ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه برای افغانستان به تازگی از حضور گسترده داعش در این کشور هشدار داده و گفته است که حدود بیش از 10 هزار جنگجوی داعش در افغانستان حضور دارند که اکثراً از کشورهای سوریه و عراق به این کشور آمدهاند.
آقای کابلوف گفته که حضور داعش در افغانستان رو به گسترش است و جنگجویان این گروه پس از شکست در سوریه و عراق به دلیل عملیاتهای نظامی جداگانه از سوی ائتلاف به رهبری ایالات متحده و ارتش سوریه تحت حمایت روسیه به افغانستان آمدهاند.
نماینده ویژه روسیه برای افغانستان گفته است که مسکو جزء اولین بازیگرانی بود که از حضور داعش در افغانستان هشدار داد و در حال حاضر شماری از جنگجویان این گروه تروریستی در این کشور جنگجویان با تجربه جنگی اند که در سوریه و عراق آموزش دیدهاند.
آقای کابلوف درحالی از حضور گسترده داعش در شمال افغانستان هشدار میدهد که به تازگی مقامهای محلی در ولایت جوزجان در شمال افغانستان از حضور جنگجویان خارجی داعش خبر دادهاند. افزون بر این از بهار سال جاری خورشیدی تاکنون خبرنامه در دو گزارش جداگانه از حضور داعش در شماری از مناطق شمال افغانستان خبر داده بود. در آن زمان منابع خبرنامه گفته بودند که شماری از جنگجویان خارجی نیز در میان اعضای داعش حضور دارند.
داعش چگونه به افغانستان میآید؟
افغانستان مدعی است که داعش در خاک این کشور جای ندارد و این گروه بیگانه است. داعش پس از سال 2015 میلادی در افغانستان اعلام موجودیت کرد و در نخست مناطقی را در شرق افغانستان بهعنوان مرکز فعالیت خود انتخاب نموده بود. اکنون اما گزارشهایی وجود دارد که داعش در شماری از مناطق شمالی این کشور نیز حضور داشته و سرگرم آموزش نیروهایش است.
در اواخر ماه قوس سال جاری معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان به خبرنامه گفته بود که اعضای گروه داعش «با در نظرداشت بازیهای استخباراتی که استخبارات پاکستان ادامه میدهد، با لباس مردم افغانستان از سرحدات آن کشور رهنمایی شده ودر افغانستان بهخاطر عمق استراتژیک پاکستان» آورده میشوند.
افغانستان نه تنها در مورد داعش بلکه در باره سایر گروههای تروریستی نیز مدعی است که اعضای این گروه ها از خاک پاکستان به این کشور میآیند و رهبران آنان در خاک پاکستان پایگاه و بود و باش دارند؛ ادعایی که همواره از سوی پاکستان رد شده است.
اما ضمیر کابلوف به تازگی گفته که چرخبالهای «بدون نشان و علامت» تندروان گروه داعش را که «با تجهیزات نظامی غربی مجهز اند»، به افغانستان انتقال میدهد. او گفته روسیه در مورد حمایت خارجی از بخش داعش در افغانستان نگران است و بارها موضوع انتقال جنگجویان این گروه و سلاحهای غربی توسط چرخبالهای ناشناس در افغانستان را مطرح کرده است.
مسکو به تازگی در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز درباره وضعیت افغانستان صحبت کرده و مسأله چرخبالهای ناشناس را در جلسه این سازمان نیز مطرح کرده و اکنون منتظر گزارش مفصل در این زمینه از ماموریت سازمان ملل در افغانستان است.
این دیپلمات روسی همچنان گفته است که مسکو موضوع انتقال جنگجویان داعش توسط چرخبالهای ناشناس به افغانستان را با ناتو نیز مطرح کرده اما تاکنون پاسخ دریافت نکرده است. او گفته است: «بهصورت معمول از شرکای ناتو که فضای هوایی افغانستان را در کنترل دارند، در مورد پرسیدهایم، اما تا حال پاسخ معقول دریافت نکردهایم.»
نشست چرخبالهای ناشناس در افغانستان پیش از این نیز خبرساز شده بود. در بهار سال جاری خورشیدی مقامهای محلی در ولایت شمالی سرپل نیز گفته بودند که چرخبالهای ناشناس برای نیروهای شورشی تجهیزات فراهم کردهاند.
در آن زمان سخنگوی والی سرپل گفته بود که دو چرخبال ناشناس در منطقه «پشت باغ» شهرستان صیاد این ولایت که در کنترل طالبان قرار دارد، توقف کرده و سپس در مسیر سرپل-شبرخان پرواز کردهاند.
انتقال افراد مسلح به شمال افغانستان توسط چرخبالهای مشکوک سابقه چند ساله دارد. در سال 1388 خورشیدی حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان گفته بود که گزارشهایی به او رسیده که نشان میدهد چرخبالهای ناشناس سرگرم انتقال افراد مسلح به شمال افغانستان بوده است. او گفته بود که این چرخبالها از طرف شب در ولایتهای سمنگان، بغلان و قندوز افراد مسلح را پیاده میکنند.
پایگاه داعش در شمال
در سالهای اخیر شمال افغانستان هر روز شاهد ناامنی است و مخالفان مسلح دولت افغانستان نیز در مناطق مختلف آن سرگرم فعالیت اند. از میان 21 گروه تروریستی فعال در افغانستان، داعش در دو سال اخیر بیشتر در مناطق شمالی این کشور متمرکز شده و در مناطقی از ولایت جوزجان برای خود پایگاه ساخته است.
منابع محلی به خبرنامه در ماه قوس سال جاری گفته بودند که صدها عضو گروه داعش در شهرستان درزاب ولایت جوزجان فعالیتهای گستردهای را آغاز کرده و به دهها کودک مهارتهای تروریستی را آموزش میدهند.
داعش در حال حاضر در سه روستای شهرستان درزاب از جمله سردره، مغول و القانی پایگاه دارد و آموزگاران حرفهای این گروه در حدود 150 کودک را در آن مناطق حملات انتحاری آموزش میدهند.
افزون بر این در کوهستانات ولایت سرپل نیز از فعالیتهای داعش گزارش شده بود. پیش از این، محمد ظاهر وحدت، والی سرپل در گفتوگوی ویژه با خبرنامه گفته بود که پسر طاهر یولداش در شمال افغانستان برای داعش سربازگیری میکند.
این درحالی است که ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه برای افغانستان گفته است که داعش از افغانستان بهعنوان پایگاه استفاده میکنند درحالی که هدف آنان گسترش نفوذ شان در خارج از مرزهای افغانستان، کشورهای آسیای میانه، است. به گفتهی او داعش در مناطق شمال افغانستان، بهویژه در مرزهای تاجیکستان و ترکمنستان حضور قوی دارد و این امر تهدید جدی برای کشورهای آسیای میانه و مناطق جنوبی روسیه است.
جنگجویان خارجی
ضمیر کابلوف در بخشی از صحبتهای خود گفته که جنگجویان داعش پس از شکست در سوریه و عراق وارد افغانستان شدهاند. او گفته این جنگجویان تجربه جنگی دارند که در سوریه و عراق فرا گرفتهاند.
حضور جنگجویان خارجی در چند هفته گذشته نیز خبرساز شده بود. منابع محلی خبرنامه از جوزجان گفته بودند که شماری از شهروندان الجزایری و فرانسوی نیز در درزاب به تازگی حضور پیدا کرده و مصروف آموزش جنگجویان داعش اند. پیشتر از آن نیز گزارشهایی وجود داشت که شهروندان تاجیکستان، چین، ترکمنستان، چچن، ازبکستان و ترکمنستان نیز در میان اعضای داعش حضور دارند که در افغانستان فعال اند.
نگرانی روسیه
روسیه بارها از حضور داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته که هدف از فعالیت داعش در این کشور گسترش نفوذش به آسیای میانه است. کابلوف نیز به تازگی گفته است که هدف اصلی داعش گسترش فعالیتهای آن در کشورهای آسیای میانه و مناطق جنوب روسیه است.
تنها روسیه از حضور داعش در افغانستان نگران نیست. کشورهای آسیای میانه هم بارها از حضور این گروه در افغانستان، بهویژه در مناطق شمالی آن، ابراز نگرانی کردهاند.
در اوایل ماه قوس سال جاری سورنبای جینبکف، رییس جمهور قرغیزستان گفت که اوضاع جاری افغانستان برای آسیای میانه تهدید است و تشدید ناامنیهای ناشی از فعالیت تندروان در شمال این کشور در سرحد با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان این تهدید را بیشتر کرده است.
علاوه بر این سازمان پیمان امنیت جمعی که یک سازمان فعال نظامی و چند منظوره در حوزه آسیای میانه و قفقاز است، در سال ۱۳۹۰ خورشیدی ادعا کرد که تروریستان مشکوک در افغانستان مصروف فراگیری آموزشهای نظامی اند که برای آسیای میانه به یک تهدید تبدیل شدهاند.
در سال جاری نیز کشورهای عضو این پیمان بهصورت مشخص به فعالیتهای گروه داعش در افغانستان اشاره کرده و گفتهاند که تقویت مواضع این گروه در ولایتهای شمالی افغانستان، بهصورت وسیع امنیت و ثبات در کشورهای آسیای میانه را نیز در معرض تهدید قرار میدهد.
نگرانیهای کشورهای آسیای میانه و روسیه از حضور داعش در مناطق شمالی افغانستان از آنجا نشات میگیرد که بر اساس گزارشهای منتشر شده حدود 9 هزار نفر از شهروندان کشورهای آسیای میانه و جنوب آسیا جذب داعش شده و در سوریه و عراق در صف داعش جنگیدهاند. اکنون گزارشهایی وجود دارد که پس از شکست داعش در سوریه و عراق، شماری از شهروندان آسیای میانه داعش درحال ورود به سرزمینهای اصلیشان هستند.
این نگرانیها باعث شده که روسیه در افغانستان با طالبان مخالف دولت کابل تماس برقرار کند. امریکا و ماموریت حمایت قاطع مستقر در افغانستان نیز روسیه را متهم به حمایت از طالبان کردهاند. هرچند روسیه این ادعا را رد کرده اما پیش از این تایید کرده بود که با گروه طالبان در افغانستان ارتباط دارد. گزارشهایی نیز وجود دارد که روسیه برای مبارزه با داعش در تلاش تقویت طالبان در افغانستان است زیرا داعش از بدو آغاز به کارش در افغانستان با طالبان درگیر شد.
هرچند روسیه نگران گسترش داعش در افغانستان است اما مقامهای ارشد حکومت افغانستان گفتهاند که داعش در این کشور به اهداف خود نرسیده و در مبارزه با نظامیان افغان شکست خوردهاند. افزون بر این کابل میگوید اجازه نمیدهد گروههای تروریستی از خاک افغانستان بر علیه کشورهای منطقه و همسایگانش استفاده کنند.
محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان در هفتمین کنفرانس قلب آسیا-پروسه استانبول از نابودی گروه داعش در کشورش خبر داده و گفته بود که نظامیان افغان درحال نابود ساختن قلمرو و تواناییهای داعش اند و آنان در سال گذشته یکهزار و پنجصد عملیات زمینی مشترک و ۳۰۰ حمله هوایی علیه آنان انجام دادهاند. علاوه بر این سه رهبر و۲۵۰۰ تروریست داعشی در افغانستان از بین برده شده و بیش از ۲۰۰ تن آنان را اسیر شدهاند.