران نوشته: «مقصر اصلی خود مردم است. فعلا بدخشان و تخار مکمل طالبانی شده اند. تنها این نیست که گروه های طالبان آنجا اند، بلکه از نگاه فکر و ذهنیت طالبانی شده اند.»
کاربر دیگری، رحیم همگام نیز نوشته است که: «تمام بدبختي‌ها را نمی توان سر شانه هاي غني و حكومت انداخت. منشا اي بدبختي ها افراطيت، فرهنگ ناپسند زن ستيزي مان است نه حكومت غني، كمي عاقلانه فكر كنيد و بنوسيد.»
همزمان با این لطیفه سعیدی یکی از اعضای شورای ولایتی تخار نیز به خبرنامه می‌گوید: «در ولسوالی‌های دور دست تخار، مردم به دلیل نداشتن سواد و آگاهی به شدت افراطی اند و به گونه افراطی در مقابل قضایا برخورد می‌کنند.»
خانم سعیدی همچنان اضافه می‌کند که مورد مشابه نیز سه ماه پیش در تخار اتفاق افتاده است. او می‌گوید: « حدود سه ماه پیش، مردان، خانم بیماری که همراه افراد دیگر راهی مرکز تخار بودند را از موتر پیاده کرده و می‌خواستند که او را سنگسار کنند و اما خوشبختانه با مداخله مردم او از سنگسار نجات یافته و برای او دوسیه تشکیل شده است.»
بی‌توجهی دولت
لطیفه سعیدی عضو شورایی ولایتی تخار همچنان اضافه می‌کند که تا حال به دوسیه این بانو نیز رسیدگی نشده و مسوولان محلی نیز به آن بی‌توجه‌اند.
با این حال براساس یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در برخی موارد زنان به گونه قربانی اختلافات قومی و تند روی مردان زورمند می‌شوند.
براساس گزارش ده ماهه که کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در قضیه مشابه‌ی زن ۲۲ ساله که صاحب یک فرزند نیز بوده به اتهام داشتن رابطه نامشروع در ماه ثور سال جاری توسط افراد مسلح غیر مسوول در مقابل چشمان مردم به اتهام داشتن رابطه نامشروع محکمه صحرای و تیرباران شده است.
با این حال شماری از اعضایی شورای ولایتی تخار و فعالان مدنی این ولایت می‌گویند که فقر، بی‌سوادی، رسم و رواج‌های ناپسند حاکم و بی مسوولیتی مقامات محلی در برابر مردم و حل مشکلات آن ها در تخار سبب شده تا مردم برای حل مشکلات شان به جرگه‌های قومی و فرا قانونی مراجعه کنند.
سمین حسینی یکی از فعالان مدنی این ولایت می‌گوید: «بی‌توجهی مسوولان دولتی در قبال سرنوشت مردم، مردم را دل سرد کرده‌است.»
خانم حسنی اضافه می‌کند در صورتی که وضعیت به این شکل ادامه یابد، عاقبت خوبی نخواهد داشت و گروه‌های تروریستی در بین مردم نفوذ خواهد کرد. اما سخنگوی والی تخار این گفته‌ها را رد کرده می‌گوید: «همیشه مسوولان محلی اولین افرادی بوده که قضایا را دنبال کرده و مشکلات مردم را حل کرده است و به هیچ کسی اجازه نخواهند داد تا فراتر از قانون رفتارکنند.»
افزودن دیدگاه