گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان یکی از چهرههای جنجالی و خبرساز در چهار دهه اخیر است. او گاه بر علیه دولت جنگنیده و گاه در کنار دولت ایستاده است. پس از سقوط طالبان و ایجاد دولت جدید به حمایت جامعه جهانی در افغانستان، او در صف مخالفان دولت ایستاد و برای شانزده سال با نظامیان افغان و خارجی مستقر در این کشور جنگید. اما سرانجام سال گذشته او به روند صلح افغانستان پیوست و پس از بیست سال دوری از کابل دوباره به این شهر برگشت و به فعالیتهای سیاسیاش آغاز کرد.
نُه ماه زندگی در کابل برای این سیاستمدار کهنهکار و یکی از رهبران جنگهای داخلی افغانستان خالی از حاشیه و خبر نبوده است. صحبتهای او هرازگاهی با واکنشهای بسیار مواجه شده است. به تازگی، 8 دلو، او در گفتوگوی ویژه با طلوع نیوز صحبت کرده است. این گزارش به نکات مهم گفتههای او میپردازد.
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان در واکنش به حملات اخیر شهر کابل گفت که عاملان این حملات را با الفاظ شدید نکوهش میکند و برای قربانیان این رویدادها دعا مینماید.
صلح
او گفت صلح بدیل ندارد و صلح حتمی است. به باور او جنگ به هیچ یک از طرفهای درگیر سود ندارد و حکومت هم در راستای تأمین امنیت و اداره کشور ناکام و عاجز است. او گفت که باید برای این وضعیت راهحل پیدا شود و این راهحل تنها «صلح» است. آقای حکمتیار گفت که مقامات باید جرئت اعتراف به ناکام بودن شان را داشته باشند و باید در برابر مردم از ناتوانی خود بگویند.
سه گروه طالبان
گلبدین حکمتیار گفت که طالبان اکنون به دو گروه تقسیم شدهاند. یک گروه خواهان جنگ است و یک گروه اکثریت خواهان صلح و اگر دولت این ظرفیت را داشته باشد که بتواند این گروه صلحخواه را قبول کند، این گروه صلح میکند. به گفتهی او شماری از طالبان مجبور به جنگ شده و اگر شرایط آنان پذیرفته شود، بهزودی به صلح میپیوندند. او گفت که تعدادی از رهبران طالبان را میشناسد که خواهان صلح اند.
سه شرط طالبان
به باور آقای حکمتیار اگر حکومت افغانستان شرایط معقول طالبان را بپذیرد، آنان صلح میکنند. آقای حکمتیار گفت که یک تعداد زیادی از طالبان مجبور به جنگ شدهاند، خانهشان ویران شده، پدر و برادر شان کشته شده، زمین شان غصب شده و مهاجر شدهاند.
او گفت: «از آدرس به خاطر انتقام، به خاطر این که زمین خود را از دست غاصب بگیرد وادار شده که سلاح بردارند و بجنگند.»
آقای حکمتیار درحالی از تحمیل شدن جنگ بر طالبان سخن میزند که برخلاف او حکومت افغانستان به این باور است که جنگ از بیرون بر این کشور تحمیل شده است و گروههای مختلف به نیابت از استخبارات منطقه در افغانستان میجنگند.
مافیای قدرت
آقای حکمتیار گفت که شماری در افغانستان از آدرس دولت، امکانات دولت و سلاح دولت استفاده کرده و بر علیه رقیب و حریف قومی و سیاسی خود استفاده میکنند و آنان را سرکوب کرده و از منطقه اخراج و وادار به جنگ کردهاند.
او از این افراد بهعنوان مافیای قدرت یاد کرد و گفت این افراد رفته در یک منطقه مسلط شده و تابع دولت مرکزی نیستند. اگر این وضعیت تغییر کند، قسمت زیادی از مشکل جنگ حل میشود.
https://youtu.be/PFU7b-JRBSA
او از فرد خاصی نام نبرد اما ظاهراً اشاره او به عطا محمد نور، والی پیشین ولایت بلخ است که بیش از یک ماه میشود برکناری خود توسط رییس جمهور اشرف غنی را قبول ندارد و این موضوع باعث خلق تنش میان جمعیت اسلامی افغانستان و حکومت این کشور شده است. از سوی هم آقای حکمتیار در گذشته با جمعیت اسلامی به رهبری برهانالدین ربانی اختلاف جدی داشته است.
شور یا تنی؟
گلبدین حکمتیار گفت که جنرال شهنواز تنی از اقدامی که برعلیه حکومت داکتر نجیب صورت میگرفت خبر نداشت بلکه شماری از جنرالان و رییس دفتر او این طرح را داشتند. او گفت که این جنرالان از وی خواسته تا از این طرح حمایت کند.
به گفتهی آقای حکمتیار او سپس این طرح را با سایر مجاهدین در جریان میگذارد و یکی از این رهبران مجاهدین این خبر را به داکتر نجیب میرساند. او گفت: «کودتای شهنواز تنی علیه نجیب نبود بلکه از جنرال آصف شور که همصنفیام بود.»
معذرت از مردم
جنرال دوستم، معاون نخست اشرف غنی در جریان کمپاینهای انتخابات 2014 ریاست جمهوری از مردم کشورش معذرت خواست. او متهم به نقض حقوق بشر و دست داشتن در جنگهای داخلی افغانستان است. اما آقای حکمتیار در پاسخ به پرسشی که آیا او مانند جنرال دوستم از مردم افغانستان معذرت میخواهد یا نه، گفت که جنرال دوستم باید از مردم افغانستان معذرت میخواست اما او خود درصورتی که بداند اشتباهی از وی سر زده حاضر است معذرت بخواهد. او گفت که در جنگهای داخلی از خود دفاع کرده و جنگ از سوی دیگران بالای حزب اسلامی تحمیل شده است.
او گفت که تنها یکبار به افرادش اجازه داده تا ارگ ریاست جمهوری را راکتباران کنند زیرا ارگ خانه او را بمباران کرده بود.
محاکمه
آقای حکمتیار ادعاهایی که او را در کشتار غیرنظامیان در جنگهای داخلی متهم میکنند، گفت که او و افراد زیردستش غیرنظامیان را هدف قرار نداده و اگر این امر ثابت شود، حاضر است در برابر یک محکمه معتبر ایستاد شود و کسانی که در حزب او مجرم شناخته شدند، باید محاکمه شوند.
او درحالی این ادعا را مطرح کرد که متهم به کشتار غیرنظامیان در جریان جنگهای داخلی و شانزده سال جنگ در برابر دولت افغانستان است. یکی از مواردی که بیشتر رسانهای شده است، قتل حمیده برمکی با شوهر و فرزندانش در جریان یک حمله انتحاری است که توسط حزب اسلامی افغانستان سازماندهی شده بود.
استراتژی ترامپ
آقای حکمتیار گفت که باور ندارد که ترامپ به گفتههای خود استوار بماند زیرا او در کمپاین انتخاباتیاش برخلاف آنچه امروز میگوید، وعده داده بود. او گفت که امریکا استراتژیاش در رابطه به افغانستان ناکام است و به هیچ یک از اهدافش نرسیده است.
او گفت: «امریکا نتوانسته به هیچ یک از اهدافش دست یابد. نتوانست جلو قاچاق و تولید مواد مخدر را بگیرد، گفتند حکومت مرکزی نیرومند میسازند، نتوانستند.»
دونالد ترامپ در استراتژی جدیدش برای افغانستان و جنوب آسیا بر افزایش فشار نظامی بیشتر بر طالبان و سایر گروههای تروریستی تاکید کرده و در این راستا شمار سربازان کشورش را نیز در افغانستان افزایش داده است. به تازگی نیز او گفته است که با طالبان مذاکره نمیکند زیرا طالبان غیرنظامیان را به قتل میرسانند.
فارسی و دری؟
فارسی و دری دو لهجه از یک زبان است که اولی در ایران و دومی در افغانستان کاربرد دارد. برخلاف این اما شماری در افغانستان به این امر تاکید دارند که فارسی و دری دو زبان جداگانه اند نه دو لهجه از یک زبان. این ادعا یکی از مسایل مورد منازعه میان مردم افغانستان است و بسیاری از گویندگان زبان فارسی مدعی است که آنان به فارسی سخن میزنند نه دری. این افراد دری را نام دیگری از زبان فارسی میدانند.
آقای حکمتیار در پاسخ به سوالی در مورد زبان گفت که «فارسی و دری دو زبان کاملاً جدا است که فارسی زبان اهل فارس و دری زبان دریزبانان افغانستان.»
او گفت که در رابطه به زبان فارسی حساسیت ندارد اما آن را زبانی میداند که بر غیرفارسی زبانان ایران تحمیل شده است.
او همچنان گفت که ایرانیها با زندانیان سیاسی خود به فارسی صحبت میکردند. او گفت: «اگر تفاوتهایش را بگویم باید یک کتاب نوشته کنم و ساعتها بحث کنم.» او به کسانی که به گفتهی او فارسی را به کار میبرند، توصیه کرد که به زبان دری صحبت کنند نه «زبان ناآشنا و بیگانه فارسی.»
انتخابات
رهبر حزب اسلامی افغانستان گفت که برای انتخابات شرایط خود و طرح خود را دارد. او گفت که در رابطه به چگونگی انتخابات باید توافق همه احزاب سیاسی نیرومند حاصل شود و دولت هم در امور انتخابات مداخله نکند.
او گفت که حکومت نباید کمیسیون دلخواه بسازد و افراد دلخواه خود را انتخاب نکند بلکه توافق همه را در رابطه به انتخابات بهدست بیاورد و زمینه نظارت در انتخابات از سوی همه احزاب را فراهم سازد.
او گفت: «هیچ افغان نباید از حق رای دهی محروم شود. دولت حق ندارد یک بخشی از مردم را محروم کند. مهاجرین و اهالی مناطق ناامن باید در انتخابات شرکت کنند.»
او همچنان بر حوزهای شدن انتخابات تاکید کرد و گفت که هر حوزه باید یک وکیل مشخص قابل اعتماد در پارلمان داشته باشد. او گفت که تمامی شهروندان افغانستان در هرکجایی که هستند، باید بتوانند در انتخابات رای بدهند.
او درحالی این گفتهها در مورد انتخابات مطرح کرد که چندی پیش طرحی را برای کمیسیون انتخابات افغانستان سپرده و خواهان برگزاری انتخابات در زمان معین آن شده بود.
افزودن دیدگاه