بر اساس گزارش دفتر هماهنگی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد ،(OCHA) از آغاز سال جاری میلادی تاکنون بیش از ۲۹۵ هزار افغان به دلیل جنگهای مسلحانه در این کشور، از محل زندگیشان بیجا شدهاند.
در این گزارش آمده است که بیش از ۱۰۶هزار افغان در ولایات شمالی و شمالشرقی افغانستان که ۳۶ درصد تمام بیجاشدگان را تشکیل میدهد؛ مجبور به ترک خانههای شان شدهاند.
ولایات جنوب و جنوبشرقی افغانستان نیز، ۲۳ درصد بیجاشدگان را به خود اختصاص داده است که بیشتر در ولایات هلمند و قندهار (حدود ۶۷ هزار تن) به دلیل جنگ منازلشان را ترک کردهاند.
همچنان از آغاز سال جاری میلادی تا اکنون، حدود ۴۷ هزار بیجاشده در شرق و نزدیک به ۱۹هزار تن دیگر در ولایات مرکزی افغانستان ثبت شدهاند. ۳۲ درصد تمام بیجاشدگان داخلی مربوط به مناطق مرکزی و شرقی این کشور هستند.
نزدیک به ۵۷ هزار افغان نیز در ولایتهای غربی از محلات اصلیشان بیجا شدهاند که ۱۹ درصد تمام بیجاشدگان امسال را تشکیل میدهند.
بر اساس گزارش این نهاد، ننگرهار، قندوز، بادغیس و بغلان از جمله ولایتهایی است که بیشترین بیجاشدگان داخلی را در سال جاری میلادی داشته است.
ننگرهار
بر اساس آمارهای گزارش سازمان ملل متحد حدود ۳۴ هزار و ۸۷۲ تن در ننگرهار بیجا شدهاند. ننگرهار با بیشترین بیجاشده در صدر فهرست منتشر شده از سوی سازمان ملل قرار گرفته است.
نبردها میان گروه داعش و طالبان بیشترین دلیل افزایش میزان بیجاشدگان داخلی در این ولایت میباشد. مسوولان محلی این ولایت میگویند که در نتیجهی درگیری میان افراد وابسته به گروه طالب و داعش در شهرستان خوگیانی این ولایت تنها نزدیک به 700 خانواده بیجا شدهاند.
غلام حیدر فقیرزی، رییس امور مهاجرین ولایت ننگرهار به خبرنامه گفت که در کل حدود 30 هزار تن در این ولایت بیجا شدهاند و نهادهای دولتی و خارجی تنها توانستهاند به 2500 تن از این بیجاشدگان کمکرسانی کنند.
با این وجود ریاست امور مهاجرین ولایت ننگرهار با همکاری موسسات بینالمللی در ابتدای ماه عقرب سال جاری به 173 خانواده بیجاشده بستههای کمکی توزیع کرد.
این خانوادهها بر اثر جنگ و ناامنی محل زندگیشان را در شهرستان خوگیانی آن ولایت ترک کرده و در شهر جلال آباد ساکن شدهاند. پیش از این نیز صدها خانواده در شهرستانهای پچیراگام و شینواری ننگرهار به علت جنگ و ناامنی بیجا شده بودند.
قندوز
پس از ننگرهار، قندوز با ۲۹۸۳۳ بیجاشده و بادغیس با ۲۴۶۲۵ بیجاشده و بغلان با ۱۸۷۸۸ بیجاشده به ترتیب در جایگاه دوم، سوم و چهارم قرار دارند.
زرگل عالمی، منشی شورای ولایتی ولایت قندوز به خبرنامه گفت که شهرستانهای امام صاحب، چهاردره، خانآباد و قلعه زال بیشترین بیجاشدگان داخلی را به دلیل افزایش جنگ و ناامنی داشته است.
او تاکید میکند که این بیجاشدگان سرپناه خاصی ندارند و زیر خیمه زندگی میکنند. بر اساس گفتههای این مقام محلی ولایت قندز، از هر شهرستان جنگزدهی این ولایت، حدود 4 تا 6 هزار تن بیجا شدهاند.
خانم عالمی گفت که “کمکهای صورت گرفته به این بیجاشدگان خیلی ناچیز است. همین اکنون در هوای سرد، در نزدیکی ساختمان شورای ولایتی چندین خانوادهی بیجا شده زندگی میکنند که به غیر از خیمههای پلاستیکی و ترپالی چیز دیگری ندارند.”
سرپل
منطقه استراتژیک میرزااولنگ ولایت سرپل بیشترین بیجاشدگان داخلی این ولایت را دارد. این منطقه به تاریخ ۱۴ اسد سال جاری خورشیدی به کنترل طالبان درآمد و شورشیان طالب بیش از ۵۰ غیرنظامی به شمول زنان و کودکان را تیرباران کردند. در نتیجهی این حمله و سقوط این دره به دست طالبان، حدود ۵۰۰ خانواده خانههایشان را ترک کرده و به مرکز ولایت سرپل پناه بردند.
مقامهای محلی ولایت سرپل میگویند که بیشتر این آوارگان هنوز در سرپل مرکز این ولایت در مسجدها زندگی میکنند و سرپناهی ندارند.
ذبیح الله امانی، سخنگوی ولایت سرپل به خبرنامه گفت: “بعد از سقوط میرزااولنگ، دولت فقط مقداری خوراک و پوشاک برای بیجاشدگان کمک کرده اما این کمکها کافی نیست. این خانوادهها هنوز سرپناهی ندارند و هوا روز به روز سردتر میشود، ما از حکومت تقاضای سرپناه برای این خانوادهها کردهایم، امیدواریم حکومت در این قسمت نیز توجه کند.”
قحطی در غور
دفتر هماهنگی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد (OCHA) در تازهترین گزارش خود اعلام کرده است که بیش از ۷۰ هزار خانوادهی افغان در ولایت غور افغانستان با تهدید قحطی و نبود مواد غذایی روبرو هستند.
در گزارش این نهاد آمده است که این خانوادهها در ولایت غور به دلیل کاهش بارندگی و هم چنین حمله ملخها محصولات زراعتیشان را از دست داده و مجبور شدهاند برای تهیه غذا به فروش داراییهای خود دست بزنند.
بر اساس این گزارش، حدود ۱۰ میلیون افغانی پول اضطراری در این ولایت وجود دارد که گفته میشود با این پول تنها ۵ درصد از نیازمندان این ولایت، زیر پوشش قرار میگیرند.
مقامات محلی ولایت غور این گزارش را تایید کرده و میگویند قحطیزدگان در این ولایت، بیشتر از آماری است که توسط دفتر هماهنگی کمکهای بشردوستانهی ملل متحد ارایه شده است.
عبدالحی خطیبی، سخنگوی والی ولایت غور به خبرنامه گفت که اکثر مردم ولایت غور زیر خط فقر زندگی میکنند و وضعیت بهگونهای است که همهی مردم، اموال و اجناس خانهیشان را میفروشند که غذایی برای خوردن پیدا کنند.
کمکهای اضطرای
مقامهای وزارت مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان میگویند که آنان برنامههای خاصی را در بخش کمکهای زمستانی برای بیجاشدگان داخلی در نظر گرفتهاند.
مهر خدای صبار، سخنگوی وزارت مهاجرین و عودت کنندگان به خبرنامه گفت که ” امسال حدود 78 هزار خانوادهی بیجا شده و 39 هزار عودتکننده داریم، کمکها طوری تنظیم شده است که برای هر خانواده مبلغ 200 دالر توزیع میشود که آنان بتوانند بر اساس اولویت خود، نیازهای خود را رفع کنند. تلاش اسن است که این کمکها در ولایتهای سرد سیر، زودتر توزیع شود.”
از سویی هم مقامهای اداره ملی آمادگی مبارزه با حوادث میگویند که آنان پس از بررسی وضعیت مردم این ولایت به آنان کمک خواهند کرد. این اداره از برنامههای زمستانی خود برای ولایتهای مختلف میگوید و تاکید دارند که آنان آمادگی کامل برای زمستان دارند.
عمر محمدی، رییس روابط بینالمللی اداره ملی آمادگی مبارزه با حوادث به خبرنامه گفت: ” ما نقشهبرداری از مناطق آسیب پذیر افغانستان را با همکاری بانک جهانی تهیه کردهایم. در عین حال برای فصل سرمای امسال ما حدود 165 میلیون افغانی را برای 32 ولایت افغانستان در نظر گرفتهایم و در حال حاضر حدود 5 میلیون افغانی را به هر ولایت افغانستان روان کردهایم.”
علاوه بر این، اداره ملی آمادگی مبارزه با حوادث افغانستان تفاهمنامهای را به ارزش 7.5 میلیون دالر با چین به امضا رسانده است که بر اساس این تفاهمنامه، چین تعهد کرده که حدود 4 هزار و 242 تُن برنج را در بخش کمکهای اضطراری به افغانستان کمک نماید.
اداره ملی آمادگی مبارزه با حوادث افغانستان نزدیک به 500 تن از این برنجهای کمک شده را در هفتهی جاری در کابل دریافت کرد و قرار است که حدود 3 هزار و 740 تن دیگر در آینده نزدیک به این اداره تحویل داده شود.
محمد اسلم سیاس، سرپرست و معاون مالی واداری اداره ملی آمادگی مبارزه با حوادث در برنامه تحویلگیری این کمکها گفت که این کمکها در فصل سرما به ولایاتی ارسال میشود که راههای دشوارگذر دارند.
علاوه بر این مناطق، ساکنان ولایتهای دیگری مانند هلمند، فاریاب و بغلان نیز در جنگهای جاری در این مناطق از محل زندگیشان آواره شدهاند و یا منازلشان تخریب شده است. با توجه به فرارسیدن فصل سرما در افغانستان تمامی بیجاشدگان این کشور نیازمند کمکهای فوری هستند.