در گوشه‌ای از پایتخت افغانستان، جزیره‌ای وجود دارد که با بیش از یک میلیون جمعیت بسیاری از شهروندان آن باور دارند که به فراموشی سپرده شده و از تمامی برنامه‌ها و خدمات شهری و اجتماعی حکومت افغانستان و بخصوص شهرداری این شهر محروم مانده است.
دشت برچی در غرب کابل یکی از مزدحم ترین مناطق پایتخت افغانستان است. جایی که به دلیل بی‌توجهی مسوولان در طول 16 سال گذشته در مقایسه با دیگر نقاط مرکزی شهر کابل، از کم‌ترین خدمات شهری برخوردار بوده است.
بسیاری از شهروندان این منطقه باور دارند که مسوولان شهرداری کابل برای خدمات رسانی به ساکنان دشت برچی بی توجه بوده و جمعیت روزافزون آن نتوانسته‌اند همگام با تغییرات جمعیتی، به نیازمندی‌های شهروندان در رابطه با خدمات شهری پاسخگو باشند.
بی توجهی صورت گرفته در قبال این بخش از پایتخت، رفته رفته روال زندگی ساکنان میلیونی این منطقه را مختل ساخته و با مشکلاتی جدی روبرو ساخته است. با این که در تمام این سالها بارها از خدمات‌رسانی بهتر و بهسازی دشت برچی سخن گفته شده اما عملی نشدن این وعده‌ها، دشت برچی را به عنوان جزیره‌ای جداگانه و دور از نظر مسوولان حکومتی شهره ساخته است.
نگاه تبعیض‌آمیز
همین چند روز قبل و در ادامه تمامی تلاش‌های چندین سال گذشته برای بهبود خدمات شهری در دشت برچی، ساکنان این منطقه باز هم به دیدار معاون دوم رییس‌جمهور رفتند و از وعده‌های عملی نشده شهرداری و سختی‌های زندگی در این گوشه پایتخت شکایت کردند.
ترافیک سنگین، ازدحام جمعیت، نامناسب بودن سرک‌ها، قیر نشدن برخی سرک‌ها، آلودگی محیط زیست و جمع آوری نشدن زباله‌ها، کمبود امکانات آموزشی و صحی و هم چنین نداشتن پارک و فضاهای تفریحی از عمده‌ترین مسایلی است که موجب شده تا زندگی در دشت برچی به مرحله‌ای از بحران برسد.
سرور دانش معاون دوم رییس‌جمهور افغانستان در این دیدار گفت که ارایه خدمات شهری در کابل با “یک نگاه تبعیض آمیز” همراه بوده است. نگاهی که به گفته او موجب شده تا “مناطق خاصی در غرب و شرق کابل” از دسترسی به سهولت‌های مورد نیاز محروم نگه داشته شوند.
او گفت که “نهادهای مسوول در زمینه فراهم آوری خدمات مورد نیاز مردم و بخصوص سهولت‌های ترانسپورتی و خدمات شهری مکلفیت خویش را به درستی ادا نکرده‌اند.”
به گفته معاون ریاست‌جمهوری افغانستان، به شهرداری کابل دستور داده شده تا این نگاه تبعیض‌آمیز را از میان برداشته و زمینه دسترسی یکسان به خدمات و سهولت‌های شهری را برای همه ساکنان شهر کابل فراهم سازد.
سکوت شهرداری
با اینکه از این گفته‌های معاون رییس‌جمهور افغانستان چند روز می‌گذرد، مسوولان شهرداری کابل در مورد گفته‌های آقای دانش در مورد “رفتار و نگاه تبعیض‌آمیز در ارایه خدمات شهری و محروم نگه داشته شدن برخی مناطق از این خدمات” هیچ واکنشی نداشته و سکوت کرده‌اند.
حتی سخنگوی این نهاد نیز در پاسخ به سوال خبرنگار خبرنامه گفت که در این مورد حرفی ندارند و باز هم به سکوت رو آوردند.
ترافیک سنگین
رفت و برگشت در تنها جاده دشت برچی به عرض 40 متر، این روزها تبدیل به معضلی بزرگ برای ساکنان این منطقه شده است. برای عبور از مسیری کوتاه از آخر برچی تا پل سوخته را به دلیل ترافیک بسیار سنگین و نداشتن مسیرهای فرعی، باید در بیش از یک ساعت پیمود.
رانندگان موترهایی که برای سوار کردن مسافران صدا می‌زنند ” عاجل رو” خودشان نیز می‌دانند که چنین چیزی با وجود این ترافیک سنگین هرگز ممکن نیست.
انبوه موترهایی که در این مسیر در ساعاتی از صبح و شب بی‌حرکت ایستاده‌اند، نشان از متوقف بودن جریان زندگی و به هدر رفتن زمان است. هدر رفتن زمان و عمر بسیاری از شهروندان در جاده‌های پر ازدحامی که به همین راحتی در انتظار باز شدن جاده سپری می‌شود. قرار بود برای کاهش ترافیک در جاده دشت برچی، تعدادی جاده‌های فرعی ساخته شود اما تابحال ساخت چنین جاده‌هایی نیز عملی نشده است.
یکی از دانشجویان دانشگاه کابل به خبرنامه می‌گوید که “از آخر برچی باید ساعت شش حرکت کنم تا بتوانم قبل از ساعت 8 به دانشگاه برسم. بیشتر روزها به دلیل ترافیک سنگین در جاده، دیرتر از دیگران به صنف می‌رسم. در حالی که این مسیر کوتاه است و اگر ازدحام نباشد در کمتر از 10 دقیقه می‌توان به مقصد رسید.”
احمد علی دیگر ساکن دشت برچی می‌گوید “حکومت با آن‌که مالیه‌ی قابل توجهی از مردم جمع‌آوری می‌کند اما به این بخش از شهر خدمات ارایه نمی‌کند. موقع انتخابات که می‌شود هرکس با سروصدای زیاد و وعده‌های میان‌تهی از مردم رای جمع می‌کند اما بعد از آن دیگر توجهی نمی‌شود.”
بی برقی
نداشتن برق مشکل جدی دیگری در این گوشه از پایتخت است. پس از 16 سال هنوز هم در بخش‌های مختلفی از این منطقه وسیع، برق رسانی صورت نگرفته است. در قسمت‌هایی هم که برق رسانی شده، ساکنان از قطعی برق مداوم و طولانی شکایت دارند در حالی که این قطعی برق در دیگر مناطق کابل متفاوت از دشت برچی است.
جاده شهید مزاری که جاده اصلی به سمت دشت برچی می باشد نیز با وجود داشتن پایه های برق، شب‌ها در تاریکی مطلق فرو می‌رود به گونه‌ای که این تاریکی در جاده اصلی دشت برچی، هر عابری را به وحشت می‌اندازد.
زباله‌های سرگردان
گوشه هایی از این جاده پر رفت‌و‌آمد را زباله‌هایی گرفته است که برای مدتی طولانی بر روی جاده می‌ماند تا از سوی کارمندان شهرداری جمع آوری گردد. نبود برنامه مشخص و منظم برای جمع‌آوری زباله‌ها از سوی شهرداری مشکل دیگر ساکنان دشت برچی است.
زباله‌هایی که علاوه بر اخلال در روند رفت‌و‌آمد، بیماری و آلودگی محیط زیست را نیز در پی دارد. به گفته ساکنان دشت برچی، شهرداری کابل زمانی هم که برای جمع آوری این زباله‌ها اقدام می‌کند، ساعات پر ازدحامی را برای این کار انتخاب می‌کند که بر ترافیک جاده می‌افزاید.
نبود کانالیزاسیون
یکی دیگر از مشکلات اساسی ساکنان دشت برچی، نبود کانالیزاسیون شهری است. غیرمعیاری بودن خانه‌ها و ساخت و ساز در این منطقه و نبود برنامه مشخص از سوی شهرداری، سطح بهداشت و سلامتی شهروندان را با خطری جدی روبرو ساخته است.
آب آشامیدنی
نبود سیستم کانالیزاسیون، ساکنان دشت برچی را با بحران جدی دیگری در مورد آب آشامیدنی مواجه ساخته است. آب‌های زیرزمینی در این منطقه با آلودگی روبروست.
از سوی دیگر ساکنان دشت برچی برای تامین آب مصرفی‌شان، به ازای هر متر مکعب آب از 40 تا 60 افغانی به نهادهای خصوصی می‌پردازند. اما معضل اصلی همچنان بهداشتی نبودن آب آشامیدنی است که ساکنان این منطقه و سایر نقاط شهر کابل را در خطر ابتلا به بیماری‌های گوناگون قرار داده است.
نبود پارکینگ
جاده کم عرض و انبوه موترهایی که در این بخش از پایتخت وجود دارد، به شدت نیازمند پارکینگ است. اما نداشتن پارکینگ و مکان مشخص برای پارک موتر، مشکل دیگری برای ساکنان دشت برچی است.
از آنجا که مراکز تجاری بزرگی در امتداد جاده شهید مزاری ایجاد شده اما بیشتر این مراکز تجاری پارکینگی ندارد. به نظر می‌رسد شهرداری کابل در ساخت‌و‌ساز این مراکز نیز هیچ نظارتی ندارد چرا که برای هر کدام از این مراکز پارکینگی در نظر گرفته می‌شد، می‌توانست هم از مشکلات رانندگان بکاهد و هم از میزان ترافیک سنگین جاده.
مشکل ترانسپورت
با اینکه مسوولان وزارت ترانسپورت افغانستان میگویند در بخش‌هایی از این شهر، ملی بس‌های دولتی فعال است اما در این گوشه از شهر کابل هیچ نشانه‌ای از این ملی بس‌ها وجود ندارد.
نبود نظارت بر عملکرد مالکان موترهای شخصی برای حمل‌و‌نقل شهروندان، زمینه خودسری برخی رانندگان را نیز فراهم کرده است. از سوی دیگر ساکنان دشت برچی به شدت از نبودن پولیس ترافیک برای کنترل و منظم ساختن رفت‌و‌آمد موترها ناراضی هستند.
جمعیت میلیونی دشت برچی همه روزه برای رفت و آمد، به ویژه در ساعاتی از صبح و غروب با کمبود موتر مواجه هستند و مجبورند برای رفتن به سوی مقصد، ساعت‌ها در انتظار بمانند.
نبود چهارراهی معیاری
چهارراهی شهید مزاری در پل سوخته تنها ورودی به جاده شهید مزاری است که فضای بازتری دارد. با این حال با ورود به این جاده دیگر چهارراهی یا میدان مناسبی برای دورخوردن موترها وجود ندارد.
رعایت نشدن معیارهای جاده‌سازی و همچنین قوانین ترافیکی در هنگام ساخت این جاده بر مشکلات زندگی شهروندان افزوده است.
نبود ایستگاه آتش‌نشانی
ایجاد ایستگاه های آتش نشانی در نقاط مختلف شهر کابل یکی از نیازهای اساسی است. اما شهر پرجمعیت کابل از این لحاظ با مشکلات فراوانی روبروست. از جمله، منطقه دشت برچی با جمعیت زیاد و همچنین ترافیک سنگین به شدت نیازمند داشتن ایستگاه آتش‌نشانی است تا در صورت نیاز بتوان در زودترین فرصت ممکن، نسبت به مهار آتش سوزی‌های احتمالی اقدام کرد.
خدمات‌رسانی یکسان
با وجود این که بارها از بهسازی و بهبود خدمات رسانی شهری در مناطق مختلف شهر کابل و به ویژه دشت برچی از سوی مقامات مسوول و از جمله ارگ ریاست‌جمهوری تاکید شده است، اما ساکنان دشت برچی در محل زندگی‌شان هیچ تغییری ندیده‌اند.
به باور برخی از کارشناسان مطرح شدن “وجود نگاه تبعیض‌آمیز در ارایه خدمات شهری” در کابل آن‌هم از سوی معاون رییس‌جمهور افغانستان بیانگر این است که این مساله بسیار جدی و نگران کننده است.
توجه و رسیدگی به خواسته‌ها و نگرانی‌های بخش بزرگی از شهروندان کابل که در بیان خواسته‌ها و اعتراضهایشان به شیوه‌های مدنی شهره هستند، می‌تواند در بازگشت اعتماد مردم به کارکرد نهادهای حکومتی موثر باشد. بازگشت اعتمادی که تنها با ارایه خدمات یکسان از سوی حکومت به شهروندان در نقاط مختلف افغانستان و به ویژه کابل ممکن است.
افزودن دیدگاه