نانسی هچ دوپری، افغانستان‌شناس مشهور آمریکایی صبح امروز یک‌شنبه ( 19 سنبله) به دلیل بیماری و کهولت سن در یکی از شفاخانه‌های کابل در‌گذشت. خانم نانسی با بیماری‌های قلب، شش و کلیه دست و پنجه نرم می‌کرد.
نانسی دوپری 55 سال پیش برای نخستین بار به افغانستان آمد و پس از بازدید از این کشور، علاقه‌مند شد که در مورد تاریخ و فرهنگ افغانستان مطالعه و تحقیق کند. با این وجود او در سال 1962 جمع‌آوری معلومات، آثار تاریخی و هم‌چنان تحقیق در مورد تاریخ افغانستان را آغاز کرد.
خانم نانسی از سال ۱۹۵۰ با افغانستان آشنا شد و از آن به بعد بارها به افغانستان سفر کرده و سال‌ها در این کشور زندگی کرد. او در سال‌های اخیر یک ساختمان جدید با طراحی قدیمی را در محوطه دانشگاه کابل به نام “مرکز معلومات افغانستان” ایجاد کرد که روزانه پذیرای د‌ه‌ها دانشجوی دانشگاه کابل و محققان افغان است.
همسر او لویس دوپری، یکی از باستان شناسان شناخته شده آمریکا است که در نخستین سفر، نانسی را در افغانستان همراهی کرد. هر دوی آنها در آغاز به تهیه راهنماهای سفر، نقشه ها، تصاویر و هم‌چنان ثبت موسیقی فولکلور افغانستان مشغول شدند.
نانسی بیشتر به نگارش تاریخ می‌پرداخت و لویس کاوش‌های باستان‌شناسی انجام می‌داد، در میانه این سفرها تصاویر فراوانی را از سراسر افغانستان در هنگام کار تهیه کردند.
https://twitter.com/LNajafizada/status/906724700361019393
مرکز منبع معلومات افغانستان در دانشگاه کابل (ACKU) که توسط خانم نانسی بنیان گذاشته شد، بیشتر از 100هزار سند در مورد افغانستان را جمع‌آوری کرده که چندین هزار صفحه را برای خوانندگان آنلاین، اسکن نموده و به پی‌دی‌اف نیز تبدیل کرده است.
خانم نانسی که از شروع سال جاری خورشیدی از بیماری کلیه و قلب رنج می‌برد، در یکی از شفاخانه‌های کابل بستری شد. محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در ماه حمل سال جاری خورشیدی در یک تماس تلفنی، برای او آرزوی سلامتی کرد. آقای غنی از مسوولین وزارت صحت خواسته بود که برای درمان این پژوهش‌گر آمریکایی تلاش کنند، اما خانم نانسی به دلیل کهولت سن نتوانست بیشتر از این عمر کند.
یک عمر پژوهش
نانسی هچ دوپری در سال 1927 میلادی در نیویارک ایالات متحده‌ی آمریکا متولد شد. او که در جنوب هندوستان بزرگ شد، از جمله مورخانی است که تاریخ و راهنمای افغانستان را نوشت. نانسی در سال 1962 میلادی به افغانستان آمد.
خانم نانسی پس از آشنایی با لویس دوپری باستان‌شناس آمریکایی در افغانستان، با او ازدواج کرد. بانو دوپری برای سفرهای مختلف تحصیلی و پژوهشی به کشورهای کلمبیا، مسکو و چین داشت.
نانسی دوپری در طول سفر به چین، فرهنگ آن کشور به خصوص بودیزم را مطالعه کرد؛ مطالعه‌ی مسیر بودیزم پای این خانم کاوش‌گر را به افغانستان کشاند. بانو نانسی در مصاحبه با یکی از ماهنامه‌های افغانستان گفته بود “در نخستین روزهایی که به افغانستان آمده بودم، برای مطالعه در مورد تاریخ این کشور منابع محدودی یافتم، برای شناخت افغانستان راهنمایی وجود نداشت، پنج کتاب راهنما نوشتم که اولین آنها در مورد بامیان و بقیه در مورد کابل، هرات و شمال است، هم‌چنان یکی دیگری از آنها راهنمای عمومی برای تمام افغانستان می‌باشد.”
علاقه‌مند به افغانستان
نانسی به افغانستان علاقه‌مندی زیاد پیدا کرده بود و در پی فهم بیشتر از تاریخ این کشور بود. بانو دوپری گفته است که او به تاریخ اکتفا نکرد و برای نوشتن کتاب راهنما در زمینه‌ی افغانستان، به مطالعه باستان‌شناسی روی آورد، آثار او پس از نگارش نه تنها در افغانستان بلکه در خارج از افغانستان نیز منتشر شده است.
او برای جمع‌آوری اطلاعات بیشتر به ولایت‌های مختلف افغانستان سفر کرد، به گفته‌ی خود خانم دوپری سفر او به ولایت‌ها مانند سفر رهگذران نبود، بل که آنان در برخی از ولایت‌ها به مدت دو تا سه ماه ماندگار می‌شدند و خانه کرایه می‌کردند.
مرکز منبع معلومات افغانستان از زبان نانسی نوشته است که “در گذشته در کتاب‌های تاریخی تنها متن آورده می‌شد و تصویری وجود نداشت، ولی اکنون در کتاب‌های معارف از این عکس‌ها اندکی وجود دارد. ما برای این‌که دانشجویان از این کتاب‌ها بهره‌مند شوند، زمینه‌ا‌ی را در مرکز منبع معلوماتی افغانستان فراهم کرده‌ایم.”
ایجاد این مرکز یکی از آرمان‌های بزرگ پروفیسور لویس دوپری بود که پیش از آن در سال 1989 میلادی زیر نام مرکز منابع نشراتی و اطلاعاتی (ACIR) در چارچوب نهاد اکبر ACBAR در پیشاور پاکستان پی‌ریزی شد.
در سال 2005 میلادی، این نهاد از پاکستان به کابل منتقل شد. محمد اشرف غنی که آن زمان ریاست دانشگاه کابل را برعهده داشت، مکانی را در محوطه‌ی کتابخانه دانشگاه کابل برای این مرکز مشخص کرد. پس از آن حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان، در سال 2007 میلادی مبلغی را از بودجه‌ی انکشافی این کشور به منظور ساخت ساختمان جدید این نهاد علمی و فرهنگی در محوطه‌ی دانشگاه کابل اختصاص داد.
هم‌چنان به‌خاطر حمایت از برنامه‌های مرکز منبع معلوماتی افغانستان در دانشگاه کابل، در سال 2007 میلادی بنیادی زیر نام “دوپری فوندیشن” در شهر نیویارک ایالات متحده آمریکا بنیانگذاری شد.
مرکز منبع معلومات افغانستان
این مرکز در دانشگاه کابل در 27 مارچ 2013، با 23 هزار عنوان کتاب، مجله و 80 هزار نسخه سند رونمایی شد. کار این نهاد با کمک اصلی دولت و سهم اندک جامعه ی جهانی تکمیل شد. یکی از کارهای اساسی که در مرکز معلوماتی افغانستان صورت می‌گیرد، آرشیف کردن رسانه‌های چاپی، مقاله‌ها و نوشته‌های علمی در خصوص افغانستان است.
هدف از آرشیف کردن رسانه‌های چاپی توسط خانم دوپری این بود که او می‌خواست به منظور نگهداشتن تاریخ افغانستان، مدارک را جمع‌آوری کند. لویس خواست که این کار را انجام دهد تا پژوهش گران در آینده بخواهند در مورد افغانستان تحقیق کنند، به منابع با ارزشی دسترسی داشته باشند.
بانو نانسی دوپری با وجود کهولت سن و ضعف، مشتاقانه در عرصه تاریخ و فرهنگ افغانستان کار کرد، تا آنجایی که اشتیاق خدمت به تاریخ افغانستان در او، باعث می‌شد در طول این همه سال‌ها رنج دوری فرزندان و وطنش را تحمل کند. او در افغانستان و در سخت ترین شرایط کار کرد تا چهره دیگری از این کشور را برای جهانیان و آیندگان نشان دهد.
افزودن دیدگاه