روز گذشته انتخابات هیات اداری شوراهای ولایتی افغانستان برگزار شد. در نتیجه این انتخابات داخلی میان شوراهای ولایتی هر ولایت برای تعیین اعضای هیات اداری برای یک سال آینده، تغییرات چشم‌گیری به وجود آمده است. حضور 32 درصدی بانوان در هیات اداری شوراهای ولایتی سراسر افغانستان بخش مهمی از این تغییرات است که با استقبال گسترده‌ای در میان شهروندان این کشور مواجه شده است
بانوان عضو شورای ولایتی در ولایت‌های میدان وردک، دایکندی، تخار، پکتیکا، کابل، زابل، بادغیس، قندوز و قندهار توانسته‌اند به عنوان، رییس، معاون و یا دبیر شورا به هیات اداری راه یابند.
در این میان، نتایج این انتخابات در شورای ولایتی ولایت میدان وردک بیشتر از دیگر ولایت‌ها خبر ساز شد. در این ولایت ناامن، برای نخستین بار سه زن توانستند به صورت هم‌زمان در هیات اداری شورای ولایتی قرار گیرند، یکی رییس شد، یکی معاون و دیگری دبیر شورا.
شورای ولایتی میدان وردک، 15 عضو دارد که 12 مرد و 3 زن شامل این شورا هستند.
حلیمه عسکری–رییس شورای ولایتی
او که دو دوره عضویت شورای ولایتی میدان وردک را داشته است روز گذشته توانست برای نخستین بار به عنوان یک بانو، به ریاست شورای ولایتی این ولایت برسد.
رییس جدید شورای ولایتی میدان وردک، از قوم هزاره است و مکتب را در قندوز به پایان رسانده و مدرک لیسانس و فوق لیسانس خود را در رشته حقوق از یک دانشگاه خصوصی در کابل به دست آورده است.
حلیمه عسکری می‌گوید که حمایت و پشتیبانی خانواده‌اش، یکی از دلایل موفقیت و پیشرفت او بوده است. او ازدواج کرده و یک پسر و دو دختر دارد.
تلاش در جامعه مردسالار
حلیمه عسکری برای رسیدن به شورای ولایتی و حالا هم انتخاب شدن به عنوان رییس این شورا، دشواری‌های زیادی را پشت سرگذاشته است؛ از جمله ایستادگی در برابر باورهایی که نسبت به توانمندی زنان در جامعه سنتی و مردسالار افغانستان وجود دارد.
خانم عسکری به خبرنامه می‌گوید که با درک این واقعیت‌ها، در جامعه‌ای که به توانایی و مدیریت زنان باورمند نیستند، خودش را برای ریاست این شورا کاندید کرد. البته او تاکید می‌کند که اگر حمایت و همکاری دیگر اعضای شورای ولایتی که مردان هستند نمی‌بود، نمی‌توانست به عنوان رییس انتخاب گردد.
به گفته حلیمه، تلاش می‌کنیم تا در فضایی مثبت و با همکاری مردان در قالب یک تیم، خدمات بهتری را برای مردم این ولایت ارایه کنیم. او می‌گوید که امیدوار است در آینده نیز، همه اعضای شورای ولایتی از اعضای هیات اداری بیشتر از قبل حمایت نمایند تا این کار تیمی، نتیجه بهتری داشته باشد.
رییس شورای ولایتی میدان وردک، بزرگ‌ترین مانع در برابر زنان افغانستان را بی‌باوری به توانایی زنان در سطح جامعه می‌داند. اما او امیدوار است تا با همکاری معاون و دبیر این شورا که آنها نیز خانم هستند، از یک سو به تضعیف دیدگاه مردسالارانه کمک کنند و از سوی دیگر، در کنار یکدیگر به عنوان یک تیم بتوانند توانمندی زنان افغان را در چنین فضایی به نمایش بگذارند.
فعالیت‌های اجتماعی
خانم عسکری پیش از ورود به شورای ولایتی و هم‌چنین بعد از عضویت در این شورا، در عرصه‌های اجتماعی همیشه فعال بوده و در مناطقی مانند بهسود و هم‌چنین شهرستان ناامنی مانند جلریز برای بانوان برنامه‌های سوادآموزی راه‌اندازی کرده است.
او می‌گوید “بعد از آنکه از مکتب فارغ شدم یک سازمان ایجاد کردیم به نام سازمان صراط نور که توانستم در قسمت تقویت و رشد اقتصادی خانم‌ها، فعالیت‌های مختلفی انجام دهم. از جمله این که دوره‌های آموزش خیاطی برگزار کردیم. وسایل خیاطی از جمله ماشین در اختیارشان قرار دادیم تا بتوانند کار کنند. این زنان حالا کالاهایی را که خودشان می‌دوزند از روستاهای دوردست به بازار عرضه می‌کنند و از این طریق از لحاظ اقتصادی به خانواده‌شان کمک می‌کنند.”
فعالیت‌های سیاسی
خانم عسکری در سال‌های گذشته نیز از اعضای فعال شورای ولایتی میدان وردک بوده است. او سه سال معاون و یک سال نیز دبیر این شورا بوده است. اما این بار تصمیم گرفت تا با حمایت و همکاری دیگر اعضا برای کسب ریاست شورای ولایتی میدان وردک کاندید شود.
اگر چه این کار در جامعه مردسالاری چون میدان وردک چندان ساده نیست اما فعالیت‌های سیاسی و موثر سال‌های گذشته حلیمه عسکری، تا اندازه زیادی ذهنیت‌ها برای پذیرش و حمایت از او برای رسیدن به ریاست را آماده ساخته بود.
او می‌افزاید که “خواستم این بار به عنوان رییس شورا فعالیت کنم تا انگیزه‌ای باشد برای خانم‌هایی که دارای تحصیلات عالی هستند. امیدوارم تا در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی در سطح میدان وردک و سپس در تمام افغانستان فعالیت‌های موثری داشته باشم.”
کار در فضایی ناامن
ولایت میدان وردک با وجود این که به پایتخت افغانستان بسیار نزدیک است اما از مناطق ناامنی است که گروه طالبان به ویژه در شهرستان جلریز حضوری پررنگ دارند.
حلیمه عسکری می‌گوید در طول سال‌هایی که عضو شورای ولایتی بوده، هشدارهای زیادی دریافت کرده‌اند در مورد این که دیگر نباید به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود ادامه دهند. اما او در برابر این هشدارها، تسلیم نشده و به حضور و مبارزه خود ادامه داده است.
رییس شورای ولایتی میدان وردک می‌گوید که امیدوار است زنان افغانستان به مرحله‌ای برسند که با افزایش سطح علمی و مدیریتی خود، حضوری آگاهانه و مفید در جامعه داشته باشند.
نفیسه سیلی وردک – معاون شورای ولایتی
او روز گذشته به عنوان معاون شورای ولایتی میدان وردک انتخاب شد. نفیسه از قوم پشتون است و از رشته اقتصاد مدرک لیسانس گرفته است.
در اوج جنگ‌های داخلی به پاکستان مهاجر شده و در مدت حضور ده ساله در این کشور، انجمنی ایجاد کرد تا در بخش صنایع دستی، به زنان آموزش داده و به حضور آنها در جامعه و به ویژه توانمندی اقتصادی‌شان کمک کند.
پس از سقوط طالبان او نیز به افغانستان بازگشت تا به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی خود در داخل کشور ادامه دهد. مدتی نیز در کابل به عنوان استاد در یکی از آموزشگاه‌های خصوصی فعالیت کرده است.
رنج مشترک
نفیسه که حالا به معاونت شورای ولایتی انتخاب شده، مانند دیگر زنان این سرزمین با مشکلات فراوانی روبرو بوده است. مشکلات و موانعی که مانع از حضور زنان در عرصه‌های مختلف می‌گردد.
او هم به فضای مردسالارانه‌ای اشاره می‌کند که مشکل عمده بر سر راه زنان افغان است. نفیسه در گفتگو با خبرنامه به این مشکلات اشاره کرده و می‌گوید “در این جامعه هرگز به نقش زنان اهمیت داده نشده و بر اساس فرهنگی که از گذشته بوده، می‌خواهند زنان در حاشیه باشند. حق کاندید شدن که هیچ، زنان از بسیاری حقوق دیگر نیز محروم هستند.”
معاون شورای ولایتی میدان وردک می‌گوید که این دیدگاه در مورد زنان و موانعی که در این جامعه برای جلوگیری از پیشرفت زنان وجود دارد، رنج مشترکی برای همه زنان است و این رنج مشترک سبب شد تا اراده‌اش برای ثابت ساختن توانایی زنان بیشتر از قبل شود.
این رنج مشترک سبب شد تا به فکر کاندید شدن به عنوان معاون در شورای ولایتی باشد و برای رسیدن به آن تلاش کند.
دیدگاه زن ستیزانه
معاون شورای ولایتی میدان وردک اگرچه تاکید می‌کند که بدون همکاری مردانی که عضو این شورا هستند نمی‌توانست به این مقام برسد اما از وجود برخی دیدگاه‌های زن ستیزانه و منفی در مورد توانایی زنان در بین برخی از اعضای این شورا خبر می‌دهد.
به گفته نفیسه، برخی افراد دیدگاه شان این است که مثلا در یک جلسه امنیتی یک زن به عنوان عضو شورا چرا باید حضور داشته باشد. گفته می‌شد که جلسات امنیتی مربوط به شما نیست و حتی نباید نظر بدهید. برخی افراد تنها نگاه شان این بود که زنان تنها لایق پشت منشی هستند.”
او حتی می‌گوید که در روز رای‌گیری یکی از وکلا گفته است که این نتیجه، توطیه است و آن را قبول ندارد.
به گفته او حتی افرادی سعی داشتند با استفاده از ابزار اختلاف قومی و یا مذهبی استفاده کرده و مانع از انتخاب زنان در هیات اداری شوند اما با هشیاری و آگاهی بخش عمده اعضای شورای ولایتی، این برنامه‌شان به نتیجه‌ای نرسید و همه اعضا از هر قوم در قالب یک تیم به صورت مشترک برای این ولایت کار خواهند کرد.
معاون شورای ولایتی میدان وردک نیز به این باور است که اگر چه نمی‌توان همه مشکلات را حل کرد اما باید زنان و مردان در همکاری با یکدیگر دوش‌به‌دوش هم برای کاهش مشکلات مردم تلاش کنند.
هاجر میرزایی–دبیر شورای ولایتی
او که تجربه دو دوره حضور در شورای ولایتی میدان وردک را دارد روز گذشته به عنوان دبیر این شورا انتخاب شد. او نیز از قوم هزاره است.
هاجر میرزایی نیز به دلیل جنگ و ناامنی بخشی از عمر خود را در مهاجرت گذرانده است. بازگشت به افغانستان او را به ایفای نقش بیشتر در اجتماع و بخصوص سیاست، مصمم ساخت. هاجر نیز سال‌های زیادی به آموزش زنان در عرصه‌های مختلفی مانند سوادآموزی و کارهای هنری پرداخته و در جامعه حضور موثری داشته است.
با وجود سن کمی که داشت اما توانست با حمایت و رای مردم به شورای ولایتی راه یابد و حالا تجربه دومین دوره از حضور در این شورا را پشت سر می‌گذارد؛ اگرچه طی کردن این مسیر هرگز برای او بدون مشکل و سختی نبوده است.
حضور کم‌رنگ زنان
دبیر شورای ولایتی میدان وردک به خبرنامه می‌گوید که دلایلی مانند وجود فضایی مردسالارانه و هم‌چنین ناامنی موجب شده تا زنان در این ولایت حضوری بسیار کم‌رنگ در اجتماع داشته باشند. تا آنجا که وقتی به عنوان نماینده شورای ولایتی برای حل مشکلات شهروندان به ادارات مراجعه می‌کرد، با بی‌توجهی روبرو می‌شد.
به گفته خانم میرزایی، در سال‌های قبل در درون شورای ولایتی این ولایت نگاهی حاکم بود که زنان را لایق مسوولیتی بالاتر از دبیر شورا نمی‌دانستند. او می‌گوید ” به ما می‌گفتند که شما کار نمی‌توانید و همین وظیفه منشی‌بودن برای‌تان بس است.”
اما این دیدگاه‌های مخالف در برابر این سه زن، آنها را برای برداشتن این موانع، بیشتر از قبل مصمم ساخت. به گفته هاجر، این شرایط سبب شد تا به دنبال جلب حمایت دیگر اعضای شورای ولایتی باشند تا بتوانند با حضور پررنگ و موثر زنان در هیات اداری این شورا، دیدگاه زن ستیزانه در چنین فضایی را کم‌رنگ سازند.
ایستادگی در برابر چالش‌ها
دبیر شورای ولایتی میدان وردک نیز به مشکلاتی مانند ناامنی در این ولایت اشاره می‌کند که می‌تواند ادامه کار آنها را دشوار سازد اما در مقابل، عزم و اراده این زنان با حمایت مردان عضو این شورا نیز نیرویی است که آنها را به آینده، خوش‌بین ساخته است.
هاجر می‌گوید “تهدیدهای امنیتی پیش از این هم داشته‌ایم. اما تلاش می‌کنیم ثابت سازیم توانایی زنان را به همه و بخصوص آنهایی که با بودن زنان در عرصه‌های اجتماعی مخالفند. ما تنها نمایندگان زنان نیستیم. نمایندگان مردان هم هستیم و برای حل مشکلات تمامی شهروندان میدان وردک به صورت صادقانه تلاش خواهیم کرد.”
راه یافتن این زنان به هیات اداری شورای ولایتی میدان وردک، با استقبال گسترده‌ای در میان شهروندان افغانستان مواجه شده است. استقبالی که می‌تواند به این بانوان، انگیزه و جسارت بیشتری برای حضوری موثر در جامعه‌ای بدهد که موانع موجود در آن نیز برای زنان بسیار است.
از سوی دیگر راه یافتن بانوان به هیات اداری شوراهای ولایتی افغانستان می‌تواند نشانه روشن دیگری از ایجاد تغییر در دیدگاه‌های زن ستیزانه‌ای باشد که تاکنون بر فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این کشور حاکم بوده است. اگر چه با همه این‌ها، هنوز تا رسیدن به جامعه‌ای که در آن باورمندی به توانایی و شایستگی زنان به صورت کامل شکل بگیرد، فاصله بسیار است.
افزودن دیدگاه