شاید در مورد «کاروشی» شنیده باشید. مردم جاپان به فرمان‌برداری از صاحبان کار خود شهرت دارند. یا بهتر است بگوییم آنان هنر «نه گفتن» را بلد نیستند و حتی این صفت خوب نیز تاثیر بسیار منفی به بار میآورد و آنان را گاهی تا سرحد مرگ پیش می‌برد.
جاپانی‌ها به کارفرمایان شان «نه» نمی‌گویند اما برخی، اگر نتوانند از عهده‌ی کاری که به آنان سپرده شده، موفق به‌در آیند، خودکشی می‌کنند.
در جاپان؛ مرگی که بر اثر خستگی و فرسودگیِ ناشی از کارِ زیاد اتفاق می‌افتد را «کاروشی» می‌گویند. این واژه در لغت‌نامه‌های جاپانی، از معروف‌ترین‌ها به حساب میآید. جاپانی‌ها همین‌که حرف گفتن را یاد بگیرند با این واژه نیز آشنا می‌شوند.
آخرین قربانی
اخیراً در جاپان زن جوانی به نام ماتوسوری تاکاهاشی، در اثر فشار کار زیاد، اقدام به خودکشی کرد.
ماتوسوری 24 ساله کارمند شرکت تبلیغاتی «دنتسو» بوده است. این شرکت به رعایت انضباط شدید و داشتن شرایط سختِ کاری، میان کمپنی‌های جاپانی مشهور است. گفته می‌شود که ماتوسوری هر ماه بیش از ۱۰۰ ساعت اضافه کار می‌کرده است. او در هفته تنها 10 ساعت خواب داشته است.
خانم تاکاهاشی نمی‌توانست به افراد مافوق خود در شرکت «نه» بگوید، اما تویت‌های پی‌درپی او در حساب حفاظت شده‌ی تویترش، نشان می‌دهد که او چقدر تحت فشار روحی و جسمانی قرار داشته است. این خانم پیش از خودکشی در یکی از تویت‌های خود نوشته بود که: “ساعت چهار صبح است و تمام وجود من می‌لرزد”. ماتوسوری در یکی دیگر از تویت‌هایش نوشته بود “من خیلی خسته ام، من می‌میرم”
استعفای رییس شرکت
در شرکتی که خانم تاکاهاشی کارمند بود با نام «دنتسو» یاد می‌شود و شرکت تبلیغاتی است که در جاپان فعالیت دارد.
پس از خودکشی این خانم، دادستانی کل توکیو، علیه تاداشی ایشیی، رییس سخت‌گیر شرکت دنتسو، به دادگاه شکایت برده بود.
رییس این شرکت، اکنون مسوولیت مرگ زن جوان (ماتوسوری تاکاهاشی) را به عهده گرفته و از مقام خود استعفا داده است.
او اعلام کرده که امروز( آخرین روز ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی)، آخرین روز کاری او در دنتسو خواهد بود. الیته فراموش نکنیم که جاپانی‌ها در کنار این که سخت‌کوش اند، مسوولیت پذیر نیز هستند و وجدان بیدار دارند.
تاداشی ایشیی، در یکی از جلسات دادگاه ابراز تاسف کرده و گفته که “فشارآوردن به کارمندان در جهت به موفقیت‌رساندن شرکت، به‌طور کلی جایز است، ولی نه بی‌حد.”
بر اساس گزارش دولت جاپان که در ماه اکتوبر سال جاری میلادی منتشر شد، از هر ۵ کارمند یک نفر در این کشور به حد مرگ یا در حد ابتلا به بیماری‌های کشنده کار می‌کند. یا به نحوی، حدود 20 درصد شرکت‌های جاپانی زمینه‌ی کاروشی را برای کارمندان خود فراهم می‌کند.
https://www.youtube.com/watch?v=fj9N52lRTAQ
نخستین کاروشی
«کاروشی» در سالهای 1970، پس از آن پدید آمد که در زندگی کارگران جاپانی، مرگ‌های بسیاری بر اثر کار بیش از حد مشاهده شد. اولین مورد از مرگ این چنینی، مربوط به مرد جوان 29 سالهای بود که برای یک گروه رسانه‌ای بزرگ این کشور کار می‌کرد. از آن زمان به بعد، بسیاری از مطالعات نشان داده است که چگونه کارِ زیاد و به ویژه محرومیت از خواب می‌تواند مضر باشد و کشنده واقع شود.
هم‌چنان تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد که میزان مرگ‌ومیر در جاپان بر اثر ساعات کار طولانی، به‌خصوص برای اقشار آسیب‌پذیر، در حال افزایش است و بالغ بر 1000 نفر از کارگران این کشور، در طول سال، بر اثر این پدیده جان خود را از دست می‌دهند.
کار زیاد کشنده است
آمارهای رسمی وزارت کار جاپان نشان می‌دهد که میزان خودکشی به دلیل کار زیاد و مشکلات شغلی در میان جوانان ۲۹ ساله در این کشور، طی سالهای که «شینزو آبه» در قدرت بود ۴۵ درصد افزایش یافته است.
آمارهای این وزارت نشان می‌دهد که زنان و دختران نیز از این پدیده به دور نمانده اند و این پدیده در میان آنان نیز ۳۹درصد بیشتر شده است.
علاوه بر آن، موسسه ملی مطالعات و امنیت برای پیشگیری از حوادث ناشی از کار و بیماری‌های شغلی فرانسه (INRS)، می‌گوید: “تعداد ساعت کار بالا، تأثیر عمده‌ای بر سلامت روحی و جسمی دارد. روزانه بیش از 11 ساعت کار، سیستم قلبی-عروقی را مختل می‌کند و سبب اختلالات زمان خواب و بیداری می‌شود.”
در جانب دیگر، کلود گرونفیر، عصب‌شناس و محقق مکانیزم خواب می‌گوید، این مساله ساخت‌وساز بدن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. کمبود خواب می‌تواند مصرف شکر، ذخیره‌ی چربی و ترشح هورمون‌ها را تحت تاثیر قرار دهد و آن‌ها را به طرز شدیدی دچار اختلال کند. کلود گرونفیر می‌گوید: “برخی از اثرات حتی پس از یک شب کوتاه هم قابل مشاهده است.”
این متخصص خاطر نشان می‌کند، ساعت بیولوژیکی بدن انسان با کار شبانه و یا کاری که صبح زود آغاز بشود، سازگار نیست. سیستم قلبی و عروقی به طور ویژه در این انتروال زمانی آسیب‌پذیرتر است که همین امر تا حدی می‌تواند علت اکثر حوادث قلبی در انسان‌ها باشد.
بسیاری از افراد برای برطرف ساختن اثرات کمبود خواب در محیط کاری از مواد تحریک‌کننده‌ی ذهنی (روانگردان) استفاده می‌کنند. داکتر باربارا برویر، متخصص اعتیاد در بیمارستان‌های دانشگاه ژنو، می‌گوید: باید از اعتیاد کارمندان بخش بانکداری به کوکایین جلوگیری کرد، زیرا مصرف درازمدت آن دیگر تاثیری نخواهد داشت و کارمندان به خوبی از آن آگاه‌اند.
داکتر برویر، هم‌چنان تاکید می‌کند: بسیاری از کسانی که برای افزایش کارایی خود در محیط کار، زیاد قهوه مصرف می‌کنند، به مرور زمان به مصرف‌کنندگان قرص‌های خواب‌آور تبدیل می‌شوند، تا بتوانند بخوابند و این یک دور باطل را به وجود می آورد، همان قول معروف که کار کم‌تر زندگی بهتر.
افزودن دیدگاه