روز شنبهی این هفته بزرگترین کارخانهی خصوصی ذوب آهن با حضور محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در کابل گشایش یافت.
مسولان این کارخانه گفته اند که آنان به مواد آهن داغمه متکی است که بر اساس آمارهای حکومت افغانستان حدود ۲ میلیارد تُن انبار آهن در افغانستان وجود دارد.
مقامهای حکومت افغانستان تاکید دارند که تولیدات فولاد این کشور در سال جاری خورشیدی به ۲۲۰ هزار تن رسیده است. به گفتهی این مقامها در حال حاضر ۶ کارخانه در بخش ذوب آهن در این کشور فعالیت دارد.
این مقامها تاکید دارند که افغانستان باید به یکی از صادر کنندگان فولاد در جهان تبدیل شود.
رییس جمهور افغانستان در این باره گفت که: “من افتخار میکنم که اکنون ما بهترین فولاد با کیفیت بالا، که یکی از رویاهای دوران کودکی من بود، را داریم. هدفما این است که افغانستان را از کشور واردکنندهی فولاد، به کشور صادرکنندهی فولاد مبدل سازیم.”
صنعت آهن
بر اساس معلومات وزارت تجارت و صنایع افغانستان، این کشور سالانه به بیش از ۵۰۰ هزار تُن آهن و فولاد نیاز دارد که بر اساس آمار این وزارت، بیشترین نیاز آهن افغانستان در حال حاضر از خارج از این کشور تامین میشود.
در سال 2012 میلادی، افغانستان به تولید ذوب آهن آغاز کرد که تا سال 2013 میلادی ظرفیت تولید کارخانههای ذوب آهن افغانستان، 25 هزار تُن بود.
مقامهای حکومت افغانستان اما تاکید دارند که در سال جاری خورشیدی، تولیدات افغانستان افزایش چشمگیری داشته و این میزان در حدود 220 هزار تُن رسیده است. به گفتهی این مقامها در حال حاضر 25 کارخانه در بخش تولید آهن در افغانستان کار میکند که از آن جمله 6 کارخانهی آن با معیارهای بین المللی در افغانستان تولیدات دارد.
بر اساس آمارهای وزارت تجارت و صنایع افغانستان، واردات آهن افغانستان در در حال حاضر از 4.1 میلیون تُن به 1.1 میلیون تُن کاهش یافته است.
معادن آهن
مقامهای اتاق تجارت و صنایع این کشور تاکید دارند که افغانستان یکی از کشورهای غنی در بخش معادن آهن در سطح جهان است، اما در زمینه بهره برداری لازم از این معادن، کاری اساسی صورت نگرفته است.
آذرخش حافظی، رییس روابط بینالمللی اتاق تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت در صورتی که معادن آهن این کشور استخراج شود و داشته های آن در اختیار کارخانه های داخلی قرار گیرد، نیازی به واردات آهن از کشورهای خارجی نخواهد بود.
بزرگترین معدن آهن این کشور در سلسله کوههای هندوکش، در میان ولایتهای بامیان و میدان وردک و در حدود 100 کیلومتری غرب کابل قرار دارد. بر اساس آمارهای موجود، معدن «حاجیگک» نزدیک به 2 میلیارد تُن آهن را در خود جا داده است. مسوولان نهادهای بازرگانی افغانستان تاکید دارند که با استخراج این معدن، افغانستان سالانه حدود 300 دالر درآمد خواهد داشت.
معادن آهن درافغانستان در ولایتهای بدخشان، پنجشیر، بامیان، میدان وردک، غور، قندهار، میمنه، هرات، ارزگان و پکتیا قرار دارد.
معدن آهن حاجیگک، معدن آهن سایه دریا و معدن آهن آهنگران بامیان از جمله معادن بزرگ افغانستان در بخش آهن میباشد که به گفتهی مقامهای اتاق تجارت و صنایع افغانستان معدن آهنگران حدود 65 درصد آهن دارد.
سهم صنعت در رشد اقتصادی
با وجود تلاشهای افغانستان در بخش توسعه صنعت در سالهای اخیر، این بخش اما در در روند رشد و توسعه پایدار اقتصادی و علاوه بر آن در رشد تولید ناخالص داخلی نقش قابل توجهی را نداشته است.
بر اساس آمارهای حکومت افغانستان در سالهای اخیر سهم صنعت در تولید ناخالص، کمتر از 25 درصد بوده است.
بههمین سان، نقش سکتور صنعت ایجاد فرصتهای شغلی نیز ضعیفتر بوده است. بر اساس آمار بانک جهانی از مجموع نزدیک به 250 هزار کارگرانی که در سال ۲۰۰۳ در فعالیتهای صنعتی شاغل بودهاند، این میزان در سال ۲۰۰۸ بهکمتر از 50 هزار نفر رسیده که در مقایسه با ۱۵میلیون نیروی واجد شرایط کار در افغانستان، کاملا ناچیز است.
آمارهای این بانک نشان میدهد که از مجموع واجدان شرایط کار در افغانستان در سال 2001 حدود 12 درصد آن در بخش صنعت مصروف کار بوده اند، اما در سال 2017 میلادی این رقم به 10 درصد رسیده است. بر اساس این آمارها اشتغالزایی در بخش صنعت نسبت به خدمات و زراعت اندک میباشد.
نبود نیروی کاری متخصص در افغانستان نیز سبب شده که صنعتکاران در رقابتی کردن تولیدات صنعتی در افغانستان با مشکل روبرو شوند.
طوری که در شاخصهای کار و اشتغال بانک جهانی آمده، افغانستان تنها در شروع تجارت مقام خوبی دارد وجایگاه این کشور در شاخصهای دیگر ناامید کننده است.
این کشور از جمع ۱۹۰ کشور در ردهبندی حمایت از سرمایهگذاران کوچک در رده ۱۸۹، گرفتن جواز ساختمانی ۱۸۶، دسترسی به برق ۱۵۹، ثبت ملکیتها ۱۸۶، گرفتن اعتبار ۱۰۱، پرداخت مالیات ۱۶۳، تجارت فرامرزی ۱۷۵، اجرای قراردادها ۱۸۰ و همچنان در حل ورشکستگی در ردهی ۱۵۹قرار دارد.
تمرکز روی صنعت
مقامهای حکومت افغانستان اما تاکید دارند که این کشور اقدامهای جدی را در بخش توسعه صنایع افغانستان انجام دادهاند. به گفتهی آنان حکومت افغانستان برخی از استراتژی های را در بخش صنعت تدوین کرده که سبب توسعهی چشمگیر این سکتور شده است.
این استراتژی ها بیشتر شامل صنایع مانند تولید پشم، صنعت قالینبافی، استخراج سنگ مرمر، سنگهای قیمتی، صنعت پوست و چرمگری، صنعت ساختمانی و نجاری و روند تولید مواد زراعتی میشود.
بر اساس آمارهای وزارت تجارت و صنایع افغانستان، این کشور در بخش صنایع سبک به پیشرفتهایی دست یافته و این روند باعث شده که افغانستان در تولید 15 تا 17 نوع کالا و نوشابه به خودکفایی نزدیک شود.
در سراسر افغانستان بیش از ۳۰ پارک صنعتى در شهرهای کابل، هرات، مزارشریف، ننگرهار و قندهار ایجاد شده است که 10 پارک صنعتی اکنون فعال است و تولیدات خود را به بازارهای افغانستان عرضه میکنند.
آمارهای وزارت تجارت و صنایع افغانستان نشان میدهد که در یک دهه اخیر در بخش صنعت و تولید داخلی افغانستان بیش از 1 میلیارد دالر سرمایهگذاری شده است.
در حال حاضر در افغانستان حدود 5 هزار و 800 جواز صنعتی ثبت شده که از این میان اکنون حدود 2 هزار و 700 کارخانه آن عملا فعال است.
از سوی هم محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در گشایش یک کارخانهی خصوصی ذوب آهن در کابل گفت که حکومت این کشور ارادهی جدی برای حمایت از سکتور خصوصی و توسعهی صنعت دارد.
آقای غنی با تاکید روی توسعه صنعت در افغانستان گفت که به صنعت باید اولویت داده شود و پس از این وزارت «تجارت و صنایع » به وزارت «صنایع و تجارت» تبدیل شود.
رییس جمهوری افغانستان در این برنامه تاکید کرد: «داغمهجات داخلی که سالها قبل قاچاق میشد، از این پس بهاساس میکانیزم شفاف، فابریکههای ذوب آهن از آن استفاده خواهند کرد و براساس هدایت من به وزارت دفاع ملی، تا دو هفتهی دیگر گزارش کامل دراین زمینه تهیه میشود.»
به گفتهی مقامهای حکومت افغانستان در حال حاضر بیش از شش کارخانه در بخش داغمه در افغانستان فعالیت میکند و تا کنون ۱۲ هزار تُن فلزات از کارافتاده برای ذوب و پروسس به این کارخانهها سپرده شدهاست.