امروز سی و هفتمین سال‌روز تجاوز نظامی سربازان شوروری سابق به افغانستان است. در شامگاه 6 جدی سال 1358، یعنی سی و هفت سال پیش، حفیظ الله امین در قصر تاج‌بیگ، توسط سربازان شوروی کشته شد و ببرک کارمل با حمایت شوروی به قدرت رسید. هزاران سرباز شوروی وارد خاک افغانستان شدند و این کشور را به اشغال خود در آوردند.
این تجاوز، آغازی برای روزهایی سخت‌تر و سیاه‌تر برای مردم افغانستان بود. اشغال افغانستان به دست شوروی این کشور را بیشتر از قبل، به میدانی برای رقابت و جنگ میان قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل کرد.
از آن‌زمان تاکنون افغانستان امنیت سرتاسری را تجربه نکرده و مردم این کشور نیز، رنج های فراوان و تحمل ناپذیری متحمل شده اند.
میلیون‌ها انسان کشته شدند، میلیون‌ها آواره، معلول و یتیم در کشوری باقی ماند که تنها میدانی بود برای نبرد دیگران و در این میان اما، بهای همه این جنگ‌ها را، فقط مردم این کشور پرداخته اند و هنوز هم می‌پردازند.
43 دقیقه مقاومت
در ساعات پایانی روز ششم جدی، حفیظ الله امین بی خبر از اتفاقی که قرار بود به زودی اتفاق افتد، در قصر تاج بیگ در غرب کابل بود. ساعت از 7 شب گذشته بود که حمله به قصر شروع شد.
رستم تورسولوکوف، یکی از افسران ارتش شوروی که در این حمله حضور داشت، به بی بی سی فارسی گفته بود که، تنها 43 دقیقه طول کشید تا توانستند خود را به داخل قصر برسانند و حفیظ الله امین را در پیش چشمان خانواده‌اش بکشند.
همسر حفیظ الله امین در مورد خاطرات آن شب گفته بود که، آنها( سربازان شوروی) در حالی که عکس امین را در دست داشتند داخل شدند. دخترم به آنها گفت که چرا شلیک می‌کنید، امین صاحب این‌جاست. سپس آنها پرسیدند امین کجاست. بعد با دیدن امین که در گوشه‌ای نشسته بود، به سمتش رفتند و به او شلیک کردند.. ”
شوروی با تجاوز به این کشور، ببرک کارمل را به قدرت رساند؛ اما این هجوم سربازان بیگانه، روزهای سختی را برای افغانستان و مردمانش رقم زد.
پیامدهای حمله شوروی به افغانستان
سی و هفت سال قبل، نیروهای ارتش شوروی وارد افغانستان شدند. این نیروها نزدیک به ده سال در برابر گروه‌های مجاهدین در افغانستان جنگیدند. بر اساس آمارها، در این جنگ نزدیک به پانزده هزار سرباز ارتش سرخ کشته شدند و نزدیک به دو میلیون از شهروندان افغانستان از بین رفتند و میلیون افغان دیگر آواره شدند.
هجوم شوروی به افغانستان، زمینه مداخلات کشورهای رقیب را به در این کشور فراهم کرد؛ البته این بار به صورتی وسیع تر. حمله‌ای که سبب شد افغانستان، به داغ ترین میدان جنگ و محلی برای آزمایش مدرن ترین سلاح‌های ابرقدرت‌های جهان بدل شود. و این‌گونه بود که افغانستان، اندک داشته‌های خود را نیز در جنگ‌های طولانی و ویران‌گر از دست داد و تنها خرابی‌های باقی مانده از جنگ را، به میراث برد.
37 سال بعد؛ نگرانی‌ها و جنگ‌های دوامدار
اگر چه حالا سی و هفت سال از آن روز گذشته است؛ اما مردم افغانستان هنوز هم نگران روزهای آینده شان هستند. جنگ و نا امنی اکنون نیز، یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های اصلی مردم افغانستان است. جنگ در این کشور همچنان قربانی می‌گیرد و ظهور گروه‌های تروریستی، بر نگرانی‌ها در این کشور افزوده است.
یکی از نگرانی‌های عمده در افغانستان، قدرت گرفتن گروه داعش است. مقامات افغانستان در مورد این گروه که در دو سال اخیر در ولایت‌های ننگرهار، غور و کابل حملات تروریستی متعددی انجام داده، هشدار داده و از برنامه این گروه برای نا امن ساختن ولایت‌های شمالی و هم‌مرز با کشورهای آسیای میانه، خبر داده اند.
ظهور گروه داعش در سوریه، پای روسیه و آمریکا و دیگر کشورهای حامی شان را به این کشور کشاند.
در این میان میلیون‌ها شهروند سوریه کشته، زخمی و آواره شده اند و بخش‌های زیادی از این کشور با خاک یکسان شده است.
حالا نگرانی‌ها در افغانستان این است که گروه داعش همانند سوریه، نبرد میان قدرت‌های منطقه و جهان را به این کشور نیز خواهد کشاند یا خیر؟
برخی تحولات در منطقه نیز نشان می‌دهد که تغییرات جدیدی در محور افغانستان در حال شکل گیری است که این کشور بیشتر از قبل، میدان رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی خواهد شد. حدود دو هفته قبل، کشورهای روسیه و ایران به صورت رسمی تایید کرده‌اند که با گروه طالبان در ارتباط هستند.
اظهارات سفیران این کشورها نشان می‌دهد که از خطر رشد گروه داعش در افغانستان به شدت نگرانند و به همین دلیل سعی در برقراری ارتباط نزدیک با طالبان هستند.
الکساندر مانتیسکی سفیر روسیه در افغانستان گفته بود که: ” ما برای حفاظت از دفاتر سیاسی و قنسول‌گری‌های روسیه و همچنین تامین امنیت آسیای میانه، با طالبان در تماس هستیم.”
داعش، زنگ خطری برای تبدیل شدن افغانستان به میدان جنگ
برخی از سیاست مداران و کارشناسان افغانستان معتقدند که پس از گذشت نزدیک به 4 دهه از تجاوز شوروی به افغانستان، زمینه تبدیل شدن دوباره این کشور به میدان جنگی برای کشورهای قدرت‌مند منطقه و جهان، همچنان وجود دارد.
عبدالقادر زازی وطن دوست، عضو کمیسیون امور بین المللی مجلس افغانستان به خبرنامه می‌گوید: “با توجه به این‌که اوضاع در منطقه بسیار تغییر کرده است و بخصوص با ظهور گروه داعش، امکان این وجود دارد که باز هم از افغانستان، به عنوان میدان جنگ میان آمریکا و روسیه و متحدین شان استفاده شود.”
این نماینده مجلس افغانستان، به برقراری ارتباط روسیه با طالبان اشاره کرده و از گروه داعش به عنوان زنگ خطری یاد می‌کند که می‌تواند، زمینه تقابل میان کشورهای قدرت‌مند منطقه و جهان را در این کشور فراهم سازد.
این نماینده مجلس می‌افزاید، شرایط منطقه بسیار حساس است و سیاست‌مداران افغانستان باید با پیش گرفتن سیاستی دوستانه با همه کشورها هم‌کاری، اعتدال و میانه‌روی را در صدر برنامه‌های خود قرار دهند تا نگرانی کشورهای همسایه نیز برطرف شود.
تاکید بر هم‌کاری میان دولت‌ها
افغانستان حالا و پس از سقوط طالبان در مرکز توجه کشورهای جهان قرار دارد. در طول 15 سال گذشته، این کشور هم‌واره بر داشتن روابط دوستانه با کشورهای منطقه و جهان تاکید کرده است.
شکیب مستغنی سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان به خبرنامه می‌گوید که، روابط افغانستان با کشورهای منطقه و جهان بر اصول دوستی و احترام متقابل استوار است و به ادامه هم‌کاری و روابط دوستانه با کشورهای دیگر اهمیت خاصی می‌دهد.
آقای مستغنی می‌گوید که افغانستان برای ایجاد روابط سازنده و نزدیک با کشورهای منطقه، بر گسترش هم‌گرایی اقتصادی منطقه‌ای تاکید دارد و می‌خواهد افغانستان را به چهار راه ترانزیت منطقه تبدیل نماید.
با این حال، برقراری ارتباط با گروه طالبان از سوی کشورهای روسیه و ایران، برای مقامات افغانستان نگران کننده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان می‌گوید که، تنها ایجاد ارتباط و هم‌کاری میان دولت‌ها، امکان غلبه بر چالش‌ها از جمله خطر گروه‌های تروریستی را ممکن می‌سازد.
آقای مستغنی می‌گوید ” همان‌گونه که افغانستان به اصول احترام متقابل، احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشورها پای‌بند است، از دیگر کشورها نیز همین انتظار را دارد و خواهان تحکیم روابط و افزایش هم‌کاری‌های دولت با دولت است.
افزودن دیدگاه