سیاست در دهه های اخیر در افغانستان متاثر از شخصیت های سیاسی بوده تا جریان های سیاسی. از این جهت برخی ها افغانستان را سرزمین شخصیت ها می دانند. در چهار دهه گذشته، مجموعه ای از سیاست مداران تاثیرگذار ظهور کرده اند که خانواده‌های قدرتمند سیاسی افغان شمرده می‌شوند.
شماری از این رهبران سیاسی به دلایل مختلف از صحنه رفته اند. اکثریت آن ها سر خود را بر سر سیاست در افغانستان نهاده اند به همین جهت، دیگر در عرصه سیاسی افغانستان حضور ندارند اما این شخصیت‌های تاثیر گذار وارثان تاثیرگذاری نیز برجای گذاشته اند.
خبرنامه به نسل دوم رهبری در حال ظهور از خانواده‌های سیاسی تاثیرگذار جهاد افغانستان نگرسته است.
صلاح الدین ربانی
پس از ترور برهاندالدین ربانی که ریاست وقت شورای عالی صلح افغانستان را برعهده داشت، صلاح الدین ربانی پسر ارشد او به عنوان یک رهبر سیاسی جدی ظهور کرد. آقای ربانی رئیس‌جمهور دولت اسلامی افغانستان بود و حزب جمعیت اسلامی افغانستان را نیز بنیان‌گذاری کرده بود. او از تاثیرگذارترین شخصیت‌های سیاسی – جهادی تاجیک ها در افغانستان پنداشته می شد.
زمانی که آقای ربانی ترور شد، صلاح الدین ربانی پسر ارشد او جای‌گزین پدرش در صحنه سیاسی افغانستان شد. صلاح الدین ربانی ریاست حزب جمعیت اسلامی افغانستان را برعهده گرفت و سپس جای‌گزین پدرش در شورای عالی صلح افغانستان شد.
صلاح الدین ربانی متولد 1971 است. او لیسانس خودرا در رشته مدیریت و بازاریابی از دانشگاه ملک فهد در سال 1995 گرفته‌است. او سپس از رشته مدیریت و بازرگانی از دانشگاه کنگستن بریتانیا ماستری اش را به دست آورده. در این میان او در شرکت های نفتی عربستان سعودی کار کرده است. آقای ربانی علاوه بر آن توانسته در رشته روابط بین المللی از دانشگاه کلمبیا ماستری دیگری بگیرد. او در وزارت خارجه به عنوان مستشار سیاسی در نیوریوک کار کرده است.
آقای ربانی در سال 1387 خورشیدی فعالیت های حزبی خود را شروع کرده و مشاور پدرش در بخش سیاسی در جمعیت اسلامی شد. او در ماه مارچ 2012 از سوی حامد کرزی به عنوان رییس شورای عالی صلح افغانستان گماشته شد. پس از آن با آغاز حکومت وحدت ملی افغانستان در اوایل 2015 میلادی به عنوان وزیر خارجه افغانستان رای اعتماد گرفت. آقای ربانی اکنون در زمره سیاست مداران برجسته تاجیک در سیاست ملی افغانستان شناخته می‌شود.
ادیب فهیم
مارشال قسیم فهیم از تاثیر گذارترین شخصیت های سیاسی افغان در افغانستان پس از طالبان بوده است. او پیش از آن از جدی‌ترین فرماندهان احمدشاه مسعود و دولت مجاهدین بود. آقای فهیم در کارنامه خود ریاست امنیت ملی افغانستان و فرماندهی جنگ مقاومت شمال پس از ترور احمد شاه مسعود را دارد. علاوه بر آن، او دو بار معاون اول رییس جمهور بود و یک بار نیز وزیر دفاع افغانستان.
با آن که آقای فهیم حزب سیاسی ندارد، اما جزء تاثیر گذار ترین خانواده های سیاسی افغانستان محسوب می شود. پس از درگذشت مارشال فهیم، پسر ارشد او توانسته در نسل نو سیاست مداران افغانستان جای پای برای خود باز کند. ادیب فهیم پسر ارشد مارشال قسیم فهیم معاون نخست رییس جمهور کرزی است. ادیب فهیم لیسانس رشته حقوق و روابط بین الملل از دانشگاه امریکایی شارجه امارات متحده عربی است و در رشته پالیسی عامه نیز از آمریکا ماستری دارد. آقای فهیم در سال های پایانی حضور پدرش در سیاست افغانستان، وارد کارزار سیاسی این کشور شد. او به عنوان یک بروکرات کارش را آغاز کرد؛ امری که حتی آقای ربانی از آن مستثنی نبوده است. او در سال 1389 به عنوان معاون ریاست پالیسی و نظارت در دفتر شورای امنیت افغانستان کارش را شروع کرد و یک سال و نیم پس، به عنوان معاون ریاست امور اقتصادی وزارت امور خارجه گماشته شد.
ادیب فهیم در سال 1392 به حیث رییس ریاست دوم سیاسی وزارت خارجه تعیین شد. او پس از مرگ پدرش در محافل سیاسی و اجتماعی حضور یافت و اما کار اداری انجام نداد. آقای فهیم پس از تشکیل حکومت وحدت ملی از سوی دکتر عبدالله رییس اجرایی افغانستان به عنوان معاون اول ریاست عمومی امنیت ملی گماشته شد.
ادیب فهیم با وجود این که خیلی جوان است اما با اعتبار پدر و درایت شخصی خود توانسته در معادلات قدرت افغانستان جایگاهی جدی را برای خود باز کند.
باتور دوستم
عبدالرشید دوستم رهبر ازبیک های افغانستان بوده و از فرماندهان نامدار این کشور محسوب می شود. آقای دوستم در طول چهار دهه گذشته، نقش جدی در حوادث و وقایع افغانستان داشته است. او بنیانگذار و رهبر حزب جنبش اسلامی ملی افغانستان است که در آن به گفته هوادارانش ترکتباران این کشور حضور دارند. آقای دوستم اکنون به عنوان معاون اول رییس جمهور افغانستان حضور دارد. او قدرتمندترین رهبر ازبک ها در افغانستان بوده است.
اعضای سیاسی و امنیتی خانواده دوستم اندک اندک تبارز می یابند. پسران او در صفحات اجتماعی در افغانستان حضور پررنگ دارند. در میان همه این ها، حضور باتور دوستم پسر ارشد عبدالرشید دوستم برجسته تر است. باتور دوستم مشاور ارشد جنبش جوانان افغانستان است و به عنوان نماینده پدرش در بیشتر سفر های رسمی دولت افغانستان شرکت می کند. از جمله او به جای پدرش در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویارک و کنفرانس بروکسل اشتراک کرده بود.
باتور دوستم لیسانس حقوق و علوم سیاسی از ترکیه دارد و ماستری اش را نیز از دانشگاه غازی در ترکیه به دست آورده است. باتور دوستم در کنار این که مشاور ارشد جنبش جوانان افغانستان است، رییس بنیاد دوستم نیز می باشد. جنرال دوستم علاوه بر این ها، تلویزیونی نیز به نام باتور تی وی در کنار تلویزیون آیینه راه اندازی کرده است.
باتو دوستم ظاهرن نسبت به دیگر فرزندان آقای دوستم، شانس جانشین شدن پدرش را دارد و از تحرکات یکی دو سال اخیر او مشخص است که احتمالاً برای رهبری ازبیک های افغانستان برنامه ریزی می کند.
به نظر می رسد باتور دوستم نیز در میان شمار زیادی از سیاست گران جوان و کهنه کار ازبیک، پس از پدرش برای حفظ جایگاه عبدالرشید دوستم، باید از سختی های زیادی بگذرد و همین تلاش های کنونی او نیز نشان می دهد که با درک این مساله او از حالا تلاش دارد، از بودن پدرش در معاونیت نخست ریاست جمهوری برای تقویت جایگاه سیاسی خود استفاده کند.
متین بیگ
در میان سیاسیون نسل دوم از شمال افغانستان، متین بیگ برخاسته است. آقای بیگ پسر عبدالمطلب بیگ است که عضو پارلمان افغانستان بود و در سال 2011 میلادی در تخار در یک حمله انتحاری کشته شد. آقای بیگ از فرماندهان ارشد مجاهدین در زمان مقاومت علیه طالبان پنداشته می شد.
متین بیگ پس از مرگ پدرش از سوی حامد کرزی رییس جمهور افغانستان به عنوان معاون رییس عمومی اداره ارگان های محل افغانستان منصوب شد. در کارنامه ی او مشاوریت وزارت داخله افغانستان نیز درج است. آقای بیگ لیسانس و فوق لیسانس خود را از هندوستان به دست آورده است.
او متولد سال 1987 می باشد و اکنون معاون ولایتی ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان است. متین بیگ از جوان ترین چهره های ازبیک تبار افغانستان است که توانسته تا این حد، از یک خانواده قدرتمند سیاسی ازبیک در سیاست افغانستان رشد کند. ظاهرا، خانواده تازه تشکیل متین بیگ نیز او را در قدرت ملی افغانستان دست بالاتری می دهد. عادله راز خانم آقای بیگ در ارگ ریاست جمهوری افغانستان در زمان رییس جمهور کرزی و رییس جمهور غنی چهره با نفوذ بود و اکنون معاون اقتصادی وزارت خارجه افغانستان می باشد.
به نظر می رسد، در زمره خانواده های قدرتمند سیاسی افغان، متین بیگ نیز بتواند در نسل دوم خانواده‌ی بیگ نقش جدی را در قدرت ملی افغانستان بازی کند.
محمد تقی خلیلی
در چهار دهه گذشته مجموعه ای از خانواده های سیاسی قدرتمند نیز در میان هزاره های افغانستان سر برآورده اند. از آن جمله شاخص ترین این سیاست مداران که نقش جدی در قدرت ملی افغانستان در طول یک دهه و نیم گذشته داشته و پیش از آن نیز در زمره افراد تاثیر گذار مجاهدین و مقاومت علیه طالبان شمرده می شد، محمد کریم خلیلی است.
آقای خلیلی حدود 13 سال به عنوان معاون دوم رییس جمهور افغانستان کار کرد.
محمد تقی خلیلی پسر ارشد محمد کریم خلیلی معاون دوم رییس جمهوری پیشین افغانستان است. او مدتی را، به حیث سکرتر اول سفارت افغانستان در ژنیو، سه سال به عنوان مستثار سیاسی سفارت افغانستان در واشنگتن و مدتی هم به حیث مستشار و وزیر مختار نمایندگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد در نیویارک کار کرده است.
به نظرمی رسد تقی خلیلی مرد سیاسی خانواده خلیلی باشد. شاید همین مساله سبب شده است که محمد کریم خلیلی بیشتر روی او حساب باز کرده است. او در دانشگاه جورج تاون در آمریکا تحصیل کرده است.
تقی خلیلی اکنون سفیر افغانستان در آذریایجان است و احتمالا میراث دار اصلی سیاسی محمد کریم خلیلی معاون رییس جمهور پیشین و معاون ارشد شورای عالی صلح کنونی خواهد بود.
محمد علی محقق
از جمله خانواده های تاثیر گذار سیاسی بیرون آمده از درون جهاد افغانستان، خانواده محمد محقق است. آقای محقق در طول یک دهه و نیم گذشته جایگاهی جدی را در سیاست افغانستان کسب کرده است. او در انتخابات اول ریاست جمهوری رای میلیونی آورد و پس از آن نیز در مشروعیت قدرت سیاسی افغانستان نقش جدی ایفا کرده است.
محمد علی محقق پسر ارشد محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی است. محمد علی محقق در رشته روابط بین الملل از دانشگاه خصوصی کاتب لیسانس دارد. آقای محقق از دو سال به این سو رسما وارد فعالیت های سیاسی شده و به عنوان مسوول عمومی زون شمال حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان کار می کند.
آقای محمد علی محقق، احتمالا در بخش سیاسی میراث دار محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان می باشد. بیشتر فعالیت های او در شمال افغانستان متمرکز است. آقای محقق همچنان مسوول مالی تلویزیون خصوصی راه فردا است و معاون مالی حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان.
آقای محقق بیشتر در میان مردم در حوزه شمال افغانستان کار می کند و احتمالا پایگاه مردمی اش را مانند پدرش در شمال افغانستان محکم کرده و سپس وارد کابل خواهد شد.
محمد جواد محسنی
در میان جامعه سیاسی شیعه‌های افغانستان یکی دیگر از افرادی که در دوران جهاد و پس از آن تاثیر گذار بوده، آیت الله محمد آصف محسنی است. از خانواده آقای محسنی در نسل سوم آن، نوه اش محمد جواد محسنی سر برآورده است.
آقای جواد محسنی رییس عمومی شبکه تلویزیونی تمدن است و صاحب دانشگاه خاتم النبیین. در باره تحصیلات و فعالیت های سیاسی آقای جواد محسنی اطلاعاتی زیادی در دست نیست، اما ظاهرا جواد محسنی سکان دار فعالیت های سیاسی و فرهنگی خانواده محسنی می باشد.
حبیب الرحمن سیاف
عبدالرب رسول سیاف یکی از رهبران سنگین وزن جهادی است که توانسته اوتوریته سیاسی اش را در طول یک دهه و نیم گذشته نیز حفظ کند. آقای سیاف تا کنون به عنوان یکی از چهره های تاثیر گذار در سیاست افغانستان حضور داشته است.
حبیب الرحمن سیاف، پسر عبدالرب رسول سیاف یکی از رهبران جهادی و رهبر حزب دعوت اسلامی است. حبیب الرحمن سیاف زندگی متفاوت تر از دیگر پسران رهبران جهادی داشته است. از او کمتر در محافل سیاسی و اجتماعی نام برده می شود.
با این حال آقای حبیب الرحمن سیافت، اکنون رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی پوهنتون دعوت بوده و مصروف فعالیت های علمی می باشد.
حبیب الرحمن سیاف، ریاست جوانان حزب دعوت اسلامی که پدرش رهبر و بنیان گذار آن است، را نیز به عهده دارد. در مورد پسر آقای سیاف معلومات بیشتر ازین وجود ندارد و هیچ گونه حرف و سخنی در مورد این که او در آینده دست به چه برنامه های خواهد زد، در جایی گفته نشده است.
زبیر مسعود
احمد شاه مسعود جدی ترین فرمانده و از سیاست مداران تاثیر گذار افغانستان در دهه های هشتاد و نود میلادی به شمار می رفت. پس از کشته شدن آقای مسعود یاران او به مقام های بلندی رسیدند و خانواده او نیز همچنان در سیاست افغانستان حضور دارد.
احمد ضیا مسعود و احمد ولی مسعود، دو برادر آقای مسعود همواره در عرصه های مختلف سیاسی افغانستان دیده می شوند. علاوه بر این که احمد ضیا مسعود یک دوره به عنوان معاون رییس جمهور افغانستان و اکنون به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور در امور اصلاحات و حکومت داری خوب کار کرده، از نسل دوم این خانواده نیز دو تن سر برآورده است.
زبیر مسعود، پسر احمد ضیا مسعود نماینده فوق العاده رییس جمهور در امور اصلاحات و حکومت داری خوب است. زیبر مسعود، لیسانس‌اش را در بخش نظامی از هندوستان به دست آوده است.
مادر زبیر مسعود دختر برهان الدین ربانی، رییس جمهور پیشین و از رهبران تاثیر گذار جهادی است.
زبیر مسعود اخیرا وارد کارزار سیاسی شده و به شدت سر گرم فعالیت های سیاسی می باشد. آقای زبیر مسعود اکنون مشاور محمد حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی رییس جمهور در دفتر مشاوریت امنیت ملی است. او همچنان رییس بنیاد زبیر مسعود است.
احمد مسعود
احمد مسعود، پسر احمد شاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان است. احمد مسعود در کودکی پدرش را از دست داد و پس از آن به ایران رفت و مکتب را در ایران خواند. آقای احمد مسعود مکتب را در ایران به اتمام رسانیده است.
احمد مسعود لیسانس خود را در دانشگاه کینگز لندن به دست آورده و سند ماستری اش را در رشته روابط بین الملل از دانشگاه سیتی لندن گرفته است.
احمد مسعود اکنون در افغانستان است و به دلیل محبوبیتی که پدرش در میان تاجیک های افغانستان داشت، احتمال این که او را نیز مانند پدرش حمایت کند به دور از انتظار نیست. او اکنون در کنار کاکایش احمد ولی مسعود که رییس بنیاد مسعود است، مشغول کار است. احمد مسعود اخیرا در رسانه ها ظاهر شده و در سالروز ترور احمدشاه مسعود به صورت رسمی در کنار مقامات ارشد دولت افغانستان در انظار عمومی ظاهر شد.
حبیب الرحمان حکمتیار
حبیب الرحمن حکمتیار یکی از پسران گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان است. او اکنون به عنوان نماینده پدرش در کابل حضور دارد و از دو سال به این طرف به نمایندگی از حزب اسلامی پدرش با حکومت افغانستان مصروف گفتگوهای صلح بوده است.
صفحه کاربری منتصب به حبیب الرحمن حکمتیار در فیس بوک نشان می دهد که او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی در دانشگاه یو ای تی در پیشاور انجام داده است.
حبیب الرحمن حکمتیار اخیرا در کابل حضور دارد و جزء از سخنگویان هیئت صلح حزب اسلامی به شمار می رود.
علی اکبر و مختار پدرام هم‌کاران این گزارش بوده‌است.
افزودن دیدگاه