سازمان‌های اطلاعاتی در تمامی کشورها، از جمله نهادهای حساس و در عین حال با اهمیت در ساختار تشکیلات حکومت‌ها پنداشته می شود. این نهاد های اطلاعاتی بیشترین وظیفه‌اش، جمع آوری، تحلیل و ارزیابی اطلاعات و در اختیار قرار دادن نتایج آن، به دولت‌های شان است.
خبرنامه در ادامه گزارش‌های خود پیرامون کشورهایی که حول محور افغانستان، فعالیت دارند، در این گزارش، به معرفی زندگی‌نامه و فعالیت‌های روسای سازمان‌های اطلاعاتی با مرکزیت افغانستان پرداخته است.
مسوولین نهاد استخباراتی افغانستان، ایران، آمریکا، پاکستان، چین، روسیه، انگلیس و هند در این مجموعه به صورت مختصر معرفی شده اند.
رییس عمومی امنیت ملی افغانستان
ریاست عمومی امنیت ملی، یکی از تشکیلات مهم امنیتی در افغانستان است که رییس آن، از سوی رییس جمهور انتخاب می‌شود و باید از مجلس نمایندگان این کشور نیز، رای اعتماد بگیرد. معصوم استانکزی، رییس فعلی امنیت ملی افغانستان است. او از افراد بسیار نزدیک و مورد اعتماد محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان می باشد.
محمد معصوم استانکزی، 58 ساله و متولد ولسوالی محمد آغه ولایت لوگر است. او تعلیمات ابتدایی خود را در همین ولسوالی به پایان رساند و سپس از دانشگاه نظامی کابل، در رشته مخابرات فارغ شد.
آقای استانکزی، دارای دو سند ماستری است. در سال 1379 ماستری اول خود را در بخش مدیریت و اداره از دانشگاه پریستون و سپس در سال 1385، از دانشگاه کمبریج انگلستان در رشته مهندسی برای انکشاف پایدار سند ماستری دوم خود را به دست آورده است.
فعالیت ها
آقای استانکزی در سال 1387 به عنوان سرمحقق در انستیتوت صلح ایالات متحده آمریکا، برای مدت شش ماه در رشته صلح و امنیت، تحقیقات علمی انجام داده و در عرصه‌های مختلف از جمله امنیت، انکشاف و صلح مقالاتی داشته که به چاپ رسیده است.
او همچنین در وزارت دفاع افغانستان وظایف مختلفی انجام داده، از جمله در ریاست تشکیلات و ریاست اپراسیون کار کرده است.
استانکزی در دوران مهاجرت در پاکستان و ایران به کارهای بشردوستانه و خدمات انکشافی در موسسات غیر دولتی، مشغول بوده است.
پس از طالبان
او پس از طالبان برای مدتی به عنوان کمیشنر کمیسیون حقوق بشر در افغانستان کار کرد و سپس به عنوان وزیر مخابرات تعیین شد.
معاون کمیسیون خلع سلاح و ملکی سازی و همچنین، مشاور رییس جمهور کرزی در امور امنیت داخلی، از دیگر وظایف استانکزی پس از طالبان بود.
او سپس در سال 1389، به عنوان رییس دبیرخانه شورای عالی صلح افغانستان انتخاب شد و برای مدت 5 سال در این سمت باقی ماند.
در ماه ثور 1394، از سوی رییس جمهور اشرف غنی به عنوان نامزد وزارت دفاع این کشور معرفی شد؛ اما نتوانست از مجلس این کشور رای اعتماد بگیرد و صلاحیتش از سوی نمایندگان مجلس رد شد. آقای استانکزی اما به عنوان سرپرست وزارت دفاع افغانستان کار کرد.
آقای استانکزی سپس از سوی رهبران حکومت وحدت ملی، نامزد ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان شد و توانست در ماه جوزای 1395، از مجلس این کشور رای اعتماد بگیرد و از آن زمان تاکنون ریاست امنیت ملی این کشور را بر عهده دارد.
معصوم استانکزی، از جمله شخصیت های افغانستان است که از چندین حمله انتحاری جان سالم به در برده است.
او زمانی که رییس دبیرخانه شورای عالی صلح بود، در ماه جوزای 1393 هدف حمله انتحاری قرار گرفت اما به او آسیبی نرسید.
استانکزی همچنین در حمله انتحاری که منجر به کشته شدن برهان الدین ربانی رییس پیشین شورای عالی صلح این کشور شد، زخمی شده بود.
با تمام فراز و فرودی که آقای استانکزی در طول سال های گذشته در مدیریت قدرت و تصمیم گیری های کلان سیاسی و امنیتی داشته است، باور عمومی بر این است که رییس عمومی امنیت ملی دارای شخصیت آرام و عمیق است که، از تاثیر گذاری بالایی در حکومت وحدت ملی برخوردار می باشد.
بسیاری از کسانی که از نزدیک با آقای استانکزی آشنایی دارند او را یکی از معماران روند صلح سازی در طول سال های گذشته می دانند؛ امری که از اولویت های بزرگ و حیاتی امنیت ملی افغانستان پنداشته می شود.
رییس سی آی ای
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، به عنوان بازوی اطلاعاتی دولت آمریکا عمل می‌کند و یکی از سازمان هایی است که، مسوولیت جمع آوری اطلاعات در زمینه امنیت ملی برای سیاست مداران این کشور را بر عهده دارد.
جان برنان، ریاست سازمان سیا را برعهده دارد.
تحصیلات
آقای برنان لیسانس خود را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه فوردهام در سال 1977 به دست آورد و سپس در سال 1980 ماستری خود را در رشته حکومت داری با تمرکز بر خاورمیانه از دانشگاه تکساس به دست آورد.
فعالیت ها
او ابتدا به عنوان یک تحلیل گر، کارش را در سازمان سیا شروع کرد و بیش از 20 سال در این سازمان ماند و به کشورش خدمت کرد.
در سال 1996، ریاست اداره سیا در عربستان سعودی را بر عهده گرفت و در سال 2001، معاون اجرایی در این سازمان شد.
در سال های 2004 و 2005 میلادی، رییس مرکز ملی مبارزه با تروریزم بود.
در سال 2009، از سوی اوباما رییس جمهور این کشور، به مقام دستیار رییس جمهور و معاون مشاور امنیت ملی در امور امنیت داخلی و ضد تروریزم برگزیده شد.
جان برنان از سال 2013 تاکنون، به عنوان رییس سازمان سیا، فعالیت می کند.
رییس آی اس آی پاکستان
آی اس آی، سازمان اطلاعاتی پاکستان است که رییس آن، توسط نخست وزیر انتخاب می شود.
رییس فعلی آی اس آی پاکستان، نوید مختار است.
تحصیلات
او از دانشگاه دفاع ملی در اسلام آباد فارغ شده و سپس به آمریکا رفته و در دانشکده جنگ ارتش ایالات متحده آمریکا ادامه تحصیل داده است.
فعالیت ها
او در سال 1983 وارد ارتش پاکستان شده و در ساختار ارتش، وظایف متعددی را بر عهده داشته است.
نوید مختار سپس وارد سازمان اطلاعاتی پاکستان شده و ریاست شاخه مبارزه با تروریزم را در این سازمان عهده داد شده است.
او در سال 2014 به دگر جنرالی رسیده است.
فرماندهی ارتش در کراچی، مسوولیت بعدی او بود که تا دسامبر 2016 نیز در این پست کار کرد.
نوید مختار، در تاریخ 11 دسامبر سال جاری میلادی، از سوی نخست وزیر پاکستان برای ریاست سازمان اطلاعات این کشور یعنی آی اس آی، انتخاب شد.
نقش مخرب
آی اس آی همواره مورد انتقاد و اتهام مقامات افغانستان بوده است. این نهاد، متهم به انجام فعالیت های تروریستی در داخل افغانستان و حمایت از سازمان های تروریستی فعال در این کشور می باشد. آی اس آی، از زمان جهاد در امور افغانستان فعال می باشد و در طول دوره ی پس از سقوط طالبان نیز کوشیده است، بر وضعیت موجود افغانستان تاثیر گذاری داشته باشد؛ تاثیری که اکثرا با ریخته شدن خون افغان ها، به همراه بوده است.
وزیر اطلاعات ایران
در ساختار تشکیلاتی حکومت ایران، وزارت اطلاعات این کشور، وظیفه کسب اطلاعات امنیتی داخلی و خارجی، به دست آوردن اطلاعات ضد جاسوسی و ضد تروریسم را برعهده دارد و نهادی مهم در بین وزارت خانه‌های ایران است. وزیر اطلاعات ایران از سوی رییس جمهور ایران انتخاب می‌شود و باید از مجلس این کشور رای اعتماد بگیرد. سید محمود علوی، وزیر فعلی اطلاعات ایران است.
تحصیلات
آقای علوی متولد سال 1333 در ولایت فارس ایران است. علوی، همزمان با تحصیل در رشته دینی، تحصیلات دانشگاهی را هم تا سطح دکتری ادامه داده است. او مدرک ماستری و دکترای خود را در رشته فقه و حقوق از دانشگاه فردوسی مشهد به دست آورده است.
فعالیت‌های علمی
سید محمود علوی، پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، به عضویت هیات علمی دانشکده صدا و سیمای ایران در آمد و همزمان، کار تدریس در دانشگاه‌های دولتی و آزاد را ادامه داد.
فعالیت‌های اجرایی
آقای علوی، برای چهار دوره نماینده ولایت فارس در مجلس ایران بوده است. معاونت کمیسیون‌های امور داخلی و سیاست خارجی در مجلس ایران را برعهده داشته و همچنین به عنوان رییس گروه‌های دوستی میان ایران با کشورهای کویت و مراکش نیز فعالیت کرده است.
او در سال‌های 1368 تا 1370 معاون نظارت و بازرسی در وزارت دفاع بوده و در سال های 1379 تا 1388 نیز، با حکم علی خامنه‌ای رهبر ایران، ریاست سازمان عقیدتی، سیاسی در ارتش ایران را عهده دار شد.
علوی با رای مردم فارس، به مجلس خبرگان رهبری ایران راه یافته است.
در تابستان سال 1392، با کسب رای اعتماد از مجلس ایران، به عنوان وزیر اطلاعات در دولت حسن روحانی رییس جمهور ایران، آغاز به کار کرد. او یکی از اعضای ارشد تیم انتخاباتی حسن روحانی بود.
وزیر امنیت دولتی چین
چون وین کینگ، رییس سازمان اطلاعاتی چین است.
تحصیلات
مدرک لیسانس خود را در رشته حقوق و علوم سیاسی به دست آورده و در مقطع ماستری هم، در رشته مدیریت تجارت، تحصیل کرده است.
فعالیت ها
او در ساختار امنیتی چین، وظایف مختلفی بر عهده داشته است.
سال های زیادی، در ایالت سی چوان و لی شان، به عنوان مدیر و معاون اداره امنیت ملی کار کرده است.
او برای مدتی هم در دستگاه سیاست خارجی چین، به عنوان معاون وزیر خارجه، فعالیت هایی در عرصه سیاست خارجی داشته است.
آقای چون وین کینگ در سال 2016، به عنوان رییس سازمان اطلاعات چین، کار خود را شروع کرده و ریاست فعلی این سازمان را برعهده دارد.
رییس اف اس بی روسیه
سازمان اطلاعات و امنیت ملی روسیه، به طور عمده برای امنیت داخلی دولت روسیه، ضد جاسوسی و مبارزه با جرایم سازمان یافته و تروریزم فعالیت دارد.
الکساندر بورتینکوف، رییس سرویس امنیتی روسیه است. او در سال 1973 از رشته مهندسی راه آهن فارغ شده است.
فعالیت ها
بورتینکوف از سال 1975 کار خود را با (ک جی بی)، سازمان اطلاعات شوروی سابق شروع کرد و پس از تغییر نام این سازمان به ( اف اس بی)، فعالیت های خود در عرصه امنیت را در این سازمان ادامه داد.
او در این اداره، ریاست امنیت اقتصادی را برعهده داشت و سپس توانست به مقام، معاونت این اداره ارتقا یابد.
بورتینکوف، در سال 2008 میلادی به ریاست سازمان اطلاعات روسیه رسید و تا کنون در این سمت باقی است.
رییس ام آی 6 انگلستان
سازمان اطلاعات مخفی انگلیس، سازمان اصلی اطلاعات در این کشور است که دریافت و تحلیل اطلاعات و همچنین عملیات مخفی در کشورهای خارجی را برعهده دارد. که از آن با نام mi6 نیز یاد می شود.
رییس سازمان اطلاعات مخفی انگلیس، الکس یانگر است که از ابتدای سال جاری خورشیدی، در این سمت فعالیت می کند.
یانگر، در رشته اقتصاد تحصیل کرده است و مدرک ماستری دارد.
فعالیت ها
الکس یانگر در سال 1991، کارش را در سازمان امنیت ملی انگلیس آغاز کرد.
او از سال 1991 به عنوان افسر بخش محرمانه سرویس اطلاعاتی مشغول به کار بوده و در سال های گذشته نیز، بر عملیات این سرویس در سطح جهانی نظارت داشته است.
الکس یانگر همچنین از افسران ارشد اطلاعاتی انگلیس است که برای مدتی هم به افغانستان آمده و در این کشور فعالیت داشته است.
او در سال 2009، به عنوان رییس سازمان ضد جاسوسی انگلستان انتخاب شد.
در سال 2012، به مقام معاونت سازمان امنیت ملی انگلیس رسید و سپس، از سال 2014 تاکنون ریاست این سازمان را برعهده دارد.
رییس راو هند
در تشکیلات اطلاعاتی هند، سازمان های زیادی فعالیت می کنند اما مهم ترین آنها، شاخه تحلیل و پژوهش (Research and Analysis Wing ) است که، سرویس اطلاعات برون مرزی این کشور است.
راجیندر گنا، رییس فعلی سازمان اطلاعاتی کشور هند است. در مورد او معلومات زیادی در دسترس نیست.
او در سال 1978 کار خود را در سازمان اطلاعات هند آغاز کرده است و برای چند سال، افسر استخبارات هند در بخش تحقیق و تحلیل اطلاعات بوده است.
آقای راجیندر گنا از دسامبر سال 2014، ریاست راو، را برعهده دارد.
مختار پدرام و علی اکبر همکاران این گزارش بوده‌اند.
افزودن دیدگاه