به تازگی سناتوران پاکستانی در اظهاراتی ایجاد صلح در کابل را به صلح در کشمیر پیوند زده و گفته اند تا زمانی که در کشمیر صلح نیاید در افغانستان هم صلحی نخواهد بود.
مشاهد حسین رییس کمیته دفاعی مجلس سنای پاکستان و نماینده ویژه نخست وزیر این کشور در امور کشمیر در اظهاراتی که به تازگی در ستمسون سنتر در واشنگتن داشته، آمدن صلح در کابل و کشمیر را با هم مرتبط دانسته و گفته که ” جاده ی منتهی به صلح درکابل از منطقه کشمیر می گذرد. نمی توان انتظار صلح در کابل را داشته باشیم، اما بخواهیم که کشمیر در آتش جنگ بسوزد. این گونه صلح اتفاق نمی افتد.”
اگر چه روابط هند و پاکستان بر سر مساله کشمیر موجب افزایش تنش های دهلی نو و اسلام آباد شده، اما این اولین بار است که مقامات پاکستانی جنگ و صلح در افغانستان را با جنگ و صلح در کشمیر پیوند زده اند.
تیرگی روابط
کشمیر همواره منطقه ای پر از تنش و حادثه بوده است. منطقه ای که تنش ها و درگیری های مرزی میان هند و پاکستان را به همراه داشته و روابط دو کشور را همواره در حالت جنگ و تیره نگه داشته است.
این روابط پر تنش بعد از حمله اخیر به پایگاه نظامیان هندی در این منطقه، بیشتر از قبل تیره شد.
حدود یک ماه قبل هند اعلام کرد در حمله ای به یک پایگاه نظامی آنها در منطقه کشمیر 17 سربازشان کشته شده اند. انگشت اتهام هندی ها باز هم به سوی دولت پاکستان بود. اگرچه پاکستان دست داشتن در این حمله را رد کرد.
خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان نیز در واکنش به این اتهام هندی ها گفته بود ” مسوول دانستن پاکستان در این حادثه برای هندی ها گران تمام خواهد شد.”
در اوایل ماه جاری میلادی نیز دو سرباز پاکستانی در درگیری مرزی با سربازان هندی کشته شدند. نوازشریف نخست وزیر پاکستان این حمله را به شدت محکوم کرد.
پس از افزایش تنش های اخیر و موضع گیری های سخت و تهدید آمیز میان رهبران هند و پاکستان، به تازگی مقامات پاکستانی خواستار کمک سازمان ملل برای کاهش تنش ها میان این دو کشور بر سر مساله کشمیر شده است.
اگر چه اختلافات مرزی میان هند و پاکستان همواره روابط این دو کشور را تحت تاثیر قرار داده و تا کنون این دو کشور بر سر این منطقه مورد اختلاف دو بار با هم جنگیده اند اما به نظر می رسد علاوه بر این موضوع، پاکستانی ها با توجه به اختلاف و دشمنی تاریخی که با هند دارند از نزدیک شدن و گسترش روابط آمریکا با همسایه و دشمن دیرینه شان نیز به شدت خشمگین و نگران شده اند.
فارغ از کشمیر
با توجه به این که کشمیر موضوع جنجال برانگیز در روابط خارجی هند و پاکستان است، برخی از کارشناسان افغان ارتباط آن را با مسئله امنیت افغانستان بی مفهوم می دانند.
عبدالطیف نظری استاد دانشگاه در کابل معتقد است این دو موضوع هیچگونه ارتباطی با هم ندارند.
آقای نظری می گوید که “مساله کشمیر یک منازعه بین هند و پاکستان است و افغانستان هیچ وقت در مورد کشمیر و اختلاف بین هند و پاکستان دیدگاه و سیاست خاصی نداشته است. بنابر این لازم است که پاکستان مشکل کشمیر را بر مبنای روابط بین الملل حل و فصل نماید.”
به نظر آقای نظری صلح افغانستان در اولویت پاکستانی ها قرار ندارد و پاکستانی ها با طرح این مورد بیشتر به فکر گرفتن امتیازات بیشتر از قدرت های منطقه ای و جهانی بخصوص آمریکا هستند.
احمد سعیدی کارشناس مسایل سیاسی در کابل نیز، جنگ و صلح در کابل و کشمیر را دو موضوع بی ارتباط با هم می داند.
او با اشاره به سابقه تاریخی و طولانی بودن مشکل کشمیر می گوید که “اختلاف هند و پاکستان در کشمیر موضوعی میان دو کشور مستقل است و هیچ ارتباطی با جنگ در افغانستان ندارد. چرا که افغانستان نیز در مورد کشمیر هیچ گاه دخالت و نقشی نداشته است.”
حمایت از تروریزم
اما وزارت خارجه افغانستان این اظهارات مقامات پاکستانی را نشانه ای واضح از حمایت پاکستانی ها از گروه های تروریستی در جنگ افغانستان می داند.
خیرالله آزاد معاون سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در گفتگو با خبرنامه می گوید که “پاکستانی ها همواره ادعای دوستی با افغانستان را داشته اند اما اظهارات اخیرشان در مورد کشمیر و جنگ افغانستان نه تنها ادعای آن ها را رد می کند بلکه نشان می دهد پاکستان بر گروه های تروریستی که در جنگ و ویرانی افغانستان دست دارند کنترل کامل داشته و از این گروه های تروریستی به صورت همه جانبه حمایت می کند.”
سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در عین حال گروه های تروریستی را به عنوان ابزار استراتژیک در دست پاکستان می داند و از جامعه جهانی و بخصوص امریکا می خواهد که فشار لازم را وارد سازند تا این کشور از حمایت گروه های که جنگ را در افغانستان دامن می زنند دست بردارد.
مقامات افغانستان همواره پاکستان را به حمایت از طالبان و سایر گروه های تروریستی متهم کرده اند؛ امری که همواره از سوی اسلام آباد رد شده است. با این حال، اما سال گذشته سرتاج عزیز مشاور نخست وزیر پاکستان برای اولین بار به حضور رهبران طالبان در این کشور اعتراف کرد.
او گفت که رهبران طالبان در این کشور زندگی می کنند و از خدمات دولت پاکستان بهره مند هستند. آقای عزیز حضور رهبران طالبان در این کشور را باعث نفوذ داشتن مقامات پاکستانی بر رهبران طالبان دانست.
سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در عین حال، با اشاره به تحریم نشست سران سارک در اسلام آباد، معتقد است که در منطقه نیز اجماعی در حال شکل گیری است که خواهان اعمال فشار بر پاکستان است تا این کشور در سیاست حمایت خود از گروه هایی که به جنگ دامن می زنند تجدید نظر کند.
چندی قبل کشورهای افغانستان، هند، بوتان و بنگلادش نشست سارک ( اتحادیه همکاری های منطقه ای جنوب آسیا ) را که قرار بود در اسلام آباد برگزار شود تحریم کردند.
هند گفته بود که در این نشست شرکت نخواهد کرد چرا که “همکاری های منطقه ای و تروریزم” با یکدیگر قابل جمع نیست.
به نظر می رسد پاکستان که به خوبی به اهمیت و موقعیت ژئوپولتیک خود در منطقه واقف است می خواهد از جنگ افغانستان به عنوان ابزاری برای رسیدن به منافع دیگرش در منطقه نیز استفاده کند و از کشورهای قدرتمند منطقه و فرامنطقه ای امتیازات بیشتری بدست آورد.
برخی از صاحب نظران افغان باور دارند که پاکستانی ها با توجه به دست بالا و نفوذی که بر طالبان و دیگر گروه های تروریستی فعال در افغانستان دارند حالا در صدد این هستند که از جنگ افغانستان و طالبان به عنوان ابزار فشاری مستقیم بر آمریکا و به طور غیر مستقیم بر افغانستان و هند استفاده کند.
از سویی دیگر مشروط کردن صلح افغانستان به صلح در کشمیر، امیدها به همکاری پاکستان در گفتگوهای صلح افغانستان با طالبان را بیشتر از قبل کمرنگ تر خواهد کرد.
افزودن دیدگاه