ده روز پس از برکناری نجیب‌الله احمدزی، رییس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، رییس‌جمهور اشرف غنی حکمی درباره از سرگیری کار کمیته گزینش اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی را صادر کرده است.
محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان به تاریخ 24 عقرب سال جاری نجیب‌الله احمدزی را از ریاست کمیسیون انتخابات این کشور برکنار کرد. گفته شد که این تصمیم بنابر درخواست اعضای کمیسیون انتخابات گرفته شده است.
آقای غنی در آن زمان از نهادهای مربوطه خواسته بود تا فهرست کاندیدان جدید را برای عضویت در کمیسیون انتخابات به جای رییس برکنار شده این کمیسیون، معرفی کنند.
از سرگیری دوباره فعالیت کمیته گزینش در حالی مطرح می‌شود که این کمیته در ماه عقرب سال 1395 خورشیدی فهرست 21 تن را برای عضویت در کمیسیون انتخابات به ریاست جمهوری افغانستان ارایه کرد. ریاست جمهوری هفت تن از این افراد را به عنوان عضو کمیسیون انتخابات معرفی کرد و نجیب‌الله احمدزی ریاست کمیسیون انتخابات را برعهده گرفت.
یک سال پس از آن و به دنبال افزایش انتقادها از کم‌کاری و بی‌کفایتی کمیسیون‌های انتخاباتی و همچنان وجود اختلافات داخلی در این کمیسیون‌ها، رییس جمهور غنی آقای احمدزی را از سمتش برکنار کرد و گفت که این تصمیم به درخواست سایر دیگر اعضای این کمیسیون گرفته شده است.
نجیب‌الله احمدزی به دنبال برکناری از ریاست کمیسیون انتخابات در یک نشست خبری حضور یافت و رییس جمهور غنی را متهم به نقض قانون کرد و گفت که رییس‌جمهور او را بر اساس مشوره‌های غلط برکنار کرده و این کار غیرقانونی است.
او که یک سال گذشته در راس کمیسیون انتخابات افغانستان قرار داشت، پس از برکناری به صراحت گفت که مردم افغانستان از حکومت کنونی نباید انتظار برگزاری انتخابات را داشته باشند.
کمیته گزینش
کمیته گزینش اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی در ماه میزان 1395 خورشیدی براساس قانون جدید انتخابات تشکیل شد. این کمیته 5 عضو دارد که شامل نمایندگان دادگاه عالی افغانستان، کمیسیون نظارت بر تطبیق قانون اساسی، کمیسیون مستقل حقوق بشر، جامعه مدنی و زنان افغانستان می‌باشند.
جاوید رشیدی نماینده دادگاه عالی، عبدالله شفایی، نماینده کمیسیون نظارت بر تطبیق قانون اساسی افغانستان، ضیا لنگری نماینده کمیسیون حقوق بشر، ماری اکرمی نماینده فعالان مدنی زنان و یوسف رشید نماینده جامعه مدنی مرتبط با انتخابات اعضای این کمیته بودند.
این کمیته از میان تمام متقاضیان عضویت در کمیسیون‌های انتخاباتی، 21 تن را برای عضویت در کمیسیون انتخابات و 15 تن را برای عضویت در کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی به رییس‌جمهور معرفی کرد . از این میان، 7 تن به عنوان اعضای کمیسیون انتخابات و 5 تن دیگر به عنوان اعضای کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی انتخاب شدند.
براساس قانون انتخابات، هرگاه اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی فوت کرده، برکنار شده یا استعفا دهند، رییس‌جمهور از میان اعضای باقی مانده در فهرستی که در گذشته از سوی کمیته گزینش ارایه شده، عضو یا اعضای جدید را معرفی می‌کند.
اما اکنون رییس‌جمهور غنی گفته است در آن فهرست شخص واجد شرایط برای عضویت در این کمیسیون وجود ندارد، بنابراین «کمیته گزینش قبلی»، باید دوباره آغاز به کار کند.
استفاده ابزاری از قانون
درحالی که رییس‌جمهور افغانستان حکمی را برای از سرگیری کار کمیته گزینش صادر کرده است اما شماری از اعضای کمیته گزینش می‌گویند که هنوز به آنها برای آغاز به کار دوباره اطلاعی داده نشده است.
محمد یوسف رشید، رییس بنیاد فیفا و عضو کمیته قبلی گزینش به این باور است که مراجعه دوباره به کمیته گزینش ارج قایل نشدن به کار این کمیته است که پیش از این با پشت سر‌گذاشتن روند طولانی فنی و معیاری، فهرستی را تهیه کرده و به ریاستجمهوری ارایه کرده بود.
به گفته‌ی او باید عضو کمبود کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان از میان افراد باقی مانده در فهرست پیشنهادی کمیته گزینش تعیین شود زیرا افرادی که قبلا گزینش شده بودند، واجد شرایط‌اند و ممکن است به مراتب قوی‌تر از اعضای کنونی کمیسیون‌های انتخاباتی باشند. به باور آقای رشید، عدم توجه به این موارد، نشان‌دهنده این است که یک نوع بحث سلیقه‌ای در مورد عزل و اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی وجود دارد.
آقای رشید به خبرنامه گفت: «از قانون استفاده ابزاری می‌کنیم. هرگاه در قانون ما یک صراحت واضح و کامل داشته باشیم، آن‌را نادیده می‌گیریم و می‌رویم به طرف دوباره شروع شدن همان پروسه. این خودش یک نوع زمینه استفاده ابزاری از قانون را فراهم می‌کند.»
اما شاه‌حسین مرتضوی، سخنگوی رییس‌جمهور افغانستان به خبرنامه گفت که چون در فهرست کمیته گزینش افراد واجد شرایط وجود نداشت رییس جمهور خواهان کار دوباره کمیته گزینش شده است.
او گفت: «کمیته گزینش در مطابقت با قانون انتخابات همان روند خاصی را که دارد، طی مراحل کند و از بین فهرست آنان، یک فرد انتخاب می‌شود.»
داشتن تابعیت افغانستان، تحصیلات عالی، شهرت نیک و تجربه کاری در پست‌های مدیریتی دولت و یا نهادهای انتخاباتی از شرایطی است که متقاضیان عضویت در کمیسیون‌های انتخاباتی باید از آن برخوردار باشند.
عبدالله احمدزی
برخی گزارش‌ها وجود دارد که قرار است عبدالله احمدزی، رییس کنونی بنیاد آسیا در افغانستان به عنوان رییس جدید کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان معرفی شود.
در همین حال یوسف رشید نیز گزارش‌ها در مورد توافقات صورت گرفته برای انتخاب عبدالله احمدزی به عنوان رییس کمیسیون انتخابات این کشور را تایید می‌کند اما می‌گوید که تاکنون این خبر از سوی مراجع رسمی تایید نشده است.
اما شاه حسین مرتضوی این گزارش را رد کرده و گفت که روی هیچ فردی تاکنون توافق صورت نگرفته و عضو کمبود کمیسیون انتخابات پس از ارایه فهرست جدید از سوی کمیته گزینش انتخاب خواهد شد.
عبدالله احمدزی درحال حاضر رییس بنیاد آسیا در افغانستان است و بر بخشی از برنامه‌های وسیع بنیاد آسیا در افغانستان در بخش‌های حکومت‌داری و انتخابات، توسعه، توانمندسازی و آموزش زنان و نظرسنجی سالانه مردم افغانستان نظارت می‌کند.
او پیش از این (2012-2014 میلادی) به عنوان معاون بنیاد آسیا در افغانستان کار کرده و افزون بر این یکی از کارشناسان در امور انتخابات است. آقای احمدزی، پیش از این رییس دبیر‌خانه کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در زمان ریاست فضل احمد معنوی بوده است.
گفته می‌شود او مورد اعتماد شمار زیادی از موسسات خارجی و نهادهای بین‌المللی است که شامل نهادهای حامی کمیسیون انتخابات افغانستان نیز می‌شوند. براساس گفته‌های برخی منابع، او برای برعهده گرفتن ریاست کمیسیون انتخابات افغانستان پیش‌شرط‌هایی، از جمله عدم دخالت حکومت در کار کمیسیون و حفظ استقلالیت این نهاد، نیز دارد.
با این حال، فضای بی‌اعتمادی و پر تنش حاکم بر مسایل انتخاباتی افغانستان با شروع به کار دوباره کمیته قبلی گزینش، آینده این کمیسیون و برگزاری انتخابات در این کشور بیشتر از گذشته با چالش روبرو شده و امیدها به برگزاری انتخابات مجلس این کشور که قرار است در ماه سرطان سال آینده برگزار گردد، کاهش یافته است.
به باور برخی کارشناسان، روند گزینش افراد جدید از سوی این کمیته بسیار وقت‌گیر و نیازمند زمانی طولانی است. از سوی دیگر با وجود برکناری رییس این کمیسیون، هنوز هم برخی از احزاب و ائتلاف‌های سیاسی مطرح در این کشور، نسبت به ساختار این کمیسیون شک و تردید دارند و معتقدند که برای داشتن انتخابات سالم در آینده، باید در انتخاب اعضا و ساختار این کمیسیون‌ها تجدید نظر جدی صورت گیرد.
افزودن دیدگاه