مقام‌های ارشد حکومت افغانستان و سخنگویان نهادهای امنیتی این کشور بارها گفته‌اند که در افغانستان بیش از ۲۰ گروه شورشی فعالیت دارند و افغانستان به نیابت از جامعه جهانی در خط نخست مبارزه با تروریزم قرار گرفته است.

تاکنون منابع رسمی حکومت افغانستان از این ۲۰ گروه تروریستی نام نگرفته‌اند اما در بهار سال جاری خورشیدی جنرال دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان گفته بود که تروریستان در چهار گروه عمده تقسیم می‌شوند که شامل گروه‌های تروریستی بین‌المللی، منطقه‌ای، پاکستانی و گروه‌هایی است که در داخل افغانستان فعالیت دارند.

به گفته‌ی او القاعده و طالبان شامل گروه‌های بین‌المللی و تروریستان منطقه‌ای شامل گروه‌هایی از کشورهای چچن، ازبکستان، تاجیکستان و کشورهای عربی می‌شوند. لشکر طیبه، جیش محمد، لشکر جهنگوی و طالبان پاکستانی شامل گروه‌های تروریستی پاکستانی می‌شوند که در خاک افغانستان فعالیت دارند و گروه‌هایی چون شبکه حقانی تروریستانی‌اند که مخالف حکومت افغانستان است.

اکنون خبرگزاری پژواک در یک گزارش تحقیقی از جزئیات و نام ۲۱ گروه تروریستی فعال در افغانستان و پاکستان سخن زده و گفته است که این گروه‌های شورشی بیشتر در دو سوی خط دیورند فعالیت دارند. این گروه‌ها از جمله ۹۹ گروه تروریستی هستند که شامل فهرست سیاه ایالات متحده امریکا می‌باشند.

«تحریک طالبان افغانستان»، «شبکه حقانی»، «جماعت الدعوه»، «داعش»، «القاعده»، «شبکه القاعده جنوب شرق آسیا»، «حزب‌المجاهدین»، «گروه طالبان به رهبری ملا نذیر»، «تحریک طالبان پاکستان»، «حرکت‌الجهاد اسلامی»، «حرکت الجهاد بنگلادش»، «لشکر جهنگوی»، «حرکت المجاهدین»، «جیش محمد»، «لشکر طیبه»، «گروه طارق گیدار»، «جماعت الحرار»، «جندالله»، «جنبش اسلامی ازبکستان»، «جنبش اسلامی ترکستان شرقی»، «اتحاد جهاد اسلامی» و «نیروی قدس» ۲۱ گروهی هستند که به عنوان گروه‌های ترویستی در فهرست سیاه آمریکا قرار گرفته‌اند.

دولت وزیری سخن‌گوی وزارت دفاع افغانستان

ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان به خبرگزاری پژواک گفته است که ۱۵ گروه از ۲۱ گروه تروریستی، پاکستانی هستند که در خاک افغانستان فعالیت دارند.

این گزارش گفته است: «از ۲۱ گروه تروریستی که در لیست سیاه امریکا قرار دارند، ۱۱ گروه آن به پاکستان تعلق دارند، ۲ گروه به ایران و سه گروه دیگر (القاعده، القاعده جنوب شرق آسیا، داعش) تروریستان جهانی‌اند که در نقاط مختلف جهان فعالیت دارند.»

از مجموع ۲۱ گروه تروریستی فعال در افغانستان و پاکستان، ۵ گروه آن در سال ۲۰۱۶ در فهرست سیاه قرار گرفته و یک گروه آن در سال ۲۰۱۷ و متباقی ۱۵ گروه دیگر بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۳ میلادی در این فهرست درج شده‌اند.

۱- تحریک طالبان افغانستان

در اوج جنگ‌های داخلی افغانستان در اکتوبر سال ۱۹۹۴ میلادی گروهی وارد سپین بولدک در ولایت قندهار در جنوب این کشور شده و خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» خواندند. این گروه پس از آن در سال ۱۹۹۶ میلادی کابل پایتخت را تصرف کردند.

این گروه امارت اسلامی افغانستان را تشکیل دادند و تا سال ۲۰۰۱ میلادی در افغانستان حکومت کردند. طالبان به دنبال حملات ۱۱ سپتامبر، توسط امریکا از قدرت برکنار شدند. این گروه سپس جنگ در برابر دولت افغانستان و نیروهای خارجی مستقر در این کشور را آغاز کردند.

ملا هیبت الله رهبر کنونی طالبان

در حال حاضر این گروه در افغانستان حملات چریکی، انفجاری و انتحاری را انجام می‌دهند که تعداد زیادی از شهروندان این کشور را قربانی کرده است.

رهبر و بنیانگذار طالبان، ملا محمد عمر، در سال ۲۰۱۳ در پاکستان مرد و ملا اختر محمد منصور، جانشین او در سال ۲۰۱۶ در حمله هواپیماهای بدون سرنشین امریکا در ایالات بلوچستان، در خاک پاکستان، کشته شد. اکنون ملاهبت‌الله رهبری طالبان را به عهده دارد.

۲- شبکه حقانی

شبکه حقانی گروه شبه‌نظامی تروریستی است که در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان فعالیت دارد. این گروه توسط مولوی جلال‌الدین حقانی تاسیس شد. حقانی که در دهه هشتاد یکی از فرماندهان مجاهدین بر ضد شوروی سابق بود، توجه امریکا، سازمان استخبارات پاکستان و عربستان سعودی را جلب کرد و کمک‌های مالی و تسلیحاتی آنان را دریافت می‌کرد.

این گروه پس از حمله امریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ میلادی تغییر موضع داد و جنگ بر علیه نیروهای خارجی به رهبری امریکا را آغاز کرد. این گروه در سال ۲۰۱۲ از سوی امریکا یک گروه تروریستی اعلام شد. جلال‌الدین حقانی در سال ۱۳۹۴ خورشیدی فوت کرد. گروه او متهم به دست داشتن در چندین حمله خونین در افغانستان است.

جلال الدین حقانی

این گروه بیشتر در ولایت‌های جنوبی و جنوب شرقی افغانستان از جمله خوست، پکتیکا و پکتیا فعالیت دارد و متهم است که از سوی آی‌اس‌آی یا سازمان استخباراتی پاکستان تمویل و رهبری می‌شود.

۳- جماعت الدعوه

گروه تروریستی جماعت الدعوه که در سال ۱۹۸۵ میلادی توسط مولوی جمیل‌الرحمان در ولایت کنر، در شرق افغانستان ایجاد شد، در ماه مه ۲۰۱۶ در لیست سیاه ایالات متحده امریکا قرار گرفت.

وزارت خارجه امریکا در آن زمان اعلام کرد لشکر طیبه که در سال ۲۰۰۱ به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده بود، چندین بار تغییر نام داده و تلاش کرده از تحریمات وضع شده فرار کند و این گروه، جماعت الدعوه را به‌ عنوان یک سازمان عمده ایجاد کرده و مدعی است که در امور اسلامی، سیاسی و اجتماعی تبلیغات می‌کند.

گروه تروریستی جماعت الدعوه در سال ۱۹۸۵ میلادی توسط مولوی جمیل‌الرحمان در ولایت کنر، در شرق افغانستان ایجاد شد

۴- داعش

داعش یا دولت اسلامی عراق و شام در سال ۲۰۱۳ میلادی در سوریه اعلام موجودیت کرد. شاخه خراسان این گروه به رهبری حافظ سعید در ماه دسامبر ۲۰۱۴ میلادی در شرق افغانستان اعلام موجودیت کرد. ولایت خراسان داعش به حوزه پاکستان، افغانستان و سرزمین‌های اطراف این دو کشور اطلاق می‌شود.

حافظ سعید در ماه اسد ۱۳۹۵ در افغانستان کشته شد. پس از او فرماندهان دیگر این گروه از جمله ابوبکر، حمزه، شاهد، عمر، ولکان اسامه برادر حافظ سعید، ممتاز افسر متقاعد اردوی پاکستان، محمد، الاگیتا هندی، یاسر خراسانی، عمران، آفتاب خان پنجاپی، شیخ اوقاص از هیبت‌آباد پاکستان در نتیجه‌ی پرتاب “مادر همه بمب‌ها” کشته شدند.

هرچند شمار دقیق جنگجویان این گروه در افغانستان روشن نیست اما مقام‌های افغان در بهار سال جاری اعلام کردند که بیش از دو هزار جنگجوی این گروه، در نتیجه عملیات نظامیان افغان کشته شده‌اند.

داعش در مدت حضورش در افغانستان چندین حمله خونین انجام داده است. این گروه با هدف قرار دادن اماکن مذهبی، از جمله مساجد شیعیان، به دنبال شعله‌ور ساختن جنگ‌های مذهبی است.

شاخه خراسان گروه داعش به رهبری حافظ سعید در ماه دسامبر ۲۰۱۴ میلادی در شرق افغانستان اعلام موجودیت کرد

۵- القاعده

گروه تروریستی القاعده در سال ۱۹۸۸ میلادی در دوران جنگ شوروی سابق در افغانستان توسط اسامه بن لادن در شهر پیشاور پاکستان تاسیس شد. این گروه علاوه بر افغانستان در چندین کشور دیگر از جمله کشورهای عربی و افریقایی حضور داشته و در افغانستان یکی از حامیان گروه طالبان به رهبری ملا محمد عمر بود.

به دنبال حمله القاعده بر امریکا در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، امریکا برای انتقام گرفتن از این گروه به افغانستان لشکر کشید. بن لادن که در آن زمان در افغانستان زندگی می‌کرد، افغانستان را ترک کرد و سرانجام در سال ۲۰۱۱ میلادی در ابیت‌آباد پاکستان توسط کماندوهای امریکایی کشته شد.

براساس گزارش‌های موجود، پس از فروپاشی رژیم طالبان و فرار بن لادن از افغانستان شمار کمی از جنگجویان این گروه در خاک افغانستان باقی ماندند و تعداد دیگر از اعضای آن پس از ظهور داعش، به گروه داعش و یا طالبان پیوستند.

گروه تروریستی القاعده در سال ۱۹۸۸ میلادی در دوران جنگ شوروی سابق در افغانستان توسط اسامه بن لادن در شهر پیشاور پاکستان تاسیس شد

۶- القاعده در جنوب آسیا

گروه القاعده در جنوب آسیا در ماه جون ۲۰۱۶ شامل فهرست سیاه امریکا گردید. این گروه به رهبری عاصم عمر در سال ۲۰۱۴ میلادی ایجاد شد که حوزه فعالیت آن کشورهای آسیای جنوبی می‌باشد. خبرگزاری پژواک گفته است که طالبان پاکستان و افغانستان از این گروه حمایت می‌کنند.

۷- حزب المجاهدین

گروه حزب المجاهدین در ماه اگست ۲۰۱۷ شامل فهرست سیاه امریکا گردید. حزب‌المجاهدین یک گروه جدایی طلب در کشمیر است که در سال ۱۹۷۹ میلادی توسط «محمد احسن دار» ساخته شد و از سوی هند و اتحادیه اروپا نیز به‌ عنوان گروه تروریستی شناخته شده است. این گروه از حمایت آی‌اس‌آی برخوردار است که در مرز پاکستان با هند فعالیت دارد.

محمد احسن دار

۸- تحریک طالبان پاکستان

تحریک طالبان پاکستان در ماه سپتامبر ۲۰۱۰ در فهرست سیاه امریکا قرار گرفت. این گروه در مناطق قبیله‌ای فدرال شمال غربی در امتداد خط دیورند، مرز میان افغانستان و پاکستان، مستقر است.

این گروه در مناطق خیبر پشتونخواه، افغانستان و خاورمیانه عملیات انجام می‌دهد و شمار جنگجویان آن به هزاران نفر می‌رسد. در سال ۱۳۹۴ این گروه اعلام کرد که با طالبان افغان یکجا شده و هماهنگ عمل می‌کند.

افزون بر این مقام‌های پاکستانی گفته بودند که نیروهای وابسته به تحریک طالبان پاکستانی در جنگ قندوز، در شمال افغانستان حضور داشته و در کنار طالبان افغان می‌جنگیدند.

تحریک طالبان پاکستان در ماه سپتامبر ۲۰۱۰ در فهرست سیاه امریکا قرار گرفت

۹- جماعت الحرار

جماعت الحرار در سال ۲۰۱۴ میلادی از گروه تحریک طالبان پاکستان جدا شد و اما براساس گزارش‌ها این گروه بار دیگر در سال ۲۰۱۵ دوباره به تحریک طالبان پاکستان محلق شده است. جماعت الحرار در سال ۲۰۱۶ میلادی شامل فهرست سیاه امریکا گردید.

خبرگزاری پژواک به نقل از یک مقام نظامی افغان در شرق افغانستان نوشته است که جماعت الحرار در شهرستان‌های اچین، لعل‌پور، مهمند دره و غنی‌خیل ولایت ننگرهار فعال بوده و در حدود ۶۰۰ عضو دارد.

جماعت الحرار در سال ۲۰۱۶ میلادی شامل فهرست سیاه امریکا گردید

۱۰- طالبان شاخه ملا نذیر

گروه طالبان شاخه ملا نذیر در سال ۲۰۱۳ در فهرست سیاه امریکا قرار گرفت. ملا نذیر از فرماندهان طالبان در وزیرستان جنوبی بود که موافقت‌نامه صلح با ارتش پاکستان را امضا کرد. او در ماه جنوری ۲۰۱۳ در حمله هواپیمای بدون سرنشین امریکایی در مناطق قبایلی پاکستان کشته شد.

ملا نذیر از فرماندهان طالبان در وزیرستان جنوبی بود که موافقت‌نامه صلح با ارتش پاکستان را امضا کرد

۱۱- حرکت الجهاد اسلامی

حرکت الجهاد اسلامی در ماه اگست ۲۰۱۰ شامل فهرست سیاه امریکا گردید. این گروه در سال‌های ۱۹۸۰ زمانی ظهور کرد که مولانا ارشد احمد، رهبر این گروه همراه با قاری سیف‌الله و مولانا عبدالصمد برای جنگ با نیروهای شوروی به افغانستان آمدند.

براساس گزارش‌های منتشر شده، این گروه ۱۵ عضو در افغانستان دارد که بر ضد امریکا جنگ می‌کنند و دفتر مرکزی این گروه در فلسطین قرار دارد.

حرکت الجهاد اسلامی در ماه اگست ۲۰۱۰ شامل فهرست سیاه امریکا گردید

۱۲- حرکت المجاهدین

گروه حرکت المجاهدین در سال ۱۹۸۵ میلادی از حرکت الجهاد اسلامی جدا شد و در ماه اکتوبر ۱۹۹۷ در فهرست سیاه امریکا قرار گرفت. این گروه آزادانه در پاکستان گشت و گذار دارد. براساس گزارش خبرگزاری پژواک، فضل‌الرحمان خلیل، رهبر این گروه در اسلام‌آباد زندگی می‌کند و هواداران این گروه برای آزادی کشمیر از زیر سلطه هند مبارزه می‌کنند. از این گروه به عنوان تهدید برای افغانستان و منافع ایالات متحده امریکا نیز یاد شده است.

۱۳- جیش محمد

جیش محمد یک گروه شبه‌نظامی است که به دنبال جداسازی کشمیر از هند با توسل به مبارزه مسلحانه است. این گروه که توسط مولانا مسعود اظهر ایجاد شده، در دسامبر ۲۰۰۱ شامل فهرست سیاه امریکا گردید.

خبرگزاری پژواک نوشته است که اعضای گروه جیش محمد در سال ۱۹۹۹ میلادی یک هواپیمای مسافربری هند را که به سمت قندهار افغانستان پرواز می‌کرد، به گروگان گرفته بودند. آنان از هند خواستار آزادی مولانا مسعود اظهر شده بودند.

گروه جیش محمد توسط مولانا مسعود اظهر ایجاد شده، در دسامبر ۲۰۰۱ شامل فهرست سیاه امریکا گردید

۱۴- لشکر طیبه

لشکر طیبه در سال ۱۹۹۰ توسط حافظ محمد سعید با رویکرد مقابله با سیطره هند بر منطقه کشمیر ایجاد شد. بر اساس گزارش‌ها، این گروه در آغاز روابط حسنه با القاعده داشت و پس از ظهور داعش سعی کرد با این گروه روابط خود را تقویت کند.

لشکر طیبه در سال ۲۰۰۱ شامل فهرست سیاه امریکا شد. این گروه در جنوب آسیا و عمدتا پاکستان، فعال است و متهم به حملات متعدد به شهروندان و نیروهای هند، از جمله بمب‌گذاری سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۸ بمبئی در هند است. افزون بر این فعالیت‌های این گروه در افغانستان نیز دیده شده است.

سال گذشته خورشیدی وزارت داخله افغانستان اعلام کرد که در یک حمله هوایی در شهرستان دانگام ولایت کنر ۱۹ عضو لشکر طیبه مربوط به کشور پاکستان کشته شده‌اند.

لشکر طیبه در جنوب آسیا و عمدتا پاکستان، فعال است

۱۵- گروه طارق گیدار

براساس گزارش خبرگزاری پژواک، امریکا در ماه می سال ۲۰۱۶ این گروه را در فهرست سیاه خود قرار داد. این گروه متعلق به پاکستان است.

منابع این خبرگزاری گفته‌اند که این گروه در افغانستان نیز فعالیت داشته و در سال ۲۰۱۶، عمر ناریه سازمان‌دهنده حمله بر مکتبی در پیشاور پاکستان به فرمان محمد اشرف غنی در ولایت ننگرهار، در شرق افغانستان کشته شده است.

۱۶- لشکر جهنگوی

لشکر جهنگوی یک گروه انحصاری مربوط به سپاه صحابه پاکستان است که توسط ملک اسحق و شماری از دیگر از چهره‌های این سپاه در سال ۱۹۹۶ ایجاد شده است. این گروه افراطی در پاکستان مستقر است و اهداف خود را در همکاری با القاعده و طالبان دنبال می‌کند.

لشکر جهنگوی توسط ملک اسحق و شمار دیگری از چهره‌های این سپاه صحابه در سال ۱۹۹۶ ایجاد شده است

این گروه مسوول حملات و بمب‌گذاری‌های متعدد در خاک پاکستان است که در آن صدها شیعه پاکستانی کشته شده‌اند. افزون بر این، این گروه مسوول حملات انتحاری در سال ۲۰۱۱ بر عزاداران عاشورا در مزار و کابل در افغانستان است.

۱۷- اتحاد جهاد اسلامی

این گروه در سال ۲۰۰۲ میلادی تحت تاثیر جنبش اسلامی ازبکستان شکل گرفت. در وزیرستان شمالی مستقر است و در سال ۲۰۰۵ شامل فهرست سیاه امریکا گردید. گزارش‌هایی وجود دارد که این گروه در سال‌های اخیر در برابر نیروهای پاکستانی در مناطق قبلیه‌ای این کشور و نیروهای افغان و ناتو فعال بوده است.

۱۸- جندالله

گروه جندالله در سال ۲۰۰۳ میلادی در ایران تشکیل شد و هدف آن دفاع از حقوق مذهبی و قبیله‌ای، به‌ویژه بلوچ‌ها و پیروان اهل سنت در ایران است. منابع خبرگزاری پژواک گفته‌اند که گروه جندالله علیه شیعیان افغانستان و ایران عملیات می‌کند. این گروه در نوامبر ۲۰۱۰ شامل فهرست گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی امریکا گردید.

گروه جندالله در سال ۲۰۰۳ میلادی در ایران تشکیل شد

در ماه سپتامبر ۲۰۱۶ مقامات ولایت بغلان در شمال افغانستان از کشته شدن ۷ شورشی این گروه در شهرستان برکه این ولایت خبر دادند. یک سال پیش از آن قاری بشیر، مسوول این گروه در شمال افغانستان و قاری حضرت مشهور به ابو حذیفه، رهبر این گروه در قندوز کشته شدند.

۱۹- نیروی قدس

خبرگزاری پژواک به نقل از دفتر رسانه‌های ناتو در کابل نوشته که نیروی قدس در اکتوبر ۲۰۰۷ شامل فهرست سیاه ایالات متحده شده است. نیروی قدسِ نیروهای برون مرزی سپاه پاسداران ایران در جنگ ایران و عراق ایجاد شد.

۲۰- جنبش اسلامی ازبکستان

جنبش اسلامی ازبکستان در سال ۱۹۹۸ توسط جمعه نمنگانی و طاهر یولداش پس از پایان جنگ داخلی تاجیکستان بنیانگذاری شد. پس از فروپاشی رژیم طالبان در کابل و ورود نیروهای امریکایی و متحدانش به افغانستان، اعضای جنبش اسلامی ازبکستان به مناطق مرزی افغانستان آمده و فعالیت‌های خود را آغاز کرد.

جنبش اسلامی ازبکستان در سال ۱۹۹۸ توسط جمعه نمنگانی و طاهر یولداش پس از پایان جنگ داخلی تاجیکستان بنیانگذاری شد

این گروه که در سپتامبر ۲۰۰۰ میلادی شامل فهرست سیاه امریکا شد، در وزیرستان شمالی پایگاه دارد و در گذشته با القاعده همکاری داشته اما اکنون اکثر اعضای این جنبش به طالبان یا داعش پیوسته‌اند.

در بهار امسال مقام‌ها در شمال افغانستان ادعا کردند که پسر طاهر یولداش در شماری از مناطق در شمال افغانستان برای داعش سربازگیری می‌کند. جنرال ظاهر وحدت، والی سرپل در ماه ثور به خبرنامه گفته بود که پسر طاهر یولداش در مرز بین جوزجان، سرپل و فاریاب برای داعش سربازگیری می‌کند.

۲۱- جنبش اسلامی ترکستان شرقی

این گروه در سپتامبر ۲۰۰۲ به عنوان یک سازمان تروریستی شامل فهرست سیاه ایالات متحده امریکا گردید. این گروه از ستیزه‌جویان اویغور، مسلمانان جدایی طلب در سن‌کیانگ چین، تشکیل شده است. این جنبش در سال ۱۹۹۳ تاسیس شد و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی توانست با گروه‌ها و احزاب بنیادگرا در آسیای مرکزی رابطه برقرار کند. بعدها این گروه با القاعده و طالبان در افغانستان نیز همکاری کرد.

دو ماه پس از حملات یازده سپتامبر القاعده بر ایالات متحده امریکا، چین سندی را نشر کرد که نشان می‌داد جنبش اسلامی ترکستان شرقی با القاعده و طالبان ارتباط داشته است. این سند گفته بود که حسن مخصوم، رهبر این جنبش با بن لادن در افغانستان همکاری داشته است.

جنبش اسلامی ترکستان شرقی در سپتامبر ۲۰۰۲ به عنوان یک سازمان تروریستی شامل فهرست سیاه ایالات متحده امریکا گردید

اکنون که نگرانی‌ها از گسترش فعالیت داعش در افغانستان بیشتر می‌شود، چین نگران پیوستن اویغورهای وابسته به جنبش اسلامی ترکستان شرقی به صفوف داعش در افغانستان است.

علاوه بر این ۲۱ گروه تروریستی که در فهرست سیاه وزارت خارجه امریکا قرار گرفته‌اند، شماری از سازمان‌ها و گروه‌های دیگر نیز در افغانستان فعالیت داشته و دارند اما شامل فهرست سیاه امریکا نشده‌اند.

 دیگر گروه‌های فعال در افغانستان

«لشکر اسلام» یک گروه مرتبط با طالبان پاکستان فعال در شرق افغانستان است که به نقل از پژواک ۵۰۰ جنگجو در مناطق نازیان و اچین ولایت ننگرهار دارد.

«مجاهدین البدر» یک گروه ستیزه‌جوی پاکستانی است که در کشمیر فعال بوده اما اخیرا فعالیت‌های شورشی را در افغانستان آغاز کرده است. فعالیت «سازمان‌های سلفی» نیز در افغانستان دیده شده است.

«انصار اسلام» که در سال ۲۰۰۴ توسط پیر سیفور رحمان بر ضد گروه «لشکر اسلام» ایجاد شد نیز در افغانستان فعالیت‌های ضد دولتی داشته است. «سپاه صحابه»، از پیروان مکتب دیوبندی، حامی سیاسی لشکر جهنگوی پاکستان است. «حرکت الانصار»، «جنود خراسان» که در ربودن برخی افراد در گوشته ولایت ننگرهار در سال ۲۰۱۳ متهم است و «جماعت انصارالله تاجیکستان» از دیگر گروه‌هایی هستند که در افغانستان فعال بوده و یا فعال‌اند.

0000

مطالب مشابه