روز دهم ماه قمري ذي‌الحجه، مصادف با عيد قربان از گرامي‌ترين عيدهاي مسلمانان است. بسیاری از مسلمانان جهان به ياد حضرت ابراهيم و فرزندش اسماعيل، این روز را جشن می‌گیرند و به دید و باز دید از خویشاوندان می‌پردازند. خانواده‌هایی که دارای توانایی مالی باشد در این روز با ذبح حیوانی به فقرا کمک می‌کنند.
آداب تجلیل از این عید اگرچه تا حد زیادی در کشورهای اسلامی مشابه است اما در این میان کشورهایی مانند افغانستان، عراق و سوریه از این روز در فضایی که بر آن جنگ، ناامنی و تهدیدهای تروریستی همراه است تجلیل می‌کنند.
عربستان
میلیون‌ها زائر خانه خدا که از کشورهای مختلف برای مراسم حج به این کشور رفته‌اند، یکی از بزرگ‌ترین تجمعات دینی را در جهان رقم می‌زنند.
حاجیان کشورهای مختلف در روز عید به شکرانه انجام مناسک حج، حیوانی را قربانی می‌کنند و گوشت آن را بین نیازمندان توزیع می‌کنند.
افغانستان
عید قربان در افغانستان 3 روز تعطیل است. مردم این کشور صبح روز عید قربان با پوشیدن لباسهای نو برای خواندن نماز عید به مساجد می‌روند. دیدو‌بازدید و رفتن به خانه اقوام و دوستان از دیگر سنت‌های پسندیده در این کشور است.
عیدی بردن و عیدی دادن از رسم‌های دیگر عید است. خانواده داماد برای عروس عیدی می‌برند. کیفیت و کمیت عیدی بردن به توان مالی خانواده‌ها بستگی دارند. به نظر می‌رسد که عیدی بردن برای عروس رسم جدایی ناپذیر عید در این کشور باشد.
دلجویی و عرض تسلیت به خانواده‌هایی که پیش از این عضوی از خانواده را از دست داده‌اند نیز بخش دیگری از آداب مردم این کشور است. در ماه‌های گذشته نیز بسیاری از شهروندان این کشور در حوادث مختلف تروریستی جان‌های خود را از دست دادند. عید قربان این سال برای بسیاری از خانواده‌های قربانیان، متفاوت‌تر از گذشته است. آنها عید امسال را در غم از دست دادن عزیزان‌شان سپری می‌کنند.
سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان گفته است که “ما در عید امسال عزادار شهروندان بی‌گناهی هستیم که در مسجد جامع جوادیه هرات، در روستای میرزا اولنگ در ولایت سرپل و در مسجد امام زمان در کابل و رویدادهای تلخ دیگر با قساوت و بی رحمی به شهادت رسیدند.”
او به شهروندان افغانستان گفته است مناسب‌تر این است که در روزهای عید با حضور در منزل بازماندگان قربانیان حوادث تروریستی اخیر از آنها دلجویی کنند.
نیروهای امنیتی افغانستان با توجه به افزایش حملات تروریستی اخیر بر مراکز مذهبی و دینی، تدابیر امنیتی برای تامین امنیت این مراکز در روزهای عید را افزایش داده‌اند.
پاکستان
شهرهای پاکستان در آستانه عید قربان جلوه‌ی خاصی پیدا می‌کند. در کنار بازارهای بزرگ خرید و فروش در آستانه عید، بازار فروش حیوانات قربانی، از جمله صحنه‌های دیدنی در شهرهای مختلف پاکستان است.
مردم پاکستان نیز مانند دیگر کشورهای اسلامی به عید قربان اهمیت خاصی می‌دهند و از مدت‌ها قبل برای انجام مراسم این روز آماده می‌شوند.
رنگ کردن، تزیین و آرایش حیوانات قربانی نیز از جمله رسومات مردم پاکستان در ایام عید قربان است.
استفاده از کارت تبریک، پوشیدن کفش و لباس نو و همچنین دید و بازدید از دیگر رسومات مردم پاکستان در ایام عید قربان است.
ايران
عيد قربان به عنوان يکي از بزرگترين اعیاد اسلامي, در مناطق مختلف ایران به شیوه‌های متفاوتی برگزار مي‌شود. اگرچه آداب متفاوتي در خصوص برگزاری عید قربان در بین مردم ایران وجود دارند، ولي اين مراسم در لايه‌هاي عميق‌تر شبيه يکديگر است.
مردم ایران بنا بر رسوم ويژه‌اي که دارند از مدت‌ها پيش از روز عيد قربان، خود را آماده جشن مي‌کنند و مقدمات اين مراسم با خريد حيوان قرباني فراهم می‌نمایند.
انتخاب حيوان براي قرباني در هر منطقه، متناسب با عادت‌ها و عقايد ويژه همان منطقه است و حيوان قرباني با شرايط خاصي براي زمان ذبح , نگهداري , آماده و آراسته مي‌شود.
مردم قرباني خود را در مناطق مختلفي ذبح می‌کنند، برخي در اماکن مقدس، برخي در خانه‌هاي مسکوني و برخي ديگر در ميدان‌هاي اصلي محل زندگي به انجام اين عمل معنوي مي‌پردازند. هنگام ذبح قربانی، اشعار و دعاهای خاصي خوانده مي‌شود و قصاب نيز اغلب شرايط و جايگاه ويژه‌اي دارد. بنابر رسم رايج , گوشت قرباني بين مردم همان ناحيه و بويژه مستمندان توزيع مي شود.
از جمله آداب ديگري که در عید قربان در ميان مردم ایران رواج دارد، بازي‌هاي محلي و ارسال هدیه‌هایی براي نوعروسان است .
ترکیه
مسلمانان در سراسر ترکيه نيز با حضور گسترده در مسجدها، نماز اين روز فرخنده را با جماعت اقامه مي‌کنند .
مسلمانان ترکيه به قربانى کردن اهميت زيادى مي‌دهند و براساس اين سنت حسنه، هر کسى در صورت توانایی مالی، با استفاده از تعطيلات چهار روزه عيد قربان، گوسفند، گوساله و یا شتر قربانی می‌کنند.
در روز عرفه که در ترکيه نيمه تعطيل است فرصت خوبي براي زيارت قبور است. در اين روز خانواده‌ها به قبرستان‌ها رفته براي نزديکان خود دعا مي‌خوانند و به یاد آنها خیرات می‌کنند.
در عيد قربان گاهى هم چند خانواده يا همسايه، مشترکا گاو يا گوساله و حتي شتر خريدارى کرده و قربانى مي‌کنند.
عيد قربان به همراه عيد فطر به عنوان دو عيد بزرگ ملى و مذهبى در ترکيه با رسوم و آيين‌هاى ويژه خود نمادى از تعاون، هميارى و احسان در جامعه است.
چراغاني کردن مناره مسجدها، کوچه و خيابان‌ها ؛ خانه تکاني و پختن غذا و شيريني‌هاي ويژه از اقداماتي است که از روزها قبل از عيد در مناطق مختلف اين کشور اسلامي صورت مي‌گيرد. ديد و بازديدهاى فاميل و آشنايان و نزديکان از رسومات حسنه بوده و رعايت آن نیز از نظر خانواده‌هاي ترکيه الزامي است. هر کسى براى ديگرى هديه‌اى مي‌خرد.
به باور مردم ترکيه، ديد و بازديدهاى عيد قربان موجب يک‌دلى، همبستگى و تحکيم روابط خانوادگى و رفع کدورت‌ها مي‌شود.
سرویس حمل و نقل درون شهري ترکیه، با هدف تشويق شهروندان به صله رحم و تقويت پيوند خانوادگي با دستور دولت ترکیه رایگان می‌شود.
اندونزي
ميليون‌ها نفر از مسلمانان اندونزي به مناسبت آغاز جشن عيد قربان در مساجد سراسر اين کشور حضور مي‌يابند و نماز عید را برگزار می‌کنند.
بسیاری از آداب مردم اندونزی در عید قربان مشابه با دیگر کشورهای اسلامی است. قربانی کردن و توزیع آن میان فقرا و دیگر شهروندان از برنامه‌های همیشگی مردم در این عید است.
مالزی
مردم مسلمان مالزي هم با حضور گسترده در مساجد، نماز عيد سعيد قربان را برگزار می‌کنند و بعد از آن گوشتِ قرباني را ميان محرومان تقسيم مي‌کنند.
در این عید در همه ایالت‌های مالزی به جز کلانتان، ترنگانو، کداح و پراک دو روز تعطیل عمومی است، در سایر نقاط مالزی یک روز تعطیل است.
بخش‌های شرقی مالزی که تجمع اقوام ملایوی مسلمان در آن مناطق است، عید قربان را با شور بیشتری جشن می‌گیرند و در این شهرها در چنین عیدی به سختی می‌توان هتلی را برای اقامت پیدا کرد؛ اما چنین جشنی در کوالالامپور به علت ترکیب جمعیتی مختلف چندان مشهود نیست.
غذاهای شیرین و نیز بریانی و برنج به سبک جنوب شرق آسیا از جمله غذاهای مرسوم در مالزی در عید قربان است. در مالزی، گوشت قربانی، به نهادهایی تحویل داده می‌شود تا از این طریق، میان مسلمانان فقیر توزیع شود.
قطر
در این روز مسلمانان قطر نیز لباسهای تمیز و نو بر تن می‌کنند و به سوی مساجد می‌روند. صدای تبریک عید قربان از بلندگوهای نمازخانه‌ها به گوش می‌رسد.
کودکان در این روز صبح بسیار زود در گروه‌های مختلف با صدای بسیار بلند عید قربان را تبریک می‌گویند و از همه همسایه‌ها و خانواده عیدی و هدایایی دریافت می‌کنند.
در این روز مردان در میدان‌ها جمع می‌شوند و طبل و دف می‌زنند، در وصف عید قربان شعر می‌خوانند و هنرهای ملی و محلی خود را به نمایش می‌گذارند و کودکان نیز در بازی‌ها و هنرهای آنها سهیم می‌شوند.
عراق
جشن عید قربان در عراق تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار خواهد شد. مسلمانان در بغداد عید قربان را با نیایش در مساجد جشن شروع می‌کنند. در حالی که نیروهای امنیتی در اطراف مساجد برای برقراری امنیت تلاش می‌کنند. عراق همانند افغانستان از سال‌ها به این سو درگیر جنگ با گروه‌های افراطی به ویژه داعش است. مراسم‌های مذهبی در این کشور، با نگرانی از حملات تروریستی انجام می‌شود.
دستگاه‌های امنیتی عراق با توجه به حضور خانواده‌ها در پارک‌ها و اماکن عمومی به مناسبت ایام عید، تدابیر شدید امنیتی را طی این مدت برای حفاظت از جان شهروندان و تامین امنیت اماکن عمومی، شهربازی‌ها و پارک‌ها تدارک می‌بینند.
سوریه
مردم سوریه در ساعات اولیه روز عید نماز عید را می‌خوانند و پس از آن به زیارت اهل قبور می‌روند. اقوام در عید قربان به ویژه در روستاها طبق آداب و رسوم خود، بر سر یک سفره که مملو از غذاها و شیرینی‌های محلی است، جمع می‌شوند.
بیش از 6 سال جنگ با داعش در این کشور، حالا سوریه را تبدیل به ویرانه‌ای ساخته، صدها هزار تن از شهروندان این کشور کشته و زخمی شده و میلیون‌ها تن دیگر آواره شدهاند.
افزودن دیدگاه